کلیات
اَیمن الظواهری متولد ۱۹ ژوئن ۱۹۵۱ در مصر، پزشک و نظریه‌پرداز، دومین و آخرین امیر جهاد اسلامی مصر است. ایمن الظواهری بعد از کشته شدن «اسامه بن لادن»، مؤسس و سرکرده القاعده در افغانستان، سرکردگی این گروهک را برعهده گرفت.
زندگی نامه
ایمن الظواهری در سال ۱۹۵۱ در شهر المعادی در نزدیکی قاهره در یک خانواده نسبتا مرفه زاده شد. او یک خواهر دوقلو به نام هبا و یک برادر کوچکتر به نام محمد دارد. در ۲۳ سالگی و در رشته پزشکی از دانشگاه قاهره با درجه خیلی ممتاز فارغ‌التحصیل شد. از او به عنوان دانشجویی درسخوان که از ورزش‌های خشن بیزار بوده‌است، یاد شده‌است. خواهر دوقلوی او هبه که استاد مؤسسه ملی سرطان در قاهره است، او را ساکت و خجالتی توصیف می‌کند. او در ۱۴ سالگی به اخوان المسلمین پیوست. پس از اعدام سید قطب به اتهام خیانت به عضویت گروه حرکت جهاد اسلامی مصر درآمد. پس از ترور انور سادات، رئیس‌جمهور مصر، وی و همفکرانش در یک سری عملیاتهای پلیسی و امنیتی در مصر دستگیر و محاکمه شدند. در دادگاه از آنجا که وی مسلط به زبان انگلیسی بود به عنوان سخنگوی زندانیان جهاد اسلامی مصر انتخاب شد. سخنرانی‌های آتشین وی در دادگاه باعث جلب افکار عمومی نسبت به وی شد. پس از آزادی از زندان وی از مصر خارج و همراه مجاهدین عرب که در افغانستان مشغول جنگ با شوروی بودند پیوست. در آنجا با اسامه بن لادن سعودی آشنا شد و در آنجا بود که شبکه القاعده پایه‌ریزی شد. وی به عنوان نفر دوم شبکه القاعده همچون اسامه بن لادن در ارتباط با حملات تروریستی بسیاری در سرتاسر جهان از جمله بمب گذاری‌های ۷ اوت ۱۹۹۸ در سفارتخانه‌های آمریکا در دارالسلام و نایروبی، حمله به کشتی جنگی یواس‌اس کول، حمله ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به مرکز تجارت جهانی و پنتاگون تحت تعقیب بین‌المللی قرار دارد. تصور می‌رود که وی در مرز بین افغانستان و پاکستان به سر می‌برد. اسم او در لیست ده رهبر خطرناک‌ترین گروه‌های تروریستی ذکر شده‌است.
امریکا
ایمن الظواهری مطابق قطعنامه ۱۲۶۷ شورای امنیت سازمان ملل به خاطر عضویت مؤثر در گروه القاعده تحریم شد. وزارت امور خارجه آمریکا مبلغ ۲۵ میلیون دلار جایزه نقدی را برای اطلاعاتی که به دستگیری یا کشته شدن او منجر شود، اختصاص داد. پلیس فدرال آمریکا سال ۱۳۹۷ اعلام کرد که برای مقابله با تکرار حوادث یازده سپتامبر، مبلغ ۵ میلیون دلار به کسانی که در بازداشت سرکرده‌های القاعده کمک کنند، اعطا خواهد کرد.
اختلاف با داعش
القاعده و داعش از همان ابتدا با هم اختلافات بنیادین داشتند. در سپتامبر سال ۲۰۱۵ همزمان با سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر، ایمن الظواهری، سرکرده القاعده با حمله به ابوبکر البغدادی سرکرده داعش گفت: ما او را فردی شایسته برای خلافت نمی‌دانیم. ایمن الظواهری در پیام صوتی خود افزود: البغدادی با حمایت برخی افراد ناشناس و از طریق زور و انفجار خودروهای بمب گذاری شده به جای ترغیب مردم و دادن حق انتخاب به آن‌ها، خود را خلیفه معرفی می‌کند و اقدام به تشکیل چیزی کرده که آن را دولت اسلامی می‌داند. الظواهری سرکرده سازمان تروریستی القاعده با انتقاد از سرکرده گروهک تروریستی داعش گفت: در حالی که غزه به وسیله بمب‌های اسراییلی به آتش کشیده می‌شود و می‌سوزد، ابوبکر البغدادی هیچ گونه حمایتی از مردم فلسطین و حتی به صورت لفظی و زبانی نکرده‌است، تمام هم و غم و فکر و ذکر او در این روزها این است که همه نسبت به او ابراز وفاداری کنند و او را خلیفه بخوانند، بدون اینکه نظر آن‌ها را جویا شود. الظواهری در ادامه فعالیت‌های البغدادی را باعث ایجاد فتنه در میان گروهی دانست که وی آن‌ها را مجاهدان خواند و تأکید کرد بر اساس ادله شرعی و تاریخی و مستندات موجود، البغدادی لیاقت خلیفه بودن را ندارد.
احتمال مرگ ایمن ظواهری
منابع خبری جمعه‌شب، 23 آبان 1399 گزارش دادند که صفحات متعلق به عناصر این گروهک در فیسبوک خبر مرگ او را به دلایل نامعلومی اعلام کرده‌اند. برخی نیز مدعی شده‌اند او به مرگ طبیعی مرده است. یک خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز در حساب کاربری خود در توئیتر با عنوان «حسن حسن» عنوان کرد که خبر مرگ الظواهری صحت دارد. از سوی دیگر، منابع نزدیک به گروهک «حراس الدین» وابسته به القاعده نیز صحت خبر مرگ سرکرده خود را تأیید کرده‌اند. این در حالی است که برخی منابع خبری، انتشار چنین خبری را کذب و شایعه خواندند.