کلیات

در پی فرمان رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی – قدس سره- درتاریخ ۲۳/۳/۵۹ مبنی بر تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی، ستاد مزبور در جلسه مورخ ۱۶/۵/۵۹ به منظور تحقق بخشیدن به اهداف انقلاب فرهنگی، جهاددانشگاهی را به عنوان یک نهاد انقلابی و برخاسته از انقلاب فرهنگی تاسیس کرد. پس از تبدیل ستاد به شورای عالی انقلاب فرهنگی، اساسنامه این نهاد در تاریخ ۱۱/۹/۶۵ مورد تجدیدنظر قرار گرفت و با حذف وظیفه مشارکت در مدیریت اداره دانشگاه‌ها و تاکید بر انجام فعالیت‌های فرهنگی و تحقیقاتی به منظور اسلامی شدن دانشگاه‌ها به تصویب رسید.
بار دیگر شورای عالی انقلاب فرهنگی با عنایت به شرایط جدید دانشگاه‌ها در تاریخ ۲۲/۸/۶۹ مصوبه‌ای را به تصویب رساند که در آن جهاددانشگاهی به عنوان پلی میان دانشگاه و بخش صنعتی، خدماتی کشور معرفی گردید.   در این مصوبه دو وظیفه عمده انجام تحقیقات علمی و فعالیت‌های فرهنگی همچنان بعهده این نهاد می‌باشد. بر مبنای این مصوبه اساسنامه جدید جهاددانشگاهی به شرح ذیل به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.

جهاددانشگاهی نهادی است عمومی و غیردولتی زیرنظر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دارای شخصیت مستقل و از لحاظ اداری، استخدامی و مالی تابع مقرراتی است که در چارچوب اختیارات قانونی به تصویب هیات امنای جهاددانشگاهی می‌سد.

 اهداف

از جمله اهداف جهاد دانشگاهی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گسترش تحقیقات و شکوفایی روحیه تتبع و استعداد‌ها در سطح جامعه برای نیل به خوداتکایی
- توسعه امور فرهنگی در سطح جامعه از طریق همکاری با حوزه، دانشگاه و سایر مراجع و نهاد‌های فرهنگی به خصوص برای نسل جوان
- گسترش طرح‌های کاربردی و نیمه صنعتی از طریق پیوند با مراکز علمی و تحقیقاتی به منظور به کارگیری نتایج پژوهش


 وظایف کلی جهاد

وظایف کلی جهاد دانشگاهی به شرح زیر است:
۱- تبلیغ و ترویج فرهنگ و هنر اسلامی و برنامه ریزی فرهنگی و تربیتی و ایجاد آمادگی فکری و مکتبی در قشر جوان بخصوص دانش آموزان دبیرستانی و دانشجویان به منظور مقابله با غرب زدگی و انحرافات در چارچوب سیاست‌های فرهنگی کشور
۲- ایجاد تشکیلات مناسب به منظور تألیف، ترجمه و انتشار کتب، نشریات نتایج تحقیقات و مقالات علمی، فرهنگی و تولید مواد کمک آموزشی
۳- انجام دادن تحقیقات توسعه‌ای و کاربردی
۴- پی گیری طرح‌های تحقیقاتی جهاد تا پایان مرحله نیمه صنعتی و صنعتی
۵- ارائه خدمات علمی – فنی در زمینه‌های مختلف مورد نیاز جامعه
۶- حمایت، تشویق و جذب دانشجویان و پژوهشگران جوان و مستعد و برنامه ریزی و ایجاد شرایط و امکانات لازم به منظور فراهم آوردن زمینه فعالیت‌های علمی و پژوهشی آنان بر مبنای شناخت مشکلات واقعی و نیاز‌های تخصصی جامعه
۷- اجرای دوره‌های رسمی آموزش‌های علمی – کاربردی مطابق ضوابط و مقررات آموزش عالی کشور
۸- ایجاد تشکیلات آموزشی و تحقیقاتی مطرح شده در بند‌های این ماده براساس قوانین و مقررات آموزش عالی
۹- مشارکت در ایجاد زمینه‌های مناسب برای اشتغال بیشتر فارغ التحصیلان دانشگاهی 
تبصره: خدمات علمی فنی شامل: انجام دادن آزمایش‌های کیفی، بررسی پیشنهاد استاندارد‌ها، جمع آوری و پردازش داده‌های علمی، انتشار مدارک و داده‌های علمی، ترویج فنون و انجام دادن مشاوره علمی و ارائه کمک‌های فنی و انجام دادن خدمات بهداشتی و درمانی و تشخیص پزشکی  می‌شود.

 ارکان جهاددانشگاهی

ارکان این نهاد عبارتند از:
عالی‌ترین مرجع سیاستگذاری (هیات امناء)
تعیین کننده خط مشی و ناظر بر فعالیت‌ها (شورای علمی)

بالاترین مقام اجرایی (رییس جهاد دانشگاهی)

این نهاد در حال حاضر علاوه بر دفتر مرکزی دارای ۴۳ واحد جهاد دانشگاهی است که ۱۳ واحد آن در شهر تهران و ۳۰ واحد در مراکز استان‌ها استقرار دارند. همچنین تعداد ۳ پژوهشگاه و ۲۴ پژوهشکده، ۲۷ سازمان، مرکز، مؤسسه و شرکت به ثبت رسیده، یک مجتمع تحقیقاتی و ۲ پارک علم و فناوری نیز تحت پوشش این نهاد فعالیت دارند. آنچه در پی می‌آید معرفی و خلاصه‌ای از اهم فعالیت‌های جهاد دانشگاهی در حوزه‌های پژوهشی، آموزشی، فرهنگی و اشتغال است.

               

سند جایگاه جهاد دانشگاهی در چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران

با اتکال به عنایت خداوند منان، در سایه ایمان و کوشش جهادگران دانشگاهی، در مسیر تحقق آرمان‌ها و اهداف والای انقلاب اسلامی، قانون اساسی و انقلاب فرهنگی، در چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران:
”جهاد دانشگاهی نهادی است انقلابی با هویت اسلامی، بر خوردار از منابع انسانی متعهد و کارآمد، الهام بخش و موثر در کشور، پیشگام در توسعه علم، فناوری و فرهنگ با تعامل سازنده در عرصه ملی و   بین المللی“

• در مورد دانشگاه تهران بیشتر بخوانید