کلیات

در ظهر روز عاشورا بعد از آنکه ابوثمامه، وقت نماز ظهر را یادآوری کرد، امام حسین (علیه‌السّلام) به همراه یارانش نماز را به صورت نماز خوف خواندند.

برگذاری نماز ظهر عاشورا

پس از یادآوری ابوثمامه، امام حسین (علیه‌السّلام) به همراه یارانش نماز را به صورت نماز خوف خواند.

(گفتنی است که نماز خوف نمازی است که در جنگ و در شدت و سختی که نمی‌توان نماز را با تمام شرایط و به طور کامل به جا آورد، خوانده می‌شود. کیفیت آن به صورت جماعت، طبق آیه ۱۰۲ سوره نساء و روایات فقهی، بدین‌گونه است که رزمندگان مسلمان دو دسته می‌شوند: یک دسته در برابر دشمن قرار می‌گیرند و به دفاع می‌پردازند و دسته‌ای دیگر (در نماز دو رکعتی) رکعت اول را با امام جماعت می‌خوانند امام در رکعت دوم قیام را طولانی می‌کند و رزمندگان رکعت دوم را به سرعت می‌خوانند و پس از فراغ از نماز جای گروه مدافع را می‌گیرند. گروه مدافع رکعت اول نماز را با رکعت دوم نماز امام می‌خوانند و رکعت دوم را خود به جای می‌آورند. طبق روایتی از امام صادق (علیه‌السّلام) پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در جنگ ذات الرقاع نماز خوف را به همین کیفیت خواند: صلی النبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) باصحابه فی غزوة ذات الرقاع صلاة الخوف، ففرق اصحابه فرقتین، فاقام فرقة بازاء العدو، وفرقة خلفه، فکبر وکبروا، فقرا وانصتوا ورکع ورکعوا، وسجد وسجدوا، ثم استمر رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) قائما وصلوا لانفسهم رکعة ثم سلم بعضهم علی بعض ثم خرجوا الی اصحابهم فقاموا بازاء العدو وجاء اصحابهم فقاموا خلف رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فکبر وکبروا، وقرا فانصتوا، ورکع فرکعوا وسجد فسجدوا، ثم جلس رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فتشهد ثم سلم علیهم فقاموا ثم قضوا لانفسهم رکعة، ثم سلم بعضهم علی بعض، وقد قال الله لنبیه صلی الله علیه وآله: «وَاِذَا کُنتَ فِیهِمْ فَاَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاَةَ فَلْتَقُمْ طَآئِفَةٌ مِّنْهُم مَّعَکَ وَلْیَاْخُذُواْ اَسْلِحَتَهُمْ فَاِذَا سَجَدُواْ فَلْیَکُونُواْ مِن وَرَآئِکُمْ وَلْتَاْتِ طَآئِفَةٌ اُخْرَی لَمْ یُصَلُّواْ فَلْیُصَلُّواْ مَعَکَ وَلْیَاْخُذُواْ حِذْرَهُمْ وَاَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِینَ کَفَرُواْ لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ اَسْلِحَتِکُمْ وَاَمْتِعَتِکُمْ فَیَمِیلُونَ عَلَیْکُم مَّیْلَةً وَاحِدَةً...

دفاع یاران امام هنگام نماز

سید بن طاووس چگونگی نماز حضرت را به صورت نسبتا مفصل چنین آورده است:
وقت نماز ظهر فرار رسید. امام حسین (علیه‌السّلام) به زهیر بن قین و سعید بن عبدالله حنفی امر فرمود که با نیمی از یاران، جلوی امام و نمازگزاران بایستند (و مراقب دشمن باشند). سپس امام با نیم دیگر، نماز خوف خواند. تیری از جانب دشمن به سوی امام حسین (علیه‌السّلام) پرتاب شد. سعید بن عبدالله جلو آمد (و خود را هدف آن قرار داد). او پیوسته با بدنش امام حسین (علیه‌السّلام) را از تیر‌های دشمن حفظ می‌کرد. (تا پایان نماز آنقدر تیر بر بدن او خورد) تا اینکه بر زمین افتاد و گفت: «خداوندا، ایشان را لعنت کن همچنان که قوم عاد و ثمود را لعنت کردی. بارالها سلام مرا به پیامبرت برسان و درد و رنج زخمی که دیده‌ام به او ابلاغ کن. همانا من در یاری خاندان پیامبرت پاداش تو را خواستارم». سپس جان به جان آفرین تسلیم کرد. رضوان خدا بر او باد. هنگام شهادت او غیر از زخم‌های شمشیر و نیزه سیزده تیر پیکان به بدنش اصابت کرده بود.(طبق گزارش دیگری شهادت سعید بن عبدالله بعد از نماز بوده است. بر اساس این گزارش بعد از نماز ظهر، جنگ شدت یافت و دشمن به حسین (علیه‌السّلام) نزدیک شد و درگیری به امام حسین (علیه‌السّلام) رسید. سعید بن عبدالله (و به قولی شخصی حنفی غیر از سعید) در جلوی امام (علیه‌السّلام) قرار گرفت و در حالی که پیشاپیش امام حسین (علیه‌السّلام) ایستاده بود، از هر طرف هدف تیرهای کوفیان قرار گرفت و همواره او را با تیر می‌زدند تا اینکه بر زمین افتاد.

 اما طبری نامی از سعید بن عبدالله نمی‌برد و فقط میگوید: شخصی حنفی خود را سپر امام قرار داد.