کلیات

دره‌شهر مرکز شهرستان دره‌شهر یکی از مهم‌ترین شهرهای غربی ایران واقع در کوهپایه (دامنه) کبیرکوه از سلسله جبال زاگرس مرتفع و زاگرس شمالی و در جنوب شرق محدوده جغرافیایی استان ایلام واقع شده‌است. این شهر در ساحل غربی رود سیمره و در مجاورت شهر تاریخی دره‌شهر واقع شده‌است.

شهر دره‌شهر مرکز شهرستان دره‌شهر است

در قانون تقسیمات کشوری مصوب سال ۱۳۱۷ ش، بخش صیمره (به مرکزیت شهر دره‌شهر) یکی از بخش های ۲۶ گانه شهرستان ایلام در محدوده استان پنجم ( کرمانشاهان) به شمار می رفت.( فریدی ۲ / ۸۰_۷۹)

بخش سیمره (صیمره) به مرکزیت شهر دره‌شهر رسما" در سال ۱۳۴۳ به شهرستان ارتقاء یافت.عنوان شهرستان نیز از سیمره به دره‌شهر تغییر یافت.

اولین شهردار شهر دره‌شهر در دوره معاصر و از سال ۱۳۳۳ الی ۱۳۳۵ شمسی آقای خرباتی (اهل استان کردستان) نام داشت.

مردم‌شناسی

ساکنان شهر دره‌شهر با گویش های لری بالاگریوه و گویش لکی و درصد کمی نیز کردی فیلی و عده کمی عربی صحبت می‌کنند. 

پوشش

لباس محلی زنان دره‌شهری و سیمره‌ای تلفیقی از پوشش سایر مناطق زاگرس است.

لباس زنان و دختران دره‌شهری از چند قسمت مجزا تشکیل شده که ترکیب آنها در کنار هم زیبایی چشمگیری به پوشش می‌دهد. این لباس با توجه به رده سنی و شرایط زندگی و نیز اعیاد یا عزاداری‌ها متفاوت است. پوشش یا لباس زنان، از یک پیراهن بلند با چین‌هایی دور کمر با یقه گرد یا یقه دکمه دار به همراه یک رو پوش که یا سرداری است یا کولنجه یا جلیقه که هرکدام را جداگانه توضیح خواهم داد تکمیل می‌شود. سرداری: لباسی از پارچهٔ ضخیم که معمولأ مخمل است با چاکی در پشت یا دو پهلو و سرآستین و جلو باز بدون دکمه که تا روی زانو می‌رسد. سرداری را با نوارهایی رنگی متضاد با رنگ لباس زینت می‌بخشند. کولنجه: لباسی بلند تا بالای زانو با آستینی تا آرنج که یقه و سرآستین آنرا با سکه‌های ریز و درشت یا اویزهایی با شکل برگ یا صدف که (گو) نامیده می‌شوند تزیین می‌شود. جلیقه: که اکثر افراد با این نام آشنایی دارند، لباسی کوتاه تا کمر بدون آستین و که با نوارهای رنگی و سکه‌های ریز و درشت قدیمی تزیین می‌شود.

و اما سربند؛ برخی زنان یک دستمال سه گوش که تکهٔ زیرین سربند است بر سر خود می‌بندند. روی این دستمال گلونی بسته می‌شود. گلونی تکه پارچه ای زیبا با ابعاد ۱ متر و نیم یا ۲ متراست که با اشکال بته جقه تزیین شده‌است. ابعاد گلونی متفاوت است حتی به اندازهٔ یک روسری کوچک هم در بازار یافت می‌شود. رنگ‌های مشکی با گل سفید و قرمز یا سبز با گل‌های مشکی یا نارنجی با گل‌های قرمز و مشکی یا زرد بر این پارچه نقش بسته‌است در تکمیل سربند یک ریسه سکه ای که گاهی وسط هر دو سکه یک مهرهٔ رنگی جاسازی شده استفاده می‌شود. این ریسهٔ سکه‌ای را گوش تا گوش روی گلونی می‌بندند. در تکمیل این پوشش زیبا یک وسیله دیگر نیز استفاده می‌شود که به زبان محلی طلسم نامیده می‌شود. قطعه فلزی مثلثی شکل (متساوی الساقین) از نقره یا ورشو که در مرکز آن مهره‌ای رنگی قرار دارد و سر دوساق مساوی، یک حلقه کوچک وصل شده و در ساق کوچکتر این مثلث سکه یا مهره‌های بسیار ریز آویزان است. یک جفت از این شی مثلثی شکل را با بستن نخی درون سوراخ آنها، از دو طرف صورت و در کنار گوش آویزان می‌کنند. چیزی شبیه گوشواره را در ذهن تداعی می‌کند. کفش زنان هم گیوه است. هارمونی و تناسب رنگ این لباس را سن، شرایط خانوادگی، مراسم خاص و عوامل دیگر تعیین می‌کند.