در مورد صحرای عرفات در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

 

کلیات


عَرَفات دشتی است در حدود ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی مکه مکرمه در عربستان سعودی که این دشت در بیشتر سال غیرمسکونی است و در روز حج، نهم ماه ذی‌الحجه معروف به روز عرفه، زائران از منا به عرفات می‌روند تا مهم‌ترین بخش از آیین‌های حج را برگزار کنند. خطبه حج و لبیک و دعا و نماز‌های ظهر و عصر در عرفات خوانده می‌شود. شامگاه، حج‌گذاران به مُزدَلِفه (گردآمدن‌گاه) بازمی‌گردند.

 

جغرافیا


عرفات، صحرایی است با طول ۱۲ کیلومتر و عرض شش کیلومتر و نیم کیلومتر و مساحت هفتاد و هشت کیلومتر مربع است. اگر منطقه عرفات را به صورت کمانی در نظر بگیریم، اطراف قوس این کمان را رشته کوه‌هایی فرا گرفته‌است که وتر آن وادی عُرَنَه است. عرفات از طرف شمال شرقی محدود است به کوه اسمر که آن را «جبل سَعْد» نیز می‌گویند، و از خاور به کوه أشهب که آن را «مِلْحه» نیز خوانند و ارتفاعش از قبلی کمتر است، و از جنوب به رشته‌کوهی که بلندترین آن را «ام‌الرضوم» نامند، از قسمت شمال غربی و مغرب نیز به وادی عرنه محدود است.
همه این مناطق از آن قریش بوده‌است. درون موقف نیز کوهی قرار دارد که حجاج از آن بالا رفته، دعا می‌خوانند، این کوه در کتاب‌های تاریخی به نام‌های «جبل الرحمه»، «قُرَین»، «الال» - به کسر و فتح الف. - و «نابت» نامیده شده‌است و در میان مشاعر، تنها عرفات بیرون حرم واقع شده‌است.

 

تاریخ


تا قبل از پیدایش زمزم، به دلیل وجود چاه‌های آب در اطراف عرفات برخی قبایل، چون جرهمیان، این منطقه را به عنوان محلّ سکونت خود برگزیده بودند.  جرهمیان تا قبل از پیدایش زمزم در عرفات و ذی المجاز سکونت داشتند، پس از آن که، بواسطه پرواز مرغان، از وجود آب در مکه آگاه شدند، رفته رفته به مکه آمده و کنار زمزم را برای سکونت خود برگزیدند. لیکن با پر شدن چاه زمزم به وسیله جرهمیان و کمبود آب در مکّه و وجود منابع آب در اطراف عرفات و هموار بودن زمین در این منطقه، بار دیگر گروهی از مردم، به این سرزمین آمده، به ایجاد نخلستان و کشت و زرع پرداختند.

برخی در آنجا ساکن شده، و برخی دیگر نیز به صورت فصلی و مقطعی به این مکان می‌آمدند. مدّتی بعد، آب چاه‌های موجود در عرفات را به مکّه منتقل و مردم از آن بهره می‌گرفتند.

ازرقی به نقل از ابن‌عباس‌ می‌نویسد:، چون قریش در سرزمین مکه ساکن شدند و جمعیت آنان زیاد شد، کمیِ آب برای آنان مشکل ایجاد کرد، در نتیجه، در مکه چاه‌هایی حفر شد، مُرَّة بن کعب بن لؤی، چاهی به نام رُمْ حفر کرد که محل آن در وادی عُرَنه و نزدیک عرفات قرار داشت. همچنین چاه «روا» در بیرون مکه و در صحرا‌های کنار عرفات قرار داشته‌است، اعراب هم در آن روزگار اطراف مکه ساکن بوده‌اند. بشاری در گزارش خود از عرفات می‌نویسد: «عرفات روستایی است که در آن کشتزار‌ها و سبزه زار‌ها و مزارع خربزه وجود دارد و مردم مکه در آنجا خانه‌های زیبایی دارند که روز عرفه در آن فرود می‌آیند.» البته یاقوت حموی مکان این روستا را در فاصله دو مایلی، از موقف کنونی، می‌داند. آنچه مسلم است این است که در این منطقه اشخاصی سکونت داشته و بدین جهت آنان را عَرَفی می‌نامیده‌اند. زَنفَل بن شداد عَرَفی از جمله این کسان است.
دولت عربستان، درختان زیادی در عرفات کاشته، که با رشد آنها، همه ساله بر زیبایی این سرزمین افزوده می‌شود، در طول سال نیز اهالی مکه به عنوان تفریح به آنجا آمده، از سایه درختان و منظره زیبای آن بهره می‌گیرند.


راز نامگذاری این سرزمین به عرفات


در مورد راز نامگذاری این سرزمین به عرفات موارد زیر مورد اشاره قرار گرفته است: 
آدم و حوا بعد از هبوط یکدیگر ار در آن سرزمین شناختند. آن دو در این سرزمین به گناهان خود اعتراف کردند و نیز جبرئیل هنگام تعلیم مناسک حج به ابراهیم نبی به او گفت: در این سرزمین در پیشگاه خداوند به گناهانت اعتراف کن.
آنگاه که ابراهیم پیامبر از خدا خواست تا مناسک حج را به وی ارائه کرده و بیاموزد. «ربنا ... وارنا مناسکنا و تب علینا». جبرئیل که مامور تعلیم مناسک به ابراهیم بود، به هنگام حضور در سرزمین عرفات، به وی گفت: هذه عرفات فاعرف بها مناسکک و اعترف بذنبک».
ابراهیم قبل از روز نهم ذیحجه خواب دید که فرزندش را ذبح می‌کند. وقتی از خواب بیدار شد به حالت تروی و فکر فرو رفت که آیا این رویا الهی و به منزله دستور آسمانی است یا نه. از این رو روز هشتم را نیز یوم الترویه می‌نامند.

 

 

در مورد صحرای عرفات در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

هشدار مقامات سعودی درباره افزایش دمای هوا در طول حج درحالی جدی‌تر شده که از مرگ ۶ حاجی بر اثر گرمازدگی خبر داده شده است.
کد خبر: ۱۲۴۳۰۵۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۷

این اولین مراسم گسترده حج تمتع پس از دو سال همه‌گیری کروناست.
کد خبر: ۱۱۲۸۷۲۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۷

حسینیه تابناک؛
«عَرَفَة» کلمه‌ای عربی از ماده «ع ر ف» است. این ماده به معنای ادراک، فهم و شناختن چیزی همراه با تفکر و تدبر در آثار آن است. نام عرفه، از سرزمین عرفات (جایی در مکه که باید در این تاریخ در آن وقوف کرد) گرفته شده و گفته‌اند عرفات را از آن رو عرفات خوانده‌اند که زمینی مشخص و شناخته‌شده در میان کوه‌ها است. روز عَرَفَه، نهم ذی‌الحجه، یک روز پیش از عید قربان است. بنابر فقه شیعه، حج‌گزاران باید از ظهر تا غروب شرعی این روز را در عرفات وقوف کنند. در واقع روز عرفه روز آغاز مناسک حج است. حج گزاران در این روز در صحرای عرفات گرد هم می‌آیند و ضمن دعا و استغفار، از توفیق در ادای فریضه مهم حج شکرگزاری می‌کنند. نظر به اهمیت این روز، ادعیه و مناجاتی ویژه آن از معصومین و بزرگان دینی نقل شده است. در برخی منابع، دعایی از پیامبر(ص) برای این روز نقل شده است. از جمله مشهورترین این ادعیه، دعای عرفه امام حسین(ع) است که بسیاری از شیعیان هر ساله در نقاط مختلف دنیا، به قرائت آن در این روز اهتمام جدی دارند. از دعاهای مشهور دیگر برای این روز، دعای عرفه امام سجاد(ع) نقل شده است. روایات بسیاری روز عرفه را به عنوان روزی ویژه برای بخشایش گناهان و استجابت دعا معرفی کرده‌اند. همچنین امامان شیعه احترامی خاص برای این روز قائل بوده‌ و مردم را به بزرگداشت این روز فرا می‌خوانده‌اند و سائلان را به هیچ روی، دست خالی رد نمی‌کرده‌اند. دعای عرفه امام حسین(ع) دعایی منسوب به امام حسین(ع) که بنابر روایات، آن حضرت در روز نهم ذی الحجه (روز عرفه) در صحرای عرفات خوانده است. بنابر برخی شواهد، قرائت این دعا توسط امام حسین (ع)، مربوط به آخرین سفر حج ایشان نبوده است. شیعیان این دعا را در روز عرفه و در صحرای عرفات و نیز در مساجد مناطق دیگر جهان می‌خوانند. این دعا، در بردارنده آموزه‌های عرفانی و عقیدتی است. عالمان و محدثان شیعه با توجه به محتوای بلند این دعا آن را از امام حسین(ع) دانسته و تنها در انتساب بخش پایانی آن، برخی به دیده تردید نگریسته و آن را به برخی مشایخ صوفیه نسبت داده‌اند. نظر به اهمیتی که این دعا نزد شیعیان دارد، ترجمه‌های بسیاری به زبان‌های مختلف از آن در دست است. کفعمی در کتاب البلدالامین و سیدبن طاووس در کتاب مصباح الزائر این دعای را ذکر کرده‌اند و پس از آن دو، علامه مجلسی در بحار الانوار و شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان این دعا را آورده‌اند. در مورد راویان حدیث (بشر و بشیر) آیت‌الله خویی می‌گوید: این دو برادر پسران غالب اسدی کوفی هستند. بشر از اصحاب امام حسین(ع) و اصحاب امام سجاد(ع) اما بشیر تنها از راویان حسین بن علی(ع)است. اگر چه بعضی از محدثان یقین به سند این نیایش ندارند، مفهوم و محتوای این دعا به قدری با عظمت و مطابق اصول است که از سند بی‌نیاز و احتیاجی به آن ندارد. از آن رو که قسمت پایانی دعای عرفه را تنها سید ابن طاووس در اقبال الاعمال آورده و خود سید ابن طاووس در کتاب دیگرش مصباح الزائر و کفعمی و علامه مجلسی آن را ذکر نکرده است، علامه مجلسی صدور آن را از امام حسین(ع) مورد تردید قرار داده و احتمال داده است که این قسمت را بعضی از مشایخ صوفیه به این دعا افزوده‌اند. که ممکن است این قسمت ابتدا در برخی کتاب‌ها وجود داشته که سید ابن طاووس با غفلت از حقیقت آن و به گمان اینکه جزء دعای عرفه است، آن را در پایان دعا قرار داده است و یا اینکه نسخه اصلی کتاب اقبال الاعمال دارای این زیاده نبوده و بعد‌ها برخی از مشایخ صوفیه آن را به این کتاب شریفه ملحق کرده‌اند که به نظر احتمال دوم مناسب‌تر است. بدیهی است که نظیر مضامین این نیایش در عالی‌ترین درجه حکمت و عرفان اسلامی را جز انبیای عظام و ائمه معصومین نمی‌توانند بیان نمایند. اکنون دعای عرفه را با متن اصلی و ترجمه فارسی در تابناک می‌بینید، می‌شنوید و می‌خوانید.
کد خبر: ۹۱۷۴۰۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۰

حجاج ایرانی عصر روز شنبه ۱۹ مرداد ۱۳۹۸ (مصادف با نهم ذوالحجة و روز عرفه در عربستان) در صحرای عرفات و در چادر‌های تعبیه شده از سوی سازمان حج و زیارت حاضر شدند و در زیر بارش رحمت الهی، دعای عرفه را زمزمه کردند.
کد خبر: ۹۱۷۳۲۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۰

کد خبر: ۹۱۷۲۶۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۰

محمدمهدي مومني‌ها
کد خبر: ۲۰۲۰۰۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۰/۰۸/۱۴

تبلیغات در تابناک صفحه خبر
اینترنت پیشگامان