کلیات
گرد و غبار یا ریزگرد تودهای از ذرات جامد ریز غبار و گاه دود و … است که در جو پخش شده و دید افقی را میان ۱ و ۲ کیلومتر محدود میکند و برای بیماران تنفسی بسیار زیانآور است. ریزگرد همچنین گاه باعث بروز پدیدهٔ ماه آبی میشود.
در مریخ ریزگرد رویدادی تقریباً همیشگی است که گاه تا ارتفاع ۳۰ کیلومتری (بیش از ۵ برابر ارتفاع کوه دماوند از سطح دریا) بالا میرود و در فصل تابستان شدت گرفته و طوفانهای دیدی را ایجاد میکند. یکی از دلایل بسیاری از انقراضهای بزرگ تاریخ - از جمله انقراض دایناسورها - پدیدهٔ ریزگرد است، زیرا این پدیده در موارد بحرانی با جلوگیری از تابش نور خورشید به زمین موجب زمستان جهانی میشود. نمونهای از چنین رویدادی در تاریخ بشر در سال ۱۸۱۶ میلادی و به دنبال فوران کوه تامبورا روی داد که سال بی تابستان نام گرفت.
ریزگرد در ایران
در ایران سرچشمهٔ اصلی ریزگرد باد شُمال است. این باد که از خرداد تا خرداد فعال است، در شمال خاورمیانه شکل میگیرد و با گذر از کوههای ترکیه و شمال عراق، مانند قیفی به بیابانهای عراق و سوریه سرازیر میشود و تا خلیج فارس و رسیدن به آبهای آزاد پیش میرود. جریانهای خشک هوای عربستان و عدم توجه به محیط زیست و بیابانزدایی در عراق باعث خشکشدن بسیاری از باتلاقهای عراق و ایجاد نواحی غبارساز شدهاست. در گذشته سه کشور ایران، عراق، و عربستان بهصورت مشترک هزینههای مالچپاشی این زمینها را تأمین میکردند و تمام زمینها در فصل خاصی از سال مالچپاشی میشدند. مالچ نوعی فراوردهٔ چسبندهٔ نفتی است که برای تثبیت شنهای روان در بیابانها استفاده میشود. جنگ عراق و تغییر رویهٔ این دولتها در دههٔ ۲۰۰۰ میلادی سبب فراموشی این کار، و در نتیجه افزایش ریزگرد در خوزستان، غرب ایران، و سرانجام تقریباً در سراسر ایران شد. توفان اخیر، که به گفتهٔ برخی اهالی بغداد بدترین توفان غبار زندگیشان بودهاست، سبب بیشترین میزان ریزگرد در سه دههٔ اخیر ایران شد و ترکیب غبار با آلایندههای شهری ریزگرد خطرناکی را تولید کرد که صدها شهروند را به بیمارستان کشاند.
عوامل ریشهای در به وجود آمدن ریزگرد در ایرانی
طی چند دهه اخیر بین کشور عراق و ترکیه کشمکش فراوانی بر سر به دست آوردن منابع آب وجود دارد که باعث شد ترکیه با ساختن چندین سد به روی رود دجله باعث کاهش شدید آب این رودخانه شود. همچنین دولت عراق در زمان صدام با کانال کشی و انتقال آب رود دجله باعث شد آب رود دجله به شدت کاهش و در نتیجه این کاهش تعدادی از تالابهای منطقه دچار آسیب و خشکی شود و بیابانهای عراق رشد فراوانی کنند. از سوی دیگر کشور عربستان که در رؤیای تبدیل شدن به بزرگترین صادرکننده گندم جهان بود شروع به استخراج آبهای فسیلی از عمق ۱۰۰۰ متری زمین کرد که پس از مدتی با تمام شدن منابع آب این رؤیا ناتمام ماند اما تأثیر بدی در سفرههای آب زیر زمینی داشت که خود عامل افزایش بیابان بود. همچنین توقف چند ساله عملیات مالچ پاشی باعث شده با کمترین وزش باد که متأسفانه جهت آن همیشه از سمت عراق به ایران است غبار بزرگی بلند شود که امروزه حتی تا نواحی مرکزی ایران هم میرسد.
افزایش ریزگرد در سالهای اخیر
دربارهٔ علت افزایش ریزگرد اخیر همچنان نظر یکسان یا فراگیری وجود ندارد. برخی آن را همچنان شدت یافته پدیده (شمال یا شمل) میدانند، برخی آن را به فرایند بیابان زایی در عراق، شدت یافته به دلیل مرداب زدایی در جنگ آمریکا، دانسته و دیگران آن را به شکلگیری پدیدههای جوی دیگر در خاورمیانه نسبت میدهند. وجود مواد رادیو اکتیو در ریزگرد همچنان تأیید نشده اما شواهد غیررسمی از آن خبر میدهند. "پروژه ریزگرد" در حال حاضر، بخش بزرگی از تحقیقات آکادمیک و ژورنالیستی فارسی و انگلیسی را درباره این پدیده گرد آوری کردهاست.
تغذیه در گرد وغبار
در شرایط نامناسب هوا و خصوصاً هوای با بوی بدها، علاوه بر استفاده از ماسک یا وسایل کمکی در تصفویه هوا، رعایت نکات تغذیهای نیز بسیار حایز اهمیت است. استفاده از مواد غذایی حاوی آنتیاکسیدان، میوهها و سبزیجات با برگهای سبز میتوانند اثرات نامطلوب ناشی از گرد و غبار را کاهش دهند. بهتر است استفاده از فست فودها، غذاهای حاوی مواد افزودنی و آلرژی زا، محدود شود ضمن اینکه مصرف لبنیات به خصوص شیر و غذاهای دریایی و موتد غذایی حاوی امگا۶ توصیه میشود.
براساس اعلام سامانه پایش کیفی هوای کشور، شهرستانهای بهبهان، هندیجان و خرمشهر در وضعیت قرمز و ناسالم برای همه گروهها و کلانشهر اهواز نیز در وضعیت ناسالم برای گروههای حساس قرار دارد.
کد خبر: ۱۳۰۱۲۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۴
منابع محلی از وقوع طوفان گرد و غبار گستردهای در منطقه البدائع واقع در استان القصیم عربستان سعودی خبر میدهند. این طوفان موجب کاهش شدید دید افقی و اختلال در تردد وسایل نقلیه شده است. همچنین احتمال بروز مشکلات تنفسی برای ساکنان منطقه وجود دارد.
کد خبر: ۱۳۰۰۵۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۳۱
به مواد، شرایط یا فعالیتهایی که باعث تشدید علائم یا عود آسم میشود، محرک آسم میگویند.
کد خبر: ۱۳۰۰۵۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۳۱
اداره کل هواشناسی استان تهران از وقوع گرد و خاک طی امروز و فردا (۲۸ و ۲۹ فروردینماه) خبر داد و در همین خصوص اعلام کرد که درصورت استقرار گردو خاک طی فردا، تداوم کاهش کیفیت هوا تا شنبه (۳۰ فروردینماه) دور از انتظار نیست.
کد خبر: ۱۲۹۹۸۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۸
مدیرکل حفاظت محیط زیست پایتخت با اشاره به صدور هشدار زرد اداره کل هواشناسی، از احتمال کاهش کیفیت هوا و افزایش غلظت ذرات معلق در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه (۲۷ و ۲۸ فروردین) خبر داد و گفت: شهروندان، به ویژه گروههای حساس، از حضور غیرضروری در فضای باز خودداری کنند.
کد خبر: ۱۲۹۹۶۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۷
اقتصادنیوز: مدیرکل حفاظت محیط زیست پایتخت با اشاره به صدور هشدار زرد اداره کل هواشناسی، از احتمال کاهش کیفیت هوا و افزایش غلظت ذرات معلق در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه خبر داد.
کد خبر: ۱۲۹۹۵۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۷
مدیرکل فرودگاههای فارس از فرود آمدن پنج فروند هواپیمای مسافربری در فرودگاه بین المللی شهید دستغیب شیراز خبر داد که به دلیل نامساعد بودن شرایط جوی در فرودگاههای کیش و عسلویه، تغییر مسیر داده بودند.
کد خبر: ۱۲۹۹۵۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۶
،با توجه به گسترش گرد و غبار در برخی مناطق غرب و جنوب غرب کشور، مدیران برخی استانها اقدام به تعطیلی و فعالیت غیر حضوری در برخی مدارس و مراکز آموزشی کردهاند.
کد خبر: ۱۲۹۹۵۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۶
هشدار به اهوازیها: در خانه بمانید!
یک فوق تخصص بیماریهای ریوی گفت: ذرات معلق و گازهای سمی موجود در هوا میتوانند به اعماق ریه نفوذ کرده و سلامت افراد، بهویژه بیماران تنفسی را به شدت تهدید کنند.
کد خبر: ۱۲۹۹۵۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۶
مدیر کل فرودگاه خوزستان گفت: به دلیل وقوع گرد و غبار هشت پرواز فرودگاه بین المللی شهید سلیمانی اهواز با تاخیر و سه پرواز باطل شده است.
کد خبر: ۱۲۹۹۳۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۶
گرد و خاک شدید به ایلام رسید. تصاویری از اوضاع شهر را میبینید.
کد خبر: ۱۲۹۹۳۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۶
فعالیت تمام ادارات، بانکها، مدارس و دانشگاههای استان ایلام در روز سهشنبه تعطیل شد.
کد خبر: ۱۲۹۹۳۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۵
تصویری از وضعیت کنونی شهرهای اهواز و اندیمشک و شدت آلودگی هوا و گرد و خاک منتشر شده است.
کد خبر: ۱۲۹۹۳۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۵
تصویری از آسمان غباراندود شهر مهران در استان ایلام
کد خبر: ۱۲۹۹۳۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۵
مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: مطالعات سال ۹۸ نشان داد که ۴۲ درصد تالابهای کشور منشا گردوغبار شدهاند اما با توجه به بدتر شدن شرایط نظر کارشناسی بنده این است که اکنون ۶۰ درصد تالابهای ما غبارخیز شدهاند.
کد خبر: ۱۲۸۷۱۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۱۷
ساعت کاری ادارات و دستگاههای اجرایی منطقه سیستان در روز سهشنبه کاهش یافت.
کد خبر: ۱۲۵۸۶۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۹
سیستان و بلوچستان ساعت کاری ادارات و دستگاههای اجرایی ۷ شهرستان سیستان و بلوچستان کاهش یافت.
کد خبر: ۱۲۵۴۳۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۲۸
بیدار شدن غول خفته گاوخونی یعنی فاجعه اقتصادی و اجتماعی، یعنی کانونهای ریزگردی که امروز چشم و ریه دیار زنده رود را پر کرده و فردا بیشک ۱۴ استان از جمله پایتخت را درگیر خواهد کرد.
کد خبر: ۱۲۵۲۹۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۲۰
اداره کل هواشناسی استان تهران از احتمال وقوع گرد و غبار ، وزش باد و در ارتفاعات نیز رگبار پراکنده باران برای پایتخت خبر داد.
کد خبر: ۱۲۵۲۶۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۱۹
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران گفت: وزش باد شدید و افزایش گرد و غبار علت اصلی آلودگی هوای پایتخت در روزهای اخیر است.
کد خبر: ۱۲۵۲۲۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۱۷