کلیات

نژادپرستی Racism یا تبعیض نژادیRacial discrimination، نوعی پیش‌داوری و تبعیض، که متمرکز بر تفاوت‌های نژادی حاصل از تفاوت‌های ظاهریِ جسمی/فیزیکی و نیز تفاوت‌های فرهنگی حاصل از زبان، آداب و رسوم، دین، تاریخ و امثال آن است. ساده‌ترین مثال برای نژادپرستی، برتر دانستن انسان‌های سفیدپوست (اروپایی) بر رنگین‌پوستان است با این استدلال که، چون سفید بودن نشانه برتری است و من سفیدم و تو سفید نیستی، پس من از تو برترم. در زبان فارسی به این مبحث نژادستیزی یا نژادگرایینیز گفته می‌شود.
در کتاب «فرهنگ سیاسی» اثر داریوش آشوری برای نژادپرستی زیر نام «نژادگرایی» چنین تعریفی آورده شده‌است:نژادگرایی نظریه‌ای است که میان نژاد (انسان) و پدیده‌های غیر زیست‌شناسی مانند دین،  آداب،  زبان و… رابطه ایجاد کرده برخی نژاد‌ها را برتر از دیگر نژاد‌های بشری می‌شمارد. در این نظریه برتری نژادی مستقل از شرایط محیطی و اجتماعی رشد افراد عمل کرده و دست تقدیر برخی نژاد‌های بشر را برتر و برخی دیگر را پست‌تر گردانیده‌است.
ریشه‌های نژادپرستی در عصر جدید به قرن نوزدهم و به نظریات کنت دوگوبینو نویسنده فرانسوی می‌رسد که این نظریات را در ۱۸۵۳ میلادی منتشر کرد. در قرن بیستم بزرگ‌ترین حامی نژادگرایی هاستن استوارت چیمبرلین نویسنده آلمانی انگلیسی‌تبار بود.
در تاریخ، نژادپرستی، نیروی محرکه‌ای برای تجارت برده و روش حکومتی آپارتاید در قرن نوزدهم، در آمریکا و در قرن بیستم در آفریقای جنوبی بود.



نژادپرستی عاملی برای تَسلُط و کنترل

یکی از دلایل مطرح کردن و اعمال روند نژادگرایی، تضمین سُلطه و کنترل گروه یا گروه‌های نژادی بر سایر گروه یا گروه‌های نژادی است. نژادپرستی و نژادگرایی معمولاً توسط گروه‌های نژادی اکثریت بر گروه‌هایی که اقلیتند اِعمال می‌شوند، اما با این حال گاهی گروه‌های اقلیت نیز می‌توانند این رویه را در پیش بگیرند. علت اصلی اعمال نژادپرستی توسط اکثریت، بیم داشتن از قدرت گرفتن اقلیت است. کره اکثریت با استفاده از سلسله مراتب قدرت و ایجاد پروپاگاندا یا بوروکراسی مورد پسند خود، سبب می‌شود تا چهره گروه اقلیت را خدشه‌دار ساخته، موقعیت‌های ارتقاء دهندهٔ اجتماعی را سلب و تصویر ناشایست، ناپسندیده، و فروتری از آن را در بین اجتماع به نمایش بگذارد تا در نتیجه چشمه‌های رشد و شکوفایی آن‌ها در نُطفه بخشکد.

نژادپرستی در عصر حاضر

آپارتاید، تبعیض، تحقیر و توهین به نژاد‌های اقلیت در قرن بیستم و بیست و یکم میلادی ادامه داشته و به خشونت و قتل توسط گروه‌های نژادپرست و نظام‌های حامی نژادپرستی تبدیل شده‌است. مصداق بارز آن، رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی بود که قهرمان مبارزه با نژادپرستی،  نلسون ماندلا به مبارزه با آن برخاست و با قیام مردمی به پیروزی رسید.

ریشه یابی، تعریف و کاربرد

بسیاری از دانشمندان در قرن نوزدهم براین باور بودند که جمعیت بشر می‌تواند به نژاد‌های مختلف تقسیم شود. اصطلاح " نژادپرستی" اسمی است که نژاد پرست بودن را توصیف می‌کند و این مطلب را تایید می‌کند که انسان‌ها را می‌توان و می‌بایست بر اساس توانایی‌ها و شرایطی دسته بندی کرد که به نوبه خود احتمال دارد منجر به تشکیل نگرش سیاسی برای توزیع حقوق و امتیازات برمبنای این دسته بندی شود. ریشه کلمه " نژاد" مشخص نیست. توافق زبان شناسان در کل این است که این کلمه از زبان فرانسه وارد زبان انگلیسی شده، ولی در مورد اینکه چطور چنین کلمه‌ای وارد یک زبان مشتق از لاتین شده به توافق نرسیده اند. یکی از نظرات اخیر این است که این کلمه از کلمه عربی به معنای " سر" یا " منبع" یا از کلمه‌ای از زبان " عبری " به همان معنا گرفته شده.

نظریه پردازان نژادی اولیه عقیده داشتند که بعضی از نژاد‌ها پست‌تر از دیگران هستند و در نتیجه برخورد متفاوت با آن‌ها توجیه داشت. آن‌ها تحقیقات ساختگی علمی را به راه انداختند تا بتوانند فرضیات و پنداشت خود را در باره تفاوت‌های نژادی به اندازه کافی تحت عنوان نژادپرستی علمی تعریف کنند.

• در مورد جورج فلوید در ویکی تابناک بیشتر بخوانید