کلیات

احمد سعید حق‌پرست راد مشهور به سعید راد متولد ۴ آبان ۱۳۲۳ در تهران،  بازیگر و نمایشنامه نویس ایرانی بود که در پی بروز عارضه جسمانی و با طی کردن دوران چندین ماهه بیماری، در نخستین روز مرداد ۱۴۰۳ به دیار باقی شتافت.

زندگی‌نامه

وی در محله بخش چهار، هشت‌گنبزون حسن‌آباد چشم به جهان گشود و بعد از پنج سالگی به همراه خانواده به محله‌ای جدید در شمیران (تجریش) درون کوچه‌ای به نام فردوسی ساکن شد؛ کوچه‌ای مشهور که به «کوچه روشنفکران» که در آنجا خانه جلال آل‌احمد،  نیما یوشیج،  علی آزاد و داریوش رفیعی قرار داشت. به گفته خودش او و «شراگیم یوشیج» پسر نیما، دوست بوده‌اند.

دوران تحصیلات ابتدایی را در مدرسه نیکی علاء آغاز نمود. سپس در مدرسه شاپور تجریش (نام دیگر رشید یاسمی) که محل کنونی موزه سینما است، دوران دبیرستان خود را شروع کرد. جلال مقدم دبیر انشاء او در مقطع اول دبیرستان بوده‌است.

رشته تحصیل او طبیعی (تجربی) بود. پس‌از پایان تحصیلات متوسطه، مقطع دانشگاهی را در دانشگاه کشاورزی کرج (پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران) ادامه داد.

حضور در سینما

سعید راد از سال ۱۳۴۷ به فعالیت در سینما پرداخت و در سال ۱۳۵۰ با بازی در فیلم فاتحین صحرا بازیگری را آغاز کرد. او در گفت‌وگو با فریدون جیرانی در این باره گفته که به دلیل همزمانی ساخت این کار با فیلم همای سعادت (تاپی چاناکیا، ۱۳۵۰)، این پروژه مدتی متوقف شد. وضعیتی که راد برای پایان دادن به آن، سهم خود را در یک آژانس تبلیغاتی فروخت و به این کار تزریق کرد، اما باز در نهایت کار به اتمام نرسید و مجدداً فیلم دچار وقفه شد. این‌بار باربد طاهری (داماد عباس شباویز) به پروژه اضافه می‌شود و سهم راد را تسویه می‌کند و تهیه‌کنندگیِ دوم را برعهده می‌گیرد.

در فیلم هزار بار مردن (جلال مهربان) او با علی آزاد و مهدی فخیم‌زاده همبازی بوده‌است. البته تجارب سینمایی راد زیاد بوده و او از جمله بازیگرانی است که بعد از پیروزی انقلاب هم به فعالیتش در این عرصه ادامه داده است.

او اواسط دهه ۱۳۶۰ و بعد از بازی در فیلم مشهور عقاب‌ها ممنوع‌التصویر شد و پس از آن ایران را ترک کرد و مدتی در لاهور پاکستان، هند، کانادا و ایالات متحده آمریکا به‌سر برد. راد در سال ۱۳۷۸ به وطن بازگشت و پس از سال‌ها دوری از سینما، در فیلم دوئل به کارگردانی احمدرضا درویش ایفای نقش کرد و بعد در فیلم و سریال‌های دیگری هم نقش آفرینی نمود.

هوادار پرسپولیس

از جمله علاقمندی‌های جوانی سعید، رشته بولینگ‌ بوده است؛ رشته‌ای نوپایی در آن زمان که وی در آن به مقام قهرمانی هم رسیده است. راد از اساتیدش در این رشته از کامبیز کیانی و محمد شهریاری یاد کرده است. پاتوق او برای بولینگ، مجموعه فرهنگی ورزشی شهید چمران (بولینگ عبدُه) است. مجموعه‌ای که بعد مالک آن مالک باشگاه فوتبال پرسپولیس تهران هم شد و این نقطه تلاقی سعید راد و پرسپولیس گردید.

سعید راد از جمله هواداران نامدار سرخپوشان تهرانی بود که بارها مسابقات این تیم فوتبال را در ورزشگاه تماشا کرده و در گفت‌وگوهایش نیز از این تیم و هواداری آن سخن گفته است. علاقمندی به فوتبال و هواداری پرسپولیس در زندگی سعید نیز بروز و نمود داشت تا جایی که آدام همتی، نوه دختری وی که پدر کانادایی داشت راه فوتبال حرفه‌ای را در پیش گرفت و توانست به پرسپولیس راه یافته و مدتی در این تیم توپ بزند

کارنامه سینمایی

از جمله آثار سعید راد می‌توان به این موارد اشاره کرد:

سینمایی:
عشق و جنون (۱۳۹۲)، پایان خدمت (۱۳۹۲)، چ (۱۳۹۱)، گیرنده (۱۳۹۰)، پروانگی (۱۳۸۹)، دوئل (۱۳۸۲)، عقاب‌ها (۱۳۶۳)، دادشاه (۱۳۶۲)، عبور از میدان مین (۱۳۶۲)، برزخی‌ها (۱۳۶۱)، خط قرمز (۱۳۶۰)، فرمان (۱۳۶۰)، مرز (۱۳۶۰)، با عشق مردن (۱۳۵۷)، ساخت ایران (۱۳۵۷)، گدای اشراف‌زاده (۱۳۵۷)، آقای لر به شهر می‌رود (۱۳۵۶)، خاکستری (۱۳۵۶)، سفر سنگ (۱۳۵۶)، سکوت بزرگ (۱۳۵۶)، هزار بار مردن (۱۳۵۶)، همراهان (۱۳۵۶)، جدال (۱۳۵۵)، قاصدک (۱۳۵۵)، دزد سوم (۱۳۵۴)، دو آقای با شخصیت (۱۳۵۴)، شرف (۱۳۵۴)، کمین (۱۳۵۴)، هدف (۱۳۵۴)، آب (۱۳۵۳)، خشم و خون (۱۳۵۳)، کنیز (۱۳۵۳)، مرد شب (۱۳۵۳)، مسلخ (۱۳۵۳)، تنگنا (۱۳۵۲)، تیغ آفتاب (۱۳۵۲)، خروس (۱۳۵۲)، خورشید در مرداب (۱۳۵۲)، سالومه (۱۳۵۲)، صادق کرده (۱۳۵۱)، صبح روز چهارم (۱۳۵۱)، طغرل (۱۳۵۱)، کافر (۱۳۵۱)، مردی در طوفان (۱۳۵۱)، الکلی (۱۳۵۰)، خداحافظ رفیق (۱۳۵۰)، فاتحین صحرا (۱۳۵۰)

مجموعه تلویزیونی:
دل (۱۳۹۸ منوچهر هادی)، ترور خاموش (۱۳۹۷ احمد معظمی)، زنده به گور (۱۳۹۴ علی جناب)، سرزمین کهن (۱۳۹۲ کمال تبریزی)، در چشم باد (۱۳۸۹–۱۳۸۸ مسعود جعفری جوزانی)، تله‌فیلم (فیلم تلویزیونی)، ساعت به وقتِ صفر (۱۳۹۰)

جوایز

برنده تندیس سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در ششمین دوره جشنواره سپاس در سال ۱۳۵۳، برای فیلم تنگنا
برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد در بخش نگاه نو سی‌امین جشنواره فیلم فجر، برای فیلم گیرنده، سال ۱۳۹۰ 

بیماری

اواخر تیرماه ۱۴۰۳، نگاه راد، دختر سعید راد از بیماری پدرش خبر داد و گفت: شهریور سال گذشته (۱۴۰۲) سعید راد در منزل و به دنبال یک زمین خوردگی دچار مصدومیت شد و پس از مراجعه به بیمارستان مورد عمل جراحی قرار گرفت و سپس از بیمارستان مرخص شد و در منزل استراحت می‌کرد و بعد از یک ماه توانست با واکر راه برود. روند بهبودی پدرم ادامه داشت تا اینکه مجدد مشکل گذشته به دلیل اینکه پروتز مورد استفاده به خوبی در کمرش قرار نگرفته بود دوباره آشکار شد و بعد از مراجعه به بیمارستان دوباره عمل جراحی انجام شد و مدت هشت هفته فیزیوتراپی مداوم انجام داد اما متاسفانه علیرغم فیزیوتراپی‌، توانایی راه رفتن پیدا نکرد.

وی افزود: به مرور از اواخر سال گذشته مشکلات دیگری همچون عفونت ریه و مثانه نیز به مشکلات راه رفتن پدرم اضافه شد و علیرغم مخالفت من و خانواده، با رضایت خودشان مورد عمل جراحی قرار گرفتند اما متاسفانه عمل موفقیت آمیز نبود و حدود ۱۰ ماه است در بستر بیماری است.

سعید راد در نخستین روز مردادماه ۱۴۰۳ چشم از جهان فروبست.

• در مورد سریال گاندو در ویکی تابناک بیشتر بخوانید