دوصنف قدرتمند در كشور

 سيامك داودي: فرض كنيد در سن ورود به دانشگاه هستيد اين مقطعي است كه بايد به فكر آينده خود باشيد خوب چه رشته اي را انتخاب خواهيد كرد جواب اكثريت متقاضيان ادامه تحصيل تقريبا مشخص است افرادي كه در گروه رياضي درس خواند اند اكثرا تمايل دارند  در گرايشهاي متفاوت مورد علاقه در رشته مهندسي درس بخوانند همچنين ديپلمه هاي تجربي بيشتر به سه رشته پزشكي دندانپزشكي يا داروسازي تمايل نشان مي دهند و در گروه علوم انساني نيز اكثرا متمايل به ادامه تحصيل در رشته حقوقند تعدادي نيز از ديپلمه هاي رشته رياضي به خاطر علاقه يا درآمد بيشتر نيز رشته تجربي را براي كنكور انتخاب مي كنند در نتيجه اكثر جوانان خود را براي رقابت كنكور آماده مي كنند افرادي كه رشته رياضي يا علوم انساني را انتخاب كرده اند راه ادامه تحصيل برايشان  خيلي هموار است اينقدر ظرفيت دانشگاههاي خصوصي بالا است كه حتي بدون كنكور اين افراد مي توانند در رشته هاي مهندسي يا حقوق ادامه تحصيل دهند اما در زيرگروه پزشكي وضع بدينگونه نيست ظرفيتها در سه رشته پرطرفدار محدود و در مراكز خصوصي نيز شهريه تحصيل در اين رشته ها بالا است به گونه اي كه هر خانواده اي توانايي پرداخت اين شهريه را ندارد پس به ناچار افراد شركت كننده در رشته علوم تجربي براي موفقيت اكثرا دو يا چند بار در رقابت كنكور شركت خواهند كرد يا اگر به مراكز غير انتفاعي بروند شهريه بسيار سنگيني به خانواده هايشان تحميل مي شود.

از طرفي در گوشه و كنار كشور مي شنويم كه كشورمان با حجم عظيم فارغ التحصيلان رشته مهندسي مواجه است كه به علت اينكه عرضه با تقاضا همخواني ندارد اكثر مهندسين بيكاريا كم كارند همچنين تعداد فارغ التحصيلان رشته حقوق نيز آنقدر زياد است كه در سال جاري تقريبا شصت و هشت هزار 68000 نفر فارغ التحصيل بي كار رشته حقوق براي حرفه وكالت ثبت نام كرده اند اما در رشته هاي پزشكي و دندانپزشكي و به خصوص در زمينه پزشك متخصص با كمبود شديد در كشور مواجه ايم به گونه اي كه در ماجراي قتل يك پزشك متخصص شنيديم كه مقتول تنها پزشك متخصص در زمينه سرطان در يك استان بوده است و همچنين اكثر مناطق محروم نيز فاقد تعداد كافي پزشك متخصص هستند در نتيجه اكثر مردم به خاطر كمبود پزشك متخصص ناچارند هزينه هاي بيشتري براي درمان خود يا بستگانشان متحمل شوند.

دولت نيز ناچار شده است به علت كمبود پزشك بيشترين دستمزد را در بيمارستانهاي دولتي يا مناطق محروم به پزشكان بپردازد به گونه اي كه تفاوت غير معقول سطح زندگي پزشكان باعث اعتراض ساير افراد همسطح شاغل در رشته هاي تحصيلي غير پزشكي شده است.

 در خصوص مشكلات قضايي مردم نيز كساني كه سر وكارشان به دادگاه افتاده است مشاهده خواهند كرد كه هزينه گرفتن وكيل زياد است و اكثرا ما در ميان دوست و آشنايان خود مي بينيم كه قشر وكلا نيز به نسبت تخصصشان از امكانات مالي بهتري به نسبت ساير اقشار تحصيلكرده مواجه اند اينجاست كه قشر تحصيلكرده از خود مي پرسند چرا بايد اينقدر تفاوت در سطح زندگي باشد يا يك وكيل دادگستري با مدرك ليسانس چرا بايد چنين و چنان وضع زندگي داشته باشد چرا بعضي از وكلا در بعضي از پرونده ها بتوانند به اندازه چندين سال يك كارمند يا قاضي مسئول آن پرونده درآمد داشته باشند؟

با كمي تفكر در اين زمينه پاسخ سوال مشخص است قشر پزشكان و وكلا داراي پشتوانه خيلي قوي مي باشند از طرفي سازمان نظام پزشكي از ابتدا مانع افزايش تربيت پزشك در جامعه است و به قول معروف شير آب را بر روي مردم تشنه از ابتدا با درجه كمي باز كرده است لذا نمي گذارد آب كافي به مردم تشنه برسد .همچنين در خصوص كانون وكلا شير آب به ميزان زيادي باز است ولي دستي قدرتمند نمي گذارد مردم تشنه با وجود آب فراوان خود را سيراب كنند به اين معني كه نمي گذارند تعداد وكيل در جامعه افزايش يابد لذا مردم به دليل فزوني تقاضا بر عرضه وكيل متحمل پرداخت حق الوكاله هاي بيشتري خواهند شد جالب است  وقتي فارغ التحصيلان بي كار رشته حقوق اعتراض مي كنند كه چرا از بين شصت و هشت هزار68000 شركت كننده در آزمون وكالت سال جاري كمتر از سه هزار نفر پذيرش مي شوند مسئولان يك صنف به راحتي پاسخ مي دهند كه ما نمي خواهيم فارغ التحصيل بي كار رشته حقوق تبديل به وكيل بي كار شود يعني منافع صنفشان برايشان مهمتر از منافع مردم جامعه است.

حال در نظر بگيريد كه مسئولان تمام صنوف منافع صنف خود را را بر منافع مردم جامعه ترجيح دهند مثلا صنف مهندسان مانع تربيت زياد مهندس در جامعه شوند صنف نانوايان در كشور فقط به قشر خاصي مجوز پخت نان را بدهند صنف كارگران تا زماني كه كارگران عضو صنفشان نباشند و حق عضويت به آن صنف ندهند مانع اشتغال كارگران شوند و يا صنف تاكسيراني فقط به تعداد كمي راننده اجازه مسافركشي دهد و …. مي توانيد پيش خود صدها مثال ديگر را تجسم كنيد آنوقت خواهيد ديد كه مصرف كننده خدمات اين صنوف ناچار خوهد شد براي يك روز دستمزدي چند برابري مثلا به يك كارگر يا راننده تاكسي  بپردازند و اين دور تسلسل  براي ساير صنوف نيز پيش خواهد آمد .

اما اكنون سوال اصلي اين است  چرا از ميان اين همه صنوف فقط دو صنف پزشكان و وكلا اينقدر در كشور قدرتمند هستند كه براحتي منافع صنفشان را به منافع عموم جامعه تحميل كنند چرا بايد مسئولان مملكت اجازه دهند دو صنف خاص در مملكت اينقدر قدرت داشته باشند كه با وجود تعداد زياد مشتاقان به تحصيل در رشته پزشكي اجازه دهند كه تقاضاي پزشك همچنان در مقابل عرضه آن بيشتر باشد چرا مانند ساير رشته ها اين امكان وجود ندارد كه تربيت پزشك در مملكت چندين برابر شود يا چرا به كانون وكلا اين اجازه را داده اند كه از بين شصت و هشت هزار فارغ التحصيل رشته حقوق كمتر از سه هزار نفر بتوانند كارآموز وكالت شوند واقعا جالب است در كشورمان با كثرت فارغ التحصيلان دررشته هايي مانند مهندسي، جامعه شناسي، مديريت، اقتصاد و …….. روبه رو هستيم و بازار كار در اين زمينه اشباع شده است ولي در رشته هاي مورد نيازي كه حتي احتياج به اشتغال از محل بودجه بيت المال نيز ندارند مانند تخصص پزشكي، دندانپزشكي ، وكالت و………با اين كمبود مواجه ايم.

آيا اگر ما تعداد زيادي پزشك متخصص يا وكيل در كشور داشته باشيم به نفع مردم ايران نخواهد بود هر چند كه اين افزايش تعداد باعث شود تا درآمد يا بي كاري احتمالي اين عزيزان همسطح ساير اقشار تحصيلكرده شود؟

 پاسخ به اين سوال در جهت رفع موانع احتمالي و عملي نمودن افرايش تربيت پزشك و وكيل در كشور توسط مديران اجرايي مملكت، مسلما خدمت بزرگي به مردم ايران خواهد بود كه  باعث خواهد شد در آينده وضعيت سلامت جسماني و امنيت حقوقي جامعه مديون مسئوليني باشد كه هرگز در جامعه به هيچ صنفي اجازه نخواهند داد تا منافع صنف خود را بر منافع عموم جامعه و نظم عمومي اقتصادي ترجيح دهند .