دولت در لایحه بودجه سال 97 برای توسعه سواحل مکران و تقویت نیروی دریایی ارتش 960 هزار میلیون ریال(96 میلیارد تومان) را در نظر گرفته است.
«توسعهی اقتصاد دریایی جنوب کشور در محور چابهار – خرمشهر با تأکید بر سواحل مکران» این بند، بخشی از سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه کشور، ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری است که در بند ۲۱ بخش امور اقتصادی سیاستهای کلی برنامه ششم آمده است.
مَکران، مُکران یا مَککُران از نظر تاریخی سرزمینی، ساحلی در جنوب شرقی ایران و جنوب غربی پاکستان است که در طول خلیج عمان از راسالکوه در غرب جاسک تا لاس بلا در جنوب غربی ایالت بلوچستان پاکستان گسترده است. همچنین سواحل مکران دروازه طلایی کشور است که به سوی دریاهای آزاد و فرصتهای ارزشمند آن قرار دارد و کلید بهره گیری از این فرصت استثنایی توسعه آن است.
رحیمی جهان آبادی متذکر شد: سواحل مکران و چابهار یک ایده کارشناسی و دقیق است که می تواند به اقتصاد، امنیت، قدرت دریایی و ضریب نفوذ ما در آبهای بین المللی فوق العاده کمک کند.
سواحل مکران دروازهای ارزشمند برای کشور محسوب میشود و یکی از مهمترین قابلیتهای این منطقه، مجاورت آن با آبهای آزاد بینالمللی در سرتاسر مرز جنوبی، همسایگی مستقیم با کشورهای پاکستان و افغانستان، و به طور غیرمستقیم با کشورهای آسیای مرکزی (از طریق ترکمنستان) است که یک راه غیرقابل چشم پوشی برای این کشورهای محصور در خشکی (غیر از پاکستان) به دریاهای آزاد محسوب میشود.
جلیل رحیمی جهان آبادی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، در خصوص تعیین بودجه 960 هزار میلیون ریالی برای "توسعه سواحل مکران و تقویت نیروی دریایی ارتش" در لایحه بودجه سال 97 کل کشور، اظهار داشت: ارتباط ایران با آبهای آزاد بین المللی، صادرات و واردات دریایی و حفاظت دریایی در مرزی وسیع از خرمشهر تا خلیج گوادر در مرز پاکستان انجام میشود.
نماینده مردم تربت جام، تایباد و باخرز در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اگر بخواهیم خود را از تنگه هرمز رها کنیم و صادرات و ورادات کشور منوط به رفت و آمد در تنگه هرمز نباشد و همچنین ارتباط ایران با آبهای آزاد راحت تر باشد، لازم است که سواحل مکران توسعه یابند، بیان کرد: بهترین نقطه اتصال ایران با آبهای آزاد، چابهار است که کریدور عبور کالا از مرزهای آبی در جنوب به آسیای میانه، افغانستان و کشورهای هم مرز در شرق است.
وی افزود: با وجود ارتباط گیری ایران از طریق چابهار با آبهای آزاد، تکیه کامل به تنگه هرمز وجود ندارد و هر حادثه و چالش احتمالی در تنگه هرمز راه عبور و مرور ایران را قطع نخواهد کرد.
حضور ایران در آبهای بینالمللی از طریق چابهار آسیب پذیری امنیتی را کاهش میدهد
عضو هیات رئیسه کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نیاز داریم بر آبهای پیرامونی اعم از آبهای سرزمینی، آبهای آزاد، منطقه انحصاری اقتصادی برای رفت و آمد بین المللی کشتیها در اقیانوس هند، آبهای آزاد و محدوده دریای عرب و دریای احمر(سرخ) تسلط لازم را داشته باشیم، ادامه داد: حضور ایران در خلیج فارس به هر میزانی که به سمت بندر چابهار تکیه بیشتری داشته باشد، آسیب پذیری امنیتی کمتری به دنبال خواهد داشت و راحتتر میتوانیم این داد و ستد اقتصادی و تسلط نظامی را بر منطقه داشته باشیم.
منطقه مکران محور ترانزیتی طرح توسعه جنوب شرق
سیستان و بلوچستان در مسیر ۲ کریدور از ۳ کریدور ترانزیتی بزرگ دنیا قرار دارد. این امر، منطقه مکران را به عنوان محور ترانزیتی طرح توسعه جنوب شرق مطرح میکند.
در سیاست های کلی برنامه ششم توسعه کشور نیز توجه ویژه به توسعه سواحل مکران مورد توجه مقام معظم رهبری قرار گرفته است و تمام سازمانها و وزارتخانههای کشور موظفند همکاریهای لازم برای این مهم را در برنامه ششم توسعه کشور به کار گیرند.
اهمیت این موضوع تا حدی بود که نمایندگان با توسعه این سواحل در لایحه برنامه ششم موافقت کردند. در جریان بررسی لایحه برنامه ششم توسعه نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ماده 127 این لایحه با 170 رأی موافق، 12 رأی مخالف و 4 رأی ممتنع از مجموع 238 نماینده حاضر در مجلس به تصویب رساندند.
بر اساس این مصوبه دولت مکلف شد اقدامات زیر را انجام دهد:
الف- استقرار و احداث زیرساختهای نظامی، فرهنگی، رفاهی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در سواحل مکران
ب- فراهم نمودن اعتبارات لازم جهت پرداخت مطالبات حق اشعه خلبانان و دیگر کارکنان اداری ذینفع در طول اجرای این قانون
ج- ارتقای کیفیت مراکز آموزشی و فرهنگی نیروهای مسلح برای تربیت نیروهای کارآمد
چرا توسعه سواحل مکران و تقویت نیروی دریایی ارتش به هم گره خورده است
رئیس کمیته بین الملل کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ارتش نیرویی با وجهه بین المللی است و حضور ایران در آبهای بینالمللی، اقیانوس هند، آبهای ساحلی در مناطقی از یمن و عمان نیاز به حضور قدرتمند ارتش و نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران دارد، گفت: تقویت نیروی دریایی ارتش، تقویت پایگاه نظامی و دریایی چابهار، گسترش امکانات اقتصادی و رفت و آمد در چابهار میتواند برای جمهوری اسلامی ایران مفید باشد و روابط ایران و پاکستان را گسترش دهد.
آرم نیروی دریایی ارتش
عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بسیاری از کشورهای منطقه در آسیای مرکزی هیچ مسیری امن تر از مسیر ایران برای رسیدن به آبهای بینالمللی ندارند، اظهار داشت: ارتباط کشورهایی مانند ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان، قذاقستان و قرقیزستان با آبهای اقیانوس هند از طریق ایران، امنیت دارد و ایران میتواند نقش کریدور شمال جنوب را ایفا کند.
رحیمی جهان آبادی با بیان اینکه ایران در شرایط فعلی میتواند از قدرت نظامی و تجربه دوران دفاع مقدس خود برای ایجاد امنیت رفت و آمد کشتیها بهره ببرد و توسعه بندرچابهار و سواحل مکران میتواند در خصوص بخشی از محرومیت زدایی داخلی نقش موثری را ایفا کند.
وی با بیان اینکه مرز نشینان شرقی حتی در استان خراسان نیز می توانند از توسعه سواحل مکران استفاده ببرند، زیرا به هر میزان که روابط اقتصادی چابهار توسعه پیدا کند به توسعه شرق کشور کمک میکند، افزود: بخش عمده ای از کالا و بار بنادر چابهار و بندرعباس از طریق گمرک دوغارون تایباد به افغانستان می رود و در این شرایط توسعه اقتصادی چابهار قدرمسلم به توسعه مناطق شرق کشور نیز کمک می کند.
نماینده مردم تربت جام، تایباد و باخرز در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: توسعه اقتصادی مکران به بهبود وضعیت اقتصادی منطقه سیستان و نهبندان در خراسان جنوبی نیز کمک میکند و میتوان بخشی از محرومیتهایی که در شرق کشور داریم را به این طریق جبران کنیم.
عضو هیات رئیسه کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تخصیص 96 میلیارد تومان برای "توسعه سواحل مکران و تقویت نیروی دریایی ارتش" بخشی از تامین هزینههای توسعه قدرت دریایی ایران و پایگاه های نظامی در چابهار میتواند باشد که در سال های بعدی نیز امکان تداوم آن وجود دارد، گفت: معتقدم این ایده کاملا کارشناسی شده و ارتش جمهوری اسلامی این توان و تجربه را برای حضور قدرتمندانه در منطقه چابهار و آبهای آزاد متصل به چابهار را دارد.