کلیات
صندوق توسعه ملی ایران یک نهاد حکومتی است که نقش صندوق ثروت ملی ایران را دارد. صندوق توسعه ملی، پس از تجربه ناموفق حساب ذخیره ارزی، بر اساس ماده ۸۴ قانون برنامه پنجم توسعه با هدف تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش نفت و گاز و میعانات گازی و فراوردههای نفتی به ثروتهای ماندگار، مولد و سرمایههای زاینده اقتصادی و نیز حفظ سهم نسلهای آینده از منابع نفت و گاز و فراوردههای نفتی تأسیس شد.
تاریخچه
طرح ایجاد حساب ذخیره ارزی در قالب ماده ۶۰ قانون برنامه سوم توسعه کشور در سال ۱۳۷۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و به دنبال آن، آییننامه اجرایی آن نیز در آبان همان سال، از سوی هیئت وزیران به تصویب رسید. به موجب بند (ه) ماده ۶۰ قانون برنامه سوم توسعه کشور (مصوب ۱۷ فروردین ماه سال ۱۳۷۹ و ۱۹ مهرماه سال ۱۳۷۹ مجلس شورای اسلامی)، آئیننامه اجرایی این ماده به پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامهریزی و بانک مرکزی ایران و وزارت امور اقتصادی و دارایی حداکثر ظرف مدت ۳ ماه از تاریخ تصویب این قانون، به تصویب هیئت وزیران رسید.
همچنین به ماده ۶۰ اصلاحی قانون برنامه سوم توسعه، هیئتی متشکل از رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس کل بانک مرکزی و ۴ نماینده به انتخابرئیسجمهوری (حداقل ۲ نفر از بین وزیران) به عنوان هیئت امنای حساب ذخیره ارزی، جهت نظارت بر عملکرد صندوق و اتخاذ تصمیم در موارد تعیین شده در این آئیننامه و موارد دیگری تشکیل شد.
اهداف و قوانین
حساب ذخیره ارزی اهدافی نظیر ایجاد ثبات در میزان درآمدهای حاصل از فروش نفت خام، تبدیل داراییهای حاصل از فروش نفت خام به دیگر انواع ذخایر و کاهش تلاطمهای ارزی دارد. به عنوان مثال سرمایهگذاری در میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یکی از موارد قابل استفاده از صندوق ذخیره ارزی است.
شرایط استفاده از صندوق
بر اساس قوانین برنامه سوم و چهارم توسعه، دولت در صورتی مجاز به برداشت از این حساب است، که درآمد ارزی حاصل از صادرات نفت خام نسبت به ارقام پیشبینی شده کاهش پیدا کند. همچنین برداشت از حساب ذخیره ارزی برای تأمین کسری ناشی از عواید غیرنفتی بودجه عمومی ممنوع است.
در قانون پنج ساله چهارم توسعه مقرر شدهاست به منظور سرمایهگذاری و تأمین بخشی از اعتبارات موردنیاز طرحهای تولیدی و کارآفرینی بخش غیردولتی که توجیه فنی و اقتصادی آنها به تأیید وزارتخانههای تخصصی ذیربط رسیده باشد، تا ۵۰ درصد حساب ذخیره ارزی، از طریق شبکه بانکی داخلی و بانکهای ایرانی خارج از کشور، به صورت تسهیلات با تضمین کافی تخصیص یابد.
فلسفه شکل گیری صندوق
فلسفه شکلگیری این حساب در ایران بیشتر در راستای تعدیل فشارهای ناشی از نوسان قیمت نفت بر اقتصاد ملی بوده تا ایجاد حساب پسانداز برای نسلهای آینده کشور و حاکمیت این نگرش بر دیدگاه دولتمردان و برنامهریزان کشور، نحوه عملکرد این حساب را به صورت مستقیم تحت تأثیر قرار دادهاست.
ارکان سازمان صندوق
هیئت امناء، هیئت عامل و هیئت نظارت ارکان صندوق توسعه ملی را تشکیل می دهد.
هیئت امناء بهعنوان بالاترین رکن صندوق، مطابق بندهایی رئیس و سایر اعضای هیئت عامل انتخاب میکنند.
شرایط عزل رئیس و اعضاء
عزل رئیس و اعضای هیئت عامل نیز با پیشنهاد هریک از اعضای هیئت امناء و تصویب هیئت امناء امکانپذیر است. تعیین انواع فعالیتهای موردقبول و واجد اولویت پرداخت تسهیلات در بخشها و زیر بخشهای تولیدی یا خدماتی زاینده ازجمله گردشگری و با بازده مناسب اقتصادی از وظایف و اختیارات هیئت امناء است.
هیئت عامل صندوق توسعه ملی مرکب از ۵ نفر از افراد صاحبنظر، باتجربه و خوشنام در امور اقتصادی، حقوقی، مالی، بانکی و برنامهریزی با حداقل ۱۰ سال سابقه مرتبط و مدرک تحصیلیکارشناسی ارشد، توسط هیئت امنا انتخاب و با حکم رئیسجمهور منصوب میشوند.
اعضای هیأت امناء
بر اساس اساسنامه صندوق توسعه ملی، اعضای هیئتامنای صندوق عبارتاند از رئیسجمهور، رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور (دبیر هیئت امنا)، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی، وزیر نفت، رئیسکل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، رئیس اتاق بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی ایران بهعنوان عضو ناظر و بدون حق رأی، رئیس اتاق تعاون جمهوری اسلامی ایران بهعنوان عضو ناظر و بدون حق رأی، ۲ نفر نماینده از کمیسیونهای اقتصادی و برنامهوبودجه و محاسبات به انتخاب مجلس شورای اسلامی و دادستان کل کشور.
هرگونه تصمیم هیئت امناء در مورد تصویب ترازنامه و صورتهای مالی صندوق و نیز انتصاب رئیس و اعضای هیئت عامل در روزنامه رسمی کشور و نیز یکی از روزنامههای کثیرالانتشار به انتخاب هیئت امناء، منتشر میشود.
شرایط انحلال صندوق
تغییر در اساسنامه و انحلال این صندوق، تنها با تصویب مجلس شورای اسلامی است.
نحوه اداره صندوق
بهمنظور اداره امور صندوق در چهارچوب مفاد اساسنامه و مصوبات هیئت امناء، هیئت عامل مرکب از ۵ نفر از افراد صاحبنظر، باتجربه و خوشنام در امور اقتصادی، حقوقی، مالی، بانکی و برنامهریزی با حداقل ۱۰ سال سابقه مرتبط و مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد، توسط هیئت امناء انتخاب و با حکم رئیسجمهور منصوب میشوند و دارای وظایف و اختیاراتی میباشند، ازجمله وظایف بر عهده رئیس سازمان صندوق سرمایهگذاری توسعه ملی پیشنهاد فعالیتهای موردقبول و واجد اولویت پرداخت تسهیلات در بخشها و زیر بخشهای تولیدی و خدماتی زاینده و با بازده مناسب اقتصادی به هیئت امناء، پیشنهاد موارد سرمایهگذاری در بازارهای پولی و مالی بینالمللی و داخلی به هیئت امناء، ارائه پیشنهاد به هیئت امناء در خصوص نظامنامهها و شرایط و نحوه اعطای تسهیلات، انعقاد قرارداد با مشاور معتبر بینالمللی در امور سرمایهگذاری و مهندسی مالی برای ارزیابی، بهبود و ارتقای عملکرد صندوق میباشد.
یک کارشناس بازار سرمایه، هدف جمعی از فعالان بازار سرمایه را از نوشتن نامه به سران قوا، ارائه پیشنهاداتی در جهت بهبود شرایط بازارسرمایه عنوان کرد و گفت: امضاکنندگان این نامه به دنبال افزایش اعتماد در بازارسرمایه هستند و پیشنهادات مطرح شده در این نامه از جنس کاربردی است.
کد خبر: ۱۰۴۷۹۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۴
در حالیکه ذخیرهسازی میعانات گازی مازاد هم خسارات اقتصادی و هم محیط زیستی به همراه دارد، صندوق توسعه با صدور مجوز تنفس خوراک پالایشگاه میعانات سیراف میتواند احداث این پالایشگاه را سرعت ببخشد تا راه حل دائمی میعانات گازی مازاد باشد.
کد خبر: ۱۰۴۷۹۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۴
آقابابایی، رئیس هیات عامل صندوق تثبیت بازار سرمایه گفت: پیگیریها برای سپردهگذاری صندوق توسعه ملی در صندوق تثبیت بازار برای حمایت از این بازار به نتیجه نرسیده است.
کد خبر: ۱۰۴۷۴۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۱
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه دولت باید در مقابل بازار سرمایه مسئولیت پذیر باشد، گفت: اگر بورس نبود دولت باید برای تامین مالی خود، پایه پولی را افزایش میداد.
کد خبر: ۱۰۴۶۵۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۸
رهبر انقلاب با پیشنهاد رییس جمهور برای بازپرداخت تسهیلات ارزی صندوق توسعه ملی شرکتهای تولیدی بخش خصوصی موافقت کردند.
کد خبر: ۱۰۳۳۴۴۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۱
پس از ریزش ادامه دار شاخص بورس، در مرحله اول یک هزار میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی برای تثبیت به این بازار تزریق شد، اما به نظر میرسد خبری مبنی بر تزریق جدید منابع به این بازار وجود ندارد.
کد خبر: ۱۰۲۹۰۱۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۳۰
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه میکنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۲۶۹۲۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۱
سخنگوی ستاد بودجه خبر داد؛
سخنگوی ستاد بودجه ۱۴۰۰با بیان اینکه منابعی که به واسطه نامه رهبر انقلاب کسر شدند از طریق جلوگیری از فرارمالیاتی، اوراق و فروش سهام تامین خواهدشد، گفت: مخالف افزایش پلکانی حقوق کارکنان هستیم.
کد خبر: ۱۰۲۴۵۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۹
مشروط شدن استفاده دولت از منابع صندوق توسعه ملی در سال ۱۴۰۰ و از سویی سر رسید تسهیلات دریافتی از آن، بخشی از منابعی که قرار بود از این محل تامین شود را تحت تاثیر قرار می دهد و دولت باید تمرکز خود بر این منبع را برداشته و به دنبال تامین مالی از محل های دیگر باشد. این در حالی است که همان ۱۹۹ هزار میلیاردی که برای درآمد نفت در بودجه پیش بینی شده بود مورد نقد است.
کد خبر: ۱۰۲۱۷۷۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۶
بررسی جزئیات لایحه بودجه در کمیسیون بودجه؛
نایبرئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با اشاره به بررسی جزئیات لایحه بودجه در این کمیسیون گفت که براساس دستور مقام معظم رهبری استفاده از منابع صندوق توسعه برای مصارف بودجهای ممنوع است.
کد خبر: ۱۰۲۱۶۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۵
رهبر معظم انقلاب در پاسخ به نامه رئیس جمهور، مبنی بر کاهش سهم صندوق به ۲۰ درصد در لایحه بودجه ۱۴۰۰، برداشت مازاد بر ۲۰ درصد از صندوق توسعه را فقط تا سقف یک میلیون بشکه در روز مجاز دانستند.
کد خبر: ۱۰۲۱۵۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۵
وطن خواه، معتقد است: «تازمانی که شاخص کل بالای ۱ میلیون و ۶۰۰ هزارواحد با قدرت تثبیت نشود نمی توان گفت که هنوز روند صعودی به صورت موج پنج آغاز شده است.
کد خبر: ۱۰۲۰۱۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۹
عضو شورای عالی بورس:
صادقی، عضو شورای عالی بورس گفت: یک درصد صندوق توسعه ملی قطعی شده است و تا پایان سال تمام منابع واریز می شود و به نحو مناسب برای صیانت از حقوق سهامداران به بورس استفاده خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۱۹۵۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۶
رئیس هیات عامل صندوق تثبیت بازار سرمایه گفت: طی چند روز اخیر برای بهبود عملکرد بازار سرمایه از ۱۷۸نماد بورسی حمایت کردیم.
کد خبر: ۱۰۱۹۲۱۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۵
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: براساس پیشبینیهای صورت گرفته شرایط سرمایهگذاری در بازار سهام تا پایان سال مثبت است.
کد خبر: ۱۰۱۸۵۰۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۱
دارابی، کارشناس اقتصادی گفت: در همه جای دنیا رشد قیمتها همیشه با اصلاح همراه است و در بازارهایی که هیچ ریسک سیاسی هم وجود ندارد تحولات بازارهای جهانی میتواند بر روی بازار تأثیرگذار باشد و سبب کاهش بازار سرمایه شود.
کد خبر: ۱۰۱۸۳۵۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۰
رئیس هیئت عامل صندوق تثبیت بازار سرمایه با تایید این موضوع که مبلغ یک هزار میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شده است درمورد شرایطی که این مبلغ در بازار سرمایه مورد استفاده قرار خواهد گرفت، توضیحاتی را ارائه کرد.
کد خبر: ۱۰۱۸۳۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۰
دغدغههای جدید سهامداران در بازار سرمایه چه هستند.
کد خبر: ۱۰۱۸۲۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۰
با ظهور ۳ محرک تازه حمایت از بازار سهام، تزریق منابع صندوق توسعه ملی و کاهش شیب نمودار نرخ سود بین بانکی، برای تداوم رشد بورس، نماگر این بازار از محدوده مقاومت یک میلیون و ۴۰۰هزار واحد عبور کرد.
کد خبر: ۱۰۱۸۲۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۰
رییس هیئت عامل صندوق تثبیت بازار سرمایه گفت: روز پنج شنبه (۶ آذر ماه) مبلغ یک هزار میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شده است.
کد خبر: ۱۰۱۸۰۹۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۰۹