در مورد وقایع اتفاقیه در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
وقایع اتفاقیه
جنگ فالکلند درگیری نظامی بود که در سال 1982 در زمان نخست‌وزیری مارگارت تاچر در بریتانیا بین این کشور و آرژانتین برسر مالکیت سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا در جنوب اقیانوس اطلس شامل جزایر فالکلند و جزایر جورجیای جنوبی و ساندویچ جنوبی درگرفت. با این که این جزایر ارزش زیادی نداشتند ولی بریتانیا حاضر نبود که از مرزهای خود چشم‌پوشی کند. در این ویدیو تصاویر درگیری هوایی نفس‌گیری بین میراژهای آرژانتینی و سی هریرهای بریتانیایی را در «تابناک» می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۵۸۶۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۹
وقایع اتفاقیه
غلامرضا تختی کشتی گیر قهرمان المپیک و جهان، صاحب بازوبند پهلوانی ایران در سه سال پیاپی بود. تختی منتقد حکومت پهلوی بود و به همین دلیل از نیم ملی کنار گذاشته شد و به حدی منزوی شد و تحت فشار قرار داده شده که بنابر تایید پسرش بابک تختی دست به خودکشی زد. تصاویری از یک نوبت دریافت این بازوبند نشان می‌دهد بنابر رویه مرسوم در آن دوران، تختی دست محمدرضا شاه را نمی‌بوسد. این تصاویر کوتاه را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۵۸۴۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۷
وقایع اتفاقیه
در دوران رقابت آمریکا و شوروی، کودتا‌های متعددی به قصد حذف کمونیست‌ها از فضای سیاسی کشور‌ها با حمایت آمریکا انجام شد. اندونزی صحنه یکی از این کودتا‌ها بود که با کشتن دست‌کم یک میلیون تن به ظن گرایش به کمونیسم و همچنین گروه بزرگی از چینی‌ها در میان سکوت غرب همراه شد. آن گروه هنوز بر سر قدرت‌اند و در مستند «اقدام به کشتن | The Act of Killing» با افتخار جنایات‌شان را بازسازی می‌کنند. این مستند تکان دهنده را با این توضیح در «تابناک» می‌بینید که مناسب اشخاص زیر ۱۸ سال نیست.
کد خبر: ۱۱۵۷۵۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۵
وقایع اتفاقیه
اشرف مروان، داماد جمال عبدالناصر، سرمایه‌دار، سیاستمدار، دلال اسلحه و جاسوس در سال ۲۰۰۷ بر اثر سقوط از بالکن خانه‌اش در لندن مرد. هر دو طرف مصری و اسرائیلی اصرار دارند که فعالیت‌های جاسوسی مروان به نفع آنها بوده است. پیش از این مستندی در تابناک دیدید که روایت برخی ذینفعان بود و هم اکنون این مستند به سناریو‌های مختلف مرگ مروان می‌پردازد. این مستند را برای نخستین بار با ترجمه در «تابناک» می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۵۶۶۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۵
وقایع اتفاقیه
«مستند فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی؛ زاویه دید یک خودی به کرملین» به رویداد‌هایی می‌پردازد که سرانجام منجر به فروپاشی شوروی شد. در این مستند، بند‌های مخفی پیمان مولوتوف-ریبنتروپ و نقش کشور‌های حوزه دریای بالتیک در هل دادن شوروی به سمت فروپاشی، مشخص می‌شود و همچنین این که چگونه نمایندگان استونی در کنگره اتحاد شوروی با پیگیری استقلال مالی و اقتصادی، این امپراتوری کمونیستی را به مرز فروپاشی رساندند. این مستند را برای نخستین بار با ترجمه فارسی در «تابناک» می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۴۹۴۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۷
وقایع اتفاقیه؛
عکس معروف مردی که بین جمعیت از بالابردن دست خود امتناع کرد و به هیتلر دیکتاتور آلمانی سلام نازی نداد، تبدیل به نمادی از سرکشی در برابر زور، پلیدی و دیکتاتوری شد. نام قهرمان این عکس آگوست لندمستر است؛ کارگر کارخانه کشتی سازی که به خاطر ازدواج با یک یهودی از حزب نازی اخارج شد و بعدها به دلیلی سرکشی از دستوراتی که به او می‌گفت باید ارتباطش با همسرش را قطع کند به اردوگاه کار اجباری فرستاده شد. در این ویدیو با زندگی این مرد شجاع بیشتر آشنا می‌شوید.
کد خبر: ۱۱۴۷۳۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۴
وقایع اتفاقیه
گروه‌های مافیایی آمریکا یا به تعبیر ایتالیایی کوزا نوسترا، یکی از مهم‌ترین سوژه‌ها در چند دهه اخیر بوده‌اند. در این مستند چهار قسمتی که در یک فایل تجمیع شده، داستان واقعی این گروه‌های جنایت‌کار را از زبان خودشان خواهید شنید؛ داستان‌هایی که اغلب‌شان در فیلم‌هایی چون پدرخوانده، رفقای خوب و دانی براسکو به تصویر کشیده شده‌اند. این مستند را برای نخستین بار با ترجمه فارسی در «تابناک» می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۴۷۰۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۳
وقایع اتفاقیه؛
اعتراضات دانشجویی میدان تیان‌آن‌من با هدف رسیدن به حکومتی دموکراتیک شروع شده و به رهبری دانشجویان ادامه داشت. میدان تیان‌آن‌من نقطه کانونی این اعتراضات بود و صدها هزار نفر چینی از سرتاسر چین در این میدان جمع شده بودند. تصور می‌رفت که بعد از بازگشایی اقتصاد چین، گام طبیعی بعدی تغییر ساختار سیاسی به حکومتی بر مبنای دموکراسی باشد ولی دنگ شیائوپینگ رهبر چین در آن زمان، با دستور سرکوب معترضان قدرت را در دست حزب کمونیست چین حفظ کرد. در مورد نحوه مواجهه با معترضان و این که آیا باید از خشونت استفاده کرد یا نه، مقامات حزب به دو گروه تقسیم شده بودند. نهایتا جیانگ زمین، شهردار وقت پکن که بعدا به رهبری حزب رسید و رهبر بعدی چین شد با سرکوب خشونت‌بار معترضان، اعتراضات را سرکوب کرد. یکی از مناقشات مهم در مورد این اعتراضات سطح خشونتی است که حزب کمونیست چین برای سرکوب اعتراضات به کار گرفت. حزب کشتار بزرگ معترضان را انکار می‌کند، در حالی که مخالفان حزب آمار چند هزار نفری برای کشتگان اعتراضات میدان تیان‌آن‌من ارائه می‌کنند. این ویدیو حاوی گزارشی است از آن زمان که کشته‌ها و زخمی‌های سرکوب اعتراضات را نشان می‌دهد. این گزارش را با زیرنویس فارسی در «تابناک» می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۴۶۱۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۲۸
وقایع اتفاقیه؛
شعبان جعفری مشهور به شعبان بی‌مخ یکی از سردسته‌های اوباشی بود که برای حکومت پهلوی در مقاطع مختلف به صحنه آمد و مخالفان رژیم را سرکوب کرده بود. مشهورترین حضور شعبان بی‌مخ در کودتای 28 مرداد 1332 بود که به همراهی گروهی از اوباش با تصویر بزرگی از شاه وارد میدان شد و طرفداران شکل گیری حکومت دموکراتیک را مورد ضرب و شتم قرار داد. او در دهه‌های بعد به مرور مورد توجه خاندان پهلوی قرار گرفت و به عنوان نماد احیای ورزش زورخانه‌ای در سطح بین الملل نیز معرفی شد! تصاویری که در «تابناک» می‌بینید، از شعبان بی‌مخ در زورخانه توسط رسانه‌های بین المللی ثبت شده است.
کد خبر: ۱۱۴۶۰۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۲۷
وقایع اتفاقیه
صدام حسین تکریتی، دیکتاتور عراق، منشا دو جنگ تمام عیار علیه ایران و کویت بود که در نهایت با اشتباه محاسباتی، در سراشیبی سقوط قرار گرفت و توسط حامیان پیشینش از قدرت پایین کشیده شد. مستند «صدام حسین؛ جمهوری ترس» محصول دفتر مولتی مدیای «تابناک» ترکیبی از گزارش‌های الجزیره، آسوشیدپرس، تلویزیون عراق، گزارشگران و خبرنگاران مستقل و همچنین اقوام نزدیک صدام حسین، بدل پسر صدام حسین و جلاد مشهور اوست که دیدگاه‌های عمیق‌تر نسبت به سیر زندگی این دیکتاتور از آغاز تا پایان را ارائه می‌کند.
کد خبر: ۱۱۴۱۸۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۳۱
وقایع اتفاقیه
در دوازدهم ژوئن ۲۰۰۷، نیروهای آمریکایی چند حمله هوا به زمین در شهر بغداد انجام دادند که منجر به کشته شدن چندین غیر نظامی از جمله دو خبرنگار و زخمی شدن دو کودک شد. این حملات بعدها با لو رفتن ویدیوی ضبط شده از یکی از بالگرد‌های دخیل در حمله منجر به واکنش رسانه‌ها و فعالان حقوق بشری شد و بحث‌های بسیاری در مورد قانونی و اخلاقی بودن یا نبودن این حملات پیش آمد. این تصاویر از طریق سایت ویکی‌لیکس تحت عنوان کشتار جمعی منتشر شد و سربازی که این ویدیو را به ویکی‌لیکس ارسال کرده بود، نیز در آمریکا محکوم و زندانی شد. «تابناک» این نسخه کامل ۳۹ دقیقه‌ای ـ که بهترین کیفیت در دسترس عموم است ـ با زیرنویس فارسی مکالمات بی‌سیم نیروهای دخیل در حمله برای نخستین بار منتشر می‌کند.
کد خبر: ۱۱۴۰۰۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۱
وقایع اتفاقیه؛
نبردهای هوایی یا داگ فایت / Dogfight یکی از نخستین مراحل رویارویی در جنگ محسوب می‌شود. جنگنده‌های دو طرف نبرد، در آسمان رو در روی هم قرار می‌گیرند و می‌کوشند با ساقط کردن هم، کنترل آسمان را در دست بگیرند. طرفی که آسمان را در اختیار گرفت و پیروز نبرد هوایی شد، شروع به بمباران مواضع طرف مغلوب بر روی زمین، به وسیله بمب افکن می‌کند و پیشروی زمینی را ساده و سریع می‌نماید. در این تصاویر نبرد هوایی نیروهای آلمانی و ژاپنی با نیروهای متفقین را می‌بینید که در بخشی از آن نیروهای آلمانی موفق به ساقط کردن شماری از جنگنده‌های متفقین می‌شوند اما در نهایت متفقین پیروز نبرد هوایی می‌شوند و بمباران مواضع آلمان‌ها و ژاپنی‌ها را شدت می‌بخشند. بخشی از این تصاویر دیدنی، سیاه و سفید است و بخشی دیگر رنگی شده که در «تابناک» تماشا می‌کنید.
کد خبر: ۱۱۳۷۵۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۷
وقایع اتفاقیه؛
این تصاویر رنگی شده از آرشیو آلبر کان، متعلق به روز ظهر عاشورا در بین سال‌های 1310 تا 1314 در سبزه میدان تهران و اطراف آن است که فضا و سنت عزاداری را در به خوبی نشان می‌دهد. این تصاویر که قدیمی‌ترین فیلم ضبط شده از یک عزاداری محرم در ایران است را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۳۳۸۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۷
وقایع اتفاقیه
لی هاروی اسوالد براساس اعلام دولت ایالات متحده آمریکا کسی بود که جان اف کندی، سی و پنجمین رئیس جمهور آمریکا را ترور کرد. او دو روز پس از ترور کندی در 22 نوامبر 1963، یعنی در 24 نوامبر 1963 در حالی که دستگیر شده بود، به دست جک روبی با شلیک گلوله کشته شد. اسوالد در 15 سالگی ادعا کرد مارکسیست است و به مطالعه آثار سوسیالیستی می‌پرداخت. او در پاسخ به این پرسش در جریان یک بازجویی که «آیا کمونیست هستی؟» گفت: «نه، من کمونیست نیستم، مارکسیست هستم.» بر اساس نظرسنجی در گذر سال‌ها اکثریت مردم آمریکا با وجود شواهد مؤید اینکه اسوالد تنها شلیک‌کننده به کندی بوده، معتقدند او این کار را به تنهایی انجام نداده و به همراه افراد دیگری بدین منظور توطئه کرده‌است. نظریه‌های مختلفی در خصوص توطئه بودن این ترور در اذهان رایج است. لحظات ترور عامل ترور جان اف کندی را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۲۸۷۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۷
وقایع اتفاقیه
ژاپن صحنه ترورهای سیاسی معدودی در طول تاریخ بوده است. پیش از ترور کوبه آبه نخست وزیر پیشین ژاپن در هشتم جولای 2022، اینجیرو آسانوما سیاستمدار ژاپنی و رهبر حزب سوسیالیست ژاپن آخرین سیاستمدار ژاپنی بود که ترور شده بود. آسانوما یکی از طرفداران جدی سوسیالیسم در ژاپن پس از اشغال بود که به دلیل حمایت از حزب کمونیست چین و انتقاد از رابطه آمریکا و ژاپن شهرت یافت. آسانوما هنگامی که در مناظره‌ای تلویزیونی در توکیو مشغول صحبت بود، به دست یک ملی‌گرای افراطی به نام یاماگوچی اوتویا و به وسیله یک نوع شمشیر سنتی ژاپنی به نام واکیزاشی ترور شد. لحظات وقوع این ترور را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۲۸۷۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۷
وقایع اتفاقیه؛
الی کوهن یکی از معروف‌ترین جاسوس‌های موساد بود که بیش از آنکه جاسوس باشد، مصداق یک نفوذی در سوریه بود. تاکنون چندین سریال درباره او ساخته شده است. در این مستند از شبکه الجزیره حقایق مربوط به زندگی او کاوش می‌شود و مصاحبه‌های انجام شده با پژوهشگران غربی، عرب و صهیونیست و همچنین روایت دختر کوهن و مقامات سوری وقت از جمله امین الحافظ رئیس‌جمهور سوریه در آن زمان نشان داده می‌شود. این مستند را برای نخستین بار با ترجمه فارسی در «تابناک» تماشا می‌کنید.
کد خبر: ۱۱۲۸۱۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۹
وقایع اتفاقیه؛
وافور وسیله‌ای است که با آن تریاک استعمال می‌شود و در واقع یک لوله است که در سر آن تریاک با زغال سوزانده شده و دود آن توسط معتاد کشیده می‌شود. سر این وسیله که تریاک بر روی آن قرار داده می‌شود تا توسط زغال سوزانده شود، حقه نام دارد که معمولاً سفالی، سرامیکی، چینی یا فلزی است و به لوله وافور که معمولاً چوبی است، متصل می‌شود. پیش از این این باور وجود داشت که مصرف تریاک به وسیله وافور در ایران پیشینه زیادی نداشته و از دو قرن تجاوز نمی‌کند و قدمت استفاده از وافور در ابتدای سلطنت ناصرالدین‌شاه در ایران رواج پیدا کرده است. با این حال یک کشف یک حقه وافور سفالی چهار هزار ساله در محوطه «چَلو» در حوالی شهر جاجَرم کنار یک دست کله پاچه دارای همین قدمت نشان داد، استفاده از وافور و اعتیاد به مواد مخدر در ایران نیز قدمتی همچون بخش‌های دیگر آثار نظیر چین دارد. این ویدیو، تاریخچه مصرف مواد مخدر و تریاک و داستان کشف این حقه را روایت می‌کند.
کد خبر: ۱۱۰۱۴۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۷
وقایع اتفاقیه؛
«برونئی / Brunei» کشوری است در جزیره بورنئو در جنوب شرقی آسیا پایتخت آن بندر سری بگاوان است. برونئی از جنوب با مالزی همسایه است و از شمال به دریای جنوبی چین پیوند می‌خورد. نام «برونئی» از واژه سانسکریت « varun» به معنی اقیانوس گرفته شده‌است این کشور کوچک با اکثریت مسلمان، در آسیا قرار دارد، بیش تر به دلیل نام پادشاهش و ثروت افسانه‌ای او شناخته شده است. در طول تاریخ تقریباً دور جزیره بونئو متعلق به قلمرو برونئی بود اما در سده نوزدهم سلاطین برونئی بخش کوچکی از قلمرو پیشینشان را زیر حکومت داشتند. بریتانیای کبیر به جایی که به صورت بهشت دزدان دریایی درآمده بود نظم و ترتیب داد و از 1888 تا 1971 این سرزمین را همسود خود کرد نفت در سال 1929 کشف شد. حکومت سلطان حسن البولکیاه در 1984 مجدداً برقرار شد. او در حال حاضر بزرگ‌ترین کلکسیون اتومبیل دنیا را در اختیار دارد که برخی از آنها منحصراً به سفارش او ساخته شده‌اند. حال و هوای برونئی از دهه 1910 تا 1980 میلادی را در تابناک تماشا می‌کنید.
کد خبر: ۱۱۰۰۵۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۸
وقایع اتفاقیه؛
«بولیوی / Bolivia» کشوری محصور در خشکی، در مرکز آمریکای جنوبی است. بولیوی از شمال با برزیل، از شمال غربی با پرو، از جنوب با آرژانتین، از جنوب شرقی با پاراگوئه و از جنوب غربی با شیلی همسایه است.پایتخت آن به‌طور رسمی و در قانون اساسی شهر سوکره ذکر شده اما دولت این کشور در شهر لاپاز مستقر است. پیش از استعمار اروپاییان منطقه کنونی بولیوی بخشی از امپراتوری سرخ‌پوستان اینکا بود. امپراتوری اسپانیا در سده شانزدهم این منطقه را تسخیر کرد و در خلال دوران استعماری اسپانیا، این سرزمین «پروی علیا» نام داشت و جزو قلمروی نایب‌السلطنه پرو به‌شمار می‌آمد، قلمرویی که بیشتر مستعمرات اسپانیا در آمریکای جنوبی را در بر می‌گرفت. پس از اعلام استقلال این منطقه در سال 1809، این منطقه با شانزده سال جنگ روبه‌رو شد و این جنگ‌ها در شش اوت 1825 به تشکیل جمهوری بولیوی انجامید که از نام سیمون بولیوار، رهبر انقلابی، گرفته شده‌است. تاریخ بولیوی مملو از تغییرات متعدد در راس حاکمیت این کشور است. قریب به 200 کودتا و 200 ضدکودتا در تاریخ این کشور رخ داده‌اند. پس از سال‌ها نزاع سیاسی بر سر قدرت در سال‌های دهه 1980 برای اولین بار دولت‌های غیرنظامی حاکمیت خویش را بر بولیوی تثبیت کردند. حال و هوای بولیوی در دهه‌های 1960 و 1970 میلادی در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۰۰۵۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۷
وقایع اتفاقیه؛
«نپال / Nepal» در شمال هندوستان واقع شده و پایتخت آن کاتماندو است. بیشتر محدوده نپال بر روی رشته‌کوههای هیمالیا قرار گرفته و شمال این کشور هشت قله از ده قله بلند جهان را در خود جای داده که یکی از آنها بلندترین کوه جهان یعنی قله اورست است. جنوب کشور مرطوب و حاصلخیز است و جمعیت زیادی را در خود جای داده است. در 1768 حاکم شاهزاده‌نشین گورخا در غرب، دره کاتماندو را فتح کرد و دوره گسترشی را شروع نمود که با شکست خوردن از چینی‌ها در تبت در 1792 و از بریتانیایی‌ها در هند 1816 پایان یافت. از 1846 تا 1950 خاندان رانا در مقام وزیران ارشد که پادشاهانی ضعیف بودند حکمرانی کردند. سیاست انزواطلبی آنان استقلال نپال را به قیمت توسعه نیافتن آن حفظ کرد. رژیم پیش از 1950 از نظر ساختار سیاسی یک نظام اقتدارگرا بود که هیچ مخالفتی را از سوی گروه‌های قومی، فرهنگی و احزاب سیاسی نمی‌پذیرفت. نظم اجتماعی و هویت فرهنگی ملی از طریق تحمیل قوانین هندو برقرار می‌شد و حاکمان قدرت خود را از طریق قرار دادن همه گروه‌های نپال در یک چارچوب سلسله مراتبی از ساخت طبقاتی هندو استحکام می‌بخشیدند. همزمان با سرنگونی رژیم رانا در سال 1950 نپال درهایش را به روی دنیای خارج گشود و آماده پذیرش فرایند دمکراتیک شد اما این کشور نتوانست الگویی جدید از جامعه چند قومی ایجاد کند. با پیدایی دولت پانکایات در سال 1962، ساختارهای سیاسی و اجتماعی نپال، بیش از پیش بسته و متحجر شد. در این دولت، هیچ جایی برای فعالیت سیاسی و اپوزسیون وجود نداشت اما در همین شرایط آئین قانونی جدید در سال 1964 به تصویب رسید. بر پایه این قانون همه در مقابل قانون برابر بودند و سامانه طبقاتی تضعیف می‌شد. تجربه‌ای کوتاه‌مدت از دموکراسی، تثبیت مجدد حکومت پادشاهی به دست ماهندرا را تا 1972 در پی داشت. در نهایت ناآرامی همگانی و تظاهرات خشونت‌آمیز در طرفداری از دموکراسی، پادشاه را مجبور به اعطای قانون اساسی دموکراتیک کرد. پس از یک کشمکش طولانی، نپالی‌ها توانستند یک دولت دموکراتیک در آوریل 1990 تشکیل دهند. اکنون حال و هوای نپال در دهه 1960 و 1970 میلادی و پیش از تغییرات سیاسی و اجتماعی در این کشور می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۰۰۴۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۵
