سرویس اجتماعی ـ دیروقت شب بود و خسته راه بودم. رفیقم که تازه از حمام درآمده بود، گزارش کار آزمایشگاه فردایش را آماده می‌کرد. مشغول دیدن فیلم بودم و احساس می‌کردم که خواب آلودگی‌ام به خاطر خستگی است. چشمانم داشت سنگین می‌شد که با صدای هادی به خودم آمدم؛ رنگش سفید شده بود و می‌گفت حالش بد است. احساس کردم که فشارش افتاده. به آشپزخانه رفتم تا برایش آب قند درست کنم که متوجه شدم سرم گیج می‌رود. در یک آن حدس زدم دچار گاز گرفتگی شده‌ایم. همان گونه که به سمت درب بالکن می‌رفتم مراقب بودم سقوط نکنم. به در که رسیدم، چشمم سیاهی رفت و خدا خواست که دستم روی دستگیره رسید ...
به گزارش «تابناک»، در سال‌های ۸۴ تا ۸۹، نزدیک پنج هزار شهروند ایرانی جان خود را بر اثر استنشاق CO (همان مسمومیت بر اثر گاز منواکسید کربن) از دست داده‌اند؛ یعنی به طور میانگین، هر ساله نزدیک ۸۳۰ نفر از هم وطنانمان بر اثر بی‌توجهی به موارد ایمنی در نصب لوله بخاری و سیستم دودکش منازل، به خواب ابدی فرو می‌روند؛ غفلت از مواردی بسیار کوچک که شاید از فرط سادگی فراموش می‌شوند!
|
ماه |
سال 84 |
سال 85 |
سال 86 |
سال 87 |
سال 88 |
سال 89 |
|
فروردین |
86 |
75 |
104 |
86 |
98 |
81 |
|
اردیبهشت |
55 |
29 |
45 |
43 |
52 |
34 |
|
خرداد |
35 |
28 |
27 |
34 |
48 |
30 |
|
تیر |
37 |
30 |
25 |
23 |
16 |
10 |
|
مرداد |
32 |
19 |
10 |
25 |
23 |
16 |
|
شهریور |
22 |
13 |
19 |
13 |
20 |
9 |
|
مهر |
35 |
36 |
22 |
32 |
34 |
23 |
|
آبان |
73 |
58 |
50 |
63 |
61 |
58 |
|
آذر |
90 |
198 |
127 |
98 |
132 |
88 |
|
دی |
159 |
259 |
278 |
162 |
94 |
148 |
|
بهمن |
178 |
132 |
199 |
126 |
118 |
|
|
اسفند |
105 |
96 |
118 |
84 |
73 |
|
|
جمع کل |
907 |
973 |
1024 |
789 |
769 |
497 |
جدول نقل شده از خبرگزاری مهر که بروز رسانی نشده است
این در حالی است که رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور، چند روز پیش در جمع خبرنگاران درباره آخرین وضعیت مرگ و میرها در کشور بر اثر گاز منو اکسید کربن گفت: بر پایه آمار مقایسه‌ای پارسال و امسال، نزدیک ۵۴ درصد افزایش در مرگ‌های ناشی از استفاده منو اکسید کربن داشته‌ایم.
این آمار، خبر از فاجعه‌ای می‌دهد که بسیار آرام در حال رخ دادن است. سمی به شکل گاز که بسیار مرگ‌آور است و دیده نمیشود و بر پایه
آمار سال جاری، روزانه ۲۸ نفر از هموطنانمان را به دیار باقی می‌فرستد.
گازی خطرناک که میل ترکیب شدنش با هموگلوبین خون، نزدیک ۳۰۰ برابر بیشتر از میل ترکیب گاز اکسیژن است و این یعنی چنبره وحشتناک هیولایی که با رعایت چند نکته ایمنی، مهار پذیر است.
در خون همهٔ ما، نزدیک ۵ درصد کربن مونوکسید هست، ولی اگر این مقدار به ۲۰ درصد برسد، باعث مرگ ما خواهد شد. وقتی کربن مونوکسید وارد سیستم تنفسی شخصی شود، بلافاصله با گلبول‌های قرمز شخص وارد واکنش شده و باعث میشود تا اکسیژن کمتری به اعضای بدن برسد که نخستین عارضه این مسأله، خواب آلودگی و احساس خستگی بیش از اندازه است. در این حالت، اعضای بدن گزگز کرده و اگر بدن شخص حساس باشد، دچار خونریزی بینی میشود. اگر شخص سعی کند سرپا بایستد، دچار سرگیجه همراه با حالت تهوع شده و چشم‌ها در این حالت، سیاهی می‌رود. در ادامه ممکن است شخص دچار بیهوشی شود. یکی از نشانه‌های مسمومیت با کربن مونوکسید این است که وقتی شخص محیط خود را تغییر می‌دهد، بهبود یافته و با قرار گرفتن دوباره در محیط، دچار حالات پیش خود میشود.
فرتور شبیه سازی شده مونوکسیدکربن
راه مقابله به این «دیو دو سر» چیست؟
شاید همین گوش‌های سنگین بود که ایده ساخت هشدار دهنده گاز (Gas detector) را موجب شد!
بر پایه آنچه از آمار برمی‌آید، مرگ بر اثر مسمومیت با گاز منوکسید کربن (ملقب به مرگ خاموش)، دومین عامل مرگ و میر ایرانیان بر اثر رویدادهای شناخته شده است؛ فارغ از اینکه این نوع در بسیاری از موارد، نه مرگ خاموش بوده و نه حادثه‌ای رخ داده است؛ به عبارت دیگر، بیشتر جان باختگان این گاز، گوششان را به صدای مهیب این فاجعه کمین کرده بسته بودند و نسبت به رعایت ایمنی جانشان کوتاهی کردند.
این در حالی است که در برخی موارد، استاندارد نبودن وسایل گازسوز و یا راه‌های خروجی دود (دودکش) نقش زیادی داشته‌اند که کنترل ایمنی موارد اینچنینی نیز کار سختی نیست.
بد نیست به احترام جان شیرینمان، یک بار دیگر نکات ایمنی برای مقابله با این خطر بالقوه را خوانده و به کار بگیریم:
۱ـ از بخاری استاندارد برای گرم کردن منزل و محل کار استفاده نمایید و از هر گونه وسیله و مشعل غیر استاندارد استفاده نکنید.
۲ـ بخاری حتماً باید با لوله به دودکش وصل شده و گازهای حاصل از سوختن از ساختمان بیرون رود.
۳ ـ استفاده از لوله‌های فنری خطرناک بوده و باید از لوله‌های استاندارد و بدون منفذ استفاده کنیم.
۴ـ اتصالات لوله‌ها باید محکم باشند و به راحتی جدا نشوند.
۵ ـ پیش از گذاشتن بخاری باید مسیر دودکش به بالای پشت بام، بازبینی شده تا مسیر کاملاً باز باشد، ولی چنانچه این کار انجام نگرفته، در زمان روشن بودن بخاری، دست به لوله بزنید که چنانچه لوله داغ باشد، منواکسید خارج و اگر سرد باشد، منواکسید کربن خارج نمیشود.
۶ـ از بخاری‌های بدون دودکش در ساختمان به هیچ عنوان استفاده نشود.
۷ ـ لوله بخاری را درون آب قرار ندهید، زیرا منواکسیدکربن در آب، کم محلول است و مانند این است که مسیر دودکش در فضای ساختمان بسته باشد و منواکسید در داخل ساختمان پخش شود.
۸ ـ لوله دودکش باید از بلند‌ترین نقطه ساختمان بین ۳۰ تا ۷۰ سانتی‌متر بالا‌تر رفته و سپس کلاهک نصب شود که کلاهک H بهترین نوع کلاهک است.
۹ ـ لوله نباید دچار پیچ و خم داخل دیوار یا داخل منزل باشد.
۱۰ـ از یک دودکش مشترک برای دو وسیله گاز سوز استفاده نشود؛ یعنی هر وسیله گازسوز باید یک خروجی و دودکش جداگانه داشته باشد.
۱۱ ـ در درون حمام از وسایل گرمازا مانند بخاری یا پیک نیک به هیچ عنوان استفاده نشود، چون به کمبود اکسیژن و پخش منواکسید کربن در درون حمام، موجب مرگ انسان میشود.
۱۲ـ در درون ماشین (بیشتر در ماشین‌های سنگین رخ می‌دهد) از روشن کردن گاز پیک نیک خودداری شود.
۱۳ـ از روشن گذاشتن ماشین داخل پارکینگ خودداری کنید، چون مقدار بسیاری از گاز منواکسیدکربن با خروج از اگزوز خودرو داخل پارکینگ پخش میشود.
۱۴ـ از شومینه برای گرم کردن منزل استفاده نشود.
۱۵ـ مشترک بودن لوله هود آشپزخانه با آبگرمکن ممنوع است، چون در اثر برگشت گاز از هود به درون محیط آشپزخانه و خانه، دچار مسمومیت و گاز گرفتگی شویم.
۱۶ـ هیچ گاه همه منافذ ورود هوا به درون ساختمان را نبندید تا دچار کمبود اکسیژن نشوید.
۱۷ـ از افزودن بخاری مازاد در محیط‌های کوچک جدا خودداری کنید.
یکی از دلایل افزایش ان در بندی های شدید درو پنجره است که گرما خارج نشود و مبلغ هزینه گاز کمتر شود این خود عامل افزایش این مرگ می باشد 
من واقعا نمیدونستم این همه آدم در اثر گازگرفتگی میمیرن!