این روزها در صفحههای شخصی و برخی سایتهای خبری رفتهرفته این بحث در حال وسعت گرفتن است که چرا پس از مرگ یکی از چهرههای بینالمللی ایرانی در حوزهی ارتباطات، دستاندرکاران و دانشگاهیان عرصهی ارتباطات، از او حتا به اندازهی یک کادر 100 کلمهیی آگهی ترحیم یادی نکردند و حتا از انعکاس خبر درگذشت او هم آگاهانه یا غیرآگاهانه خودداری کردند.
به گزارش ایسنا، دوشنبهی هفتهی پیش درپی انتشار خبری در صفحهی شخصی خواهرزاده «مجید تهرانیان» در یکی از شبکههای اجتماعی، جمع محدودی، از درگذشت یکی از مطرحترین چهرههای ارتباطات ایران مطلع شدند. پس از آن بهجز در تعداد اندکی از سایتهای خبری و صفحههای شخصی اجتماعی، در جای دیگری به این موضوع اشاره نشد.
در همین راستا، دکتر علی گرانمایهپور - مدرس رشتهی ارتباطات - با تأکید بر اینکه نباید نگاه «اینور آبی» و «آنور آبی» به بزرگان دانش ارتباطات داشته باشیم، دربارهی مجید تهرانیان میگوید: وجود پروفسور تهرانیان، با هر ایدئولوژی، برای حوزهی ارتباطات یک افتخار است. تفکیک دانش در قالب نگرش سیاسی، کملطفی و کوچک کردن دستآوردها را درپی دارد.
او ادامه میدهد: شایسته بود فارغ از هر سلیقهی سیاسی برای ایشان مراسم بزرگداشتی برگزار میشد. ما باید از دکتر مجید تهرانیان به صرف «مجید تهرانیان» بودنش تقدیر و تشکر کنیم و نه بهخاطر علایق سیاسی. ما باید به بزرگانی که در دیگر نقاط دنیا زندگی میکنند و ممکن است با سلایق ما همسو نباشند، به صرف ایرانی بودنشان افتخار کنیم.
گرانمایهپور با اشاره به خبر فوت مجید تهرانیان که در وبلاگها منتشر شد، اظهار میکند: اگر ما نتوانیم به دانشآموزانمان یاد بدهیم که خدمت به علم در ارجحیت قرار دارد، ممکن است در سالهای بعد کسی نباشد که یادی از ما بکند. این جای تأسف دارد و من امیدوارم سایر دوستان در حوزهی ارتباطات از دکتر تهرانیان یاد کنند.
پروفسور مجید تهرانیان، استاد و رییس واحد ارتباطات بینالملل دانشگاه هاوایی، در سال 1316 در مشهد متولد شد. او تحصیلاتش را در رشتهی اقتصاد سیاسی به پایان رسانده، مدرک کارشناسی ارشد و دکتری خود را از دانشگاه هاروارد و مدرک کارشناسی خود را از کالج «دارت موث» کسب کرد. حوزههای تدریس و پژوهش او بیشتر مشکلات روابط بینالملل با تمرکز بر مضامینی مانند ارتباطات، صلح، توسعه و دموکراسی بود. او پس از هفت سال تدریس در دانشگاههای آمریکا، در سال 1350 به ایران بازگشت و به تدریس و فعالیت علمی در ایران پرداخت. او یک سال نیز بهعنوان استاد مهمان در دانشگاه امام صادق (ع) تدریس کرد.
تهرانیان پایهگذار پژوهشکدهی «علوم ارتباطات و توسعه» وابسته به رادیو و تلویزیون ایران بود و ریاست موسسهی مطالعات و تحقیقات صلح جهانی «تودا» را نیز در کارنامهی خود دارد. تدریس در دانشگاههای کانادا، انگلیس، روسیه و آمریکا هم در سوابق او دیده میشود.
او همچنین در مسائل خاورمیانه، آسیا و اقیانوسیه هم تخصص داشت و در سازمانهای ملی و بینالمللی بسیاری فعالیت کرد و از میان مسئولیتهایش، به مدیر برنامهریزی اجتماعی سازمان برنامهریزی ایران، مدیر و بنیانگذار موسسهی ارتباطات و توسعهی ایران (تهران)، کارشناس برنامهی یونسکو (پاریس) و عضو هیأت امنای موسسهی بینالمللی ارتباطات (لندن) میتوان اشاره کرد.
تهرانیان همچنین جایزههای معتبری را در حوزهی علم ارتباطات به خود اختصاص داد که دکتری افتخاری دانشگاه سوکا (توکیو)، جایزهی خدمات ممتاز ارتباطات بینالملل و مدرک تدریس «مریتوریوس» از آن جمله هستند.
او همچنین در بسیاری از انتشاراتیها عضو هیأت ویراستاری بود. این محقق ایرانی عضو آکادمی جهانی علوم و هنرها بود. وی بیش از 25 کتاب و 100 مقاله را نوشت که به چندین زبان از جمله فرانسوی، اسپانیولی، ایتالیایی، آلمانی، نروژی، فنلاندی، لهستانی، اسلوونیایی، کرهیی، ژاپنی، عربی و فارسی ترجمه شدهاند.
تهرانیان علاوه بر مجموعه کتابهای موسسهی «تودا»، آثار «Peace & Policy» را نیز ویرایش کرد. از میان آثار مکتوب این استاد دانشگاه به «خاورمیانه: دولتها و سیاستهای آن» (1972)، «سیاستهای ارتباطاتی برای توسعه ملی» (1977)، «ارتباطات جهانی و سیاستهای دنیا» (1999)، «تمدن جهانی» (2002)، «گفتوگوی تمدنها» (2002)، «آمریکا و جهان» (2005) و «هویت و جهانی شدن» (2006) میتوان اشاره کرد.
او همچنین نظریههای مختلف و جهانی در حوزهی ارتباطات، بویژه در حوزهی جهان سوم و توسعه داشته است. در مقدمهی کتاب سرینواس آر. ملکات و ولزلی استیوز نویسندگان کتاب مرجع «ارتباطات توسعه در جهان سوم» اینگونه آمده است: «نکتهی درخور تأمل این است که نویسندگان، پارادایم توانمندسازی را با تکیه بر نظریهی اجتماعمحور مجید تهرانیان مطرح میکنند که نظریهی بومی در مباحث ارتباطات توسعه است.»
گویا تنها کسی که با تهرانیان ارتباط نزدیک داشت، پروفسور کاظم معتمدنژاد بود که متأسفانه این روزها بهدلیل بیماری، صحبت کردن با او هم دشوار شده است.
یادمان نرود که چه بخواهیم و چه نخواهیم، حوزهی علم ارتباطات ایران در نگاه جهانی، با نام استادانی مانند پروفسور حمید مولانا، پروفسور یحیی کمالیپور و مرحوم پروفسور مجید تهرانیان مطرح است.