گزارش دیوان محاسبات از انحراف در بودجه‌های استانی

مجلسی‌ها برای اظهارنظر درباره گزارش تفریغ بودجه 90 این دست و آن دست می‌کنند. گویا بخش‌هایی از گزارش تفریغ 90 در حوزه نفت به وزارتخانه مربوط بازگشته تا دیوان محاسبات و وزارت نفت درباره اختلاف‌نظرها گفت‌وگویی دوباره داشته باشند. بر اساس آنچه که نمایندگان عضو کمیسیون برنامه و بودجه به «شرق» گفته‌اند، بررسی تفریغ 90 به سال آینده موکول و روزهای آینده مجلس کماکان در انتظار بودجه 92 خواهد بود.

اما در سکوت بهارستان برای ارایه گزارشی مختصر از انحراف‌هایی که تا 75‌درصد از ارقام مصوب پیش‌بینی‌شده را شامل می‌شود، دیوان محاسبات گزارش وضعیت اجرای بودجه 9 ماهه اول سال 91 را به نمایندگان استانی داده و به این ترتیب نماینده هر حوزه انتخابیه در جریان وضعیت هزینه‌کرد بودجه و اختصاص آن در سال 91 قرار گرفته است.

 برخی نمایندگان هنوز این گزارش را ندیده‌اند و بسیاری هم مطالعه آن را به روزهای کاری آینده مجلس موکول کرده‌اند. گزارش «شرق»، روایت مختصری است از آنچه نمایندگان حوزه‌های انتخابیه درباره گزارش استانی دیوان محاسبات جمع‌بندی کرده‌اند. گزارش نظارت بر عملکرد بودجه 9 ماهه اول سال 91 استان‌ها تقدیم نمایندگان شده و اغلب نشان از عدم تحقق بودجه‌های مصوب استانی دارد. علی نعمت چهاردولی نماینده ملایر در همین زمینه به گزارش استانی مورد نظر اشاره دارد.به گفته او، اصولا اختصاص اعتبارها به شکلی انجام شده که استان‌های محروم کماکان در موقعیت پیشین خود به سر برده و از مشکلات مالی و اعتباری رنج می‌برند.

برای نمونه در حوزه گازرسانی روستایی اعتباری در حدود 28میلیارد‌تومان مصوب شده بود که از این میزان رقمی در حدود 5/18میلیارد‌تومان اختصاص یافته. در حوزه آب منطقه‌ای نیز بدهی‌های قانونی دولت تنها در حوزه آب منطقه‌ای رقمی در حدود 75‌میلیارد‌تومان است. این ارقامی که دیوان محاسبات در قالب گزارش 9 ماهه نظارت بر هزینه‌کرد بودجه سال 91 در استان همدان منتشر کرده نشان از آن دارد که کماکان بخش عمده اي از برنامه‌های عمرانی استان روی زمین مانده و خروجی آن همین بیکاری و توقف پروژه‌ها در منطقه است.»غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده رشت نیز تاکید دارد که بودجه‌های عمرانی در خوش‌بینانه‌ترین حالت کمتر از 20‌درصد محقق شده و خروجی این کار تعطیلی پروژه‌های عمرانی، بیکاری، خرابی مصالح و از بین رفتن پروژه‌ها در معرض عوامل جوی است. به گفته او، همان‌طور که تفریغ بودجه 90 نشان داده ارقام اختصاص‌یافته در اغلب موارد و به ویژه برای نفت و گاز انحراف چشمگیری داشته متاسفانه همین وضعیت در گزارش 9 ماهه اختصاص بودجه‌های استانی نیز به چشم می‌خورد. البته در مورد گزارش تفریغ سال 90 هنوز برخی موارد نهایی نشده ، برای مثال گزارش حوزه نفت مورد ابهام قرار گرفته و برای بررسی مجدد به وزارتخانه مربوطه فرستاده شده ‌است.

 ابوالفضل ابوترابی، نماینده شهرستان‌های نجف‌آباد و تیران و کرون نیز تاکید دارد که بودجه‌های حوزه انتخابیه او در حدود 10 تا 12‌درصد اختصاص یافته در حالی که در سال 90 رقمی در حدود 80 تا 90‌درصد اختصاص یافته بود. متاسفانه به دلیل عدم اختصاص اعتبارهای مصوب در بودجه 91 در حال حاضر بسیاری از پروژه‌های عمرانی استان روی زمین مانده و بیکاری گریبانگیر شهروندان شده است. او تاکید دارد که این میزان اختصاص نگران‌کننده اعتبارات در شرایطی اتفاق افتاده که دولت در تئوری بودجه‌نویسی 91 انبساطی و در اختصاص آن کاملا انقباضی رفتار کرده است.

علی فریدونی نماینده فیروزآباد، قیر و کارزین و فراشبند نیز درباره خلاصه عملکرد بودجه استان فارس در 9 ماهه اول سال 91 به برخی آمار اشاره دارد. براساس گزارش عملکرد بودجه سال 1390 کل کشور، بودجه عمومی دولت نسبت به سال 89 افزایشی معادل 5/33درصد و بودجه شرکت‌های دولتی، موسسات انتفاعی وابسته به دولت و بانک‌ها افزایشي معادل 6/40درصد داشته است.

براین اساس، تراز عملیاتی در بودجه سال 1390، منفی 9/278‌هزار‌میلیارد‌ریال اعلام شده که به معنای آن است که میزان درآمد پیش‌بینی شده 9/278‌هزار‌میلیارد‌ریال کمتر از هزینه‌ها بوده است.

 همچنین خالص سرمایه‌های دارایی 9/240‌هزار‌میلیارد‌ریال تعیین شده که میزان فزونی واگذاری سرمایه بر سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهد. همچنین رقم خالص دارایی‌های مالی معادل 9/46‌هزار‌میلیارد‌ریال به تصویب رسیده که نشان‌دهنده افزونی واگذاری شرکت‌های دولتی و دریافت وام نسبت به میزان بازپرداخت وام، تعهدات، واگذاری سهام و بازپرداخت اصل اوراق مشارکت است.

 منابع بودجه عمومی دولت در قانون بودجه سال 1390 کل کشور مرکب از 8/23‌درصد منابع مالیاتی، 7/33درصد منابع حاصل از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی، شش‌درصد حساب ذخیره ارزی،2/5‌درصد سود سهام شرکت‌های دولتی، 9/8درصد منابع درآمد‌های اختصاصی دولت، 1/17‌درصد منابع حاصل از فروش شرکت‌های دولتی و 4/2درصد منابع حاصل از هدفمند‌سازی یارانه‌های حامل‌های انرژی است که بر این اساس وابستگی 6/38درصدی بودجه عمومی دولت به نفت مشهود است.

بر این اساس با احتساب منابع مورد استفاده از نفت و فرآورده‌های نفتی در بودجه، استفاده از موجودی حساب ذخیره ارزی، منابع حاصل از هدفمند‌سازی یارانه حامل‌های انرژی و مالیات و همچنین 40‌درصد سود ویژه شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نفت، میزان وابستگی بودجه عمومی دولت به درآمد نفت، 6/38درصد بوده و منابع و مصارف شرکت‌های دولتی، 8/69درصد بودجه کل کشور را به خود اختصاص داده است.