در فاصله نود هفته گذشته تا نود شب گذشته، تنها یک بازی ملی دوستانه در فوتبال ایران برگزار و همین مسأله موجب شد تا عادل فردوسی‌پور، موضوع جام‌جهانی را به سوژه اصلی برنامه نود یکی مانده به آخر سال خود تبدیل کند با چند مهمان در استودیو و چند مهمان روی اسکایپ حسابی حال و هوای برنامه خود را نوستالژیک کند.
به گزارش «تابناک»، بررسی عملکرد تیم ملی فوتبال ایران در سه جام جهانی که تا پیش از این سابقه حضور در آن را داشت، در کنار مسائل مربوط به کمیته انضباطی دو محور مهم برنامه نود شب گذشته بود. سؤال برنامه هم با توجه به نزدیکی پایان سال به انتخاب مرد سال فوتبال ایران اختصاص داشت که باز هم محافظه‌کاری عادل فردوسی‌پور در نشکاندن دل سرخابی‌ها، موجب شد در کنار دو لژیونر موفق ایرانی دو بازیکن از استقلال و پرسپولیس هم حاضر باشند. مردم باید از میان چهار گزینه آندرانیک تیموریان، سیدجلال حسینی، اشکان دژاگه و رضا قوچان نژاد، مرد سال فوتبال ایران در سال ۹۲ را بر‌می‌گزیدند.
اما پخش تنها دیدار فوتبال هفته گذشته نخستین گزارش برنامه نود بود؛ گزارشی که به متن و حواشی نخستین بازی تدارکاتی تیم ملی در راه جام‌جهانی اختصاص داشت و شکست ایران برابر تیم ملی گینه!
پس از پخش این آیتم، فردوسی‌پور با اشاره به کارکرد دنیل، داوری حمله برخی از هواداران فوتبال را به صفحه شخصی این بازیکن و فحاشی به او خانواده‌اش را رفتاری زشت خواند و گفت: شاید یک روز، روز یک بازیکن نباشد و صرف عملکرد ضعیف دلیل نمی‌شود تا ایرانی‌های عزیز هنرنمایی کنند و با الفاظ زشت به خانواده آن بازیکن بی‌احترامی کنند.
بدون هیچ بحث فنی و کارشناسی خاصی در خصوص این بازی، نخستین گزارش نود از نخستین حضور ایران در جام‌جهانی پخش شد؛ جایی که تصاویر ناب و قدیمی از تیم خوب جام‌جهانی ۱۹۸۷ و بازیکنان طلایی آن نسل نظیر پروین، حجازی، روشن، قاسم‌پور، کازرانی، دانایی‌فرد، جهانی و مربی دوست‌داشتنی‌شان، حشمت مهاجرانی پخش شد و گوینده متن در پایان، آن را قدرتمندترین تیم تاریخ فوتبال ایران خواند.
پس از بررسی عملکرد تیم ملی در نخستین جام جهانی، فردسی‌پور با مهمان‌های جذابی در استودیو منتظر بود تا بررسی کوتاهی درباره جام‌جهانی ۱۹۸۷ داشته باشند. حسین کازرانی و حمیدرضا صدر در استودیو و حشمت مهاجرانی نیز از دبی و با اسکایپ مهمانان این بخش نود بودند.
حشمت مهاجرانی، سرمربی ایران در جام جهانی آرژانتین ـ که با حافظه‌ای عجیب جزئی‌ترین مسائل آن زمان را هم بیان می‌کرد ـ درباره صعود سخت ایران به این رقابت‌ها گفت: «مسیر سختی بود. آن زمان فقط یک تیم می‌توانست از گروه خودش صعود کند. حال و هوای خاصی داشت. ما برای نخستین بار راهی جام جهانی شده و کم تجربه بودیم. بعد‌ها فهمیدیم به چه جایی رفته بودیم و چه میدان بزرگی بوده است. ما آنقدر خوب عمل کرده بودیم که در بازی با کویت، تیم جوانان را راهی زمین کردیم. آن موقع زاگالو سر مربی کویت بود و به من گفت، تو جنتلمن نیستی که تیم جوانان را به زمین می‌فرستی. من به زاگالو گفتم: همین جوان‌ها شما را شکست می‌دهند. پس از بازی زاگالو آمد و از من عذر‌خواهی کرد».
او ادامه داد: «در جام جهانی هم نمی‌گویم بدشانس بودیم؛ اما از خیلی تیم‌ها ضعیف‌تر بودیم. هلند با آری‌هان و دوستانش آمده بود و همه بازیکنان مطرحی بودند. اسکاتلند تیمی داشت که چهار بازیکن آن در منچستر یونایتد بازی می‌کردند و دو بازیکن در لیورپول داشت. کنی داگلیش، بهترین بازیکن تاریخ لیورپول هم عضو این تیم بود. او در خصوص اینکه آیا تیم ملی ایران در برزیل نتیجه خواهد گرفت یا نه، گفت: «الان فوتبال طوری شده که همه مسی را میشناسند و می‌دانند، چگونه بازی می‌کند؛ اما آیا توانایی مهار او را داریم؟در جام جهانی باید ببینیم کجا هستیم و چه می‌خواهیم؟ فوتبال چه بخواهیم و چه نخواهیم ورزش اول است، ولی هیچ کس نمیداند به کجا می‌رویم. ما در آن جام جهانی گام اول را برداشتیم و اتفاقا محکم هم برداشتیم».
مهاجرانی درباره بازی با پرو گفت: «من در آن بازی 2-4-4 تیم را ارنج کردم و هنوز هم پشیمان نیستم، چون در آن زمان هر بازی دو امتیاز داشت و اگر ما پرو را می‌بردیم، می‌توانستیم راه یابیم. من این روش را امتحان کردم و به تیمم افتخار می‌کنم. آن زمان ابراهیم قاسم‌پور 5 کیلومتر می‌دوید؛ دقیقا مثل «دیدی» برزیلی».
اما بخش جالب این گفت‌وگوها، سخنان حسین کازرانی، مدافع تیم ملی فوتبال ایران در جام‌جهانی برزیل بود که با خاطره‌های به قول فردوسی‌پور «قابل پخشش» جذابیت خاصی به این بخش از برنامه نود داد. کازرانی در خاطراتش از بازی با هلند و اینکه اصلا در آن بازی نترسیده بودند، حسابی از خجالت علی پروین درآمد.
عادل به او گفت؛ اما علی پروین بارها گفته که ما برای این بازی ترسیده بودیم. کازرانی این واکنش را نشان داد: «کجا ترسیده بودیم؟ ما با تیم‌های آرژانتین، فرانسه و منچستر یونایتد بازی کرده بودیم. همه‌اش شایعه بود. ما شوخی می‌کردیم. پروین می‌گفت حسن نرویم توی زمین و هفت گل بخوریم؟ فردایش گفت حسین شش تا نخوریم؟ یک روز دیگر گفت من یک فکری کرده‌ام. گرمکن‌های ما مشکی است. من می‌روم و می‌گویم مادربزرگ‌هایمان مرده اند بازی سه بر صفر به نفع شما. می‌خواهم بگویم که اصلا ترسی نداشتیم».
کازرانی ادامه داد: «خود پروین پیش از بازی قرآن آورد و بازیکنان را قسم داد که نترسند. در بازی روی پروین تکل زدند خودش فرار کرد. نصرالله عبدالهی به او گفت: تو که خودت ما را قسم دادی چرا فرار می‌کنی؟».
در این لحظه عادل گفت، علی پروین روی خط می‌آید، که کازرانی هم گفت، ایرادی ندارد، به شرطی که نصرالله عبداللهی هم روی خط بیاید.
مدافع سابق تیم ملی سپس خاطره دیگری از آن زمان تعریف کرد و گفت: «پیش از بازی با کویت، مینیسک حسن روشن پاره شده بود. ما تمرینمان تمام شده بود و داشتیم می‌رفتیم تا کویتی‌ها تمرین کنند. دیدم حشمت خان به روشن می‌گوید، در زمین شوت بزن. من تعجب کرده بودم. گفتم: حشمت خان مگر روشن بازی می‌کند؟ گفت: نه؛ اما کویتی‌ها اگر او را ببینند یک گل عقب هستند».
کازرانی که در جام جهانی مأمور مهار جو جردن بوده، خاطره‌ای هم از این بازیکن تعریف می‌کند و می‌گوید: «من مأمور مهار او بودم. حشمت خان به غفور جهانی گفته بود که روی ضربه‌های کرنر به من کمک کند. من به غفور گفتم: اینجا بند پهلوی نیست (فردوسی‌پور تصحیح می‌کند که بند انزلی) و تو هم شیر نیستی که او گفت هستم. روی یک صحنه او را زدند. دیدم روی زمین افتاده و از بینی‌اش خون می‌آید. گفتم: غفور چه شد؟ گفت: شیر را کشتند».
کازرانی در بخش دیگری از حرف‌هایش کمی هم انتقاد کرد؛ انتقاد از اینکه برخورد خوبی با پیشکسوتان در ورزشگاه‌های کشور نمی‌شود. وی گفت: «یک بار بلیت وی آی پی داشتم و با دوستانم می‌خواستم به ورزشگاه بروم، ولی من را راه ندادند. آبدارچی فدراسیون من را شناخت. گفت: چه شده آقای کازرانی؟جریان را برایش گفتم و گفت، بروم داخل ببینم کسی را پیدا می‌کنم یا نه؟ او رفت و دیگر نیامد. ما پیشکسوتان عزت می‌خواهیم، نه چیز دیگری. من بازی‌های تیم ملی را نمی‌بینم. جام جهانی را می‌بینم اما بازی‌های ایران را نه».
کازرانی در پایان گفت: «یک انتقاد هم از خود شما دارم آقای فردوسی پور. چرا شما وقتی می‌خواهید پیشکسوتی را دعوت کنید، خودتان با او تماس نمی‌گیرید؟».
وقتی فردوسی‌پور از کازرانی پرسید که بهترین بازیکن سال را از میان گزینه‌ها انتخاب کند او به پژمان منتظری که در میان گزینه‌ها نبود، رأی داد و گفت: تنها از سبک بازی منتظری خوشش می‌آید.
پس از پایان موضوع جام‌جهانی ۱۹۸۷ با پخش تصاویری از جام‌جهانی ۱۹۹۸ دکتر بیژن ذالفقارنسب، جای کازرانی را در استودیو نود گرفت تا در خصوص دومین حضور ایران در جام‌جهانی صحبت کنند. اما پیش از آغاز این موضوع، فردوسی‌پور با اشاره به گذشت یک ماه از ربوده شدن پنج سرباز ایرانی توسط جیش‌العدل از کمپینی برای آزادی این سربازها و جمع‌آوری یک میلیون امضا برای رسیدگی سازمان ملل به وضعیت آنها خبر داد.
عادل فردوسی‌پور در بخشی از برنامه امشب نود از مردم خواست با مراجعه به سایت موزه صلح ایران که برای آزادی مرزبانان ایرانی امضا جمع می‌کند به این کمپین بپیوندند. این اتفاق در حالی افتاد که پرویز پرستویی، هنرمند سینما و تلویزیون هم روی خط آمد تا در این زمینه صحبت کند: «مردم ما همیشه ثابت کرده اند در عرصه‌های مختلف حضور دارند؛ اما آنچه مسلم است، پنج سرباز ایرانی بی گناه هستند. علت اینکه من در برنامه شما مهمان شده ام به دلیل گره خوردن ورزشکاران و هنرمندان است. در حال حاضر تیم‌های ملی کشتی آزاد و فرنگی حمایت خودشان را اعلام کرده اند. هنرمندان هم بیانیه ای را در این زمینه صادر کرده‌اند. رایزنی‌های مختلفی هم با نماینده سازمان ملل در ایران انجام شده است. اگر یک میلیون تن حمایت کنند، سازمان ملل وارد عمل خواهد شد تا موضوع را بررسی کند».
پرستویی ادامه داد: «من از ملت ایران می‌خواهم با مراجعه به این سایت حمایت خودشان از پنج سرباز ایرانی را اعلام کنند. سربازها بی گناه ترین افراد هستند و امیدوارم آنها در آستانه عید نوروز در کنار خانواده‌هایشان باشند. مادران همیشه انتظار دارند که شب عید فرزندانشان در کنار سفره‌های رنگینشان باشند. از شما هم تشکر می‌کنم که همیشه در این زمینه‌ها پیش‌گام بوده‌‌اید. می خواهم تا آخر برنامه حمایت خودتان را ادامه بدهید. من به عنوان یک شهروند این درخواست را از شما می‌کنم».
پرستویی در پایان سخنانش گفت:«من فوتبالی هستم، خیلی هم فوتبالی هستم. در پاسخ به اینکه استقلالی هستم یا پرسپولیسی همیشه جواب کلیشه‌ای داده‌ام: «تیم ملی». درباره انتخاب بهترین بازیکن سال ایران هم باید بگویم که رأی خودم را به صورت پیامک اعلام می‌کنم».
اما حضور ذالفقار نسب در این بخش نود، یادآور خاطرات جالب و تلخ و شیرینی از جام‌جهانی ۱۹۹۸ بود؛ جایی که او به شدت از تومیسلاو ایویچ حمایت کرد و اخراج او را نادرست خواند. همین طور از انتخاب جلالی به عنوان سرمربی تیم ملی در آستانه جام‌جهانی و انتخاب نشدن خودش ابراز دلخوری کرد.
پخش تصاویری از بازی معروف اران و آ.ث.رم و شکست تحقیرآمیز ایران در آن بازی موجب شد تا ذالفقارنسب بگوید که نتیجه آن بازی نتیجه انتخاب نامناسب ایویچ بود و پس از یک بدنسازی طولانی بازیکنان تیم ملی، نباید به این بازی می‌رفتند. اما نکته مهم‌تر این بود که دالفقار نسب گفت که ایویچ در ابتدای بازی خبردار شد که مربیان تیم‌های امریکا و یوگسلاوی تماشاگر این بازی هستند، ترکیب را به همین خاطر دگرگون کرد و حتی بعد از شکست هم به او گفت که خوب شد باختیم تا تصور حریفان از ما تصور نادرستی باشد.
او در پاسخ به اینکه برخی اخبار در آن زمان از بازیکن سالاری در اردو تیم ملی خبر می‌داد، گفت: دخالت‌های رئیس فدراسیون وقت و پروبال دادن وی به چند بازیکن، موجب شد تا برخی این آزادی عمل را پیدا کنند که در تصمیمات فنی هم دخیل باشند. او پیش از این هم در ماجرای اخراج ایویچ صفایی فراهانی، رئیس وقت فدراسیون فوتبال را به مجبور شدن برای جایگزینی ایویچ با یک مربی داخلی متهم کرد.
با پایان این بخش، گزارش نود تا نود پخش شد که در بخشی از آن کفاشیان در واکنش به ماجرای نامه فیفا در خصوص تبانی گفت: «من در رأس فوتبال ایران هستم و هیچ اثری از تبانی و فساد در فوتبال نمی‌بینم و هر که این مسائل را مطرح می‌کند، خودش در این امر دست دارد».
پخش تصاویری از صعود ایران به جام‌جهانی ۲۰۰۶ آلمان و سه بازی ایران در این جام‌جهانی مقدمه‌ای شد تا فردوسی‌پور پس از هشت سال به سراغ برانکو ایوانکویچ برود و مربی تیم ملی در آن جام‌جهانی را از کرواسی و از طریق اسکایپ مهمان برنامه نود کند. در ابتدا بخش‌هایی از فیلم کوتاه «پیاده‌روهای وراژانی» ساخته میلاد صدرعاملی، که به زندگی برانکو در ایران اختصاص داشت، پخش شد و پس از آن گفت‌وگوی حمیدرضا در و عادل فردوسی‌پور با برانکو آغاز شد.
برانکو که پس از هشت سال بار دیگر مهمان برنامه «90» شده بود، از آن اتفاق ابراز خرسندی کرد و گفت: مردم ایران در قلب من هستند، چون خیلی دوران موفق و خوبی در ایران داشتم. ایران کشور دوم من است. همیشه استقبال خوبی از من می‌شود، وقتی مردم ایران را می‌بینم.
وی درباره صعود ایران به جام جهانی با هدایت خودش و یکنواخت بازی کردن تیم ملی در یک سال مانده تا جام جهانی ـ سؤالی که فردوسی پور پرسید ـ گفت: راحت صعود کردیم اما حرف شما را قبول دارم.
برانکو همچنین درباره این که مصدومیت بازیکنان در آستانه جام جهانی مثل زندی، مهدوی کیا، هاشمیان و علی کریمی چقدر در بازی تیم ملی تأثیر داشت، گفت: بله با این مشکل روبه‌رو بودیم. گل محمدی هم در باشگاهش مصدوم شد و دیر به ما رسید.
در ادامه فردوسی پور از برانکو درباره پیروزی 4 بر 3 تیم ملی برابر کره جنوبی پرسید که او پاسخ داد: کره تیم چهارم جام جهانی بود و ما عملکرد خوبی داشتیم و بردیم. یکی از بهترین بازی‌های ما بود. ژاپن را هم در تهران بردیم.
وی درباره این که تیم ملی چرا بازی‌های تدارکاتی خوبی برای جام جهانی نداشت، گفت: مشکل ما این بود که تیم کامل را نداشتیم. زمان زیادی را برای آماده‌سازی نداشتیم. خیلی‌ها مصدوم بودند. علی کریمی مشکل زانو داشت، مهدوی‌کیا هامبورگ بود و مشکل پیدا کرد. زمان زیادی از دست دادیم.
وی در ادامه درباره نقش اختلاف فدراسیون فوتبال و سازمان تربیت بدنی وقت در این امر گفت: همه مسئول بودند؛ اما مشکل ما بازیکنان بودند. آنها مصدومیت زیادی داشتند و باشگاه‌ها بازیکنان را به ما نمی دادند تا آنها را آماده کنیم.
مجری برنامه از حواشی تیم ملی و لگد علی کریمی به ساک ورزشی اش پس از تعویض پرسید. برانکو گفت: من او را درک می‌کنم، چون همه از او انتظار زیادی داشتند اما او مصدوم بود و چهار ماه زمان کافی نبود که آماده شود. او خیلی غمگین و عصبانی بود چون نمی‌توانست پتانسیل واقعی‌اش را نشان دهد.
وی درباره عملکرد علی دایی در آن جام و انتقاهایی که از او می‌شد گفت: دایی یکی از بزرگترین بازیکنان ایران است و بهترین گلزن تیم‌های ملی در دنیاست. او در آن زمان شرایط خوبی داشت. فکر می‌کردیم که دایی می‌تواند کمک کند چون حریفان ما قد بلندی نداشتند. می‌دانستیم که او آخرین جام جهانی‌اش را تجربه می‌کند و می‌خواستیم به عنوان بازیکن بزرگ فوتبال را ترک کند.
برانکو درباره انتظارات مردم از تیم ملی هم گفت: من هم انتظارات زیادی داشتم. ما تیم خوبی ساختیم؛ اما هیچ کس نمیداند چه خواهد شد. می‌تواند پرتغال را بدون فیگو، دکو و رونالدو تصور کنید؟ آنها جزو بزرگترین بازیکنان آن روزگار بودند و ما هم مصدوم‌های زیادی داشتیم که غیر منتظره بود.
وی افزود: برابر مکزیک خیلی خوب بودیم و فقط بر اثر اشتباه خودمان دو گل خوردیم. پرتغال جام‌های خوبی را با آن بازیکنان گرفته بود. موقعیت‌های خوبی داشتیم ولی شانس نداشتیم. مقابل آنگولا هم می‌توانستیم برنده باشیم.
فردوسی پور در ادامه از ماجرا «کت جادویی» برانکو پرسید که او گفت: بله! آن زمان این کت را می‌پوشیدم. [با خنده] این چیزی است که بین مربیان مرسوم است. ما سعی می‌کنیم برخی چیزها را جادویی بدانیم.
وی در پاسخ به اینکه قبول دارد مربی محافظه کاری بوده، گفت: نه من هرگز چنین کسی نبودم چون فوتبال مدرن بازی می‌کنیم و گاهی لازم است چیزی را از دست بدهیم. ما از نوع بازی تیم ملی راضی بودیم.
برانکو در ادامه در پاسخ به پرسش فردوسی پور درباره مشکل مالی که باعث شد نتواند به ایران برگردد و اینکه آیا پیشنهادی برای باگشت به ایران داشته یا خیر گفت: پیشنهاد‌هایی داشتم که به ایران برگردم.
وی در ادامه درباره سخن علی دایی مبنی بر این که برخی بازیکنان به او پاس نمی دادند، گفت: زمان کوتاهی داشتیم. دایی مهاجم بود، کریمی هم می‌توانست در این پست بازی کند. راه‌های زیادی بود که می‌توانستیم بازی کنیم. این طور نبود که کسی به او پاس ندهد. ما برنامه‌های مختلف داشتیم.
برانکو در ادامه گفت: برخی از دیدارهای تیم ملی ایران را از جمله دیدار با کویت و جام ملت‌های آسیا دیدم.
او در پایان درباره سبک بازی تیم ملی بوسنی گفت: این نخستین جامی است که بوسنی در آن شرکت می‌کند. آنها بازیکنان خوبی دارند و راحت به جام جهانی رسیده اند. مونته نگرو و بوسنی تیم‌های خوبی هستند که نزدیک به هم بازی می‌کنند. مهم این است که برابر آنها آماده باشید. بوسنی تیم خوبی ساخته است. بازی آسانی با بوسنی نخواهید داشت.
با پایان این بخش پرونده جام‌جهانی در این برنامه نود بسته شد و گزارش این نود از زمین فوتبالی در اسلامشهر پخش شد؛ جایی که محل تمرین پرویز برومند در نوجوانی و جوانی بود. برومند در بخشی از گفت‌وگوی خود گفت: من برای تیم ملی بازی کردم، بازی‌های فراوانی در استقلال داشتم، نائب قهرمان لیگ آسیا شدم اما همه من را با صحنه مشتم به صورت پایان رأفت میشناسند. من در آن ماجرا از خانواده‌ام دفاع کردم اما شاید در آنجا نباید آن حرکت را انجام می‌دادم.
با پایان این گزارش، بخش دوم نود که به بررسی آرا کمیته انضباطی فوتبال اختصاص داشت آغاز شد. فردوسی‌پور در ابتدا عنوان کرد که قرار بود میزگردی با حضور حسن‌زاده، شاه‌حسینی و براتی در خصوص انتقادها و وضعیت کمیته انضباطی برگزار شود که بنا به دلایلی برگزاری آن به بعد از لیگ موکول شد.
غلامرضا رفیعی تنها مهمان این بخش برنامه بود. رفیعی در آغاز حرفش گفت: می‌پرسند که مگر چند مخاطب «90» حقوقدان هستند؟ قانون و مقررات برای مردم نگاشته شده است. مثل قوانین راهنمایی و رانندگی. اغراق نیست اگر بگوییم که بیش از ده هزار قانون و مقررات درباره فوتبال وضع شده است.
وی ادامه داد: نمی‌خواهم وارد جزئیات یک پرونده بشوم؛ اما گویا برخی از قوانین انضباطی ما منطبق با قوانین جهانی نیست. نمی‌توانید از یک مربی یا بازیکن بخواهید کاری را قانونی انجام دهد، مگر این که آن قانون را برایش توضیح داده باشید.
رفیعی در ادامه تصویر سایت فدراسیون فوتبال را نشان داد و گفت: از سال‌ها پیش دو سند مهم در سایت فدراسیون بود که حالا نیست؛ اساس‌نامه فدراسیون و آیین نامه انضباطی. یکی از چیزهای عجیب و غریبی که هست، این که آیین‌نامه پزشکی و سایر موارد وجود دارد اما آیین نامه انضباطی وجود ندارد.
وی ادامه داد: سایت سازمان لیگ و اتحادیه باشگاه‌های فوتبال ایران هم این اسناد را ندارد.
مصاحبه ای از حسن زاده رئیس کمیته انضباطی پخش شد و وی در خصوص نحوه اعلام رأی و همچنین برخی قرارداد‌های بازیکنان سخنانی گفت.
رفیعی در ادامه به احکامی اشاره کرد که در کمیته انضباطی صادر شده، ولی به مرحله اجرا در‌نیامده بود و در خصوص برخی قوانین صحبت‌هایی کرد. ادامه مصاحبه حسن زاده پخش شد که وی در این گفت‌وگو درباره کسر امتیاز از تیم‌ها گفت: قانون به ما اجازه می‌دهد که شدیدترین جرایم را برای تماشاگران خطاکار اعمال کنیم.
در پایان برنامه 39 درصد شرکت کنندگان در مسابقه پیامکی، رضا قوچان نژاد را مرد سال 92 برگزیدند.
برنامه این هفته نود، ساعت 2:34 بامداد سه شنبه به پایان رسید.
جالب بود حیف شد ندیدم 