بحران خطرناک آب، پیش روی ایران

پایگاه خبری نیچر ورلد نیوز نوشت: با آمدن تابستان و گرم شدن هوا در ایران، کمبود آب در این کشور به یک فوریت ملی تبدیل شده است.

به گزارش ایرنا، این پایگاه خبری که اخبار علمی جهان را منتشر می کند، نوشت: براساس اعلام موسسه دستورالعمل های بین المللی آینده، گروه مستقلی در استرالیا که در زمینه تحلیل های استراتژیک فعالیت می کند، ایران در سال 2013 با بارشی کمتر از حد متوسط، با افت چشمگیر منابع آب روبرو شد و سطح آب در بخش وسیعی از سدها و آبراه های آن به کمتر از ظرفیت مطلوب رسید.

این منطقه که به طور عادی خشک و کم باران است، در طول فصول گرم سال با تشدید مشکلات کم آبی، منابع آب آن به طور مرتب به خطر می افتد به طوری که برآورد می شود 70 درصد بارش ها در این منطقه تبخیر شده و از دست می رود.

در سال 2013، دولت ایران خواستار تلاش بیشتر برای محافظت از آب شد و ابراز نگرانی کرد که تغییر آب و هوا در جهان منجر به بدتر شدن وضعیت بارش ها در این کشور در سالهای آینده شود.

بنابه اعلام پیوند نیوز، از ماه مه (اردیبهشت)تاکنون شماری از منابع اصلی آبی این کشور از جمله زاینده رود و دریاچه ارومیه خشک شده اند.

نیویورک تایمز در اوایل سال 2014 اعلام کرد، دریاچه ارومیه (یکی از بزرگترین دریاچه های ایران) فقط پنج درصد آبی که در سالهای اخیر داشته است، را دارد و بخش عمده بستر آن اکنون با گرمای سوزان خورشید خشک شده است.

این دریاچه وسیع روزی میزبان قایق های پر از گردشگری بود که به امید دیدن دسته های بزرگ فلامینگو که شهرت این دریاچه به واسطه آن بود، به این منطقه می آمدند.

یک ایرانی به نام حمید رعناقدر به خبرنگار تایمز گفت: چند سال پیش، عمق آب این دریاچه 30 فوت بود.

در تاریخ چهارم مه (14 اردیبهشت) حمید چیت چیان وزیر نیروی ایران به رسانه های داخلی این کشور گفت: وضعیت بدتر از بحران است.

وی هشدار داد: کمبود آب می تواند به شدت بیش از نیمی از جمعیت ایران را تحت تاثیر قرار دهد.

** مشکل مردم

براساس گزارش موسسه دستورالعمل های بین المللی آینده، بحران آب در ایران یک مشکل دو وجهی است. از یک سو، تغییر جهانی آب و هوا همسو با تولید زیاد گازهای گلخانه ای در این کشور، کاهش بارش ها در این کشور را تشدید کرده است.

از سوی دیگر، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که بخشی از مشکل، خود مردم ایران هستند.

این سازمان افزود: برغم کمبود همیشگی آب، استفاده از آب در ایران همواره غیر کارا بوده است. مصرف آب در ایران 70 درصد بیش از متوسط جهانی است.

جمعیت ایران 75 میلیون نفر برآورد می شود که هر سال بر این تعداد افزوده می شود. مردم ایران به کمبود هر ساله آب و درخواست مسوولان برای صرفه جویی آب عادت کرده اند اما به هشدارهای دولت توجه چندانی نشان نمی دهند.

براساس گزارش بولتن اورسام واتر، اسماعیل کهرام یک کارشناس محیط زیست در تهران اخیرا به رسانه های داخلی این کشور گفت: تنها راه برای اینکه به مردم فهماند که بحران فعلی کمبود آب بسیار جدی تر از سالهای گذشته می باشد شروع به جریمه خانوارهایی کرد که مصرف آب آنها فراتر از حدمجاز است.

کهرام افزود: چند سال پیش، برنامه محدودسازی مصرف آب وجود داشت. هر روز آب به مدت چند ساعت در برخی مناطق تهران قطع می شد لیکن مردم آنقدر آب ذخیره می کردند که مصرف آب از حالت عادی نیز بیشتر شد.

تهران یکی از بزرگترین شهرهای ایران است که جمعیت آن 22 میلیون نفر برآورد می شود، یعنی بیش از یک چهارم کل جمعیت کشور.

متاسفانه مسوولان این شهر اعلام کرده اند که در تاریخ 9 مه (19 اردیبهشت) یعنی در آستانه شروع گرما در این شهر، مصرف آب آن رکورد زده و به دو میلیون و 992 هزار متر مکعب رسیده است.

در اواخر ماه آوریل (اوایل اردیبهشت) با کاهش سطح آب سدها و با عنایت به اینکه سدها به تنهایی نمی توانند آب آشامیدنی و آب مورد نیاز بخش آبیاری را تامین کنند، وزارت نیروی ایران چاه های جدیدی در اطراف استان تهران حفر کرد.

پرویز کردوانی یک کارشناس محیط زیست به خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) گفت: این چاه ها فقط مشکل کم آبی را بدتر می کنند؛ این منطقه اکنون خیلی بیشتر از آنچه که می توان امیدوار بود در طول سال به ذخایر آب طبیعی منطقه برگردد، آب مصرف می کند.

وی افزود: در شهر رفسنجان واقع در استان کرمان نیز بیش از حد چاه حفر شده است. در این شهر یک هزار و 300 حلقه چاه حفر شده در حالی که ذخایر آب زیرزمینی آن تنها قادر به پشتیبانی 70 حلقه چاه است.

براساس اعلام موسسه دستورالعمل های بین المللی آینده، تنها امید ایران این است که بی درنگ شروع به اجرای ذخیره سازی آب از فاضلاب های شهری کند و همزمان رصد دقیق منابع آب و بهبود کارایی سیستم آبیاری کشاورزی را نیز مدنظر قرار دهد، هرچند ممکن است برای این کار خیلی دیر شده باشد.

** عامل گازهای گلخانه ای

عامل مهم دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، گازهای گلخانه ای است. براساس گزارشی که در سال 2013 توسط آژانس ارزیابی محیط زیست هلند منتشر شد، ایران در سال 2012 با سوزاندن سوخت های فسیلی و تولید سیمان در مجموع 410 میلیون تن دی اکسید کربن در اتمسفر زمین منتشر کرده است.

بخشی از این تولید سیمان در راستای تلاش گسترده رییس جمهوری قبلی ایران برای ساخت سد بود که هدف آن تامین نیاز روزافزون جمعیت این کشور به آب بود، یک راه حل مبتنی بر تضعیف لایه اوزون.

نتیجه اینکه اکنون ایران با بیش از 500 سد، سومین کشور دارای بیشترین تعداد سد در جهان است، در حالی که 400 سد دیگر را نیز در دست احداث دارد.

در دومین گزارش ملی ایران که در سال 2010 در گردهمایی سازمان ملل در زمینه تغییر آب و هوا ارایه گردید، محمد جواد محمدی زاده رییس وقت سازمان محیط زیست ایران به مقامات جهانی گفت: انتظار می رود انتشار گازهای گلخانه ای در بخش غیر انرژی ایران مانند سیمان و خودرو از 100 میلیون تن در سال 2000 به 225 میلیون تن در سال 2025 افزایش یابد.

این بزرگترین خطری است که ایران را تهدید می کند و وضعیت این کشور را در مقایسه با کشورهایی سردمدار انتشار گازهای گلخانه ای در جهان هستند مانند آمریکا و چین، بسیار متفاوت می کند.

در اوایل ماه ژوئن (خرداد) چین و آمریکا اعلام کردند به شدت از انتشار گازهای گلخانه ای جلوگیری می کنند و اگر انتشار این گازها با روش های دیگر قابل کاهش نباشد، مصرف انرژی را کاهش خواهند داد.

در مورد ایران، گزارش یادشده ادعا می کند این امر تاثیر بسیار کمتری دارد و فقط روی اقتصاد این کشور تاثیر منفی می گذارد، اقتصادی که به شدت وابسته به صادرات سوخت های فسیلی است.