در شرایطی که تلاش های بین المللی برای برقراری آتش بس و آغاز مذاکرات میان دولت سوریه و معارضین همچنان ادامه دارد، عرصه میدانی درگیری ها در سوریه، شاهد یکی از مهمترین تحولات از زمان آغاز جنگ داخلی تاکنون است. عملیات نیروهای ارتش سوریه با پشتیبانی هوایی روسیه برای آزادسازی حلب، از دو هفته پیش آغاز شده و تاکنون ادامه دارد.
به گزارش «تابناک»، پایگاه تحلیلی «المانیتور» در مطلبی به بررسی وضعیت میدانی جبهه نبرد در حلب میان ارتش سوریه و معارضین پرداخته و می نویسد در نتیجه عملیات ارتش، گروه های مسلح حاضر در این منطقه در حال از دست دادن پایگاه های خود هستند و به این ترتیب، موضع آن ها در دور جدید مذاکرات ژنو تضعیف خواهد شد.
در این مطلب آمده است:
در جایی بسیار دور از مذاکرات صلح ژنو و بده بستانی که میان قدرت های ذینفع در موضوع سوریه در جریان است، حلب، مرکز اقتصادی سوریه، شاهد حساس ترین نقطه عطف جنگ داخلی سوریه از زمان آغاز درگیری ها در مارس 2011 تاکنون است.
اول فوریه، روزی بود که از سوی نیروهای دولتی سوریه و متحدان آنان برای آغاز عملیات گسترده در حومه شمالی حلب انتخاب شد. از آن تاریخ تاکنون، صدای شلیک توپخانه ها در مناطق شمالی حلب، سرتاسر این شهر را در بر گرفته و جنگنده های روسی نیز آسمان شهر را به تسخیر خود درآورده اند.
اما این نبرد، با نمونه های پیشین متفاوت است. این، شدیدترین و خونین ترین نبردی است که تاکنون میان ارتش سوریه و معارضین درگرفته که گروه های مسلح را در قلب مناطقی که تحت کنترل دارند، هدف قرار داده و آن ها را کاملاً در موضع دفاعی قرار داده است.
حومه شمالی حلب، پایگاه گروه «ارتش آزاد سوریه» است که این گروه در ژوئیه 2012 از طریق همین پایگاه وارد شهر شد؛ اما از آنجا که در حال حاضر، چهار طرف اصلی در حلب فعال هستند، نقشه درگیری ها پیچیده تر شده است. این چهار گروه عبارتند از معارضین که بیشتر از ارتش آزاد تشکیل شده؛ دولت سوریه و متحدانش؛ گروه موسوم به «نیروهای دموکراتیک سوری»؛ و گروه تروریستی داعش.
سه روز مانده به آغاز عملیات حلب، ارتش سوریه، با حمایت زمینی گروه های مسلح نزدیک به ایران (از جمله حزب الله عراق و حزب الله لبنان) توانست کنترل شهرک های شیعه نشین نبل و الزهرا را به دست بگیرد. آن ها سپس توانستند از این دو شهر، بر چند شهرک و روستای دیگر، از جله دویرالزیتون و تل جبین تسلط پیدا کنند.
شریف حلبی، خبرنگار نظامی ارتش آزاد سوریه می گوید: «این شدیدترین نبردی بود که در عمرم دیدم». در پی این نبردهای شدید، نیروهای دولتی باز هم پیشروی کرده و در تاریخ پنجم فوریه، رتیان و مایر را تحت کنترل خود درآوردند. حلبی می گوید: «همه جا، بارانی از موشک و خمپاره بود».
اهمیت این پیشروی در آنجاست که گروه های معارض، یک گذرگاه استراتژیک را که متصل کننده حومه شمالی حلب به بقیه مناطق تحت کنترل آن هاست، از دست داده اند. در نتیجه، نیروهای ارتش آزاد در شمال حلب اکنون در وضعیت انزوا قرار گرفته اند و از شرق توسط داعش، از جنوب توسط نیروهای ارتش و متحدانش و از غرب توسط نیروهای دموکراتیک سوری تحت محاصره قرار دارند.
معارضین از مدت ها پیش گذرگاه میان دو روستای تل جبین و معرسه الخان را در اختیار داشته اند. این گذرگاه، علاوه بر نقش آفرینی به عنوان یک مسیر تأمین تدارکات نظامی، به کامیون های باری و کمک رسان اجازه داده از طریق گذر مرزی باب السلام در مرز ترکیه و سوریه، وارد حلب شوند.
عملیات کنونی، یادآور حملات گسترده نیروهای دولتی به شمال حلب در فوریه 2014 است؛ اما در آن زمان، نیروهای دولتی متحمل شکست شدند که نتیجه آن 300 کشته و 50 اسیر بود. بر همین اساس، سؤال اینجاست که چطور دولت سوریه که پیش از این در همان منطقه شکست خورده، اکنون موفق به پیشروی شده است؟ تردیدی نیست که حملات هوایی روسیه که از چهار ماه پیش آغاز شده، نقش مهمی در این زمینه داشته و گروه های مسلح وابسته به ایران نیز در این عرصه نقش آفرینی کرده اند.
در حال حاضر، معارضین سوری با بزرگترین چالش خود تاکنون، هم در عرصه سیاسی و هم نظامی روبه رو هستند. زمان بندی آغاز عملیات حلب، درست همزمان با مذاکرات صلح «ژنو 3»، به هیچ وجه تصادفی نبوده، زیرا حلب، اصلی ترین پایگاه گروه های معارضین به اصطلاح «میانه رو» سوری است که در این مذاکرات حضور داشتند.
در آغاز مذاکرات، معارضین برای وارد شدن به گفت و گو با نمایندگان دولت، خواسته هایی داشتند که از جمله می توان به برداشته شدن محاصره شهرها و توقف استفاده از تسلیحات سنگین و موشک علیه معارضین اشاره کرد. با این حال، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، روز سوم فوریه تصریح کرد که روسیه تا زمانی که گروه های مسلح شکست نخورده باشند، حملات خود را در سوریه متوقف نخواهد کرد؛ اما از همان تاریخ ـ که مذاکرات صلح ژنو متوقف شد ـ نیروهای دولتی توانسته اند دست بالا را در عرصه میدانی کسب نمایند.
