با گذشت کمتر از سه روز از اعلام رسمی خبر کشته شدن رهبر طالبان در حمله پهپادهای آمریکا، بحث ها بر سر جانشینی وی و اینکه چه کسی رهبر بعدی این گروه خواهد بود، به شدت داغ شده است. در این میان، منابع مختلف، هر d; از مطرح بودن گزینه هایی در این زمینه سخن می گویند که برخی از این گزینه های مطرح از سوی آن ها مشترک و برخی دیگر، متفاوت است.
به گزارش «تابناک»، در میان مباحث مختلف درگرفته درباره جانشین احتمالی ملا اختر منصور، رهبر طالبان که به تازگی در حمله پهپادهای آمریکایی در خاک پاکستان کشته شد، روزنامه «اکسپرس تریبیون» پاکستان به شکل مفصل تری به این موضوع پرداخته و در ضمن، تأکید کرده که شورای رهبری طالبان امروز (سه شنبه) درباره رهبر جدید تصمیم گیری خواهد کرد.
این روزنامه پاکستانی در مطلب خود اشاره می کند که رایزنی های اعضای ارشد طالبان که در «شورای رهبری» این گروه عضویت دارند، به مراحل پایانی خود رسیده و بنابراین، انتظار می رود نام رهبر جدید این گروه، امروز اعلام شود.
مقامات ارشد طالبان که از روند مذاکرات آگاهی دارند، به اکسپرس تریبیون گفته اند، دلیل تأخیر در معرفی رهبر جدید، این بوده که به واسطه ملاحظات امنیتی، امکان جمع شدن رهبران ارشد این گروه در یک مکان فراهم نبوده است.
یکی از این مقامات می گوید: «آن دسته از اعضا که نتوانستند در جلسه شرکت کنند، نام های پیشنهادی خود را از طریق کانال های دیگر اعلام می کنند. تصمیم گیری نهایی، امروز انجام می شود و رهبر جدید طی چند روز آینده رسما معرفی خواهد شد».
یکی دیگر از وظایف رهبران ارشد طالبان، دریافت نظرات فرماندهان میدانی این گروه است که عضو شورا نیستند و هدف از این کار، به دست آوردن اجماعی گسترده بر سر جانشین ملا اختر منصور است. این در حالی است که گروه طالبان، هنوز رسماً کشته شدن منصور را تأیید نکرده است.
یکی دیگر از مقامات طالبان می گوید: «رهبران طالبان این بار بسیار محتاط و مراقب اند تا از جنجال هایی مشابه آنچه در زمان انتخاب منصور رخ داد، جلوگیری کنند. من یکی از پنجاه عضو طالبان بودم که برای دریافت نظرم درباره رهبر بعدی، با من تماس گرفته شد».
مولوی هیبت الله، یکی از معاونین اختر منصور، بر فرایند انتخاب رهبر جدید نظارت دارد و به جز وی، افراد دیگری از جمله مولوی هدایت الله معروف به مولوی گل آقا، مولوی نورالدین ترابی، امیر خان متقی و مولوی مطیع الله معروف به ملا ننه حضور دارند.
برخی از رهبران طالبان می گویند، هم اکنون، ملا یعقوب، پسر بزرگتر ملا عمر، رهبر اسبق طالبان، از بیشترین بخت برای رسیدن به رهبری این گروه برخوردار است، زیرا شمار زیادی از اعضا و رهبران از وی حمایت می کنند. یعقوب که سنش کمتر از سی سال است، در حال حاضر مسئولیت هدایت عملیات نظامی این گروه در 14 استان از 34 استان افغانستان را بر عهده دارد. این مسئولیت، در ماه آوریل به وی واگذار شد؛ از همان زمان که وی رسماً به همراه عمویش، ملا عبدالمنان عمری به عضویت شورای رهبری درآمد.
یکی از رهبران طالبان که در جریان روند مذاکرات قرار دارد، به اکسپرس تریبیون می گوید: «در یکی از جلسات اخیر، رهبران ارشد طالبان و دستیاران نزدیک ملا عمر، توانایی رهبری ملا یعقوب را با پدرش قابل قیاس دانستند تا بدین ترتیب، زمینه را برای فعال شدن وی در سمت جدید، فراهم سازند».
سراج الدین حقانی که در میان اعضای طالبان به «خلیفه» معروف است، یکی دیگر از نامزدهای رهبری این گروه است. با این حال، رهبران طالبان معتقدند شاخه این گروه در قندهار، با انتخاب حقانی مخالفت خواهند کرد، زیرا ملا عمر این گروه را در اوایل دهه 1990 در قندهار پایه گذاری کرد. تاکنون، اکثر رهبران ارشد این گروه، از جمله ملاعمر و ملا منصور نیز قندهاری بوده اند. دیدگاه های بین المللی موجود درباره «شبکه حقانی» نیز عامل دیگری است که اعضای طالبان را به تأمل بیشتر در این زمینه وامی دارد.
اعضای طالبان می گویند، حتی اگر «خلیفه» به عنوان رهبر انتخاب نشود، هم باز قدرت زیادی در اختیار خواهد داشت؛ همانطور که در چند ماه گذشته و پیش از کشته شدن منصور، از چنین قدرتی برخوردار بود.
ملا عبدالغنی برادر، یکی از معاونین ملا عمر، از جمله دیگر نامزدهای مورد توجه است. برادر در جریان یک عملیات مشترک نیروهای آمریکایی و پاکستانی در سال 2010 در نزدیکی کراچی دستگیر شد و هنوز هم در پاکستان زندانی است. یک هیأت از دفتر طالبان در قطر ـ که اخیراً به پاکستان سفر کرده بودند ـ تلاش داشتند، مقامات پاکستانی را به این بهانه که برادر، «زندانی آمریکایی ها در پاکستان» است، به آزادی وی متقاعد کنند.
مولوی هیبت الله، دومین قائم مقام طالبان در سلسله مراتب این گروه، فرد دیگری است که برای رهبری مورد توجه قرار دارد، زیرا بسیاری از اعضای طالبان، وی را یک عالم و معلم مذهبی می شناسند. در زمان حکومت طالبان، وی ریاست یک «مدرسه» (مدرسه علوم دینی طالبان) را بر عهده داشت.
اما در کنار همه این گزینه ها، یک احتمال دیگر نیز مطرح است، مبنی بر اینکه احتمال دارد اعضای طالبان چهره کمتر شناخته شده ای را به رهبری برگزینند تا بدین ترتیب، خطر هدف قرار گرفتن وی را کاهش دهند. فعالیت پهپادهای آمریکایی همچنان برای طالبان یک تهدید به شمار می رود و همین امر، فضای مانور رهبران این گروه را محدود می کند. با این حال، برخی نیز بر این باورند که انتخاب یک چهره گمنام، می تواند به بروز اختلافات داخلی در طالبان منجر شود.
