در میان همه اتفاق های تلخ و شیرینی که برای جامعه اتفاق می افتد، زنان و دختران آسیب دیده اجتماعی را باید بزرگ ترین و مظلوم ترین قربانیان شرایط نوین جامعه دانست. تعداد زیادی از زنان و دختران گرفتار آسیب اجتماعی آنقدر شرایطشان نگران کننده است که بی توجهی به آنها نه تنها کم لطفی در حق ایشان است، بلکه در ادامه خسارت های جبران ناپذیری را به جامعه تحمیل خواهد کرد.
به گزارش «تابناک»، زنان و دختران آسیب دیده اجتماعی از جمله دختران
فراری، زنان معتاد، دختربچه های کار، زنان مطلقه و زندانيان آزاد شده بخش
قابل توجهی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند؛ زنان و دخترانی که هم اکنون
اسیر مشکلاتی هستند که بعضاً خود در شکل گیری آن نقشی نداشته اند و هم
اکنون نیز به شدت به حمایت جامعه و مردم نیاز دارند.
اگرچه انواع آسیب های اجتماعی مثل اعتیاد، کارتن خوابی، کودکان کار، طلاق و... همه افراد یک جامعه را تهدید می کند اما در این بین زنان و دختران بیشتر از سایرین در معرض خطرهای آن هستند؛ آسیب هایی که در بسیاری موارد کانون چند خانواده را همزمان فرو می پاشد و خسارت های جبران ناپذیری را برای جامعه به بار می آورد.
برای آگاهی از چرایی افزایش جمعیت زنان آسیب دیده اجتماعی، مشکلاتي كه آنها را تهديد مي كند و نيز راهکارهايی كه براي حمایت از ايشان وجود دارد، با «دکتر سیما فردوسی»، روانشناس و استادیار دانشگاه شهید بهشتی گفت و گو كرديم.
آنچه در ادامه می خوانید، مشروح این گفت و گو است:
-با سلام، لطفاً برای شروع بفرمایید، آسیب های اجتماعی به صورت کلی چگونه شکل می گیرد و در این بین زنان و دختران جامعه چه وضعیتی دارند؟
برای اینکه بخواهیم هر پدیده اجتماعی را به صورت خاص آسیب شناسی کنیم باید ابعاد مختلف این مسئله را مورد ارزیابی قرار دهیم. لازم است افراد آسیب دیده اجتماعی از نظر طبقه اجتماعی، وضعیت خانوادگی، شرایط روانی، وضعیت اقتصادی، سطح سواد افراد، نوع تعامل با دیگران مورد مطالعه قرار گیرند تا بر این اساس علت اصلی مشکل آنها کشف شود.
پس از اینکه این مطالعات انجام شد نیاز است تا برنامه ریزی های دقیق و مدون برای رهایی آنها از مشکل تدوین شود و در یک فرایند یکپارچه تلاش شود تا آنها را از مشکلاتی که دارند، آزاد کرد. در این بخش مسئولان باید با حمایت های مالی، آموزش های فرهنگی، خدمات درمانی و... این افراد را به لحاظ مختلف کمک کند.
- شما دلایل شکل گیری آسیب های اجتماعی و گرفتار شدن زنان و دختران به آن را چه می دانید؟این موضوع پدیده ای چند فاکتوری است و نمی توان آن را تنها از یک منظر مورد بررسی قرار داد. باید دقت داشته باشیم که هر مشکلی که افراد گرفتار آن می شوند، نخستین نشانه هایش در درون خانواده وجود دارد و اگر سبک مدیریت، وضعیت اقتصادی و کیفیت روابط در خانواده ها ارتقاء یابد، بسیاری از مشکلات قابل حل است.
متأسفانه برخی از این افراد متعلق به خانواده هایی هستند که خود خانواده هم آسیب دیده است و در این شرایط حمایت هایی که گفتیم باید به کل خانواده تعمیم داده و در جهت تقویت آگاهی آنها تلاش شود.
-بحث خانواده که شما به آن اشاره کردید، به نظر یکی از مهم ترین مسائل این بخش است، برای اینکه خانواده در کاهش آماز زنان آسیب دیده نقش مثبت داشته باشد، چه باید کرد؟یکی از پیشنهادهایی که برای حل مشکل خانواده های دارای مشکلات اجتماعی وجود دارد، دنبال کردن ایده
پزشک خانواده در بخش مشاوره و روانشناسی است. بسیاری از خانواده ها شاید از نظر
پزشکی در سلامت باشند و نیازی به
پزشک نداشته باشند، اما از نظر روانی و نحوه تعامل با یکدیگر مشکل داشته باشند. استفاده از طرح مشاور خانواده می تواند در جهت افزايش کیفیت سطح آگاهی افراد خانواده و حل مشکلات کوچکی كه آبستن آسیب های بزرگ خواهند بود، موثر باشد.
-نظر شما در مورد بیکاری جوانان به ویژه دختران تحصیل کرده چیست؟ آیا این موضوع در افزایش آسیب های متوجه آنها موثر است؟
امروزه بیکاری یکی از مهم ترین مشکلات جوانان کشور ماست که البته شامل تعداد زیادی از دختران و زنان نیز می شود. در کل جوانان ما باید مشغول به کار باشند، این انرژی و نیروی جوانی آنها باید در جهت یک امر مفید و سازنده به کار گرفته شود. بسیاری از دخترانی که از خانه فرار می کنند اگر کار داشته باشند لاجرم در شرایط روحی خوبی قرار خواهند گرفت و نه تنها به آینده امیدوار خواهند بود، بلکه فکر عملی مثل فرار را هم نخواهند کرد.
بیکاری و بلاتکلیفی برای دختران جوان افسردگی به همراه می آورد و در این شرایط سخت، اگر خانواده نیز صلاحیت نداشته باشد و درونش مشکلات عاطفی، مالی، فرهنگی و... وجود داشته باشد، شرایط بدتر خواهد شد.
-بحث کار برای دختران یک پدیده چند وجهی است. از اشتغال آنها با حقوق پایین در برخی کارها، به بیکاری پسران منجر می شود و از سوی بیکاری آنها به آسیب دیدن خودشان، واقعاً مشکل الان کجاست؟در گام اول وظیفه دولت این است که به پیکر علم تبر نزند. این علاقه عجیب دولت ها به جذب حداکثری دانشجو حتی بدون کنکور واقعاً نگران کننده و خود یکی عوامل ایجاد آسیب اجتماعی است. این اقدام سبب می شود بسیاری از افراد که از صلاحیت های علمی خوبی هم برخوردار نیستند تنها به لطف پول مدارک تحصیلی عالیه بگیرند و این برای آنها توقع ایجاد خواهد کرد.
کسی که پول داده و درس خوانده است، حالا دیگر یک فرد مدعی است و نه تنها توقع دارد در بهترین شرایط به او کار داده شود، بلکه در امر ازدواج هم حساسیت های بیشتری خواهد داشت و هرکسی را به همسری قبول نمی کند.
آسیب های این روند بسیار بیشتر از این هاست. دختری که تحصیلات عالی دارد ولی کار خوبی ندارد و بدتر در خانواده هم از حمایت های لازم برخوردار نیست، نه تنها افسرده می شود بلکه آرام آرام به فکر کارهای خلاف عرف و قانون جامعه می افتد.
بسیاری از این دست دختران برای فرار از شرایطی که در آن هستند و نیز تلاش برای استقلال و آزادی با مردان متأهل دوست می شوند و ضمن آسیب زدن به خانواده های دیگر، آینده مبهم و تاریکی را برای خود می سازند.
-در ماه های گذشته در سطح معاونت زنان رئیس جمهوری موضوع، عقیم سازی زنان معتاد برای کاهش آسیب های برآمده از آنها مطرح شد. نظر شما در باره راهکار منطی برخورد با زنان معتاد چیست؟در مورد زنان معتاد باید تصمیم های بهتر و عاقلانه تری گرفته شود و این موضوع زیاد سخت نیست. زنان معتاد به ویژه آنهایی که کارتن خواب شده اند را باید شناسایی و در مراکز بازپروری و ترک اعتیاد نگهداری کرد و به آنها کمک کرد تا اعتیادشان را ترک کنند. پس از این اتفاق این زنان و دختران را باید در کارگاه ها و کارخانه های تولیدی به کار گرفت و آنها را به افرادی فعال و سودمند برای جامعه تبدیل کرد.
-به عنوان کارشناسی که در حوزه زنان مطالعه کرده اید و از نزدیک مسائل این بخش را رصد می کنید، آیا از عملکرد دولتمردان در این بخش راضی هستید؟
من عملکرد دولت در قبال زنان آسیب دیده اجتماعی را رضایت بخش و کافی نمی دانم. اگرچه دولت در این مسیر قدم هایی برداشته و تلاش کرده است تا مشکلات زنان و دختران آسیب دیده اجتماعی را کاهش دهد، اما واقعیت این است که مشکلات این افراد به شدت زیاد و از سویی نیز جمعیتشان رو به افزایش است. از همین رو مجموعه اقدام های صورت گرفته را نمی توان کافی و موثر دانست چرا که اگر اینطور بود این روند کاهشی می شد.
دولت باید افراد زنان و دختران آسیب دیده اجتماعی را به صورت تک تک شناسایی کند و علل ایجاد مشکل، نیازها، آسیب های آنها و.... را بررسی کند و برای هر کدام به صورت جداگانه و بر اساس مستندات علمی تصمیم گیری حمایتی کند.
-خانم دکتر با تشکر از وقتی که در اختیار من قرار داید، به عنوان سئوال پایانی نظر شما در مورد پراکندگی جغرافیایی زنان آسیب دیده اجتماعی چیست؟در هر رویداد اجتماعی که بخواهیم مورد بررسی قرار دهیم، جمعیت نقش مهم و تعیین کننده ای دارد. مشکلات و آسیب های اجتماعی در مناطق پر جمعیت بیشتر است. جدا از عامل جمعیت اگر در یک جامعه فرهنگ، سطح دانش عمومی، وضعیت اقتصادی، شرایط بهداشتی و... در سطح پایینی باشد این مشکلات افزایش خواهد یافت. بنابراین اگرچه در کشور ما آسیب های اجتماعی در کلانشهرها بیشتر است، اما در این بین نمی توان از سایر مناطق کشور به ویژه مناطقی که از خدمات رفاهی بالایی برخوردار نیستند نیز در این رابطه غافل بود.
به نظر من مشکل زنان آسیب دیده اجتماعی بسیار بحرانی است و در همین راستا ضروری است تا کسانی که در قبال آنها مسئولیت دارند، از جمله بهزیستی، شهرداری، آموزش پرورش، وزارت کار، مجلس شورای اسلامی و دیگر نهاد های مرتبط وارد عمل شوند و به صورت هماهنگ این موضوع را پیگیری کنند.
((این هم از نتایج سحر است))این همان سنگی است (فمنیست) به سینه اتان میزدید این هم نتایجش