دولت ایالات متحده به خوبی در یافته است که در چالش های میدانی خاور میانه ، عرصه را بکلی باخته است . متحدانش هم دیگر محلی از اعراب ندارند ، بلکه شکافهای عمیقی در صفوف آنها در حال شکل گیری است.
ترکیه بتدریج از ناتو و شطرنج امریکا خارج می شود.
قطر مسیر جدیدی در پیش گرفته ، مصر و بعضی دول عربی دیگر هم وضع سابق را ندارند.
بعلاوه آخرین شکست تلخ امریکا در سوریه ، همه سرمایه گذاریهایش را بی نتیجه گذاشت و نتوانست حتی سهمی در مذاکرات سازش برای خود دست و پا کند.
اما تنها مهره باقی مانده در دست دونالد ترامپ برای مواجهه با هژمونی رو به گسترش ایران ، حوزه دیپلماسی ، آنهم دیپلماسی سیاهی است که سالها با آن کاسبی می کند.
امریکا به درستی دریافته که فقط پشت میز مذاکره است که ممکن است با مردان نرمتری از ایران روبرو شود و در آنجاست که قدرت مانور و احتمال موفقیتش افزایش می یابد.
بدون اینکه بخواهیم فعلا به تیم مذاکره هسته ای و نحوه تعامل ایشان در فرایند مذاکره ورود کرده و اشکالی وارد کنیم.
بد نیست به شیوه برخورد فعلی امریکا با برجام نگاهی اجمالی بیاندازیم.
از کاخ سفید زمزمه هایی به گوش میرسد مبنی بر اینکه آقای ترامپ ، ژانویه از برجام خارج می شود.
می دانیم که نفس تهدید به خروج از برجام هم برای امریکا منافع خروج از آن را به همراه دارد .
چون منافع ما از برجام در حوزه های اقتصادی بویژه مسائل پولی بانکی و سرمایه گزاری تعریف شده است ، که با تهدید امریکا این مزایا عملا از دسترس ایران خارج خواهد شد.
چنین پیداست که در غرب نقش های متفاوتی تعریف شده است.
اروپا نقش نگه دارنده ایران در قراردادی را به عهده دارد که با رفتار جدید امریکا منفعتی از آن برای کشورمان متصور نیست.
چرا که امریکا با تهدید به خروج از برجام و یا با خارج شدن از آن ؛ عملا دیرک این قرارداد را از جا کنده ، به کناری خواهد انداخت.
نتیجه این رویکرد خطر ناک این است که ما تحت مهار بازرسیهای شدید هسته ای باقی خواهیم ماند ، بدون آنکه از منافع برجام بهره ای ببریم.
اروپاییها با نقش دوگانه ای که بازی می کنند ، سعی دارند از اهمیت خروج امریکا از برجام در نگاه ما نیز بکاهند و ما را سرگرم نگاه دارند.
در نتیجه ایران بدون دستیابی به اهدافی که در مذاکره هسته ای دنبال می کرده است ، کماکان بر تعهدات خود در قبال غرب پایبند خواهد ماند.
بدین ترتیب مشخص است نقشی که اکنون اتحادیه اروپا به عهده گرفته است ، لزوما از دل سیاستهای مستقل آن بیرون نیامده است.
بلکه این سناریو در کاخ سفید نوشته و طوری اجرا می شود که گویی اروپا راه خود را می رود.
برجام علیرغم چند جانبه بودن آن ؛ به لحاظ ماهیتی یک قرار داد بین امریکا و ایران است.
چرا که سالها مذاکره ما با اروپا عملا نتیجه ای نداشت ، تا اینکه امریکائیها آنسوی میز نشستند.
بعلاوه اهرمهای اقتصادی و بانکی جهان هم در اختیار واشنگتن است نه اروپا !!
پس خروج امریکا از برجام خروج یکی از شش تا نیست . بلکه به معنی از بین رفتن فلسفه وجودی برجام است.
در چنین شرایط پیچیده و حساسی ، هوشمندی مقامات کشورمان است که می تواند کید جدید غرب را باطل و منافع حیاتی ما در برجام را حفظ کند.
