دوره ساقی و توزیعکننده موادمخدر دیگر تمام شده و امروز موادمخدر در آرایشگاهها، باشگاهها همهجا در دسترس است و پلیس نسبت به آسانی دسترسی به مواد مخدر هشدار میدهد. البته موادمخدر توزیعشده در این اماکن از نوع مواد موجود در خیابان و در دست توزیعکنندگان نیست و فرق دارد. در واقع برخی آرایشگاههای غیرقانونی یا باشگاهها به صورت غیرقانونی موادمخدر لاغرکننده اندام و بدن را به مشتریان خود میفروشند که در این مواد مقادیری شیشه وجود دارد. اعتیاد به موادمخدر در این صورت برای فرد بتدریج رخ میدهد و در مقابل خلاصی از اعتیاد نیز برای او زمانبر است.
به گزارش روزنامه آرمان، این اتفاقی است که امروزه در برخی از آرایشگاهها و باشگاههای ورزشی میافتد؛ مواد «تنظیمکننده اندام و برای کاهش وزن و اشتها» یا «بالا بردن روحیه» حاوی موادمحرک و صنعتی از جمله شیشه به راحتی در برخی از آرایشگاههای متخلف فروخته میشوند و در اختیار مصرفکنندگان قرار میگیرند. روند رو به رشد اعتیاد زنان در قالب داروهای چاقی و لاغری در اماکن زنانه سبب شده تا از همیشه بیشتر نگاهها به این نوع از اعتیاد معطوف شود.
به گفته عضو فراکسیون زنان مجلس مهمانیهای شبانه، برخی سالنهای بدنسازی و آرایشگاهها محلی برای ترویج باورهای غلط مبنی بر ایجاد تناسب اندام و نشاط ناشی از استعمال موادمخدر صنعتی به ویژه شیشه هستند که متاسفانه زنان بیشتر تحتتاثیر این نوع تبلیغات قرار گرفته و با این ذهنیت که مصرف محدود این مواد اعتیادآور نبوده، درگیر این معضل مهم میشوند. زهرا ساعی با اشاره به دلایل افزایش گرایش زنان کشور به استعمال مواد مخدر تاکید کرد: «زنان به دلیل تبلیغات غلط به ویژه از طریق شبکههای ماهوارهای که در قالب فیلم و سریال نمایش داده میشود، همچنین ایجاد این باور اشتباه که استعمال این مواد به لاغری و تناسب اندام یا ایجاد نشاط در آنها منتهی میشود، به استعمال مواد مخدر روی میآورند.» زنان نقش بسزایی در استحکام بنیان خانواده و جامعه دارند، هنگامی که پدر خانواده به هر دلیل دچار معضل اعتیاد میشود این مادر است که به خانه میرسد و در تلاش برای تربیت فرزندان و همچنین هماهنگی و کمککنندگی به معیشت خانواده است. بنابراین اگر زن به معضل اعتیاد دچار شود در این صورت بنیان یک خانواده از هم میپاشد، اما در صورت بروز اعتیاد در مرد خانواده زنها غالبا به سختی تلاش برای احیای خانواده دارد و در بسیاری از موارد نیز در این کار موفق عمل میکنند. در صورت اعتیاد زن تربیت فرزندان نیز با مشکلات فراوانی مواجه است. یکی از این موارد عدمموفقیت برای تربیت فرزندانی است که آینده خوبی در جامعه را رقم بزنند.
چگونگی رصد آرایشگاهها و باشگاهها
به گفته رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر ناجا پلیس آرایشگاهها، باشگاههای بدنسازی و اماکن آسیبپذیر را تحترصد خود داشته و با هر نوع تبلیغ مصرف موادمخدر به بهانه لاغری، کاهش وزن و تناسب اندام، برخورد و اقدام لازم را انجام میدهد. محمدمسعود زاهدیان در خصوص اشراف اطلاعاتی پلیس مبارزه با موادمخدر بر آرایشگاهها و باشگاههای بدنسازی اظهار داشت: «براساس وظایفی که پلیس دارد، موظف هستیم آرایشگاهها، باشگاههای بدنسازی و بقیه اماکن آسیبپذیر را تحت کنترل و رصد قرار دهیم.» سوالی که اکنون پیش میآید آن است که اساسا پلیس تا چه میزان توانایی و قدرت اختیار برای ورود به بحث توزیع داروهای لاغرکننده و نشاطآور در باشگاهها و آرایشگاهها را دارد. پاسخ این سوال باتوجه به نبود آمار دقیق از تعداد آرایشگاهها و باشگاههای متخلف که با آنها برخورد شده، دشوار است. پاسخ روشن آمار رو به رشد اعتیاد در میان زنان است.
براساس آمار سازمان بهزیستی نسبت مردان به زنان معتاد در گروه سنی ۱۵ تا ۲۵ سال، شش مرد به یک زن، در گروه سنی ۲۵ تا ۴۴ سال ۱۶ مرد به یک زن و در گروه سنی ۴۵ تا ۶۰ سال ، ۱۷ مرد به یک زن است و در حالحاضر ۱۲۶ مرکز نگهداری و اقامتی ویژه زنان معتاد فعالیت میکنند. بر اساس آماری هفت درصد از جمعیت معتادان کشور را زنان تشکیل میدهند. شیوعمصرف شیشه در زنان ایرانی در سالهای گذشته به افزایش آمار زنان مصرفکننده موادمخدر دامن زده است. اکنون بر اساس آخرین آمارهای ستاد مبارزه با موادمخدر در ایران حدود چهار میلیون نفر مصرفکننده مستمر و غیرمستمر مواد مخدر داریم، اما تعداد مصرفکنندههای مستمر موادمخدر دو میلیون و 800 هزار نفر است، از این تعداد حدود هفت درصدشان را زنان تشکیل میدهند به عبارتی آمار اعتیاد زنان در آخرین شیوعشناسی مصرف موادمخدر به طور تقریبی 196 هزار نفر معتاد زن است.
تغییر الگویمصرف موادمخدر
اگر وضعیت اعتیاد زنان در ایران را نسبت بهکل دنیا ارزیابی کنیم باید بگوییم وضعیت اعتیادزنان در ایران نسبت بهوضعیت اعتیاد در کل دنیا شرایط به مراتب بهتری دارد، در برخی کشورهای اروپایغربی بین 20 تا 30 درصد از تعداد معتادان کشور را زنان تشکیل میدهند. از سوی دیگر الگوی مصرف و نوع مصرف موادمخدر در ایران در مقایسه با اروپا فرق میکند. در ایران بالاترین میزان مصرف موادمخدر مربوط به تریاک است به همین دلیل همواره در ایران مصرف مواد مردانه میماند، زیرا اولویت مصرف موادمخدر در مردانایرانی تریاک است. سیستم مافیای موادمخدر با ارائه فریبهای فرهنگی و باورهای غلط تلاش میکند تا حشیش و ماده گل را بدون زیان و اعتیاد معرفی و از این راه مشتریان جدیدی را جذب کند.
نکته مهم این است که ورود این ماده عموماً از خارج مرزهای کشور است. امروز میزان تولید در افغانستان از چهار هزار تن به 9 هزار تن افزایش یافته است. برای به دستآوردن چرخه جدید فروش مواد در ایران دانههای تراریخته شاهدانه را وارد کشور میکنند و الگویمصرف جدیدی را ایجاد شده است. استانهای خوزستان، گلستان، چهارمحال و بختیاری، کرمان، فارس، خراسان شمالی، مرکزی، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان به ترتیب میانگین مصرفی بالاتری در سطح کشور دارند. طبیعتاً در این استانها، استانداران، فرمانداران، بخشداران، دهیاران و دستگاههایفرهنگی باید اقدامات جدیتری از نظر اعتبار و برنامهای دنبال کنند. به عبارتی زنان از مصرف شیشه به مصرف گل و حشیش روی آوردهاند و این یعنی آنکه اعتیاد زنان در مجموع زیاد نشده است. از آنجا که برخی از باشگاههای ورزشی و سالنهایآرایشی زنانه مصرف گلوحشیش را بین زنان تبلیغ و توزیع میکنند به نظر میرسد ستاد پیشگیری از موادمخدر باید برنامه آموزش زنان در دانشگاهها را برای پیشگیری از مصرف گل و حشیش در دستور کار قرار دهد.
لزوم نظارت و فرهنگسازی بیشتر
یک عضو کمیسیوناجتماعی مجلس در گفتوگو با «آرمان» در ارتباط با توزیع موادمخدر در برخی آرایشگاهها و باشگاههای ورزشی میگوید: دامنه اعتیاد در جامعه روزانه بیشتر شده و سنین پایینتر و زنان را تحتتاثیر قرار داده و در میان خانمها گسترش یافته است. سمیه محمودی میافزاید: سخنان امروز ما به دلیل کمک به شکستهشدن قبح اعتیاد و روانه شدن افراد بیشتر به سوی آن نیست، بلکه مساله آن است که همگان به لزوم برنامهریزی و فرهنگسازی برای کاهش اعتیاد دست یابند. باید مشخص شود که چرا زنان در سنین پایین به سوی استعمال موادمخدر رفتهاند. او تاکید میکند: یکی از دلایل آن موادمخدری است که در برخی باشگاههای ورزشی عرضه میشود و آرایشگاهها از آن به عنوان مکمل لاغری یاد میکنند. این موضوع سبب میشود زنانی که قصد کاهش وزن دارند به اعتیاد گرایش شدیدتری پیدا کنند و رجوع آنها به موادمخدر جبرانناپذیر است، زیرا اعتیاد یک آقا به دلیل مشکلات متعدد خانم به مراتب راحتتر از خانم است. زنان معتاد به دلیل بحث بنیان خانواده و مشکلات پیرامونی آن ضربههای بسیار بدی از اعتیاد میخورند. محمودی میگوید: آنچه میتوان در موضوع باشگاههای ورزشی و آرایشگاهها از آن انتقاد کرد عملکرد دولت است. هر دولتی آمده و به دلیل بالا رفتن آمار اشتغال برای واحدهای صنفی مانند آرایشگاهها و باشگاهها ایجاد محدودیت نکرده است. بنابراین هرکس با وجود یک مدرک آموزشی قادر به ایجاد یک واحد صنفی است، بدون آنکه شرایط زمانی و فاصله صنفی را رعایت کند. او خاطرنشان میکند: فاصله صنفی نه تنها در بحث آرایشگاهها بلکه در صنوف مختلف بسیار حائزاهمیت است. این موضوع اکنون مورد اعتراض است، اما متاسفانه عدمجلوگیری از آن تخلف قلمداد میشود و به همین دلیل رعایت نمیشود. برخی از این اماکن اگر نتوانند هزینههای خود را تامین کنند بهترین و راحتترین کار برای بهرهوری مناسب از مکان ورزشی و زیبایی خود را توزیع موادمخدر میدانند. بنابراین بسیاری از آرایشگاهها در این زمینه ورود پیدا کرده و باشگاههایورزشی نیز در صورت توزیع مواد مخدر درآمد بیشتری کسب میکنند تا هزینههای ناشی از اجاره و مسائل دیگر خود را برطرف کنند. نکته قابلتوجه نگاه ویژه به مسائل زنان و زنانه شدن اعتیاد است.
محمودی میافزاید: اگر در صنوفی مانند آرایشگاهها و باشگاهها که مستقیما با زنان در ارتباط هستند کمی نظارت و فرهنگسازی بیشتر و همچنین اجرای ضوابط، تعهد و اخلاق باشد در این صورت قادر به جلوگیری از استفاده زنان از مکملهایورزشی همراه با موادمخدر شیشه هستیم. در غیراین صورت اگر همه چیز به حال خود رها شده و صرفا بیماری را در نظر گرفته، اما درمانی برای آن نداشته باشیم در این صورت معضل اعتیاد روزانه در جامعه افزایش و شاهد ازدیاد در تعداد زنانی در گرو اعتیاد هستیم. او تاکید میکند: مساله امروز نمایندگان نبود آمار قابلاستناد از آرایشگاههاوباشگاههای غیرمجازی است که اقدام به توزیع موادمخدر میکنند. آنچه مسلم است این مساله مربوط به کلانشهر تهران نیست و آسیبها در جامعه بسیار بزرگتر از تهران است و با پیگیریهای بنده حتی در آرایشگاههای شهرهای کوچک نیز مساله اعتیاد را داریم. بیشتر توزیع موادمخدر ناشی از تبلیغاترسانهای در مسیر لاغرشدن است، درحالی قاچاقچیان و سوداگران تبلیغات میکنند که در آن سو مسئولان فرهنگی و ستاد مبارزه با موادمخدر در کشور فرهنگسازی انجام نداده و صرفا نشسته و نگاه میکنند.
محمودی میافزاید: در واقع یکی از راههای اعتیاد مصرف موادمخدر توسط اعضای خانواده است که امروز بهراحتی از آن استفاده میکنند و مصرف مواد را ترویج میدهند. درواقع مضرات یک مادهمخدر به خانوادهها آموزش داده نشده است. به عنوان مثال دستگاههای فرهنگی یا مبارزه و پیشگیری از موادمخدر، آسیبهایاجتماعی و به ویژه نقش رسانه بسیار حائزاهمیت است، زیرا تلویزیون نقش تاثیرگذاری دارد. به نظر میرسد این دستگاهها وظیفه خود را به درستی انجام نمیدهند و هرچه به آگاهی مردم بیفزاییم مسلما خطرات بسیار بیشتری به جامعه متحمل کردهایم، زیرا بسیاری از مشکلات کشور در بحث آسیبهایاجتماعی و به ویژه اعتیاد به دلیل عدمآگاهی است. آمار کلی از تعداد آرایشگاهها و باشگاهها در سراسر کشور وجود ندارد، اما میتوان با فرهنگسازی و بالا بردن آگاهی تعداد آنها را کاهش داد و از بسیاری از معضلات و مشکلات در آینده جلوگیری کرد.