600 کیلومتر مسیر مرگ را راننده محیط زیست استان سمنان با سرعت 80 کیلومتر در ساعت رفت تا در نهایت 5 گورخر آسیایی جان خود را از دست بدهند.
فیلم و عکس‌های رسیده به روزنامه ایران نشان از خونریزی شدید و قلوه‌کن شدن بخش‌هایی از بدن گورخری دارد که جان سالم از این ماجرا به در برد. انگار که زخم بستر گرفته باشد. خون گورخرها دیواره جعبه حمل را قرمز کرده است! یکی از کارشناسان محیط زیست کشور علت آن را تکان‌های شدید در دست‌اندازهای خاکی و پاره و کنده شدن پوست حیوان‌ها میداند.
کارشناسان منتقد در گفت‌و‌گو با «ایران» استفاده از داروی بیهوشی تاریخ گذشته برای 5گورخر، تزریق داروی ترکیبی به 5 گورخر دیگر و همچنین سرعت بالا را دلایل مرگ این گورها و زخمی شدن بازماندگان می‌دانند.
«عباس دامنگیر» مدیرکل حفاظت محیط زیست سمنان در گفت‌و‌گو با «ایران» با رد این دلایل می‌گوید:«ما داروهای بیهوشی را از یک پزشک معتمد ایرانی گرفته‌ایم.» راننده خودرو گورخرها در نامه‌ای به حراست محیط زیست سمنان از دستور مدیرکل استان برای انتقال سریع گورها به کویر مرکزی می‌نویسد و آن را دلیل سرعت بالای خود اعلام می‌کند اما «دامنگیر» می‌گوید:«من هیچ دستوری برای رساندن سریع گورها به مبدأ نداده‌ام.»
موضوع سرعت 80 کیلومتری ماشین حمل گورها را یکی از سربازهای منطقه سمنان هم در پستی در اینستاگرام خود اعلام می‌کند اما بعد از مدتی آن پست را حذف کرد. این سرباز همچنین در پیج خود می‌نویسد فوم ضربه‌گیر هم برای جعبه‌ها استفاده نکرده بودند.
در عکس‌های رسیده به «ایران» هم خبری از فوم و تشک‌های ضربه‌گیر وجود ندارد. کارشناسان منتقد صرف کامل اعتبار موجود را دلیل ساخت جعبه‌های غیراستاندارد حمل گورها اعلام می‌کنند. مدیرکل محیط زیست سمنان هم اعتقاد دارد که برای ساخت جعبه‌ها مشکل بی‌پولی نداشتند اما او پیکان اتهام را به سمت پیمانکار می‌کشاند و می‌گوید:«قصور از پیمانکار است. اگر او جعبه‌ها را کوچک‌تر می‌ساخت، شاید این اتفاق نمی‌افتاد.» این درحالی است که کارشناسان، فضای کوچک جعبه‌ها را یکی از دلایل این اتفاق تلخ می‌دانند.
«محمد درویش» معاون سابق مشارکت‌های مردمی محیط زیست، ضعف شدید علمی و نداشتن تجربه کافی را دلیل این اتفاق میداند و به «ایران» می‌گوید:«محیطبان‌های ما مطلقاً هیچ گونه آموزشی نمی‌بینند.» او عدم تخصیص بودجه آموزش در هنگام خدمت کارکنان را یکی دیگر از دلایل تلف شدن حیات وحش میداند و می‌گوید:«عشایر ما سالانه 10 هزار رأس گوسفند را با نیسان و وانت بار حمل می‌کنند اما چنین اتفاقی نمی‌افتد.»
«احمد بحری» محیطبان هم می‌گوید:«اگر محیطبان‌ها به دوره‌های آموزشی برون مرزی اعزام نمی‌شوند لااقل استادان خارجی را برای آموزش دعوت کنند.» به گفته او سالانه یک کارشناس از اداره‌های کل در دوره‌های آموزشی «زنده‌گیری» شرکت می‌کند اما نتایج این آموزش‌ها از سوی او در اختیار محیطبان‌ها قرار نمی‌گیرد. «بهمن ایزدی» مدیر گنجه پشتیبان زیست بوم ایران هم معتقد است محیط زیست باید کارشناسان و محیطبان‌ها را برای دوره‌های آموزشی به کشورهایی چون «کنیا» اعزام کند. او می‌گوید: «اگر فاصله ایران تا کنیا زیاد است لااقل کارشناس‌ها را به «دوبی» بفرستند. هر روز در دوبی حیوان‌ها زنده‌گیری می‌شوند، بدون آنکه تلفاتی در پی داشته باشند.» مرگ 5 گورخر آسیایی به معذرت‌خواهی سازمان محیط زیست کشور و برکناری معاون محیط طبیعی سمنان منجر شد اما جامعه مدنی این برکناری را کافی ندانست.
منتقدان اعتقاد دارند که نه معذرت‌خواهی راه تلف شدن گونه‌ها را می‌بندد و نه برکناری یک معاون می‌تواند دانش زنده‌گیری را به محیطبان‌های منطقه بدهد. آنها انتظار دارند باید علت دقیق مرگ گورها مشخص گردد و هم راه اصولی مرگ گونه‌ها با آموزش و تخصیص اعتبار برای همیشه بسته شود!
سوئ مديريت گريبان خرها را هم گرفت