صداوسیما از طریق یوتیوب کسب درآمد می‌کند؟!

شواهد نشان می‌دهد سازمان صداوسیما در قلمرو یوتیوب حضور دارد و انتشار منظم محتوایش از برخی کانال‌های یوتیوب این ابهام را تقویت کرده که آیا صداوسیما در حال کسب درآمد از طریقی است که برای عموم مردم حتی امکان دسترسی بدون فیلترشکن به آن وجود ندارد یا صرفاً در حال اعمال قانون کپی رایت در سطح بین الملل برای عدم کسب درآمد دیگران از محتوایش در چنین بستری است؟

به گزارش «تابناک»؛ اگر اقدام به بارگذاری گسترده برنامه‌های صداوسیما به شکل گسترده در قالب یک کانال در یوتیوب کنید، خیلی زود با حذف ویدیوها مواجه می‌شود. یوتیوب به شما اعلام می‌کند که علت حذف ویدیوها، شکایت یک شرکت لبنانی فعال در حوزه کپی‌رایت به دلیل نقض کپی رایت بوده است؛ شرکتی که قاعدتاً باید از طرف سازمان صداوسیما مأمور برخورد با این موارد نقض کپی‌رایت در فضای بین‌المللی شده باشد و نمی‌توانسته سرخود عامل نظارت بر نقض کپی رایت محتوای تحت مالکیت رسانه ملی شود.

همزمان با این اقدام، شاهد پخش سازمان یافته ی طیف وسیعی از برنامه‌های پرمخاطب تلویزیون در قالب کانال‌های مشخصی در یوتیوب هستیم؛ ویدیوهایی که بر خلاف گروه اول حذف نمی‌شود و چنین متبادر می‌سازد که انتشار سازمان یافته برنامه‌های صداوسیما، اقدامی سازمانی است؛ اما چرا باید صداوسیما در یک بستر فیلتر چنین کاری کند؟ تنها پاسخ منطقی می‌تواند کسب درآمد در این پلتفرم از طریق تبلیغات حین پخش ویدیو باشد.

در واقع ممکن است مسئولان صداوسیما به این نتیجه رسیده باشند، به جای آنکه اشخاص متفرقه از این طریق در یوتیوب کسب درآمد کنند، خودشان دست به کار شوند؛ هرچند چون مسئولان صداوسیما در این زمینه سکوت کرده‌اند، نمی‌توان این اقدام را به صورت قطعی یک طرح برای درآمدزایی خواند، در مقابل این زنجیره اقدامات پاسخ دیگری در معرض افکارعمومی وجود ندارد و اگر دلیل دیگری دارد، بهتر است تصمیم‌گیران رسانه ملی در این زمینه شفاف‌سازی کنند.

پیش از این، برخی تهیه کنندگان سینما به تابناک گفته‌ بودند که درآمد قابل توجهی از محل نمایش فیلم‌هایشان در فضای مجازی به دست آورده‌اند و مجموع درآمدشان نه رقمی بوده است. یکی از تهیه کنندگان سینما که فقط نمایش یکی از فیلم‌هایش در یوتیوب بیش از نیم میلیون بازدید داشته، تأکید کرد از محل بازدید فیلم‌هایش در یوتیوب بالغ بر صد میلیون در قالب پرداخت‌های متعدد از شرکتی که این امتیاز را به آنها واگذار کرده، درآمد داشته و این نمایش، برای او و همکارانش دریچه ای تازه برای کسب درآمد شده است.

این امکان درآمدزایی در حالی در این شرایط فراهم شده که هیچ یک از سرویس‌های اصلیِ مشابه داخلی که با توجه به فیلترینگ یوتیوب، از یک موقعیت استثنایی برای کنترل بازار دست یافته‌اند، حاضر به پرداخت مبلغ مشابه بر اساس کلیک و سهیم شدنِ درآمدشان از محل تبلیغات با تولیدکنندگان و عرضه کنندگان محتوا نیستند و صرفاً برخی از آنها، بخش کوچکی از محتوا را از تولیدکنندگان خریداری و در تولید محتوا مشارکت می‌کنند.

«تابناک» شهریور 1397 نیز گزارش داد، از دو سال پیش برخی فعالان حوزه اینترنت و مشخصاً مدیران یکی از غول‌های اینترنت ایران به دنبال رفع فیلتر یوتیوب بوده و با مدیران یوتیوب نیز ارتباط برقرار کرده‌اند. در جریان این تعامل، یوتیوب پذیرفته استانداردهای قانونی و همچنین استانداردهای فرهنگی و اخلاقی ایران را بپذیرد و با تعیین قلمرو جغرافیایی، ویدیوهایی که به تشخیص مرجع ایرانی پخش‌شان بر خلاف قوانین ایران است، در ایران پخش (PLAY) نشود. این قاعده درباره برخی کشورهای دیگر نیز وجود دارد و برخی ویدیوها مشخصاً با آی پی برخی کشورها پخش می‌شود یا با آی پی شماری از کشورها پخش نمی‌شود.

ظاهراً پس از این تعامل یوتیوب که متأثر از تماس طرف ایرانی بوده و با توجه به آنکه یوتیوب بر خلاف پیام‌رسان‌ها به اطلاعات محرمانه‌ای دسترسی ندارد و محتوای آن برای عموم قابل مشاهده است، مهم‌ترین ایراد باقی مانده توسط برخی مسئولین مرتبط، خروج ارز در قالب پهنای باند خارجی بوده است. یوتیوب در قبال این مسأله پذیرفته که سرورهایی در این غول اینترنتی قرار دهد و این شرکت اینترنتی داخلی میزبان سرورهای این شرکت شود؛ اما با رفع این بهانه نیز برخی مسئولین حتی در پی پیگیری رفع این موضوع برنیامده‌اند.