به گزارش «تابناک»، سعيد صفاتيان در یادداشتی با عنوان معادله پيچيده «شيشه» در روزنامه اعتماد نوشت: تولید ماده روانگردان «شیشه» چند سالی است که در افغانستان به طور چشمگیری افزایش یافته است. برای این اتفاق می‌توانیم چند دلیل عمده را برشماریم. سودآوری بالای تولید «شیشه» برای قاچاقچیان یکی از این دلایل است. میزان مصرف شیشه در این کشور ظرف چند سال گذشته افزایش پیدا کرده و از این رو قاچاقچیان به این صرافت افتاده‌اند که سود بیشتری به جیب بزنند.
فروش تریاک و هرویین برای قاچاقچیان داخل افغانستان سود چندانی ندارد از این رو عرضه شیشه در بازار داخلی این کشور سودآورتر است. از طرفی ماده اولیه تولید شیشه یا همان «سودو افدرین» به راحتی از کشورهایی چون چین، پاکستان و هندوستان وارد افغانستان می‌شود. پایین بودن قیمت ماده اولیه و دسترسی آسان به آن و ارزان بودن نیروی کار موجب شده تا انگیزه تولید مواد مخدر شیشه نزد قاچاقچیان تقویت شود.
بازار هدف قاچاقچیان
قاچاقچیان علاوه بر بازار داخلی افغانستان، گوشه چشمی هم به توسعه بازارشان در کشورهای منطقه دارند. کشورهایی که در منطقه ما بیشترین مصرف شیشه را دارند، بازار هدف قاچاقچیان به حساب می‌آیند. یکی از این کشورها ایران است. همچنین هندوستان، پاکستان و کشورهای جنوب روسیه مثل قرقیزستان و قزاقستان مقصد صادرات شیشه تولیدی در افغانستان هستند. از آنجا که در افغانستان قانون خاصی برای مبارزه با مواد روانگردان وجود ندارد و نیروهای امنیتی و درمانی آنجا هم آشنایی‌شان اندک است، روند قاچاق روانگردان‌ها دشواری چندانی ندارد. ماده «شیشه» تولید شده در افغانستان البته با موادی که در اروپا تولید می‌شوند، تفاوت دارد و دارای ناخالصی بالایی است. همین ناخالصی عوارض مصرف این ماده را هم افزایش می‌دهد. این اتفاق می‌تواند برای کشورهای مصرف‌کننده در منطقه بسیار خطرناک و زیان‌بار باشد.
تبعات مصرف شیشه در ایران
بازار ایران یکی مقاصد مهم شیشه تولیدی افغانستان است. کاهش قیمت این ماده روانگردان می‌تواند باعث شود آنهایی که مصرف‌کننده تریاک هستند به دلایل اقتصادی به مرور به سمت مصرف شیشه گرایش پیدا کنند. هر چه این تقاضا بیشتر شود، شبکه تولید و توزیع هم سود بیشتری نصیبش می‌شود و انگیزه‌اش برای بزرگ‌تر کردن بازارش افزایش می‌یابد.
به این ترتیب موفقیت نسبی که در کنترل مصرف شیشه در کشور داشته‌ایم ممکن است از دست برود و جوان‌ها دوباره به مصرف شیشه روی بیاورند. نباید فراموش کنیم که در ماده روانگردان شیشه، مواد دیگری به عنوان ناخالصی افزوده می‌شود که عوارض مصرف را چند برابر می‌کند. داروهایی که وابستگی شخص را زیاد و به این ترتیب درمان معتادان را هم دشوار می‌کند.
برای پیشگیری از تغییر الگوی مصرف مواد مخدر در ایران باید چند سیاست به صورت توامان دنبال شود. نزدیک به 20 سال است که میان ایران و افغانستان، افسران رابط مبارزه با مواد مخدر وجود دارد که در زمینه تبادل اطلاعات میان نهادهای امنیتی و انتظامی دو کشور همکاری می‌کنند. لازم است که افسران رابط در این زمینه فعال شوند و نیروهای کشور همسایه هم از سوی نیروهای با تجربه ما آموزش ببینند. برگزاری کنفرانس‌های دوجانبه و چندجانبه می‌تواند به تعمیق روابط و همکاری میان کشورهای منطقه در این زمینه منجر شود.
از سوی دیگر باید در ایران سیاست کاهش تقاضا با توان بیشتری دنبال شود. تریاک در ایران همیشه ماده مخدر اول هست و خواهد بود. از همین رو لازم است برای اتخاذ سیاست عرضه محدود و کنترل شده تریاک به معتادانی که چند سال از مصرف آنها گذشته و به درمان هم تن نمی‌دهند، برنامه‌ریزی کنیم. مقصود این نیست که به جوانان 15،16 ساله بگوییم، اجازه دارید تریاک مصرف کنید. هدف این است مراکزی طراحی کنیم و به افراد میانسالی که سال‌هاست درگیر اعتیاد به تریاک هستند و به درمان هم تن نمی‌دهند به صورت قانون‌مند مواد سنتی داده شود تا از گرایش آنها به مواد روانگردان جلوگیری کنیم.
