به گزارش «تابناک» به نقل از خبرگزاری صدا و سیما از شبکه تلویزیونی المنار، سید حسن نصر الله دبیر کل حزب الله لبنان در سخنرانی به مناسب حلول ماه مبارک رمضان با تبریک به همه مسلمانان گفت: اوضاع سیاسی لبنان، منطقه و جهان مهم است، اما اگر نیاز به اظهار نظر در این باره بود در روزهای آتی در این باره صحبت خواهیم کرد.
دبیرکل حزب الله لبنان با اشاره به اهمیت و قداست ماه مبارک رمضان گفت: عنوان اولی که به آن خواهم پرداخت ارزش ماه مبارک رمضان است. ارزش ماه مبارک رمضان اهمیت زیادی دارد. برای اینکه به استقبال ماه مبارک رمضان برویم ما باید ارزش این ماه مبارک را درک کنیم. پیامبر گرامی (ص) به ارزش ماه مبارک اشاره کرده اند.
دبیرکل حزب الله لبنان در ادامه افزود: در خطبه نقل شده از پیامبر گرامی (ص)، ایشان در استقبال از ماه مبارک رمضان توصیفی را بیان فرمودند که من بخشی از آن را به همراه برخی از روایات مرتبط به ماه مبارک که به استقبال آن می‌رویم بیان می‌کنم.
پیامبر گرامی (ص) در آغاز این خطبه فرموند: ای مردم، ماه خدا به سوی شما می‌آید؛ بنابراین اولین صفتی که برای ماه مبارک بیان شده ماه خداست. همه زمان‌ها از آن خداوند است همه ماه‌ها و شب و روزها از آن خداوند است، اما این ماه دارای ویژگی‌هایی است که خداوند آن را ماه خود نسبت داده است. این نشان دهنده کرامت، قداست، فضل، برکت و اهمیت این ماه است. چرا ماه خداوند برای شما می‌آید؟ بخاطر برکت، رحمت و مغفرت است. ماهی که بهترین ماه نام گذاری شده است ماهی که روزهای آن بهترین روزها و شبهای آن بهترین شب‌ها و ساعت‌های آن بهترین ساعت هاست. این بخش از خطبه واضح است و نیازی به توضیح ندارد؛ و ماهی که ما شما را به میهمانی خداوند دعوت می‌کنیم.
سید حسن نصرالله افزود: این ماه ماه میهمانی خداوند است. پروردگار متعال شما را دعوت می‌کند که به میهمانی او بروید و شما را جز میهمانان خود قرار داده است. در این ماه شما به عنوان میهمان پروردگار متعال هستید. شما به کرامت و تقرب به خداوند متعال می‌رسید. نفس‌های شما در این ماه تسیبح گوی خداوند متعال است. این مساله‌ای طبیعی است که شما چه در زمان بیداری و خواب نفس می‌کشید. طی ۳۰ روز هرچقدر که نفس می‌کشید در نامه اعمال شما تسبیح خداوند متعال ثبت می‌گردد. غیر از ماه مبارک رمضان این گونه نیست و این ویژگی‌های ماه مبارک رمضان است. نفس‌های شما در این ماه تسبیح خداوند و خواب شما عبادت است. خواب در غیر از ماه مبارک رمضان خواب است و جزء اعمال مباح است، اما خواب در ماه مبارک رمضان عبادت حساب می‌شود. اعمال شما در این ماه قبول درگاه حق قرار می‌گیرد و دعای شما در این ماه مستجاب می‌شود. خداوند متعال هنگامی که از ماه مبارک رمضان سخن می‌گوید ماه رمضان ماهی است که کتاب جاویدان قرآن کریم در آن ماه نازل شده است. (شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن هدی للناس و بینات من الهدی و الفرقان) این ماه مبارک رمضان است. خداوند روزه گرفتن را در این ماه قرار داده است و از ما خواسته است که در این ماه روزه بگیریم.
از پیامبر گرامی (ص) نقل شده که فرمودند: درهای آسمان در اولین شب ماه رمضان باز می‌شود و این در‌ها تا آخرین شب ماه رمضان باز است.
از پیامبر گرامی (ص) نقل شده که فرمودند: اگر مردم می‌دانستند که چه چیزی در ماه رمضان است می‌خواستند که ماه رمضان یک سال باشد. یعنی اینکه اگر مردم به کرامت، قداست، برکت و رحمت، خیر و برکت آن برای دنیا و آخرت و ارزش آن در نزد خداوند متعال را می‌دانستند آرزو می‌کردند که این ماه برای یک سال ادامه داشته باشد.
همچنین از پیامبر گرامی (ص) نقل شده که فرمودند: ای مردم این ماه برای شما واقع شده است. این ماه سرور همه ماه هاست. این ماه را برترین و سرور همه ماه‌ها خوانده است.
از ویژگی‌های ماه رمضان، این است که در این ماه شبی است که از هزارماه بهتر است. در این ماه درهای جهنم بسته می‌شود و درهای بهشت باز می‌شود. هر که این ماه را درک کند آمرزیده می‌شود و هرکس درک نکند آمرزیده نمی‌شود. این ماه، ماه آمرزش است. این ماه برکات زیادی دارد هر کسی نتواند در این ماه آمرزیده شود دیگر کارش تمام است. یعنی اینکه اگر در این ماه نتواند آمرزیده شود نمی‌تواند آمرزیده شود.
از پیامبر گرامی (ص) نقل شده که فرمودند: ماه بزرگی پیش روی شماست ماهی که در آن شبی است؛ شبی که ارزش آن به اندازه هزار ماه است. در این متن می‌گوید عمل در این ماه بهتر از عمل در هزار ماه است. یعنی نماز، دعا، صدقه، صله رحم، حسن خلق در آن و همه اعمال خیر در آن ارزشش از همه اعمالی که می‌توان آن را در هزار ماه انجام داد بیشتر است.
دبیرکل حزب الله لبنان عمل به محدودیت های اعمال شده در روزهای کرونایی را واجب خواند و دولت لبنان را در میدان مبارزه با این ویروس، موفق توصیف کرد.
سید حسن نصرالله در ادامه تاکید کرد، در عنوانی وسیع‌تر می‌توان نام اطعام دهی را بر آن نهاد. این نامگذاری بر اساس ادبیات موجود در روایات و حتی در قرآن کریم است. در ادبیات موجود اطعام دهی مفهومی بزرگ و راهبردی دارد، موضوعی است که در یک یا دو قرن اخیر بشریت درباره آن سخن می‌گوید در شرایطی که دین ما و رسول ما ۱۴۰۰ سال قبل بدان سفارش کرده اند. اطعام دهی را امروز می‌توان همان امنیت غذایی خواند، یعنی اطعام دهی موضوعی فردی و شخصی نیست و اگر کسی چنین برداشتی داشته باشد برداشتی ناقص از روایات و آیات داشته است. مثلا وقتی روایتی از حسن تدبیر می‌شنویم باید بدانیم مقصود از آن، حسن تدبیر در کارهای روزانه، حسن تدبیر در رسیدگی به امور خانواده، حسن تدبیر در خانه و حسن مدیریت زندگی است. این روند به دولت هم سرایت می‌کند، یعنی شناخت روند مدیریت معیشت مردم، بر آورد درست واردات، برآورد درست میزان مصرف، مدیریت درست بذل و بخشش و روند مدیریت اولویت‌ها و ... را شامل می‌شود. موضوع اطعام دهی هم موضوعی شخصی نیست بلکه موضوعی حیاتی برای همه مراحل زندگی بشر است. امروز در رسانه‌ها می‌شنویم که سازمان‌های بین المللی درباره خطر گرسنگی ده‌ها میلیون انسان در جهان، در صورت تداوم کرونا، تداوم تبعات کرونا و تاثیر گذاری آن بر اقتصاد جهان، هشدار می‌دهند. در طول تاریخ همواره یکی از مشکلات مردم مشکل غذایی بود، امروز هم چنین است. در این میان کشور ما هم استثناء ندارد. وقتی درباره مشکلات معیشتی، اجتماعی و اقتصادی صحبت می‌کنیم مهمترین نکته همان گرسنگی است. این خطر امروز برای بسیاری از ملل جهان وجود دارد و حتی بسیاری از مردم جهان، هم اکنون با این مشکل مواجهند. درآمد روزانه برخی از مردم به اندازه خرج روزانه آنان است. اسلام از آغاز این موضوع را موضوعی اساسی به شمار آورد و آن را موضوعی حاشیه‌ای و فرعی ندانست. مراجعه به برخی آیات و روایات نشان می‌دهد اسلام و پیامبر اسلام (ص) این موضوع را یکی از مبانی تعهدات ما قرار داده اند. وقتی می‌گوییم به این پیامبر، این دین و این قرآن وابسته ایم، اطعام دهی هم بخشی از تعهد و پایبندی ماست و نباید لحظه‌ای از آن غافل بمانیم.
اطعام دهی در ماه رمضان و ماه‌های دیگر سال از مستحبات موکد است و حتی در برخی موارد در حیطه واجب شرعی وارد می‌شود، مثل ایام دشوار و سخت که خویشاوندان، همسایگان و اطرافیانت در معرض خطر مرگ، بیماری شدید یا مشکلات دیگر قرار دارند. در چنین شرایطی بر شما واجب است انفاقی به آنان داشته باشی که بتوانند غذایی تهیه کنند حتی اگر شما از کسانی باشی که زکات و خمس و وجوه شرعیه خود را ادا می‌کنند. با این شرایط باز هم وظیفه داری از باقی مانده دارایی خود این وظیفه را انجام دهی. اطعام دهی از صفات مومنان متدین و آنانی است که در پی رضای خدا هستند.
برای اطعام دهی مصادیق مختلفی وجود دارد و افطاری دادن به روزه دار از مصادیق اطعام دهی است. افطاری دادن، هم اطعام روزه دار و هم اطعام در ماه رمضان است. البته اطعام در غیر ماه رمضان هم اجر عظیمی دارد. نوع دیگر اطعام دعوت مردم به خانه یا اطعام دهی در یک مکان عمومی است. اطعام دهی می‌تواند عمومی باشد یعنی هم شامل فقرا و هم شامل غیر فقرا شود، اما برای فقرا، ایتام، نیازمندان و انسان‌های کم برخوردار مستحب موکد است. البته امسال مشکلاتی داریم که دعوت به اطعام می‌تواند با تدابیر و محدودیت‌های کرونایی منافات داشته باشد. اطعام دهی در منزل عنوانی فراتر از اطعام دارد، این کار مفهومش ضیافت و میهمانی دادن است که شامل اطعام و اکرام میهمانان می‌شود.
از مصادیق دیگر اطعام دهی این است که غذا را به دست دیگران برسانیم. به اجماع مفسران، آیاتی از سوره انسان که در شان امیرالمومنین علی (ع) و حضرت زهرا (س) -که امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) را داشتند- نازل شد، بیان داستان اطعام یتیم، مسکین و اسیر است. در این داستان آمده است، وقت افطار کوبه در به صدا در آمد و مشاهده کردند یتیم یا اسیر یا مسکینی آمده و غذا مطالبه کرد. آنان هم غذای خود را به او دادند و دیگر جز آبی برای نوشیدن، چیزی برای خوردن نداشتند. این روند سه شب ادامه یافت و آنان در این سه شب روزه خود را با آب افطار کردند به همین منظور این سوره در شان آن‌ها نازل شد. در این قضیه امیرمومنان و همسرش ضیافتی ندادند، اما غذایشان را به محتاج دادند.
در دنیای معاصر سازوکار‌های دیگری هم وجود دارد که می‌تواند مصداق اطعام دهی باشد، مثل اینکه به رستورانی مبلغی پول بدهی و از آنان بخواهی به نیازمندانی که مراجعه می‌کنند غذا بدهند تا آنان برای خانواده هایشان ببرند، که این هم مصداق درستی است. نوع دیگر اینکه به خانواده‌ها مواد غذایی مورد نیازشان را برسانیم. در بخش اطعام دهی، یکی از تاکیدات، افطاری دادن به روزه دار در ماه رمضان است.
وی افزود: یکی از کرامت‌های خداوند سبحان این است که ممکن است یک کار و یک عمل با خود عناوین مختلفی داشته باشد. خداوند ثواب چنین کاری را بر اساس تعدد عناوین آن اعطا می‌کند مثلا اگر کار شما مصداق اطعام دهی باشد ثوب اطعام دهی را می‌گیری، اگر مصداق افطاری دادن به روزه دار باشد پاداش مرتبط به آن را می‌گیری، اگر اطعام به خویشاوندان نسبی باشد ثواب صله رحم را می‌گیری. پس اطعام طعام در ماه رمضان به ویژه افطاری دادن به روزه داران جایگاهی اینگونه و ثواب و پاداشی بزرگ دارد.
در این زمینه آیات و روایات زیادی دیده می‌شود. در سوره بلد آمده است، فلااقتحم العقبه، و ما ادریک ماالعقبه، فک رقبه، او اطعام فی یوم ذی مسغبه، یتیما ذا مقربه، او مسکینا ذا متربه، ثم کان من اللذین آمنوا و تواصوا بالصبر و تواصوا بالمرحمه، اولئک هم اصحاب المیمنه.
در این جا بر اطعام یتیم به ویژه اطعام یتیمانی که از خویشاوندان (نسبی) محسوب می‌شوند یا فقیری که قوت روزانه یا سالانه خود را ندارد، تاکید شده است.
بر اساس این آیات، اطعام یتیم و مسکین راهی برای عبور از مراحل دشوار قیامت است.
در سوره فجر آمده است کلا بل لاتکرمون الیتیم، و لاتحاضون علی طعام المسکین.
این آیات تنها اطعام دهی را مطلوب نمی‌داند بلکه مطلوب آن است که تشویق و ترغیب به اطعام دهی هم داشته باشی.
در سوره مدثر، آمده است، الا اصحاب الیمین، فی جنات یتسائلون عن المجرمین، ماسلککم فی سقر، قالوا لم نک من المصلین و لم نک مطعم المسکین
یعنی بهشتی‌ها از کسانی که در سقر بودند می‌پرسند چه کردید که در سقر گرفتار شدید؟ پاسخ می‌دهند از نماز گزاران و از کسانی که به مساکین اطعام می‌دهند نبوده ایم.
پس بی توجهی به اطعام مساکین و ایتام و بی توجهی به اکرام یتیم می‌تواند موجب افتادن در سقر باشد در شرایطی که اطعام دهی به یتیم و مسکین و اهمیت دادن به آنان شما را قادر می‌سازد تا بتوانید از موانعی که در روز قیامت وجود دارد بگذرید.
در سوره انسان که در شان اهل بیت نازل شد، مناسبت کل سوره این آیه است که می‌فرماید و یطعمون الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسیرا، انما نطعمکم لوجه الله لانرید منکم جزاءا و لاشکورا
این آیات می‌رساند اطعام دهی تنها باید به خاطر خدا باشد تا ثواب اخروی داشته باشد.
در روایتی آمده است از رسول خدا سوال شد علی حبه در این آیه به چه معنی است آیا مقصود حب خداست یا حب طعام؟ رسول الله فرمودند مقصود حب طعام است به این معنی که نباید غذایی را که بیش از نیاز توست هبه کنی، یا آنکه نباید غذایی را هبه کنی که تمایلی به خوردنش نداری یا آنکه برای تو در درجه دوم و چندم اهمیت قرار دارد، بلکه غذایی را هبه کن که خود و خانواده ات به خوردن آن علاقه و تمایل دارید.
در سوره‌های دیگر قرآن مثل سوره الحاقه و ماعون هم چنین آیاتی وجود دارد و لایحض علی طعام المسکین، به طور کلی اطعام دهی در درجه بالای اهمیت قرار دارد.
در حدیثی از رسول الله آمده است،ای پسران عبدالمطلب اطعام دهی کنید، صلح و دوستی را بگسترانید، صله ارحام را به جای آورید، زمانی که دیگران در خوابند عبادت کنید، تا با آرامش وارد بهشت شوید.
پس یکی از اعمال برای ورود به بهشت اطعام دهی است.
سید حسن نصرالله در این سخنان که در استقبال از ماه مبارک رمضان ایراد کرد، ضمن برشمردن فواید جسمی و معنوی روزه، درک صبر را یکی از تبعات روزه ماه رمضان خواند و به مردم توصیه کرد در روزهای کرونایی با در پیش گرفتن صبر و بردباری، برخی از سختی های ناشی از محدودیت ها را بر خود آسان سازند.
سید حسن نصرالله گفت:« رویارویی با کرونا نبردی واجب و از سر وظیفه است و نمی توان آن را اختیاری دانست و گفت من به توصیه ها عمل نمی کنم و دیگران را هم بدان توصیه نمی کنم. باید بدانیم پایبندی به تدابیر اندیشیده شده واجب است تا خود، خانواده و دیگران را با خطر مواجه نکنید، این تدابیر تنها توصیه بهداشتی نیست بلکه بی توجهی به آن می تواند سبب مرگ بسیاری از افراد شود. به عنوان مثال به اوضاع لبنان اشاره می کنیم، تدابیر دولت و پیگیری های جدی این تدابیر و پایبندی قابل توجه طیف های مختلف مردم به تدابیر اعلام شده، موجب شد تا امروز شرایط ما در قیاس با بسیاری از کشورهای جهان بهتر باشد. وقتی به فهرست کرونایی مراجعه می کنیم لبنان در ته فهرست جای دارد و این اتفاق بسیار خوبی است و دلیل این اتفاق، پایبندی بسیاری از مردم به توصیه هاست، البته با گذشت زمان ممکن است برخی کمی بی توجه شوند اما باید متذکر شویم که همچنان باید به توصیه ها پایبند بود چون خطر همچنان پابرجاست.»
دبیر کل حزب الله افزود:« شرایط امروز برخی کشورها گواه خوبی است، برخی کشورها محدودیت های اعمال شده را کاهش دادند اما آمار رو به کاهش مبتلایان و مرگ و میردر آن کشورها بار دیگر روند صعودی گرفت. در لبنان تدابیری که اندیشیده شد موفقیت های بزرگی در پی داشت و دلیل این موفقیت هم پایبندی به توصیه ها بود. همه می دانیم پایبندی به توصیه ها و تدابیر، نتیجه صبر است. در خانه ماندن و بیرون نیامدن، تحمل مشکلات معیشتی به ویژه برای آنانی که در خورد و خوراک نیازمندند دشوار است اما با صبر است که می توان بر کرونا پیروز شد، با صبر می توان بر دشمن اسرائیلی پیروز شد، با صبر می توان بر مشکلات داخلی فائق آمد.»
وی افزود: «روزه ماه مبارک رمضان یکی از ویژگی هایش تمرین سالانه برای صبر است، یعنی در طول سال یک ماه سال را برای در پیش گرفتن صبر تمرین می کنیم تا درک کنیم چگونه بر گرسنگی، تشنگی، سختی ها و ترک مبطلات صبر کنیم و همین تمرین به انسان قدرت، پایداری و اراده می دهد.»
دبیر کل حزب الله لبنان همچنین در فضیلت ماه مبارک رمضان افزود: این ماهی است که آغاز آن رحمت و وسط آن مغفرت و پایان آن رهایی از آتش (جهنم) است. بنابراین این ماه رهایی از آتش است.
از پیامبر گرامی (ص) نقل شده که فرمودند: در ماه رمضان درهای جهنم بسته می شود و درهای بهشت باز می شود و شیاطین به بند کشیده می شوند.
وی خاطر نشان کرد: وقتی که ماه رمضان می آمد پیامبر (ص) می فرمودند از چه (ماهی) استقبال می کنیم. این را سه مرتبه بیان می کردند این نشان دهنده عظمت این ماه مبارک است. امروز ما هرچه قدر صحبت کنیم تنها می توانیم بخش کوچکی از ارزش و عظمت این ماه بزرگ را بیان کنیم. در روز قیامت که حقایق آشکار می شود ما عظمت، ارزش و برکت را درک خواهیم کرد و آن زمان می دانیم که چه چیزی را از دست داده ایم. بنابراین این موضوع از مصادیق حسرت در روز قیامت است. کسانی که در بهشت هستند حسرت این ماه را می خورند و نیز حسرت این ماه را می خورند که می توانستند بیشتر از این ماه بهره ببرند. همه این حسرت ها بخاطر عدم شناخت از این ماه است.
این ماه، ماه معرفت و برکت است. از ویژگی های دیگر این ماه مبارک وجود شب قدر در این ماه است. شبی که فضیلت و کرامت بالایی دارد. از مهمترین ویژگی های ماه مبارک رمضان افزایش پاداش اعمال (حسنه) است. در این باره متون زیادی آمده است اما به ذکر دو مثال در این باره اکتفا می کنم. مثال اول در این باره نماز خواندن در این ماه است چه این نماز واجب باشد یا مستحب.
از پیامبر گرامی (ص) نقل شده که فرمودند: هرکس در این ماه نماز مستحب بخواند از آتش جهنم در امان خواهد ماند. هر نماز مستحبی و نافله ای که در این ماه خوانده شود این اجر و پاداش را دارد، در غیر از ماه مبارک رمضان این ثواب برای نماز مستحبی و نافله نوشته نشده است اما در این ماه اگر کسی نماز نافله و مستحبی بخواند از آتش جهنم در امان خواهد ماند.
اما در مورد نماز واجب که باید خوانده شود و کسی که در این ماه یک رکعت نماز واجب بخواند ثواب هفتاد رکعت در غیر ماه مبارک رمضان را می برد. این مثالی برای افزوده شدن پاداش ها در ماه مبارک رمضان است. این افزایش پاداش درباره همه اعمال صالح در ماه مبارک رمضان صدق می کند.
مثال دیگر درباره ثواب و پاداش قرائت قرآن است. مردم بعضا بخاطر مشغله هایی که دارند آنچنان که مطلوب است قرآن نمی خوانند و وقت کافی برای تلاوت قرآن نمی گذارند اما اکنون مردم در قرنطینه هستند و این زمان را دارند که در سطح مطلوب قرآن بخوانند.
از پیامبر گرامی (ص) نقل شده که فرمودند: هر کسی در این ماه یک آیه از قرآن کریم را تلاوت کند، پاداش آن به اندازه کسی است که در غیر از ماه مبارک رمضان قرآن را ختم کند. قرآن چند آیه دارد شما اگر یک آیه بخوانید ثواب آن اندازه خواندن همه آیات قران در غیر ماه مبارک رمضان است یعنی شما با خواندن یک آیه ثواب ختم کردن قرآن را دریافت کرده اید.
ماه مبارک رمضان فرصت بسیار خوبی برای ما فراهم می شود. اگر خداوند متعال به ما طول عمر دهد و بتوانیم ماه مبارک رمضان را درک کنیم می توانیم از نعمات و برکات این ماه مبارک بهره مند شویم. بنابر این باید از این ماه مبارک نهایت استفاده را چه برای این دنیا و چه برای آخرت ببریم.
سید حسن نصرالله گفت: خواستم برای کسانی که قبلا نشنیده اند و اطلاع نداشتند برخی از متون و روایات مرتبط با ارزش ماه مبارک را بیان کنم. درباره عظمت و ارزش ماه مبارک سخنان زیادی است اما به همین مقدار اکتفا می کنیم. و ان شالله با توجه به ارزش و عظمت این ماه بتوانیم از همه لحظات این ماه مبارک نهایت استفاده را ببریم.
سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان در ادامه سخنانش گفت: «دومین عنوان، به روزه ماه مبارک رمضان مرتبط است، روزه در این ماه از فرائض اساسی است به گونه ای که دو عنوان یعنی روزه و ماه رمضان گویا با هم یکی شده اند. ویژگی ماه مبارک رمضان، وجوب روزه است، روزه در شریعت اسلام یکی از بزرگ ترین عبادات است، حتی در ادبیات ما و مستند به آیات، روایات و فتاوای شرعی، روزه یکی از عبادات اصلی است. در اشاره ای گذرا به موضوع روزه، تلاش این است که این موضوع را از جنبه متفاوتی بررسی کنیم، گاهی اینگونه می گوییم که خداوند متعال روزه را بر ما واجب کرد، اما آنچه باید درباره روزه بدانیم این است که این عبادت در درجه اول، عنایت الهی است و بر اساس برخی روایات وقتی خداوند به ما فرمان می دهد در ماه مبارک رمضان روزه بگیرید در واقع به ما لطف و اکرام کرده است، یعنی با این عبادت خاص، به ما شرافت و بزرگی داده است. این عبادت در پیشگاه خداوند متعال جایگاه رفیعی دارد، مثلا در برخی روایات از رسول الله (ص) آمده است، خداوند فرموده است روزه برای من است و این من هستم که بدان پاداش می دهم.
خداوند در میان همه اعمال و عبادات، روزه را برگزید و این نشان از کرامت بیش از حد این عبادت است. وقتی خداوند روزه ماه مبارک رمضان را بر ما واجب کرد، باید بدانیم در گام اول وجوب برخاسته از مصلحت و منفعت بنده است نه آنکه مصلحت خدا در آن باشد چرا که خداوند غنی و بی نیاز است و نیاز به عبادات ما ندارد، این عبادات، برای ماست، در نتیجه خداوند متعال وقتی به یک امر واجب، ویژگی خاصی می دهد به این دلیل است که ادای آن واجب را منفعتی عظیم برای انسان می داند. این منفعت هم برای آخرت انسان، یعنی رسیدن به اجر و پاداش در قیامت و هم برای دنیای انسان، یعنی در زندگی و در برخوردهای اجتماعی متصور است به همین منظور در حکمت و فواید روزه می خوانیم، (صوموا تصحوا) روزه بگیرید تا سالم بمانید، موضوع بر سر سلامتی و ارتباط روزه به سلامت سیستم دفاعی بدن انسان است- (با لبخند) این روزها کسانی که نظام دفاعی سالمی دارند در برابر کرونا به ویژگی بزرگی مجهزند- تمامی اکتشافات علمی و پزشکی اخیر بر اهمیت روزه تاکید دارد.
اخیرا از محتوای یک گزارش علمی مطلع شدم که در آن درباره فواید روزه گرفتن سه روز پیاپی در هر ماه سخن به میان آمده بود، البته چنین توصیه ای از مستحبات است. این روند در بهبود کار سلولها، جریان خون وسلامتی جسم مفید است و سلامتی جسم هم موجب تقویت سیستم دفاعی می شود به همین منظور روزه در شریعت نبوی (ص) به روزه واجب ماه رمضان و روزه های مستحب و مستحب موکد تقسیم می شود، روزه های مستحب در غیر ماه مبارک رمضان و دست کم سه روز از هر ماه می تواند باشد.
در توصیه های پزشکی به برکت و آثار روزه بر سلامت جسمی و روانی انسان تاکید شده است اما یکی از مسائل مهمی که از برکات روزه است تمرین سالانه ای است که به انسان صبر و پایداری عطا می کند، صبر در زندگی روزمره انسان بسیار مهم است به همین منظور در باب روایاتی که به صبر توصیه کردند مباحث بسیاری مطرح شده است. صبر را برای ایمان به منزله سر برای بدن تشبیه کرده اند، در عبادت به درگاه الهی باید صبور بود، برای داشتن زندگی پاک باید صبر داشت، می خواهی از فقر به غنا برسی باید صبر پیشه کنی، اگر بخواهی در فقر زندگی کنی باید صبور باشی، اگر بخواهی در کنار مردم زندگی کنی، با سختی های زندگی، مداخله های مردم و احساسات آنان کنار بیایی باید صبور باشی، در میادین نبرد اعم از فرماندهان و دیگر نیروها باید صابر باشند به همین منظور است که وقتی در آیات قران به پیروزی اشاره می شود پیروزی ها به صبر ارتباط داده می شود نه آنکه تنها به ایمان ارتباط داده شود، پیروزی نتیجه ایمان و صبر است. صبر است که موجب پایداری در میدان می شود و کسی که در داشتن صبر ضعیف است محکوم به شکست است.
دبیر کل حزب الله لبنان در ادامه افزود: عنوان سوم، بحث اطعام و افطاری دادن است:
از پیامبر گرامی (ص) نقل شده که فرمودند: ای مردم، هرکس روزه داری را افطاری دهد ثواب آن به مثابه کسی است که بنده ای را آزاد کرده است. آزاد کردن بنده در متون اسلامی آمده است که ثواب بسیار زیادی دارد و این اسلام بود که طرح برده فروشی و تجارت برده که در آن زمان رایج بود را پایان داد.
اکنون ما نمی توانیم برده ای را آزاد کنیم اما ثواب آزاد کردن برده نوشته شده است ما با اطعام روزه دار، ثواب آن که بسیار زیاد است را می بریم. اطعام و افطاری دادن روزه دار آمرزش گناهان گذشته را در پی خواهد داشت. یعنی این است ما هزاران بار بگوییم (استغفر الله) وطلب آمرزش کنیم و کارهای نیک انجام دهیم که گناهانمان آمرزیده شود. ما که معصوم نیستم همه ما گناهانی را مرتکب شده ایم پیامبر (ص) می فرمایند اگر می خواهید گناهانتان آمرزیده شود یک روزه دار مومن را اطعام کنید و افطاری دهید.
در زمان پیامبر (ص) فقر شدیدی بود که به هیچ وجه با فقری که ما اکنون از آن صحبت می کنیم قابل مقایسه نیست. در آن زمان فقر بسیار گسترده بود. در جنگ خندق مردم روزها گرسنه ماندند و چیزی نداشتند بخورند و در حالی که گرسنه بودند می جنگیدند.در آن شرایط به پیامبر گرامی (ص) گفتند و ما چیزی نداریم که یک روزه دار مومن را افطاری دهیم.
پیامبر (ص) فرمودند: حتی اگر یک خرما دارید با نصف آن افطار کنید و با نصف دیگر آن، مومنی را افطاری دهید و بدین ترتیب از آتش جهنم در امان بمانید یا اگر این امکان را ندارید باجرعه ای آب مومن روزه داری را افطاری دهید. یعنی اینکه اگر بیش از این توانایی دارید نه ولی اگر واقعا تمام توان شما این است می توانید یک جرعه آب به روزه دار بدهید و یا نصف خرمایی به روزه داری بدهید شما اجر و پاداش اطعام کننده روزدار را خواهید داشت. پاداش آن نیز به مثابه پاداش آزاد کردن برده و آمرزش همه گناهانی است که مرتکب شده ایم. می بینید این عمل چقدر در ماه مبارک رمضان اجر دارد.
وی افزود: وقتی من گفتم که می خواهم درباره ماه رمضان صحبت می کنم ممکن است کسی بگوید که ما چندین ماه رمضان را تجربه کرده ایم اما ممکن است در همه این ماه های رمضان به اهمیت این ماه پی نبرده باشید. این عمل یعنی با این اطعام، همه گناهانی که مرتکب شده ایم آمرزیده می شود.
دبیر کل حزب الله لبنان در ادامه تاکید کرد، در باب ملاحظات موجود باید بگویم نه به دلیل شرایط کرونایی امروز، بلکه به دلیل اینکه مردم از بحران های اجتماعی، اقتصادی، مالی و ... رنج می برند و همواره نیازمند همکاری و همیاری هستند ما به چنین فرهنگی (اطعام دهی) نیاز داریم. در مناسبت های مختلف گفته ام که اگر در برابر خود هم خویشاوندان نسبی و هم همسایگان را داریم باید اولویت بندی کنیم، چون هم خویشاوندان نسبی و هم همسایگان توصیه شده اند، اما غالبا انسان از اوضاع و احوال خویشاوندان نسبی آگاه تر است و می داند آنان برای کمک شایسته ترند. یکی از مشکلات در زندگی جدید این است که ممکن است در یک آپارتمان همسایه ای با همسایه دیگر ارتباطی نداشته باشد و اصلا او را نشناسد که این یکی از نواقص زندگی امروزی است که باید درمان شود.
اطعام دهی در ماه مبارک رمضان، در طول دوران زندگی، به ویژه در دوران بحران کنونی می تواند به شیوه های مختلفی باشد. مومنانی که پیگیر اطعام دهی هستند باید همت کنند عملشان برای رضای خداوند سبحان باشد. یکی از شرایط اساسی که در اطعام دهی باید مراعات شود حراست از کرامت خانواده ها و افرادی است که به آنان کمک می شود.
سید حسن نصرالله در ادامه خاطر نشان کرد: تاکید من به برادران و خواهرانی که پیگیر چنین کارهایی هستند این است که این اقدامات به هیچ وجه تصویر برداری نشود، در این زمینه حتی نباید در پی تهیه آرشیوی از کمک ها باشیم. وقتی در آخرین مرحله کمک ها به دست نیازمند می رسد نیاز نیست تصویری گرفته شود تا خانواده و فرد نیازمند خجالت زده شوند. تصویر برداری چنین کارهایی با رضای خدا منافات دارد، حفظ آبروی این افراد باید به شدت و دقت مورد توجه باشد و الا کمک کردنها بی فایده است البته شاید فایده دنیوی داشته باشد اما برای آخرت چیزی نخواهد داشت.
در روایتی از سیره امام حسن (ع) آمده است، اگر کسی نیازی داشت، می گفتند نیازت را بنویس و کنار در بگذار. هدفش این بود که فرد نیازمند مجبور نشود نیازش را برای او توضیح دهد و به نوعی تحقیر شود. این روند کمک کردن ها در ماه رمضان اهمیت فراوانی دارد.
آنچه از قدیم به آن امنیت غذایی می گویند از مسئولیت دولت ها و در عین حال از مسئولیت اجتماع است. اگر دولت در مراحلی از انجام وظایفش کوتاهی کرد مردم نباید از مسئولیت خود شانه خالی کنند. اگر خود را مومن و پایبند به اصول و متمایل به رضای الهی می دانیم باید بدانیم این کار بخشی از مسئولیت های اساسی ماست.
وی همچنین افزود: آخرین عنوان سخنانم، یادآوری یک مناسبت عمومی است. ماه رمضان متاسفانه در سال های گذشته به ماه سریال های تلویزیونی تبدیل شده است، اما باید بدانیم این ماه، ماه قیام، روزه، تلاوت قرآن، عبادت، نجات، استغفار، توبه، صله رحم، نزدیک شدن قلوب به خدا و بندگان خدا، ماه حسابرسی نفس برای رهایی از ناخالصی هاست، ماه مغفرت گناهان و ماه طلب مغفرت است. ماهی است که می توان از لحظه به لحظه آن برای آخرت و دنیا بهره گرفت. در هر حال ما در این ماه فرصت الهی بزرگی را در مقابل خود داریم که باید از لحظه لحظه آن سود ببریم تا بتوانیم از آنچه به دست می آوریم در روز قیامت بهره بگیریم و در زندگی دنیوی نیز با اتکای به آن زندگی آبرومندانه ای داشته باشیم. اولویت اصلی برای ایام ماه رمضان باید چنین مواردی باشد.
سید حسن نصرالله همچنین افزود: در ظاهر به نظر می رسد تدابیر ضد کرونایی ادامه دارد، فضا به گونه ای است که گویا احتمال تداوم کاری مساجد و حسینیه ها به شیوه سابق یعنی برگزاری شبهای قرآنی و ... وجود ندارد. با این حال ماه رمضان را باید در خانه هایمان گرامی بداریم و احیا کنیم اما همه خانواده ها می توانند برنامه هایی رمضانی برای خانه هایشان داشته باشند. آنچه شرایط کنونی جهان به وجود آورد می تواند فرصتی باشد تا از نظر معنوی برای تقرب به خدا و رهایی از ناخالصی ها، بیشترین استفاده را از این ماه داشته باشیم و با روحیه زلال به سمت آینده حرکت کنیم.
