بین الملل تابناک: در روزهای گذشته، تحرکات دیپلماتیک و سیاسی جدیدی از سوی آمریکاییها و به ویژه وزیر خارجه این کشور برای جلوگیری از لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران مطابق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ انجام شده است؛ تحرکاتی که البته با واکنش‌هایی نیز مواجه شد.
در همین رابطه، روز گذشته روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز گزارش داد، وزیر خارجه آمریکا به دنبال یک استدلال حقوقی است تا نشان دهد، کشورش همچنان عضوی از توافق هسته‌ای است و از این طریق برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران اعمال فشار کند.
نیویورک تایمز در گزارش خود آورده است: این بخشی از یک راهبرد پیچیده برای تحت فشار قرار دادن شورای امنیت سازمان ملل است که تحریم تسلیحاتی علیه تهران را تمدید کرده و اطمینان حاصل کند که تحریمهای سختگیرانه‌تری علیه ایران اعمال شود.
این گزارش می‌افزاید: این راهبرد در حالی از سوی مقامات دولت آمریکا در چند روز اخیر تشریح شده است که آن‌ها شروع به مطرح کردن قطعنامه‌ای جدید در شورای امنیت سازمان ملل کرده‌اند که پس از منقضی شدن تحریم فعلی در ماه اکتبر، مانع از صادرات تسلیحات به ایران می‌شود.
در این گزارش آمده است: با این حال، هرگونه تلاش برای تجدید تحریم تسلیحاتی به طور حتمی با مخالفت روسیه و چین علنی یا غیرعلنی مواجه خواهد شد. روس‌ها پیش از این به مقامات آمریکا و اروپا گفته‌اند که تمایل دارند فروش جنگ‌افزار‌های متعارف به ایران از سر گرفته شود.
گزارش نیویورک تایمز می‌افزاید: با ارائه طرح حقوقی پمپئو، اگر تحریم تسلیحاتی تمدید نشود، آمریکا از حق خود به عنوان یک عضو توافق استفاده خواهد کرد. این اقدام موجب فشار آمریکا برای بازگرداندن گروه گسترده‌ای از تحریم‌ها خواهد شد که پیش از انجام توافق ۲۰۱۵ توافق هسته‌ای، مانع فروش نفت و تبادلات بانکی می‌شدند و اعمال این تحریم‌ها، به طور نظری برای تمام اعضای سازمان ملل الزام‌آور خواهد بود
در این گزارش همچنین مطرح شده است: وندی شرمن، عضو ارشد تیم مذاکره کننده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای با ایران با اشاره به این که روسیه و چین هیچ گاه خواهان تحریم تسلیحاتی ایران نبوده‌اند و تنها برای مدتی محدود با آن موافقت کرده‌اند، درباره تلاش آمریکا برای این که نشان دهد، هنوز عضوی از توافق است، گفت: من فکر می‌کنم که آن‌ها با مخالفت زیادی مواجه خواهند شد، چون دولت ترامپ از توافق خارج شد.
ذکر این مهم لازم است، وزیر خارجه آمریکا همچنین روز ۲۸ فوریه ۲۰۲۰ (۹ اسفند ۹۸) در جلسه استماع کمیته سیاست‌خارجی مجلس نمایندگان ـ که با نام «ارزیابی سیاستهای دولت ترامپ درباره ایران و عراق و توسل به زور» حاضر شد ـ اعلام کرد امیدوار است بتواند روسیه و چین را ترغیب کند تا پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل درباره تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران را وتو نکنند و همچنین ابراز امیدواری کرد، اروپا خطر ارسال سلاح‌های روسی و چینی به ایران را جدی بگیرد.
ادعایی که به چالش کشیده می شود!
در همین راستا، سوم مارس ۲۰۲۰ (سیزدهم اسفند ۹۸) و تنها چند روز پس از این اظهارات، وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای نسبت به آن واکنش نشان داد و اعلام کرد: مقامات واشنگتن به جای اینکه آرزوی تمدید بی‌پایان «تحریم تسلیحاتی» علیه ایران را داشته باشند، باید نگران برطرف کردن فوری موارد نقض و تخلفات خود در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بوده و به اجرای دقیق قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل برگشته و بتوانند اعتبار خود را به عنوان یکی از شرکت‌کنندگان مسئول در روابط بین‌الملل بازگردانند، چون وضعیت عضو دائم شورای امنیت چنین برخوردی را بر عهده ایالات متحده قرار داده است.
اما این پایان کار نبود؛ چنانکه پمپئو طی روزهای گذشته در حساب رسمی خود مجدداً این زیاده‌خواهی را طرح کرد و نوشت: تحریم تسلیحاتی علیه ایران، بزرگ‌ترین حامی مالی تروریسم در جهان، شش ماه دیگر از امروز به پایان می‌رسد. شورای امنیت باید قبل از تشدید خشونت و شروع رقابت جدید تسلیحاتی در خاورمیانه، تحریم‌ها علیه ایران را تمدید کند.
در پاسخ به این ادعا، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی نوشت: معمولاً مسابقه تسلیحاتی یکجانبه نیست. این یک تلاش جمعی است که در سطح قدرت‌های بزرگ یا قدرت‌های منطقه‌ای و فرعی انجام می‌شود. خطر مسابقه تسلیحاتی را به سختی می‌توان از طریق تحریم تسلیحاتی علیه یک کشور از بین برد. این کار مستلزم تلاش جمعی از طریق مذاکرات است.
هیأت نمایندگی روسیه در وین به گزارش نیویورک‌تایمز مبنی بر اینکه آمریکا هنوز خود را یکی از طرفهای برجام می‌داند تا از این طریق بتواند موجب تمدید تحریم تسلیحاتی سازمان ملل درباره ایران شود، واکنش نشان داد.
در این پیام آمده است: آمریکا در هشتم ماه می ۲۰۱۸ / ۱۸ اردیبهشت ۹۷ گفت که به عضویت خود در برنامه جامع اقدام مشترک پایان می‌دهد و آن را از بین می‌برد. اکنون ادعاهایی وجود دارد که آمریکا هنوز خود را یکی از طرف‌ها در برجام می‌داند. آیا این یک موقعیت شبیه به «Catch-۲۲» برای ایران، شورای امنیت سازمان ملل و تمام جهان است؟
«Catch-۲۲» یک رمان آمریکایی درباره جنگ است که از نام آن برای استعاره از یک شرایط دشوار یا یک معضل استفاده می‌شود که به دلیل وجود موقعیتی متناقض و محدودیت‌های وابسته به آن، نمی‌توان از آن فرار کرد.
دو خبرگزاری غربی رویترز و فرانس پرس به نقل از دیپلمات‌های خارجی در سازمان ملل گزارش دادند که آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران راه دشواری پیش رو دارد و تلاش‌هایش در این زمینه «به چالش کشیده خواهد شد».
در همین حال، رویترز نیز بامداد سه‌شنبه در گزارشی به نقل از دیپلمات‌ها نوشت که آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران «نبرد سختی» در سازمان ملل پیش روی خواهد داشت.
یک مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، تایید کرد که واشنگتن طرح خود را با انگلیس، فرانسه و آلمان مطرح کرده است؛ اما دیپلمات‌هایی در سازمان ملل اعلام کردند، این طرح در اختیار یازده عضو دیگر شورای امنیت از جمله چین و روسیه قرار نگرفته است.
یک دیپلمات در شورای امنیت سازمان ملل ـ که به شرط ناشناس ماندن با رویترز صحبت کرده است ـ اظهار داشت: این طرح در بدو ورود، خواهد مُرد.
قطعنامه تمدید تحریم‌ها به ۹ رای موافق نیاز دارد و در عین حال کشورهایی دارند حق وتو یعنی روسیه، چین، آمریکا، انگلیس و فرانسه نباید آن را وتو کنند.
به اعتقاد دیپلمات‌ها، ایالات متحده احتمالا در تلاش برای همراه کردن روسیه و چین با تمدید تحریمهای تسلیحاتی با چالش مواجه خواهد شد.
به گزارش رویترز، دفاتر نمایندگی روسیه و چین در سازمان ملل به درخواست‌های این خبرگزاری برای اظهارنظر در این باره پاسخ فوری ندادند.
به نوشته رویترز، اگر شورای امنیت تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید نکند گام بعدی طرح آمریکا این است که تلاش کند تا مکانیسم «ماشه» را فعال کرده و با استفاده از روالی که در برجام مشخص شده است، همه تحریمهای سازمان ملل را علیه ایران بازگرداند.
یک دیپلمات اروپایی که خواست نامش فاش نشود، اظهار داشت: بسیار سخت است که خود را به عنوان یک ناظر پایبند به قطعنامه‌ای معرفی کنید که قبلا از آن خارج شده‌اید؛ یا در توافق هستید یا نیستید.
برخی دیپلمات‌های حاضر در سازمان ملل می‌گویند که استدلال‌های حقوقی درباره درخواست برای تمدید تحریم تسلیحاتی بسیار متفاوت است؛ اما در نهایت این اعضای شورای امنیت هستند که تصمیم خواهند گرفت آن را بپذیرند یا نه.
دیپلمات‌ها معتقدند که احتمالا این اقدام به چالش کشیده خواهد شد. یک دیپلمات اروپایی به شرط فاش نشدن نامش گفت: از دیدگاه شورای امنیت این یک مساله پر هرج و مرج خواهد بود، زیرا فارغ از آنچه انگلیس، آلمان و فرانسه فکر می‌کنند، روسیه و چین قصد ندارند از آن تفسیر حقوقی (آمریکا) حمایت کنند.
واکنش ایران
«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران در توییتی، تصمیم آمریکا درباره برجام و تلاش برای تمدید تسلیحاتی را نتیجه شکست مفتضحانه سیاست فشار حداکثری علیه ایران خواند.
محمد جواد ظریف نوشت: دو سال پیش، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه و رئیسش «توقف مشارکت آمریکا» در برجام را اعلام کردند؛ به خیال آنکه «فشار حداکثری» آنان، ایران را به زانو درآورد.
وی افزود: نظر به شکست مفتضحانه آن سیاست، او اکنون میخواهد شریک برجام باشد. رویاپردازی را بس کنید: ملت ایران همیشه سرنوشت خود را تعیین کرده است.
واکنش ریچارد هاس
«ریچارد هاس» که قبلاً مدیر دفتر برنامه‌ریزی‌های سیاسی در وزارت خارجه آمریکا بوده، درباره طرح پامپئو برای بازگرداندن تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران در توئیتر نوشت: «همان‌طور که وزیر خارجه اسبق آمریکا، جان بیکر می‌گفت، از این نمد کلاهی ساخته نمی‌شود.»
او در ادامه با انتقاد از خروج یکجانبه دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا از برجام نوشت: «آمریکا با خروج یکجانبه از برجام عجولانه عمل کرد. اکنون با پیشبرد این طرح (طرح پامپئو) خودمان را بیشتر از ایران منزوی می‌کنیم؛ آن هم در زمانی که تمرکزمان باید روی فعالیت‌های هسته‌ای ایران باشد.»
واکنش استفن والت
استفن والت، استاد امور بین‌الملل دانشگاه هاروارد، تلاش اخیر مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا را برای ارائه طرحی حقوقی که نشان دهد این کشور هنوز عضوی از توافق هسته‌ای است تا بدین طریق در راستای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران بر شورای امنیت سازمان ملل اعمال فشار کند، در صفحه توییترش مورد انتقاد قرار داده و نوشت: تلاش پمپئو برای فعال کردن مقررات اعمال دوباره مکانیسم ماشه در برجام (توافق هسته‌ای) پس از آن که آمریکا از آن خارج شده و آن را دور انداخت، مانند این است که مردی با طلاق همسرش را ترک کند و آن وقت بگوید باید درباره این که زن سابقش با چه کسی قرار می‌گذارد، خودش تصمیم بگیرد.
مناظره دو مقام سابق غربی
به دنبال انتشار گزارش نیویورک تایمز، «ریچارد گلدبرگ» از اعضای سابق شورای امنیت ملی آمریکا درباره آن چند پیام توییتری منتشر کرد؛ پیام‌هایی که واکنش نماینده سابق فرانسه در سازمان ملل و سفیر اسبق پاریس در آمریکا و رژیم صهیونیستی را به دنبال داشت.
ریچارد گلدبرگ، عضو سابق شورای امنیت ملی آمریکا با اشاره به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل مدعی شد: «این قطعنامه الزام آور در موضوع اعمال مجدد (مکانیزم ماشه) ایالات متحده را دائم «شریک برجام» معرفی می‌کند.» به ادعای او در هیچ جای قطعنامه ۲۲۳۱ تصریح نشده که توقف مشارکت یک کشور عضو «توافق سیاسی موسوم به برجام»، سبب تغییر تعریف این قطعنامه از شریک برجام می‌شود.
«ژرار آرو» نماینده سابق فرانسه در سازمان ملل طی چند پیام توییتری، استدلال گلدبرگ را نادرست خوانده و رد کرده است.
او در ابتدا نوشت: «از منظر حقوقی (قانونی)، یک توافق کلیتی است که شامل توازن بین حقوق و تعهدات است. ایالات متحده با پشت کردن به تعهداتش (در برجام)، از حقوقش دست کشیده است. این دو موضوع (حقوق و تعهدات) غیرقابل تفکیک هستند. علاوه بر این، خود ایالات متحده هم بارها اعلام کرده که دیگر عضو برجام نیست.»
ریچارد گلدبرگ در پاسخ به این توییت آرو نوشت: «از منظر حقوقی (قانونی) قطعنامه شورای امنیت است و از منظر حقوقی به هیچ توافق سیاسی از قبیل برجام متکی و وابسته نیست. رویه‌های قطعنامه تحت فرمان شورای امنیت است و نه کمیسیون مشترک (برجام). قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در کلیت خودش برای همه الزام‌آور است اما برجام فقط برای تعداد معدودی تعهد می‌آورد.»
نماینده سابق فرانسه در سازمان ملل در رد این استدلال نوشت: «شورای امنیت سازمان ملل، ذاتا به برجام مرتبط شده است. سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان هرگز از چنین اقدامی که از روی سوءنیت است، برجام را نقض می‌کند و طرف مقابل را که به نقض (برجام) واکنش نشان داده، مجازات می‌کند، حمایت نخواهند کرد.
گلدبرگ در واکنش به این توییت آرو نوشت: «شما دارید احساسی صحبت می‌کنید و نه حقوقی. قطعنامه ۲۲۳۱ ذاتا به قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت سازمان ملل مرتبط است و همین طور مکانیزم بازگشت (ماشه). شکایت خودتان را برای وندی شرمن و جان کری بفرستید که طوری آن را مدون کردند که از حق دائمی ایالات متحده برای بازگرداندن تحریم‌ها دفاع شود. بوریس جانسون هم خوشحال خواهد شد که شما دارید از طرف او صحبت می‌کنید.»
سفیر پیشین فرانسه در آمریکا و نماینده سابق پاریس در سازمان ملل این استدلال گلدبرگ را رد کرد. آرو نوشت: «من مطمئنم کمتر از شما احساساتی هستم. واقعیت آن است که بخش مربوط به بازگشت مکانیزم ماشه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، پیشنهاد فرانسه بود و من شاید بیشتر از شما درباره منطق پشت این متن اطلاع داشته باشم. شما یا در درون برجام هستید یا خارج از آن؛ اما نمی‌توانید بدون اجرای تعهداتتان خواستار دریافت حقوق برجام باشید.»
حالا برید روز بعد از امضای برجام، امریکا و شرکت های امریکایی رو تحریم کنید.
شما ایرانی نیستید!!!! اوباما به یک هفته نکشید تحریم بیشتر اعمال کرد. از اون جالب تر خود برجام هست! قراردادی بینهایت بیفایده برای ما و پر از فایده برای طرف مقابل 
