به گزارش «تابناک» به نقل از مهر، کویر لوت تنها اثر طبیعی ایران بوده که در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده است. مسیر دسترسی به این جاذبه جاده‌ای است که ۲۷۰ کیلومتر طول دارد و شهر شهداد در شمال کرمان را به نهبندان در جنوب خراسان جنوبی متصل می‌کند و از آن به‌عنوان یکی از زیباترین جاده‌های جهان یاد می‌شود.
این مسیر از میان کلوت های زیبای شهداد و در کناره رودخانه شور و همچنین گرم‌ترین نقطه جهان می‌گذرد و هرسال هزاران نفر گردشگر داخلی و خارجی را به کمپ کویری شهداد و مناطق گردشگری می‌رساند.
۲۵ فرودین ماه سال گذشته بود که بعد از بارندگی‌های وسیع و بی‌سابقه در ارتفاعات اطراف سیل کویر شهداد را فراگرفت و پس از تخریب ۵۰ کیلومتر از جاده عملاً این محور بسته شد.
معضل جدی اثر جهانی کویر لوت در پساکرونا
سیلاب در شهداد دریاچه‌ای بزرگ ایجاد کرد که ۱۵ کیلومتر از جاده را به‌کلی زیر آب برد و مابقی محور را هم تخریب کرد، از این دریاچه به‌عنوان دریاچه جوان یاد می‌شود.
اطراف دریاچه نیز به باتلاق تبدیل‌شده و مردم استان کرمان برای رسیدن به نهبندان باید صدها کیلومتر طی کنند و از مسیر راور خود را به نهبندان برسانند.
از ۲۵ فروردین‌ماه سال ۹۸ تا امروز تنها اتفاقی که در راستای بازگشایی جاده روی‌داده است ایجاد یک جاده خاکی برای رفت‌وآمد اضطراری است، مسئولان برای رفع مشکل این جاده در انتظار فرونشست آب بودند اما سیلاب یک ماه گذشته در شهداد وضعیت را بغرنج‌تر کرد. هم‌اکنون جاده خاکی اضطراری نیز بسته‌شده است.
درحالی‌که مسئولان محلی شهداد عنوان می‌کردند که تخریب جاده ضربه‌ای به بخش گردشگری وارد نکرده و گردشگران می‌توانند از مسیر کمپ کویری استفاده کنند اما سیلاب اخیر بیشتر بخش‌های جاده را تخریب کرده است.
در حالی اقتصاد استان کرمان بر پایه گردشگری برنامه‌ریزی‌شده است اما به نظر می‌رسد کویر شهداد که در سال‌های اخیر بار اصلی گردشگری کرمان را به دوش می‌کشید در پسا کرونا با چالشی عمده مواجه شده است.
اما عجیب‌تر از بسته بودن یک‌ساله این جاده که تأثیر قابل‌توجه بر زندگی مردم نهبندان و شهداد گذاشته بُعد دیگر این داستان است.
ابهام در خصوص نحوه طرح مطالعاتی جاده شهداد
این سوال در ذهن متبادر می‌شود که طرح مطالعاتی احداث این جاده که میلیاردها تومان هزینه برای ساخت آن صرف شده دقیقاً چگونه انجام‌شده که با نخستین بارندگی جاده به‌کلی زیرآب می‌رود.
علی اسماعیلی، کارشناس زمین‌شناسی در گفتگو با مهر می‌گوید: قسمتی از جاده که هم‌اکنون زیر آب رفته است در گودترین بخش کویر قرارگرفته و به دلیل اینکه در اطراف کویر ارتفاعات مشرف بر کرمان و سیرچ قرار دارد با کوچک‌ترین بارندگی آب در این قسمت جمع می‌شود.
وی افزود: در این بخش از کویر رودخانه شور زیر زمین ناپدید می‌شود و درواقع آب در کم‌ترین ارتفاع در منابع آب زیرزمینی فرو می‌رود؛ زمین منطقه از آب اشباع‌شده است به‌طوری‌که در قسمت‌هایی از کویر اگر زمین را حفر کنید آب شور در دوم‌تری زمین مشاهده می‌شود، عبور رودخانه شور در مجاورت این جاده سبب شده به‌مرور زمین اطراف جاده از آب اشباع شود به همین دلیل هم آبی که از سال گذشته وارد کویر شده به زمین فرو نمی‌رود.
طرح مطالعاتی مرمت و بازگشایی جاده باید به دقت انجام شود
مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان کرمان با اشاره به اینکه بیش از یک دهه قبل جاده توسط پیمانکار احداث‌شده است، گفت: با توجه به اینکه ۱۵ کیلومتر از جاده کاملاً زیر یک دریاچه فرورفته که عمق آن در برخی از قسمت‌ها به بیش از ۴ متر می‌رسد باید طرح‌های مطالعاتی دقیقی در خصوص بازگشایی جاده انجام شود و در صورت لزوم باید محور جابجا شود.
سید علی حاج سید علیخانی افزود: سیلاب اخیر در شهداد نیز بخش‌های جدیدی از جاده را تخریب کرده است.
وی با اشاره به طول ۲۷۰ کیلومتری این محور گفت: ۱۶۰ کیلومتر جاده در جغرافیای استان کرمان قرار دارد که متأسفانه بخش‌هایی از جاده در مسیر سیلاب ساخته‌شده است.
سید علیخانی گفت: در مورد جاده شهداد - نهبندان جلسه‌ای با حضور معاون عمرانی استاندار کرمان برگزار و قرار شد آب بردگی به شکل موجود از طریق اداره راهداری اصلاح شود که ما این کار را انجام دادیم و بخشی از جاده به‌صورت اضطراری اصلاح شد.
وی با تأکید بر اینکه عبور از این جاده هم‌اکنون برای مردم عادی میسر نیست گفت: برای بازگشایی جاده باید طرح مطالعاتی دقیق برای بهره‌برداری طولانی‌مدت در حوزه راه و شهرسازی تدوین شود.
پرونده کویر لوت هم در خطر قرار گرفت
اما نکته قابل‌توجه دیگر اینکه جاده دقیقاً در محدوده جغرافیایی یکی از آثار ثبت جهانی ایران قرار دارد و هرگونه تخریب منطقه و دخل و تصرف در کویر می‌تواند موجب دخالت یونسکو و خارج شدن این اثر از فهرست آثار ثبت جهانی شود.
احداث هرگونه جاده در مکانی خارج از حوزه جغرافیای که جاده کنونی در آن واقع‌شده و استفاده از مصالح موجود در کویر، می‌تواند ضربه‌ای قابل‌توجه به گردشگری استان کرمان وارد کند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کرمان نیز در گفتگو با مهر می‌گوید: جلسات متعددی برای بازگشایی این جاده و بررسی دلایل وقوع این حادثه برگزارشده است.
سید مصطفی آیت‌اللهی موسوی می‌افزاید: هم‌اکنون جاده بسته است و در حال مطالعه برای بازگشایی هستیم اما به دلیل نفوذناپذیری خاک امکان بازگشایی جاده مهیا نیست.
وی گفت: مشکل فقط ایجاد دریاچه در مسیر جاده نیست بلکه بخش‌های قابل‌توجهی از جاده نیز باتلاقی شده است.
موسوی از اختصاص بودجه مطالعاتی در اداره راه و شهرسازی کرمان برای این محور خبر داد و گفت: نمی‌توان در کوتاه‌مدت جاده را بازگشایی کرد و منتظر نظر کارشناسان برای رفع مشکل هستیم.
احداث جاده بدون توجه به طرح‌های دقیق علمی بوده است
محمدرضا پور ابراهیمی، نماینده مردم کرمان در مجلس دلیل اصلی بروز این مشکل را عدم اجرای دقیق طرح‌های مطالعاتی در زمان احداث جاده عنوان کرد و گفت: انتظار داریم مشکل بسته بودن این جاده هر چه سریع‌تر برطرف شود.
وی بیان کرد: پیگیری‌های لازم در این خصوص انجام می‌شود و از مسئولان می‌خواهیم با توجه به مشکلاتی که برای مردم شهر شهداد ایجادشده هر چه سریع‌تر آب‌گرفتگی جاده تعیین تکلیف شود.
پور ابراهیمی وجود زیرساخت‌های حمل‌ونقل در مناطق محروم کرمان ازجمله شهداد را عامل مهمی در راستای توسعه جوامع محلی دانست و گفت: بسته شدن جاده، شهداد را در بن‌بست قرار داده است.
در حالی جلسات و پیگیری‌های اداری در چارچوب بروکراسی زمان‌بر ادامه دارد که مشخص نیست از ابتدا چرا این جاده بدون توجه به توپوگرافی منطقه احداث‌شده است، از سوی دیگر وقوع سیلاب در ماه گذشته تخریب جاده را تشدید کرده و هنوز مشخص نشده که این جاده چه زمانی و چگونه مجدداً بازگشایی می‌شود.
برگ زرین دیگر از مدیران بی سواد و نالایق