استاد اقتصاد سیاسی دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار بورس تابناک پاسخ داد

دولت چگونه می‌تواند بخشی از ضرر سهامداران را جبران کند؟

بررسی‌های انجام شده نشان می‌داد که در سقوط اخیر بورس، دولت نقش قابل توجهی داشته است؛ از این روی، حالا باید با سبز شدن بازار سرمایه و اقداماتی که می‌تواند انجام دهد، بخشی از ضرر سهامداران را جبران کند. خبرنگار بورس تابناک در گفت‌وگو با حاتمی، استاد اقتصاد سیاسی دانشگاه اصفهان به بررسی این موضوع پرداخته است.
کد خبر: ۱۰۱۶۵۶۶
|
۰۲ آذر ۱۳۹۹ - ۱۰:۲۵ 22 November 2020
|
28167 بازدید
|

روند رو به رشد بازار سرمایه، که از روز چهارشنبه دو هفته پیش آغاز شده بود، هفته گذشته نیز ادامه یافت و شاخص کل به کانال ۱.۳ میلیون واحدی رسید و الان سودای فتح کانال ۱.۴ میلیون واحدی را دارد.

به گزارش بورس تابناک، در این مدت بسیاری از سهامداران متضرر شدند و حالا پرسش این است که با توجه به نقش دولت در ریزش اخیر بازار سرمایه (به این متن مراجعه کنید)، آیا دولت می تواند حداقل بخشی از آب رفته را به جوی بازگرداند، یا برعکس تمامی درها به روی سهامداران و دولت بسته شده است؟

دولت چگونه می تواند بخشی از ضرر سهامداران را جبران کند؟

عباس حاتمی استاد اقتصاد سیاسی دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار بورس تابناک در پاسخ به این پرسش گفت: در وضعیت فعلی، حداقل پنج اقدام از سوی دولت ضروری به نظر می رسد. قبل از اینکه به این اقدامات اشاره نماییم، بهتر است این موضوع را مشخص سازیم که دولت حداقل به دو دلیل عمده باید از حالت انفعال خارج شده و اقداماتی را در پیش گیرد.

وی ادامه داد: دلیل نخست، وجه اقتصادی دارد. بر اساس آخرین گزارش‌های رسمی منتشره، کل درآمد‌های مالیاتی مستقیم دولت در شش ماهه گذشته، حدود ۵۵ هزار میلیارد بوده که حدود ۱۰ هزار میلیارد از این مالیات‌ها مربوط به مالیات نقل و انتقال سهام است؛ به عبارت دیگر، بیش از ۱۸ درصد از کل مالیات‌های مستقیم دولت از مالیات بر داد و ستد سهام تامین شده است، در حالی که دولت از نقل و انتقال املاک در این مدت، تنها حدود ۸۰۰ میلیارد تومان مالیات به دست آورده است؛ به این معنا که در حالی که داد و ستد سهام بیش از ۱۸ درصد از درآمد‌های ناشی از مالیات‌های مستقیم دولت را به خود اختصاص داده، سهم درآمد‌های مالیاتی دولت از نقل و انتقال املاک، کمتر از یک و نیم درصد بوده است.

حاتمی افزود: همین طور بر اساس برخی برآورد‌ها، دولت تنها در پنج ماهه اول سال جاری، حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان درآمد از طریق فروش سهام در بورس درآمد کسب کرده است. این عدد تقریبا سه برابر بیشتر از پیش بینی‌ها و برآورد‌های اولیه دولت برای کل سال ۱۳۹۹ بود که کلاً حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود؛ به عبارت دیگر، دولت در شش ماهه گذشته از بورس تنها از طریق فروش سهام و اخذ مالیات، حدود ۴۵ هزار میلیارد تومان درآمد کسب کرده است؛ یعنی معادل کل درآمد‌های دولت از مالیات‌های مستقیمی که دولت خارج از بازار سرمایه به دست آورده است. این ارقام به خوبی نشان می‌دهند که دولت از حیث اقتصادی تا چه اندازه مدیون بورس و سهامداران آن است.

حاتمی اظهار داشت: دلیل دوم از منظر سرمایه اجتماعی قابل توضیح است. هرچند سرمایه اجتماعی وجوه زیادی دارد، یکی از مشخص‌ترین وجوه آن اعتماد عمومی یا به شکلی اعتماد رسمی است. نمی‌توان منکر این شد که مردم تا حد زیادی بر مبنای اعتمادی که به وعده مقامات سیاسی داشتند، وارد بورس شدند. آن‌ها از این طریق سرمایه اجتماعی دولت را تقویت کردند. ریزش بورس برعکس باعث شد تا سرمایه اجتماعی دولت نیز دچار ریزش شود. بالطبع دولت اگر همچنان در قبال ریزش بورس حالت انفعالی به خود گیرد، بیش از همه به اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی خود لطمه وارد می‌کند. بدین سان اگر دولت اقدام مشخصی انجام ندهد، بورس به کوره‌ای تبدیل می‌شود که در آن همزمان اعتماد سوزی، درآمد سوزی دولت و درآمد سوزی سهامداران هر سه به همراه هم تشدید خواهد شد. ریزش بورس، سرمایه مالی و سرمایه اجتماعی دولت هر دو را نشانه گرفته است. اغراق نیست اگر بگوییم دولت در بازار سرمایه در یک نقطه عطف تاریخی قرار گرفته است و در این زمان حداقل باید چندین اقدام مشخص انجام دهد.

این استاد اقتصاد سیاسی دانشگاه اصفهان و کارشناس مسائل اقتصادی درباره اقدامات دولت برای جبران ضرر سهامداران گفت: اولین اقدام، تخصیص تمامی یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی توسعه برای تثبیت بازار سرمایه است. گرچه به نظر می رسد بخش بسیار محدودی از این منابع تخصیص یافته است، انتظار می رود فرآیند این تخصیص تسریع شود. این تخصیص نباید حکم نوشدارو پس از مرگ بورس را پیدا کند. همین طور این تخصیص باید پایدار، تدریجی و هوشمند صورت گیرد. دولت باید به خاطر داشته باشد که در این وضعیت او حامی بورس و نه طرف معامله در بورس است. اگر قرار بر این است که منابع صرف خرید سهامی شود که در کف قیمتی خود هستند تا بعدها به قیمت بالاتری به سهامداران خرد فروخته شود، تخصیص این منابع در آینده حتی وضع را از این هم بدتر خواهد ساخت.

وی افزود: دومین اقدام، تعیین تکلیف میزان نرخ بهره بانکی برای حداقل میان مدت است. گاه و بیگاه شایعاتی از گوشه و کنار به گوش می رسد که بانک مرکزی قصد دارد بهره بانکی را افزایش یا کاهش دهد. بالطبع چنانچه کاهش نرخ بهره بانکی کوتاه مدت تعریف شود، تاثیر مثبت آن بر بورس نیز کوتاه مدت خواهد بود. به همین شیوه زمانی که دولت تصمیم بگیرد نرخ بهره بانکی را دوباره افزایش دهد تاثیر منفی آن بر بورس آشکار و تاثیرات مثبت پیشین به سادگی خنثی خواهند شد. این یعنی دولت نه تنها کمکی به بورس نکرده، بلکه عامل نوسان در آن نیز بوده است. دولت باید به وضوح مشخص سازد که تصمیمی برای افزایش نرخ بهره حداقل در میان مدت ندارد و به این تصمیم خود پایبند باشد. تغییرات مداوم در بازار پولی و بانکی ممکن است برای آن بازار راهگشا باشد، اما برای بازار سرمایه حکم سم را دارد. باید به یاد داشت اگر سیاست دولت واقعاً کنترل میزان نقدینگی است، راه مشخص آن نه افزایش نرخ بهره بانکی به عنوان موتور خلق نقدینگی، بلکه تقویت بازار سرمایه به عنوان محل جذب نقدینگی است.

حاتمی ادامه داد: سومین اقدام کاهش نرخ بهره بین بانکی است. برخی برآوردهای رسمی نشان می دهد دولت طی مدت کوتاهی یعنی حدود چهار ماه نرخ بهره بین بانکی را از ۸ درصد به بالای ۲۰ درصد افزایش داده است. اگر این برآورد‌ها درست باشند، افزایش مزبور ممکن است این تصور را ایجاد کند که دولت احتمالاً در آینده نرخ بهره بانکی را نیز افزایش خواهد داد. اما در آن سو اگر دولت اقدام به کاهش نرخ بهره بین بانکی نماید، سیگنالی مثبت برای آینده بازار سرمایه به این مفهوم ارسال می‌کند که سیاست کلی دولت کاهش نرخ بهره در هر شکلی از آن است. نکته مهم نیز در این جا کاهش کوتاه مدت نیست، بلکه سیاستگذاری در شکل کاهش میان مدت آن است.

این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: چهارمین اقدام تجدید نظر اساسی در خصوص آزادسازی بخش باقی مانده سهام عدالت است. به نظر می رسد ضروری است دولت آزادسازی بخش باقی مانده سهام عدالت را به سال بعد یا سالیان بعد موکول نماید. هرچند زمزمه هایی از تعلیق آزادسازی سهام عدالت به گوش می رسد، بهتر است دولت این موضوع را به سرعت و رسما اعلام نماید. در غیر این صورت، تداوم سیاست آزاد سازی سهام عدالت ممکن است ارزش این سهام را حتی بیش از این هم کاهش دهد. سهام عدالت در درجه اول به ارزش آن و در درجه دوم به دسترسی به این ارزش بستگی دارد. دولت چنانچه در سیاست آزادسازی سهام عدالت تجدید نظر نکند، دچار خطا در محاسبه اولویت ها می شود. دولت در واقع اجازه دسترسی به ارزش چیزی را می دهد که بهای این دسترسی، افت شدید ارزش آن چیز است؛ بنابراین، نباید سیاست آزاد سازی سهام عدالت را به بهای  نابودی ارزش آن به پیش برد. عجله دولت برای آزاد سازی کل سهام عدالت حداقل از منظر اقتصادی هیچ توجیهی ندارد.

حاتمی گفت: پنجمین اقدام بازگرداندن استقلال سازمان بورس و کاهش دخالت دولت در آن است. اولین اقدام در این خصوص تغییر در ساختار شورای عالی بورس است. به طور مشخص ضروری است تا سهامداران خرد در ساختار تصمیم سازی این شورا حضور داشته باشند. مقدمه این حضور نیز تاسیس سندیکاهای سهامداران در کشور است. این سندیکاها باید از میان خود نمایندگانی را انتخاب نمایند. پس از انتخاب نمایندگان مزبور، آنها باید به عضویت شورای عالی بورس درآیند. اگر بورس امروزه در ایران عمومی شده است، ساختار تصمیم سازی آن نمی تواند مانند قبل در انحصار سیاست بماند.  ریزش اخیر بورس نشان داد سیاست زدگی بورس در ایران تا چه اندازه به بازار سرمایه در ایران لطمه وارد ساخته است. بدین سان در پاره ای از موارد حمایت دولت از بورس نیازمند عدم دخالت دولت در آن است.

اشتراک گذاری
تور پاییز ۱۴۰۳
بلیط هواپیما
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۸
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۹۴
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۴۰ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
تیتراول یکی از روزنامه های امروز یکشنبه دوم آذر :
شاخص بورس در مدار صعود !!!!
تا دوروز شاخص مثبت شد تیترهای حماسی برای بورس نورچشمی تان میزنید
در آن ۴ ماهی که بورس حدود یک میلیون واحد (۵۰درصد) سقوط میکرد کجابودید ؟! چرا تیتر نمیزدید « شاخص بورس در مدارسقوط »؟؟؟!!!!
راستی امروز بورس بشدت درحال سقوطه
بیصبرانه منتظریم تیتر فردای شما راببینیم
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۳۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
دولت و مجلس میخواهند یک کار غیر ممکن را انجام دهند با تزریق پول ممکن است بورس چند روزی مثبت شود ولی دوباره به سمت جایگاه و شاخص واقعی خود که کمتر از یک میلیون است متمایل میشود و هیچ جوری نمیتوان جلو این وضعیت را گرفت مگر تزریق دائمی پول توسط دولت از بیت المال به بورس
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۳۸ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
سوالی که همه باید از خود بپرسند این است که چرا باید بورس رشد کند ، سوددهی کارخانجات بیشتر شده، رونق اقتصادی داریم برخلاف تصور عموم ، حتی تورم هم به زیان بورس است
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۵۰ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
واقعا تو کار و زندگی نداری؟ کار این طرف اینه که هر خبر راجع به دلار و بورس هست بیاد زیرش از سقوط بورس کامنت بذاره. دوستانی که تابناک می خونن حتما با این طرف که از اصطلاح بورس نورچشمی استفاده می کنه آشنایی دارن. بنده خدا بخل صفت خیلی ناپسندیه
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۱۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
دلیل اصلی آن بی عرضگی دولت و... است وسلام. دولت 8 ساله هیچ برنامه ای بجز برجام نداشت
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۳۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
دولت در افزایش بورس نقش داشت ولی در کاهش آن نقشی نداشت بورس شده مثل چاه آبی که برای اینکه آب داشته باشد باید در آن آب ریخت
محمد
| Germany |
۱۵:۴۵ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
ناشناس ۱۳:۳۸
دوست عزیز وقتی اطلاع نداری مگر مجبوری صحبت کنی؟
با نگاهی به عملکرد مالی اکثر شرکت های بورسی در سال 99 متوجه میشیم که درامد حاصل از فروش تا 4 برابر نسبت به سال 98 بیشتر شده و یکی از دلایلش افزایش زیاد تقاضا در بازار هست.
دلیل دوم رونق گرفتن صادرات بخش خصوصی به علت بی ارزش شدن ریال هست
من کارخونه ای رو در مشهد میشناسم که تولیدات 3 ماه آینده اش رو دلاری به دو شرکت افغانی و تاجیکستانی پیشفروش کرده و داره 3 شیفت تولید میکنه

چرا وقتی سواد و اطلاعات کافی نداری بازم میخوای اظهار فضل کنی؟
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۰۳ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
۱۵۴۵
سود پیش بینی شده هم چهار برابر شده؟
بورس براساس سود اعلام شده رشد میکند
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۴۵ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
1545
حالا که اطلاعات کاملی دارید یک توضیحی بدید که چرا پیش بینی شده اقتصاد نسبت به سال گذشته کوچکتر میشود با توجه به اینهمه افزایش تولید؟
محمد ت
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۱۲ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۳
اقای محمد خان سواد رسانه ای لازم نیست جایی که ما می بینیم چندمیلیون من و دیگران رفته هوا و دولت هم 320هزارمیلیارد زده به جیب
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۱۲ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۳
نتیجه گفتار «هیچ کس حق فرصت سوزی نداره» که نشان از اشتیاق وذوقزدگی شدید برای مذاکره انهم قبل از نهایی شدن نتیجه انتخابات امریکا دارد همین هست که عربستان هم برای مذاکره ایران و دولت «احتمالی» بایدن شرط گذاشته !!!
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۴۲ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
یکشنبه دوم اذر ساعت ۹:۱۲
بالا بردن بورس یک هفته هم طول نکشید و دوباره نزولی شد پیش بسوی کانال ۶۰۰ هزارواحدی
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۴۲ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
خیلی از سهامداران منتظر بودند تا شاخص چندروزی مثبت بشه بعد بفروشند واین اتفاق الان درحال انجام هست
همه فروشنده هستند وخریداری نیست
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۴۳ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
سهامدارانی که در چند ماه گذشته وارد بورس شدند برای ماندن وارد بورس نشدند آمدند فقط یک سودی ببرند و خارج شود و اگر سودی هم نباشد منتظر نمی مانند بهرحال خارج میشوند
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۴۳ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
همه این گرانیها و اوضاع بد اقتصادی و بحران بورس وکرونا و غیره زیر سر این ترامپ فلان فلان شده است هرچی لعن ونفرین دارین بفرستین به ادرس واشنگتن کاخ سفید
نه نه ببخشید اونجا که بزودی دفتر بایدن جان میشه پس بفرستید نیویورک برج ترامپ ملعون !!!!
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۴۹ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
درسته چون فاصله تا واشینگتون دی سی زیاد است ممکن است تا رسیدن لعنتها بایدن آمده باشد و لعنت ها به برادر بایدن اصابت کند و دوباره خر بیارو باقلا بار کن
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۳۸ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
فعلا دولت برای جبران ...از صندوق های بازنشستگی و بانکهای خصوصی ورشکسته تاراج شده
خیلی راحت دستش و میکنه داخل صندوق تامین اجتماعی و دلار را گران میکند
و هر روز با گرانتر کردن ارزاق عمومی و بالا بردن هزینه ارکانش مالی خود پردازها
از جیب مردم بیرون میاورد
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۴۵ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
باعددسازی میتونه موقتا مشکل راحل کنه !!!
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۲۲ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
همینکارراهم داره میکنه
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۵۰ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
یکی باید این مطالب را به شخص رئیس جمهور منتقل کنه تا شاید در این زمان باقی مانده از تصدی ریاست جمهوری به فکر جبران خساراتی که به سهامداران کرده باشه.... وگرنه من یکی شخصا از ایشان نخواهم گذشت.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۵۲ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
شما اگر سهام شناور را نگاه کنید اکثرا حدود 5 درصد هستند . یعنی تنها 5 درصد این سهام در اختیار مردم است ( تازه یک مقدار هم دراختیار حقوقی ها است . ) پس کم شدن قیمت سهام همانطور که در مقاله گفته شده آتش زدن به مال دولت است . یعنی اگر برای مدت طولانی قیمت پایین نگه داشته شود خود زنی دولت است و نمی تواند منطقی باشد . یعنی حتما سهام به قیمت بالا خواهد رسید ولی وقتی که سهام افراد با قیمت مفت از آنها خریداری شود . یک مثل معروف است که می گوید قمارخانه هیچوقت نمی بازد . چرا ؟ چون اگر احتمال برد و باخت را 50 به 50 بگیرم هم قمارباز کوچک و هم قمارخانه می بازند ولی وقتی قمارباز کوچک باخت و کلا اموالش را ازدست داد دیگر نمی تواند از شانس 50 درصد بردش استفاده کند و از قمارخانه ( اینجا بورس) خارج می شود ولی قمارخانه ( دولت ) با سرمایه ای که دارد به بازی ادامه می دهد . بنابراین ما سهامداران کوچک نباید به هیچ وجه سهامی را که گران خریده ایم بفروشیم .
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۵۹ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
افتاب لب بومه
بورس کارش تمومه
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۰۸ - ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
یک مثال می زنم ،
از رئیس یکی از خودروسازها پرسیده اند حال که قیمت دلار کاهش یافته ، آیا شما قیمت را پایین می آورید یا نه ،
فرمودند که خیر، ما کلا در ضرر هستیم و با این کاهش دلار، فقط از ضرر ما کم می شود ،
وقتی دولت به خودروسازان اجازه داده که چهار بار در سال قیمت را افزایش دهند و همان را هم عرضه نکنند ، چه انتظاری دارید که به فکر مالباخته های بورسی باشند ؟
برچسب منتخب
# جنگ ایران و اسرائیل # قیمت طلا # مهاجران افغان # یارانه # حمله اسرائیل به ایران # خودرو
الی گشت
قیمت امروز آهن آلات
نظرسنجی
به نظر شما چه کسی در انتخابات آمریکا پیروز خواهد شد؟