در حالی که پیگیریهای رسانههای داخلی از مقامات وزارت بهداشت کشورمان در خصوص جزییات واردات واکسن روسی به نتیجه دلچسبی منجر نشده، خبرگزاری رسمی روسیه جزییاتی جالب توجه از این رویداد در گفتگو با مقامات کشورمان منتشر کرد!
به گزارش «تابناک»؛ از جمله ابهاماتی که با شروع واکسیناسیون کووید ۱۹ در کشورمان در روز جاری توجهها را به خود جلب کرد، میزان واکسن وارداتی بود که تداوم واکسیناسیون و توسعه آن در گروه اطلاع از پاسخ آن است. سوالی که کیانوش جهانپور، رئیس اداره روابط عمومی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو به ارائه یک پاسخ مبهم به آن اکتفا کرده و گفته: «در مرحله اول حدود چند ۱۰ هزار دوز وارد شد و بخشی از آن هم برای نمونه برداری و تایید نهایی و انطباق با اسناد فنی به آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو خواهد رفت.»
اشاره نادقیق وی به میزان واکسن وارداتی به کشوری با ۸۵ میلیون نفر جمعیت، زمانی عجیبتر به نظر میرسد که بدانیم بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته در این وزارت خانه، واکسیناسیون در کشورمان با تزریق یک هزار نفر در روز شروع شده و قرار است بعد دوباره ارزیابی و به صورت تصاعدی زیاد شود؛ تصمیمی که قطعا چرایی اش برای بسیاری سوال برانگیز خواهد شد، همان گونه که چرایی واردات چند ده هزار دوز واکسن، آن هم در شرایطی که رئیس سازمان غذا و دارو واردات از روسیه را دست کم ۵۰۰ هزار دوز خوانده بود، سوال برانگیز است.
اما پاسخ این سوالات را باید کجا جست؟ ظاهرا پاسخ مسئولان ایرانی به این سوال آخر، جست و جو در رسانههای خارجی است چراکه برخلاف رویه داخلی، برخی مسئولان با رسانههای خارجی راحتتر و صریحتر مصاحبه میکنند و از انتشار جزییات و پرهیز از کلی گویی ابایی ندارند! این را میشود از گفت و گوی تفصیلی رئیس سازمان غذا و داروی کشورمان با خبرگزاری اسپوتنیک دریافت که در قالب هیاتی روانه روسیه شده و مصاحبهای با جزییات دقیق با خبرگزاری این کشور داشته که بخشهایی از آن پیش رویتان قرار میگیرد.
* خبرنگار: برنامه [وزارت بهداشت]برای ۲۰ هزار دوز واکسنی که روز پنج شنبه وارد شد چیست؟
شانه ساز: در وزارت بهداشت، اولین گروهی که در اولویت قرار دادیم که باید واکسن را دریافت بکنند، همکاران ما هستند که در آی سی یو و بخشهای مراقبتهای ویژه بیمارن بستری مبتلا به کرونا فعالیت میکنند. به خصوص آن گروهی که تاکنون آلوده نشده و بیمار نشدهاند. آنها گروه اولی هستند که دریافت کننده این واکسن خواهند بود و بعد بقیه کادر درمان، سالمندان و همین ترتیب که پیش برویم بیماران خاص و افرادی که بدلیل بیماری زمینهای که دارند امکان ابتلایشان به کرونا بیشتر است و درنهایت همه جمعیت را بتوانیم واکسنیه کنیم.
* [در پاسخ به این که علت محدود بودن حجم محموله وارداتی چیست؟] بدلیل شرایط خاصی که برای حمل و نقل این واکسن وجود دارد، یعنی دمای منفی ۱۸ تا منفی ۲۰ درجه باید حتما یک مرحله تمام زنجیره تامین را یعنی از کارخانه تا فرودگاه مسکو و از آنجا تا فرودگاه امام در تهران و انبار را انجام میدادیم و لجستیک را چک میکردیم؛ این یکی از دلایلی بود که حجم انبوه نگرفتیم تا اگر مشکلاتی در حمل و نقل باشد، آنها را شناسایی کنیم که خوشبختانه به خوبی انجام شد و مسئلهای نبود.
بحث دوم این است که بالاخره تقاضای زیادی وجود دارد و حجم و گنجایش تولید شرکت تولید کننده روسی محدود است. ولی در پارتهای بعدی میزان افزایش پیدا خواهد کرد و ما میتوانیم میزان بیشتری واکسن دریافت کنیم.
* [در پاسخ به این که آیا یخچالهای مورد نیاز برای حمل واکسن را تامین کرده و واکسن فریز شده گرفته اید یا واکسن اسپپوتنیک لایت که یک دوزی است، نه مثل واکسن اصلی دو دوزی؟] خیر، دوز اول واکسن دریافت شده و دوز دوم هم به هر حال دریافت خواهد شد. شرایط ویژه و سختی در لجستیک دارو وجود نداشت، به هر حال شرایط منفی ۱۸ و منفی ۲۰ درجه نسبت به شرایط منفی ۶۰ و منفی ۷۰ درجه بالاخره خیلی متفاوت است. شرایط منفی ۲۰ درجه در همه کشورها به راحتی قابل تهیه است، یخچالها و فریزرهای مورد نیاز معمولا در آزمایشگاهها استفاده میشود و به همین دلیل دشواری خاصی در این زمینه برای تامین فریزرها و امکاناتی که لازم بود وجود نداشت و به راحتی این حمل و نقل انجام شد.
* خبرنگار: بر اساس اظهارات سفیر ایران در روسیه محمولههای بعدی سیام بهمن ماه و دهم اسفند ماه وارد ایران میشود. آیا این موضوع صحت دارد؟
شانه ساز: بله همینطور است. آنچیزی که در قرار اولیه است، حدود ۲ میلیون دوز است که دریافت خواهد شد. محموله اول خوشبختانه وارد شد و امیدواریم چیزی حدود ۵۰۰ هزار دوز [در محمولههای آتی] تامین شود و امیدواریم مابقی آن [تا سقف دو میلیون دوز]را با یک فاصله زمانی کوتاهتری تا قبل از پایان مارس بتوانیم دریافت کینم.
* خبرنگار: اهداف هیات ایرانی از سفر به مسکو چیست و قرار است برنامه تولید مشترک واکسن اسپوتنیک با کدام یک از بخشهای ایران انجام شود؟
شانه ساز: آن چیزی که الان دیده میشود یک نقطه شروع و یک نقطه عطف است و در جلساتی که با مسئولین وزارت بهداشت و با دیگر مسئولین روسیه خواهیم داشت و با اهتمامی که هم وزیر بهداشت و هم سفیر ایران دارند، من بسیار خوشبین هستم که این توانمندیها پتانسیلهای دیده نشده بتواند هر چه زودتر بازیافت و دیده شود تا ما در این عرصه بتوانیم هم نیازهای همدیگر را برطرف و هم در بعد اقتصادی همکاریهای گستردهای را با هم شروع کنیم.
* خبرنگار: انتقال دانش تولید واکسن اسپوتنیک وی به ایران به چه شکل خواهد بود، آیا دانشمندانی از ایران برای آموزش به روسیه خواهند آمد یا دانشمندان یا دانش تولید واکسن به ایران وارد خواهد شد؟
شانه ساز: سازمان غذا و دارو سازمانی برای ثبت و تایید سلامت دارو هست و خودش چیزی را تولید نمیکند و [همچنین]انستیتو پاستور کار تحقیقاتی و بیشتر در جنبههای رفع نیازهای فوری جمهوری اسلامی ایران انجام میدهد. امیدوار هستیم که در قالب همکاری بخش خصوصی با شرکتهای روسی بتوانیم تولید مشترک را به زودی در ایران آغاز بکنیم. گام اصلی در این همکاری بر طرف کردن بخشی از نیازهای ایران است و گام بعدی صادرات است. بالاخره در بازدید و زیرساختهایی هم که دیده شده توسط متخصصین امر در شرکتهای روسی، خوشبختانه چند تا از شرکتهای ایرانی را تایید کردند که میتوانند با توجه به نیاز بسیار گستردهای که در دنیا وجود دارد از توان شرکتهای ایرانی هم برای بالا بردن این ظرفیت و تولید بیشتر واکسن میتوانند استفاده کنند.
* خبرنگار: یعنی ایران میتواند مانند پایگاهی برای تولید واکسن اسپوتنیک وی باشد و حتی به کشورهای دیگر آن را صادرات کند؟
شانه ساز: دقیقا همینطور است. موقعیت جغرافیایی ایران در منطقهی خلیج فارس و در کنار کشورهایی که دوست هستند و ارتباطات خوبی دارند و هم کشورهای شرقی و هم کشورهایی که در بعد جغرافیایی نسبت به ایران قرار گرفته اند، امکان تامین نیازهایشان با توجه به زیرساختهایی که طی این سالها در ایران به وجود آمده است در صورت کار مشترک با شرکتهای روسی فراهم خواهد بود و این یک بازی برد برد است برای تمامی گروهها و بخشهایی که در این معادله حضور و شرکت دارند.
* خبرنگار: آیا کسی میتواند خصوصی این واکسن را خریداری کند؟
شانه ساز: فعلا آنچیزی که برنامه ریزی شده، آنچیزی که خواهد آمد در یک سامانهای به نام تیتک که سامانهای کاملا بر پایه آی تی و فن آورانه ثبت است و همه افراد در آنجا اطلاعاتشان ثبت میشود، فعلا گروههایی که دریافت میکنند، گروههای اولویت دار هستند که رایگان دریافت میکنند. اینکه در ماههای بعد که این گروههای اولویت دار دریافت کردند چه خواهد شد، برنامه آن هنوز اعلام نشده و آنطور که رئیس جمهور ایران اعلام کردند، فعلا واکسن رایگان ارائه خواهد شد.