نگاه بودجه ۱۴۰۰ به قیمت نفت/ سایه سنگین هوش مصنوعی بر آینده طلای سیاه/ جلسه وزیران اوپک پلاس چه خواهد شد؟

جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ در مجلس در حال بررسی است و یکی از مهمترین بخش‌های بودجه درآمد‌های نفتی است؛ درآمد‌هایی که با حاشیه‌های هر ساله همراه است و بیشتر آیتم‌های تحقق آن در اختیار دولت نیست و بستگی به خیلی عوامل دارد.

به گزارش تابناک اقتصادی، با رونمایی از لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ در آذرماه سال جاری مشخص شد که دولت برای درآمد‌های حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی و خالص صادرات گاز رقم ۱۹۹.۲ هزار میلیارد تومان را در نظر گرفته است؛ رقمی که در مقایسه با بودجه سال جاری رشد ۲۵۰ درصدی را نشان می‌داد!

این مساله با انتقاداتی رو به رو شد؛ برای نمونه مجتبی رضاخواه، نماینده مجلس و از اعضای کمیسیون برنامه و بودجه در گفت‌وگویی در ۱۵ آذرماه سال جاری در این باره گفت: حتی اگر ما در شرایط تحریم هم نباشیم، در بهترین حالت شاید نتوانیم روزانه دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت را بفروشیم. وی ادامه داد: متاسفانه دولت این میزان فروش نفت روزانه را پیش بینی کرده است و علاوه بر آن قیمت دلار را نیز به ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش داده است.

رضاخواه اظهار داشت: اگر دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت را در قیمت پیش بینی شده هر بشکه نفت (۴۰ دلار) و در قیمت هر دلار ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان و سپس رقم را در ۳۶۵ روز ضرب کنیم، رقم درآمد‌های نفتی سال آینده به دست خواهد آمد. متاسفانه از این چند عددی که ذکر و در هم ضرب شد، تنها روز‌های سال درست و قابل تحقق می‌باشد!

حتی هنگامی که کلیات لایحه بودجه در مجلس رای نیاورد و به دولت بازگردانده شد، دولت بر همان میزان صادرات نفت روزانه قبلی که در بودجه ذکر کرده بود تاکید کرد و ارقام نفتی تغییری نکردند.

فارغ از اینکه دولت می‌تواند یا نمی‌تواند در روز دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت را صادر کند، پرسش این است که قیمت نفت در سال آینده چگونه خواهد بود؟ آیا همان ۴۰ دلار یا بیشتر و یا کمتر از این مقدار خواهد بود؟

قیمت نفت در سال آینده چقدر خواهد بود؟

قیمت نفت روز دوشنبه یازدهم اسفند ۹۹ پس از این که مجلس نمایندگان آمریکا، بسته محرک مالی عظیمی را تصویب کرد، بیش از یک دلار افزایش یافت.

بهای معاملات نفت برنت برای تحویل در ماه می، یک دلار و هفت سنت معادل ۱.۷ درصد افزایش یافت و به ۶۵ دلار و ۴۹ سنت در هر بشکه رسید. همچنین بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا یک دلار و یک سنت، معادل ۱.۶ درصد افزایش یافت و به ۶۲ دلار و ۵۱ سنت در هر بشکه رسید. هر دو شاخص هفته گذشته به بالاترین رکورد در سیزده ماه اخیر صعود کردند.

حدود یک سال پیش بود که شیوع ویروس کرونا موجب شد تا اقتصاد‌ها با چالشی جدی مواجه شوند و نفت با مازاد عرضه در جهان رو به رو شود و قیمت آن به شکل بی سابقه‌ای کاهش یابد. حالا، اما قیمت نفت برنت به ۶۵ دلار رسیده است و به قیمت‌های قبل از شیوع ویروس کرونا بازگشته و برخی بانک‌ها و معامله گران از نفت برنت ۱۰۰ دلاری می‌گویند.

شرکت سوکار تریدینگ و شرکت انرژی اسپکتس هفته گذشته پیش بینی کردند قیمت نفت برنت در دو سال آینده به ۱۰۰ دلار در هر بشکه صعود خواهد کرد. شرکت سکوکار تریدینگ که شرکت فروش نفت جمهوری آذربایجان است، پیش بینی کرد قیمت‌ها با متعادل شدن عوامل بنیادین در حال افزایش هستند و نفت برنت تا تابستان می‌تواند تا مرز ۸۰ دلار در هر بشکه صعود کند. حیال احمدزاده مدیر بازرگانی سوکار تریدینگ به بلومبرگ گفت: با محدود ماندن عرضه، قیمت‌ها می‌توانند تا مرز ۱۰۰ دلار نیز پیش بروند.

آمریتا سن از شرکت انرژی اسپکس به تدابیر محرک اقتصادی به عنوان دلیل اصلی پیش‌بینی افزایش قیمت اشاره کرد وگفت: ما همواره قیمت ۸۰ دلار یا بالاتر نفت در سال ۲۰۲۰ را پیش بینی می‌کردیم و شاید این قیمت با توجه به نقدینگی که در حال حاضر در سیستم مالی وجود دارد، ۱۰۰ دلار باشد.

دلیل پیش بینی قیمت نفت برنت ۱۰۰دلاری چیست؟

دلایل مختلفی برای این موضوع عنوان می‌شود که از آن جمله می‌توان به افت تولید نفت آمریکا به دلیل یخبندان بی‌سابقه تگزاس در اوایل فوریه اشاره کرد. همچنین افزایش تقاضا در برخی بازار‌ها از جمله چین نیز از دیگر عوامل پیش بینی نفت ۱۰۰ دلاری یاد می‌شود. البته برنامه‌های محرک مالی دولتی که در واکنش به بحران پاندمی، نقدینگی را به اقتصاد‌های سراسر جهان تزریق کرده اند نیز وجود دارد. هزاران میلیارد دلار با امید به کمک به احیای رشد اقتصادی به سوی شرکت‌ها و مصرف کنندگان سرازیر شده است.

البته عواملی نیز نفت ۱۰۰ دلاری را تهدید می‌کنند که از آن جمله می‌توان به عرضه بیشتر نفت در آینده از سوی عربستان سعودی، روسیه و احتمالا ایران اشاره کرد. همچنین در هفته جاری، وزرای گروه اوپک پلاس گرد هم خواهند آمد تا درباره سطح تولید نفت پس از ماه مارس تصمیم گیری کنند و پیش بینی می‌شود که کاهش تولید داوطلبانه یک میلیون بشکه در روز نفت از سوی عربستان سعودی دیگر پس از مارس ادامه پیدا نکند. با این حال، اگر درباره افزایش تولید موافقت شود، این افزایش ملایم و به میزان ۵۰۰ هزار بشکه در روز خواهد بود. این همان میزان افزایش تولیدی است که اوپک پلاس در ژانویه با آن موافقت کرد و محدودیت عرضه خود را به ۷.۲ میلیون بشکه در روز - بدون در نظر گرفتن کاهش تولید یک جانبه عربستان سعودی- رساند. بر اساس گزارش اویل پرایس، این بدان معناست که از آوریل، گروه اوپک پلاس ممکن است ۱.۵ میلیون بشکه در روز نفت بیشتری تولید کند و این شامل بازگشت نفت ایران به بازار نخواهد بود.

نظر کارشناسان در مورد قیمت و آینده نفت چیست؟

حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی در این باره گفت: به نظر من در رابطه با نفت در آینده متغیر‌های بسیاری وجود دارد که می‌تواند بر روی قیمت نفت تاثیرگذار باشد. فارغ از متغیرهایی چون تحولات منطقه‌ای و کرونا و ... که می‌توانست بر روی قیمت نفت تاثیرگذار باشد، موضوع پیشرفت در تکنولوژی و استفاده از هوش مصنوعی و استفاده از سایر انرژی‌ها از جمله انرژی‌های تجدیدپذیر نیز در آینده مطرح است. آن گونه که پیداست در دراز مدت نقش نفت کاهش خواهد یافت.

وی ادامه داد:، اما در آینده نزدیک همان متغیر‌های قبلی از جمله تحولات منطقه‌ای و ... بر قیمت نفت تاثیرگذار خواهند بود. صالحی افزود: به نظر من با جمیع مواردی که وجود دارد، عدد‌هایی که دولت در بودجه برای نفت در نظر گرفته است، قابل تایید می‌باشد. با توجه به اینکه واکسیناسیون عمومی کرونا در آینده آغاز خواهد شد، قطعا اقتصاد‌ها تکانی خواهند خورد و تقاضا برای نفت افزایش خواهد یافت.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در مورد جلسه پیش روی وزیران اپک پلاس هم گفت: پیش بینی من این است که در زمینه تولید نفت و تصمیمات پیرامون آن تغییرات آنچنانی را شاهد نخواهیم بود. کما اینکه تحولات سیاسی از جمله روابط عربستان با غرب در زمینه مسائل حقوق بشر هم می‌تواند بر این نشست و تصمیمات آن تاثیرگذار باشد.

صالحی اظهار داشت: البته تقاضا همیشه روی قیمت نفت نقش اساسی تری داشته است و هیچ عاملی به مانند تقاضا تاثیرگذار نبوده است که در شرایط کنونی هم تقاضای کشور‌هایی مانند چین افزایش یافته است.