به گزارش بورس تابناک، مرور معاملات سال ۹۹ بورس کالا نشان می‌دهد که جدای از ثبت رکوردهای جدید در حجم و ارزش معاملات به تفکیک محصولات مختلف، ۸ رکورد اصلی در بازار فیزیکی به ثبت رسیده است؛ طی سال گذشته رکورد تاریخی حجم و ارزش معاملات بازار فیزیکی، حجم و ارزش معاملات محصولات صنعتی، حجم و ارزش معاملات پتروشیمی و حجم و ارزش معاملات فرآورده های نفتی همگی شکسته شد. همچنین علاوه بر رشد بسیاری از متغیرها، رکورد تاریخی ارزش معاملات گواهی سپرده کالایی و ارزش معاملات صندوق های سرمایه گذاری کالایی در سال گذشته نیز جابه جا شد.
معامله ۳۳ میلیون تن کالا
طی دوره مورد بررسی، در بازار فیزیکی بورس کالای ایران بالغ بر ۳۳ میلیون و ۳۹۰ هزار تن انواع کالا در حالی دادوستد شد که این حجم نسبت به دوره مشابه با رشد ۲۷ درصدی همراه بود. ارزش معاملات نیز با افزایش ۱۲۷ درصدی به رقم ۳۱۲ هزار و ۶۳۵ میلیارد تومان نزدیک شد.
از کل کالاهای معامله شده در بازار فیزیکی بورس کالای ایران نزدیک به ۱۲.۷ میلیون تن کالا به صورت سلف فروخته شد و حدود دو میلیون تن کالا نیز به صورت نسیه مورد معامله قرار گرفت و مابقی یعنی بیش از ۱۸.۶ میلیون تن کالا نیز به صورت نقدی خریداری شد و در این بین، حجم معاملات نسیه رشد ۲۲۵ درصدی را نسبت به دوره پیش از آن تجربه کرد.
پیشتازی فولاد در تالار صنعتی و معدنی
در بخش تالار محصولات صنعتی و معدنی بیش از ۱۳ میلیون و ۷۳۸ هزار تن کالا به ارزشی بالغ بر ۱۶۶ هزار میلیارد تومان مورد دادوستد قرار گرفت که نسبت به سال پیش از آن به ترتیب رشد ۴۲ و ۱۷۱ درصدی را در حجم و ارزش معاملات تجربه کرد.
در این تالار حدود ۹.۸ میلیون تن کالا به صورت سلف، ۲۷۹ هزار تن کالا در قالب قرارداد نسیه و ۳.۶ میلیون تن کالا به صورت نقدی فروخته شد که در این بین حجم معاملات سلف و نقدی با افزایش ۲۹.۷ و ۱۰۷.۸ درصدی همراه بود که عمده این حجم و ارزش مربوط به معاملات فولاد بوده است.
تالار صنعتی و معدنی بورس کالا در سال ۹۹ معامله ۱۲ میلیون و ۴۳۷ هزار و ۲۳۲ تن فولاد به ارزش ۱۳۰ هزار میلیارد تومان را تجربه کرد که ۹۰.۵ درصد از کل معاملات این تالار را به لحاظ حجم و ۷۸.۸ درصد از نظر ارزش را به خود اختصاص داده است. حجم معاملات فولاد در سال گذشته رشد ۳۶.۸ درصدی را شاهد بود و ارزش معاملات آن هم با رشد ۱۹۵ درصدی همراه بوده است.
در این تالار، بیش از ۲۳۸ هزار و ۹۲۰ تن آلومینیوم به ارزش تقریبی ۹ هزار و ۵۶۷ میلیارد تومان خرید و فروش شد. ۵۰۵ هزار تن سنگ آهن، ۲۰۷ هزار و ۲۰۵ تن مس و ۱۳ هزار و ۷۹۵ تن روی نیز در این دوره به ثبت رسید. ۳۱۳ هزار و ۷۵۰ تن خاک روی، ۵۱۵ تن سرب و ۱۳۰۰ تن چدن از دیگر کالاهای معامله شده در این تالار بود. همچنین در این تالار ۶۷۵ کیلوگرم طلا به ارزش ۷۵۹ میلیارد تومان مورد دادوستد قرار گرفت که به لحاظ حجم ۲۷ درصد و به لحاظ ارزش ۱۵۷ درصد رشد نسبت به سال ۹۸ داشته است.
یکه تازی زعفران و خرما در تالار کشاورزی
بازار محصولات کشاورزی نیز با معامله ۶۸۴ تن محصول، ارزش ۶۴۹ میلیارد تومانی را به ثبت رساند تا علی رغم کاهش حجم معاملات، شاهد رشد چشمگیر ارزش معاملات سال ۹۹ باشیم. گفتنی است این افزایش در ارزش معاملات ناشی از رشد معاملات محصول زعفران در سال گذشته بوده است. در این بخش، کلیه معاملات به صورت نسیه انجام شد. در سالی که گذشت معامله گران ۷۴ تن زعفران و ۶۱۰ تن خرما را در تالار محصولات کشاورزی مورد دادوستد قرار دادند؛ گفتنی است عمده معاملات کالاهای کشاورزی در بورس کالا با تمرکز بر حوزه بازار مالی و مشتقه با رونق در جریان بوده است.
رشد ۹۶ درصدی ارزش معاملات محصولات پتروشیمی
رشد ۱۱ و ۹۶ درصدی حجم و ارزش معاملات بازار محصولات پتروشیمی به نسبت سال ۹۸ نیز رهاورد دادوستد ۵ میلیون و ۱۴۱ هزار و ۵۵۰ تن محصول در این تالار بود که ارزش ۸۳ هزار و ۳۷۷ میلیارد تومانی را در پی داشت.
در این بخش بیش از یک میلیون و ۳۶۷ هزار تن کالا به صورت سلف معامله شد و ۶۷۱۵ تن کالا در قالب قرارداد نسیه به فروش رسید. ۳ میلیون و ۷۶۷ هزار تن کالا نیز به صورت نقدی در تالار محصولات پتروشیمی خریداری شد. در این گروه، حجم و ارزش معاملات در کلیه قراردادها با افزایش همراه بود.
در سال گذشته، یک میلیون و ۶۹۹ هزار و ۸۰۲ تن محصول شیمیایی، ۳ میلیون و ۴۳۸ هزار و ۱۲۸ تن پلیمر و ۳۶۲۰ تن انواع گازها و خوراک ها مورد دادوستد قرار گرفت.
سهم ۴۳ درصدی فرآورده‌های نفتی در بازار فیزیکی
در بخش محصولات فرآورده های نفتی نیز ۱۴ میلیون و ۳۸۷ هزار و ۳۷۱ تن کالا در حالی مورد معامله قرار گرفت که رشد ۲۰.۵ درصدی نسبت به سال ۹۸ برای این معاملات به ثبت رسید. در این بخش ارزش معاملات نیز با ۸۳ درصد افزایش به رقم ۶۰ هزار و ۷۲۸ میلیارد تومان بالغ شد. سهم فرآورده های نفتی در معاملات بازار فیزیکی ۴۳.۱ درصد گزارش شده است.
در بازار مذکور، معامله گران در بخش معاملات نسیه شاهد جهش ۵۹۵ درصدی حجم معاملات بودند و در دو بخش سلف و نقدی نیز حجم معاملات به ترتیب یک و ۹ درصد رشد را تجربه کرد.
روغن، قیر، وکیوم باتوم، گوگرد، لوب کات، سلاپس واکس و عایق رطوبتی محصولاتی بود که در سال ۱۳۹۹ در بازار فرآورده های نفتی خرید و فروش شد. به این ترتیب، معامله گران بیش از ۱۱۷ هزار تن انواع روغن، ۵.۴ میلیون تن قیر و ۶.۳ میلیون تن وکیوم باتوم را خریدند. همچنین نزدیک به ۱.۷ میلیون تن لوب کات، ۴۱ هزار تن سلاپس واکس و ۴۵ هزار تن عایق رطوبتی نیز در تالار مذکور دست به دست شد.
پای قرارداد نسیه به بازار فرعی باز شد
۱۲۲ هزار و ۹۷۳ تن کالا نیز در بازار فرعی معامله شد که ارزش این معاملات به رقمی بیش از ۹۲۶ میلیارد تومان رسید. به این ترتیب، رشد ۳۳ و ۹۵ درصدی حجم و ارزش معاملات بازار فرعی نیز از دیگر رکوردهای ثبت شده در بورس کالا طی سال ۹۹ بوده است.
در بازار فرعی نیز از حجم معاملات سلف کاسته شد و حجم معاملات نقدی با رشد ۱۵ درصدی همراه شد و در حالیکه طی سال ۹۸ هیچ معاملاتی در قالب قرارداد نسیه در این تالار معامله نشده بود، در سال ۹۹ معامله گران بیش از ۲۸ هزار تن کالا را در قالب قرارداد نسیه مورد معامله قرار دادند.
فولاد، ضایعات، پلیمر، محصولات کشاورزی، شیمیایی، مواد معدنی و فرآورده های نفتی از کالاهای معامله شده در بازار فرعی بورس کالای ایران در سال گذشته بود. در این بین بیشترین حجم معاملات به مواد معدنی با ۳۳ هزار و ۹۵۰ تن کالا اختصاص داشت.
انعقاد بیش از ۱۳ میلیون قرارداد مشتقه
بازار مشتقه بورس کالای ایران نیز شاهد معامله ۱۳ میلیون و ۷۶۱ هزار و ۸۸۵ قرارداد آتی و اختیار معامله به ارزشی حدود ۱۹ هزار و ۵۶۲ میلیارد تومان بود. در این بخش، ۳۴ هزار و ۵۴۴ قرارداد اختیار معامله منعقد شد و مابقی قراردادها به قراردادهای آتی اختصاص داشت.
رشد ۱۸۷ درصدی ارزش معاملات بازار ابزارهای مالی
در بازار ابزارهای مالی بورس کالای ایران نیز در حالی بالغ بر یک میلیارد و ۷۴۵ میلیون و ۶۶۴ هزار قرارداد شامل اوراق سلف موازی استاندارد، گواهی سپرده کالایی و واحدهای صندوق های سرمایه گذاری دست به دست شد که ارزشی بیش از ۱۸ هزار و ۷۲۲ میلیارد تومان را در پی داشت. در این تالار حجم و ارزش معاملات به ترتیب ۹۰ و ۱۸۷ درصد رشد را تجربه کرد.
در این بخش بیش از ۵۳ میلیون اوراق سلف موازی استاندارد به ارزشی نزدیک به ۳ هزار و ۹۵۶ میلیارد تومان در حالی دادوستد شد که این آمار با رشد ۱۴۶ و ۳۸۶ درصدی نسبت به دوره مشابه سال پیش از آن همراه شد. در بخش معاملات گواهی سپرده کالایی نیز معامله گران شاهد رشد ۹۶ و ۱۲۱ درصدی حجم و ارزش معاملات نسبت به دوره پیش از آن بودند تا با معامله بیش از ۱۳۲ میلیون و ۸۲۲ هزار ورقه بهادار مبتنی بر کالا ارزشی بالغ بر ۸.۸ هزار میلیارد تومان به ثبت برسد.
یک میلیارد و ۵۵۹ میلیون و ۶۹۲ هزار و ۵۸۵ واحد سرمایه گذاری صندوق های کالایی نیز در حالی خرید و فروش شد که ارزشی بیش از ۵ هزار و ۹۴۰ میلیارد تومان برای آن رقم خورد.
تولد دو بازار جدید
بورس کالای ایران در سال گذشته میزبان دو بازار و تحویل جدید بود، بازار اول به آغاز تابلوی معاملات املاک و مستغلات در بازار فیزیکی اختصاص داشت که با فروش سه باب ملک، ارزش این معاملات به ۳۲میلیارد و ۶۴۵میلیون تومان رسید.
معاملات مناقصه نیز بازار جدید دیگری بود که در سال ۱۳۹۹ آغاز به کار کرد تا با معامله ۲۰ هزار عدد کنتور برق ارزش ۶ میلیارد و ۷۱۵ میلیون تومانی در این حوزه ثبت شود.
منبع: بورس کالا
