همان طور که احتمالاً میدانید اصلیترین دلیل پیدایش موسیقی در این استان زنده نگه داشتن افسانههای کردی در قالب ترانه بوده است.
همچنین پیشینیان کردی بر این باورند که موسیقی کردی به سبب حفظ فرهنگ، زبان ادبیات و تمدن این استان بنا شده است. به طور کلی خواننده های کردستان موسیقی فولکلور کردی را در چند بخش افسانه، حکایت و داستان پیش بردهاند. حال اجازه دهید قبل از معرفی بعضی از خوانندههای معروف کردستان به توضیح موسیقی این منطقه بپردازیم.
موسیقی کردی با ترانههایی که از افسانههای کردی نشأت گرفته، پدید آمده است. در واقع خوانندههای کردی مانند خوانندههای دیگر اقوام سعی داشتند افسانههای مردمانشان را بازگو کنند و مشاهیر کردزبان نیز افسانههای مردم کردستان را در قالب ترانه زنده نگه داشتند. این تلاش منجر به شکلگیری ترانههای دیوانی شد که رنگ و بوی حماسی به خود گرفتند.
«از کاویس آغا» بعنوان اولین خواننده های کردستان یاد میشود که توانست ترانههای حماسی در وصف مردم و فرهنگ کردستان بر جای بگذارد. این در حالی است که کردستان مهد حماسه است و از آن میتوان بهترین سوژهها را در باب تهیه موسیقی و حتی فیلم استفاده کرد که از جمله میتوان به حماسههایی نظیر زارا یا عشق چوپان اشاره کرد.
بخش مهم دیگری که در موسیقی فولکلور کردی بسیار دارای اهمیت است و خوانندههای زیادی به آن پرداختهاند مربوط به داستانها و حکایات است که به بخشهای قهرمانی و دلدادگی دستهبندی میشود. پر واضح است که در بخش ترانههای قهرمانی به سلحشوریهای قهرمانان کردی توجه میشود و در ترانههای عاشقپیشگی به عاشقانههای دو شخصیت پرداخته خواهد شد. از نمونههایی که میتوان برای این دو بخش مثال زد موسیقی «زنبیلفروش» که داستانی عرفانی دارد و ترانههای «آس و حسن» و یا «خج و سیامند» در اولویت هستند.
گفتنی است که در موسیقی خواننده های کردستان و البته کردهای «سورانی» که مربوط به اطراف ارومیه میشود، ترانههای مخصوصی وجود دارد که با نام «گورانی» شناخته میشوند. هر چند از این نوع ترانهها به نام «لاوژه» نیز یاد میشود که اکثراً در مراسمات مذهبی در نظر گرفته خواهند شد. در مقابل یک نوع موسیقی دیگر برای کرد زبانان کله وجود دارد که «هوره» نام دارد و بیشترین موضوعات آن ستایش «اهورامزدا» است که طبیعتاً ریشه زرتشتی دارد. ضمناً گفتنی است که در بخشهایی از کردستان به جهت مرثیهسرایی برای افراد مهم، خصوصیات و ویژگیهای شخص در قالب ترانه عنوان خواهد داشت و در واقع به این طریق مراسم یادبود پیگیری میشود.
خواننده های کردستان آهنگ های کردی را با سازهای مختلفی در نظر میگیرند که از مهمترین آنها میتوان به نی، تنبک، سورنا، دهل، تنبور، نایه، کمانچه و دف اشاره کرد. همان طور که میدانید کلیهی ترانههای ایرانی در هفت دستگاه اجرا میشود که موسیقیهای مربوط به کردستان در دستگاه شور است. این نوع دستگاه از وسعت حیرتانگیزی برخوردار است و دارای بخشهای ابوعطا، بیات زند، بیات کرد، بیات ترک و مواردی از این دست است. به طور کلی اکثر موسیقیهای کردی مانند کابوکی یا آوازهای حیران در دستگاه شور طبقهبندی میشوند.
حال به سراغ معرفی شیوهها و آوازهای کردی میرویم تا بخش معرفی موسیقی کردستان را به اتمام برسانیم.
بعد از این بخش به معرفی خواننده های کردستان که محبوبیت خاصی در میان مردم دارند، خواهیم پرداخت:
این نوع آواز کردی بدون در نظر گرفتن قواعد، یعنی قافیه و وزن است و معمولاً در خصوص دلاوریها و حماسههای مختلف اجرا میشود. نام دیگر این مقام کلاسیک کردی «بالوره» است و اکثراً در بخشهای مهاباد و بوکان در نظر گرفته خواهد شد. از ویژگیهای این نوع آواز میتوان به سوزناک بودن آن اشار کرد.
ترانه های کردی که در اشکال هجایی و یا دو مصراعی در نظر گرفته میشوند، سیاه چمانه نام ارند. این نوع موسیقی به گفتهی شمس قیس رازی برای بخش هورامان کردستان است. بر اساس افسانهها افرادی که به اجرای سیاه چمانه میپرداختند جامهی مشکل بر تن داشتند و گفته میشود که وصف آن اکثراً شیخانه یا صوفیانه است.
اگر بنا به اجرای موسیقی یا ترانهی سوزناک که احتمالاً در غم از دست دادن عزیزی سر داده میشود، باشد از آواز بسیار گیرای هوره استفاده خواهد شد. البته بسیاری از کارشناسان و خواننده های کردستان بر این باورند که هوره در جهت ستایش «اهورامزدا» شکل گرفته است. این آواز در مایدشت، هرسین، سرپل زهاب، ایلام و لرستان اجرا میشود.
آواز حیران سمت و سوی عاشقانه دارد که البته جسته و گریخته به خالق یکتا و پیامبران نیز میپردازد. این آواز کردی مختص مناطق مهاباد یا مکریان است.
اگر به ترانههای کلاسیک کردی علاقمند باشید، احتمالاً آوازهای لاووک یا لاوژه را شنیدهاید. گفتنی است که این آواز در کلیهی مناطق کردستان که زبان کردی کرمانجی دارند، محبوب است. ضمناً توجه داشته باشید که لاووک از جمله دسته نغمههای موسیقی کردی است که بخشهای کهن ادبیات موسیقی کردی را پشتیبانی میکند.
این نوع آواز همان نوحه خوانی در فارسی، اما در قالب بسیار وسیعتر است. خواننده های کردستان این آواز را به جهت ارزش نهادن برای عزیز از دست رفتهای در نظر میگیرند. به طور کلی هر کدام از انواع آواز کردی دارای پیشینهی بسیار گستردهای است که صحبت از آنها در یک مجال کوتاه غیرممکن است.
اگر چه در بین خوانندههای کردستان میتوان به افراد زیادی اشاره کرد اما در ادامه به معرفی و تشریح بیوگرافی مهمترین شخصیتهای این حوزه خواهیم پرداخت:
از جمله خواننده های کردستان که محبوبیت زیادی به دلیل اجراهای فوق العادهاش بدست آورده است، حسن زیرک ملقب به بلبل کردستان است. این خواننده متولد 8 آذر 1300 بوده که در سبک موسیقی کردی سنتی یکی از چند نفر برتر کردستان محسوب میشود. از جمله آثار موسیقیایی ایشان که بسیار معروف بود «نوروز» نام داشت. همچنین از ترانه های کردی این خواننده نیز میتوان به سریکه وا دله دلما، گول خوی ناوند، مه قام ژیان، نه مدیوه و نه مدیوه و مواردی از این دست اشاره کرد. حسن زیرک در سال 1350 به علت مسمومیت و به طرز مشکوک در گذشت.
از جمله خواننده های کردستان که نویسندگی هم از مهارتهایش بود، میتوان به ناصر رزازی اشاره کرد. این خوانندهی کردزبان که متولد سال 1334 بوده است زندگی خود را در کشور سوئد گذراند، با این حال از افرادی محسوب میشود که الگوی بسیاری از خوانندههای تازه کار کُرد بوده است. از جمله آثار شگفتانگیز این خواننده میتوان به کرماشان، بیرهوهری، چیاوان، نیاز، خهمی نان و مواردی از این دست اشاره کرد. این خواننده تدریس زبان کردی و همچنین ترجمه و تألیف را نیز انجام میداده است. از خصوصیات این استاد گرانقدر میتوان به مسلط بودن به تمامی لهجههای کردی اشاره کرد. برای دانلود آهنگ های ناصر رزازی به سویل موزیک مراجعه کنید
از خوانندههای کردی که علاقهی زیادی به شعر فولکلور کردی داشت، میتوان به حسن درزی اشاره کرد. این خواننده که در سال 1336 خورشیدی متولد شد در سبک سنتی و کلاسیک کردی فعالیت داشت و در سالهای متمادی در این حیطه مشغول بود. از این خوانندهی خوشصدا 4 آلبوم بر جای مانده است که در کنار آن ترانه های کردی را نیز میتوان به شمار آورد. حسن درزی نیز مانند بسیاری از خوانندههای کشورمان مجبور به ترک کشور شد با این حال هم اکنون هم جایگاه ویژهای در میان مردم به ویژه کرد زبانها دارد.
حمید حمیدی از خواننده های کردستان که ترانه های کردی بسیاری دارد در سال 1353 در سنندج متولد شده است. اولین آلبوم رسمی ایشان در سال 78 رونمایی شد که بسیار مور اقبال قرار گرفت. حمید حمیدی تک آهنگهای فوق العادهای دارد که از جمله میتوان به آهنگهای سرود و ترانه باران بارانه اشاره کرد. ضمن این که لحن خواندن این دو آهنگ در یاد بسیاری از علاقمندان جا خشک کرده است. لهجه کردی کردستانی این خواننده از نقاط مثبت حمید حمیدی به شمار میرود که در کمتر خوانندهی کردستانی وجود داشته است. این خواننده محبوب کرد در سال 1384 چشم از جهان گشود و به دیار باقی شتافت.
حال با توجه به شناخت بیشتر موسیقی کردستان، چنانچه علاقمند به دانلود آهنگهای کردی هستید، میتوانید از سایت سویل موزیک استفاده کنید. این سایت به طور مستمر و لحظهای تمامی آهنگ های کردی از خواننده های کردستان را برای شما عزیزان در نظر گرفته است. گفتنی است از ویژگیهای سایت سویل موزیک میتوان به قرار دادن اکثر موزیکها با کیفیتهای مناسب اشاره کرد که این موضوع برای آهنگهای کردی با حساسیتهای بیشتری انجام میشود.
همچنین قابل ذکر است که در سایت سویل موزیک نه تنها آهنگ های کردی خواننده های کردستان آورده شده در این مقاله وجود دارد بلکه از دیگر خوانندههای محلی و خصوصا کردستانی نیز استفاده شده است تا سلایق تمامی افراد در نظر گرفته شده باشد، و یا مجموعه های آهنگ شاد کردی یا آهنگ غمگین کردی و … هم در این وبسایت موجود است. حال برای استفاده از امکانات سایت سویل موزیک کافی است که به این وبسایت مراجعه کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر و دانلود بهترین موسیقی ایران در هر سبکی میتوانید به آدرس اینترنتی SevilMusic.Com مراجعه نمایید.
انتهای رپرتاژ آگهی/