بین الملل تابناک/ تحولات خاورمیانه: ادعای رسانه آمریکایی درباره فروش ماهواره پیشرفته روسیه به ایران، سفر هیات آمریکایی به کره جنوبی و ژاپن درباره تحریمهای ایران، گمانه زنیها درباره استرداد الواح هخامنشی از آمریکا به ایران، گفت وگوی بن سلمان و بن عیسی درباره ایران و تصویب شش قطعنامه علیه رژیم صهیونیستی در مجمع عمومی سازمان ملل، از مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
ادعای رسانه آمریکایی درباره فروش ماهواره پیشرفته روسیه به ایران
روسیه آماده میشود تا به تامین ماهوارهای پیشرفته برای ایران بپردازد که تهران را قادر خواهد ساخت به ردیابی احتمالی اهداف نظامی در سرتاسر منطقه غرب آسیا بپردازد.
روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» با انتشار این خبر نوشت؛ بنا بر این طرح، ماهواره روسی Kanopus-V که مجهز به دوربین با رزولوشن بالایی بوده، احتمالا طی ماههای آتی از روسیه پرتاب شود.
بر اساس گزارش واشنگتن پست، این ماهواره این امکان را فراهم میکند که نظارت مستمر از تاسیسات انجام شود که این تاسیسات میتوانند پالایشگاههای نفت در خلیج فارس، پایگاههای نظامی اسرائیل و پایگاههای نظامی عراق باشند که در برخی از این پایگاهها، نیروهای آمریکایی مستقرند.
این روزنامه آمریکایی که این ادعاها را به نقل از سه منبع بی نام مطرح کرده، در ادامه گزارش خود نوشت که ماهواره Kanopus-V کاربردی غیرنظامی دارد، ولی فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از سال ۲۰۱۸ سفرهای متعددی به روسیه داشته تا به مذاکرات درباره این توافق کمک کنند.
واشنگتن پست در ادامه ادعای خود نوشت: کارشناسان روسی نیز بهار گذشته به ایران سفر کرده تا به ایرانیها آموزشهای مورد نیاز درباره این ماهواره را در تاسیساتی جدید در نزدیکی کرج ارائه دهند.
واشنگتن پست اضافه کرد: «این ماهواره دارای سخت افزارهای روسی خواهد بود که شامل دوربینی با وضوح ۱.۲ متر است که پیشرفت چشمگیری نسبت به قابلیتهای کنونی ایران به شمار میآید؛ هرچند هنوز با کیفیتی که ماهوارههای جاسوسی آمریکا به دست آوردهاند فاصله زیادی دارد.»
سفر هیات آمریکایی به کره جنوبی و ژاپن درباره تحریمهای ایران
مقامهای آمریکایی قصد دارند به کرهجنوبی و ژاپن سفر کرده تا پایبندی آنها به تحریمها علیه ایران را تقویت کنند.
یک مقام ارشد دولت آمریکا به «فایینشال تایمز» گفت، یک هیات آمریکایی به کره جنوبی و ژاپن سفر خواهند کرد تا پایبندی این کشورها با تحریمها علیه ایران را تقویت کنند.
کره جنوبی یکی از کشورهایی بود که پس از خروج آمریکا در دوران ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» به سیاست فشار حداکثری واشنگتن علیه ایران پیوست.
این کشور در برههای از زمان که ایران برای واردات دارو و کالاهای اساسی به پول بلوکه شده خود در این کشور نیاز داشت، نه تنها اجازه دسترسی به منابع مالی تهران را نداد بلکه مدعی شد ایران باید بهایی بابت نگهداری از پول هایش در بانکهای کرهجنوبی به این کشور پرداخت کند.
«جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید نیز روز گذشته در کنفرانس خبری گفته بود، یک مقام وزارت خزانه داری آمریکا هفته آینده در سفر به امارات ریاست هیاتی را بر عهده خواهد داشت که هدف آن، تایید پایبندی این کشور حاشیهای خلیج فارس به تحریمهای ایران خواهد بود.
فایننشال تایمز در گزارش خود نوشت که امارات یکی از متحدان آمریکا در منطقه به شمار میآید و از سوی دیگر، بسیاری از بازرگانان ایرانی نیز در این کشور همسایه به فعالیت مشغول هستند.
امارات طی ماههای گذشته تلاش کرده است تا روابط خود با ایران را بهبود بخشد.
«شیخ طحنون بن زاید آل نهیان» مشاور امنیت ملی امارات، هفته پیش به تهران سفر کرد تا نخستین سفر رسمی یک مقام اماراتی به تهران طی یک دهه گذشته به شمار آید.
این مقام اماراتی در تهران با «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران و «سید ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور ایران دیدار و گفتوگو کرد.
میدل ایست آی در گزارشی نوشت: «سفر مقام ارشد اماراتی به دشمن شماره اسرائیل در منطقه، هشداری برای مقامها در تلآویو به شمار میآید. این در حالی است که توافقنامه همکاری اقتصادی سهجانبه میان ترکیه، امارات و ایران پیش از این سفر طی ماه گذشته حاصل شده بود.»
بر اساس توافق حاصل شده بین تهران و ابوظبی، کالاها از امارات متحده عربی از طریق خاک ایران به ترکیه منتقل شده و از آنجا نیز به اروپا حمل خواهد شد. برآورد میشود که این مسیر جدید حمل و نقل کالا به اروپا را یک هفته کاهش خواهد داد. برای حمل کالا از مسیر کنونی که از طریق کانال سوئز بوده، دست کم بیست روز زمان نیاز است.
روزنامه والاستریتژورنال نیز همزمان با آغاز مذاکرات رفع تحریمها در وین گزارش داد دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور امریکا قصد دارد روند سختگیرانهتری برای اجرای تحریمهای ضد ایرانی در پیش بگیرد و در همین راستا، یک هیأت عالی رتبه از جمله «آندریا گاکی» رئیس دفتر کنترل داراییهای خارجی خزانهداری آمریکا را هفته آینده به امارات عربی متحده اعزام میکند.
مقامات آمریکایی با شرکتهای پتروشیمی و سایر شرکتها و بانکهای خصوصی در امارات عربی متحده که میلیاردها دلار تجارت با ایران انجام میدهند، دیدار خواهند کرد.
یکی از مقامهای ارشد آمریکایی گفته است، هیأت آمریکایی در این سفر به طرفهای اماراتی درباره خطرات معامله با ایران هشدار دهند.
گمانه زنی ها درباره استرداد الواح هخامنشی از آمریکا به ایران
به دنبال اعلام مدیرکل حقوقی و املاک وزارت میراثفرهنگی از پیگیری برای بازگشت حدود ۱۵ شیء تاریخی تا قبل از پایان سال ۱۴۰۰ به ایران، درباره استرداد بخشی از الواح هخامنشی از آمریکا به ایران نیز احتمالهایی داده شده است.
به گزارش ایسنا، تبلتها یا الواح هخامنشی سال ۱۳۱۳ شمسی در تخت جمشید توسط باستانشناسان کشف شدند. این الواح با موافقت دولت وقتِ ایران برای مطالعه و بررسی به دانشگاه شیکاگو امانت داده شد. الواح در ۵۰ صندوق چوبی که شامل حدود ۲۰۰۰ جعبه مقوایی و چند پیت نفتی که در تخت جمشید (پارسه، پرسپولیس) به پارافینِ مذاب آغشته شده بودند، از طریق بوشهر به آمریکا فرستاده شدند. در قرارداد و موافقتنامه طرفین آمده است که «ایران لوحهای گلی را برای رمزگشایی و خواندن، به امانت به دانشگاه شیکاگو که مشغول کاوش تخت جمشید (پارسه، پرسپولیس) بود، میسپارد.»
مطالعات گلنوشتهها پس از پارافینزدایی از سال ۱۹۳۷ میلادی آغاز میشود. رمزگشایی و خطخوانی برخی الواح، پیچیده گزارش شده و کار به کندی پیش میرفته است. مطالعاتی که قرار بود در یک بازه سه ساله انجام شود، با شروع جنگ جهانی متوقف میشود و بعد از جنگ در سال ۱۹۴۵ میلادی دوباره شروع میشود. نتیجه مطالعات در هر دوره چاپ شده است. این الواح تا کنون در چهار مرحله به ایران برگردانده شده است؛ سال ۱۳۲۷ شمسی (۱۷۹ قطعه)، سال ۱۳۲۹ شمسی (۳۷هزار قطعه)، سال ۱۳۸۳ شمسی (۳۰۰ قطعه) و سال ۱۳۹۸ شمسی (۱۷۸۳ قطعه). همچنان حدود ۱۷ هزار گلنبشته سالم و قطعات شکسته از الواح هخامنشی در اختیار موسسه شرقشناسی شیکاگو قرار دارد.
تاخیر در بازگشت الواح هخامنشی به ایران که از سال ۱۳۸۳ شمسی و پس از انتقال محموله سوم اتفاق افتاد، به این خاطر بود که قبل از آغاز برنامهریزیها برای بازگشت بخش چهارم الواح به کشور، یک شکایت روند استرداد را متوقف کرد. پروندهای معروف به «جنی روبین» (شاکی پرونده الواح هخامنشی) علیه ایران تشکیل شد که خبرگزاری رویترز سال ۱۳۹۶ داستانِ آن شکایت و سرنوشت الواح را اینگونه شرح داد: «سه سال پیش دادگاهی در آمریکا حکم داد آثار تاریخی ایران که به صورت امانت در دانشگاه شیکاگو نگهداری میشدند، مصادره شوند و غرامت ۷۱ میلیون و ۵۰۰ هزار دلاری قربانیان آمریکایی یک انفجار انتحاری در بیتالمقدس، از فروش این کتیبهها و اشیای تاریخی پرداخت شود. این حمله انتحاری سال ۱۹۹۷ میلادی رخ داد و طی آن، سه نیروی نظامی به پیادهرویِ شلوغ یک مرکز خرید حمله و خود را منفجر کردند. این حمله انتحاری منجر به کشته شدن پنج تن و زخمی شدن ۲۰۰ تن دیگر شد.
دادگاه آمریکا، ایران را به همکاری با نیروهای حماس متهم کرد و خواستار پرداخت غرامتی ۷۱ میلیون و ۵۰۰ هزار دلاری به خانوادههای قربانیان شد. وقتی ایران از پرداخت این مبلغ خودداری کرد، دادگاه آمریکایی حکم مصادره اشیای تاریخی ایران را که در موسسه شرقشناسی دانشگاه شیکاگو امانت بود، صادر کرد و دستور داد برای تامین مبلغ غرامت این الواح به فروش برسند.
اما دیوان عالی آمریکا که دوم اسفند ۱۳۹۶ برگزار شد، حکم مصادره و فروش الواح هخامنشی ایرانی را لغو کرد.» قاضی این پرونده اظهار کرده بود: این آثار به منظور پژوهشهای باستانشناسی در اختیار مؤسسه شیکاگو قرار گرفته و اهداف تجاری در آن وجود ندارد، بنابراین نمیتوان آنها را مصادره کرد. با وجود این، انتقال بخشی از الواح هخامنشی به ایران از زمان صدور حکم دادگاه، حدود دو سال طول کشید؛ آن هم درحالیکه ایران در انتظار بازگشت همه الواح هخامنشی بود. در واقع، اوفک ـ دفتر کنترل داراییهای خارجی آمریکا ـ مجوز استرداد ۱۷۸۳ لوح هخامنشی را به ایران داده بود و ۱۷ هزار قطعه و گِلنبشته دیگر در شیکاگو باقی ماند تا بعدا به ایران انتقال داده شود.
بنا به گزارش ایسنا، بازگشت الواح هخامنشی در دست جریان است، اما محدودیتهای کرونا، دشواری بیمه با توجه به تحریمها و بستهبندی، همانگونه که بازگشت محموله چهارم را با کندی مواجه کرد، در بازگشت باقیمانده الواح هخامنشی بیتاثیر نبوده است، اما با توجه به همکاری اساتید و موسسه شرقشناسی شیکاگو این امیدواری وجود دارد که ۱۷هزار لوح و مُهر هخامنشی تدریجی به کشور مسترد شود که بخشی از آن "شاید" تا پایان سال ۱۴۰۰ به ایران استرداد داده شود. نظر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بر این است که بازگشت الواح با توجه به احکام دادگاه آمریکا، ممانعت حقوقی و قانونی ندارد.
مدیر وقت موسسه شرقشناسی شیکاگو زمانی که همراه چهارمین محموله از الواح هخامنشی به تهران سفر کرده بود، درباره زمان حدودی بازگشت ١٧ هزار لوح هخامنشی که همچنان در اختیار این موسسه است، گفته بود: دپارتمان خزانهداری آمریکا نظر نهایی را میدهد، اما دلم روشن است، چون در زمان انتقال ١٧٠٠ لوح هخامنشی فرایند را یاد گرفتم، اما این کار به مجوز دولتی نیاز دارد و ما کنترلی روی این مجوز نداریم و فقط میتوانیم بگوییم مسیر درستی را پیش میرویم و سعی میکنیم مثل دو سال گذشته به بازگشت سایر الواح کمک کنیم.
هرچند دو سال از زمان این اظهارنظر گذشته، ایران امیدوار است استادان و موسسه شرقشناسی شیکاگو مانند گذشته به استرداد باقیمانده الواح هخامنشی به ایران کمک کنند. هرچند برای چگونگی بیمه الواح با توجه به تحریمها، بستهبندی و انتقال آنها به ایران، همچنان دغدغه و نگرانی وجود دارد.
باستانشناسان این الواح را بایگانی بینظیری از دوره هخامنشی میدانند. شاهرخ رزمجو ـ باستانشناس و پژوهشگری که روی نمونههایی از الواح مستردشده مطالعه کرده، گفته است: اطلاعاتی که این الواح میدهند، معمولا از کتیبههای سلطنتی نمیتوان دریافت کرد. این اطلاعات به نوعی پشت صحنه سیستم اداری است که حکومت هخامنشی را میگردانده است. این مجموعه در واقع غنیترین مجموعه هنر تصویری هخامنشی محسوب میشود که از نظر هنری و باستانشناسی نیز اهمیت بسیار دارد.
گفت وگوی بن سلمان و بن عیسی درباره ایران
عربستان و بحرین در پایان سفر ولیعهد سعودی به منامه پایتخت بحرین با صدور بیانیه ای بر همکاری و اتخاذ موضع مشترک در ارتباط با پرونده هسته ای و موشکی ایران تاکید کردند.
خبرگزاری اسپوتنیک به دیدار روز جمعه محمد بن سلمان به بحرین اشاره کرد و گزارش داد که دو کشور بر اهمیت همکاری و تعامل جدی و فعالانه با پرونده هسته ای و موشکی ایران با تمامی اجزا و پیامدهای آن تاکید کردند.
دو کشور همچنین لزوم دور نگاه داشتن منطقه از فعالیت های بی ثبات کننده و رعایت مبانی حسن همجواری و محترم شمردن قطعنامه های سازمان ملل را مورد تاکید قرار دادند.
بر اساس این گزارش، ریاض و منامه در این باره از تمامی طرف های ذیربط خواستند، منافع کشورهای منطقه و امنیت و ثبات آنها را رعایت کنند.
ولیعهد سعودی روز جمعه در پایان سفر به بحرین و دیدار با حمد بن عیسی آل خلیفه پادشاه این کشور، از منامه راهی کویت شد.
وی پیش از این از کشورهای عمان، امارات و قطر دیدن و با سران این کشورها گفت و گو کرد.
سفر بن سلمان به این کشورها در حالی انجام می شود که قرار است چهل و دومین نشست سران شورای همکاری خلیج فارس اواخر دسامبر جاری در عربستان سعودی برگزار شود.
ناظران سیاسی معتقدند که بی نتیجه ماندن جنگ یمن برای ریاض و سنگینی هزینه های گزاف آن بر دوش رهبران سعودی باعث شده تا ولیعهد سعودی دست به دامن کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس شود و به نظر می رسد ادامه یافتن بحران یمن انگیزه اصلی و یا دستکم به عنوان یکی از انگیزه های اصلی سفر ولیعهد سعودی به کشورهای یاد شده به شمار می رود.
شورای همکاری خلیج فارس شامل شش کشور عربستان سعودی، قطر، امارات، بحرین، کویت و سلطان نشین عمان در سال ۱۹۸۱ میلادی تشکیل شده است.
تصویب شش قطعنامه علیه رژیم صهیونیستی در مجمع عمومی سازمان ملل
مجمع عمومی سازمان ملل متحد شش قطعنامه علیه رژیم صهیونیستی و نقض حقوق بشر مردم مظلوم فلسطین توسط این رژیم را که پیش از این در کمیته ویژه سیاسی و استعمارزدایی مجمع عمومی (کمیته چهارم) تصویب شده بود، با اکثریت آرا تصویب کرد.
این قطعنامه ها نوزدهم آبان ماه در کمیته ویژه سیاسی و استعمارزدایی مجمع عمومی سازمان ملل (کمیته چهارم) به تصویب رسیده بود که در نشست مجمع عمومی سازمان ملل نیز به تصویب رسید.
این قطعنامه ها درباره گزارش کمیته تحقیق در مورد اقدامات رژیم صهیونیستی در نقض سیستماتیک حقوق بشر مردم فلسطین، محکومیت شهرک سازی در بیت المقدس شرقی و جولان سوریه و حمایت از فعالیت های آژانس امداد و کاریابی سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی (آنروا) است.
در این قطعنامه ها همچنین محاصره زمینی، هوایی و دریایی غزه، شهرک سازی در سرزمین های اشغالی، اقدامات تحریک آمیز شهرک نشینان علیه شهروندان فلسطینی در سرزمین های اشغالی و نیز تخریب منازل و بازداشت های خودسرانه و زندانی کردن فلسطینیان محکوم و بر بازگشت آوارگان فلسطینی به خانه و کاشانه خود، تاکید شده است.
در این قطعنامه ها مورد جولان سوریه نیز از رژیم صهیونیستی خواسته شده است به قطعنامه های مصوب سازمان ملل عمل کند و به اشغال این منطقه پایان دهد.
به گزارش ایرنا، پیش از رای گیری در مورد این قطعنامه ها، نماینده رژیم صهیونیستی در سخنانی با نادیده گرفتن هفت دهه جنایات این رژیم در سرزمین های اشغالی مدعی شد که این قطعنامه ها به جای به رسمیت شناختن اقدامات مثبت این رژیم و شرکای آن به سوی صلح، بر ارائه روایات نادرست تمرکز کرده اند.
وی با بیان اینکه هیچ یک از نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد نباید در موضوعات با انگیزههای سیاسی وارد شوند، مدعی شد، گزارش ارائه شده در مجمع عمومی سازمان ملل درباره اقدامات اسرائیل از واقعیت جداست و باید به آن رای منفی داد.
نماینده رژیم صهیونیستی در ادامه سیاست مظلوم نمایی برای سرپوش گذاشتن بر جنایاتش، حماس را متهم کرد که در هفتههای اخیر، غیرنظامیان اسرائیلی را هدف قرار داده و مدعی شد با این حال سازمان ملل ترجیح داد سکوت کند و در عوض، تصمیم می گیرد به تصویب قطعنامه هایی ادامه دهد که منحصراً اسرائیل را محکوم می کند.
هر شش قطعنامه به تصویب رسیده در صحن کمیته ویژه سیاسی و استعمارزدایی سازمان ملل با اکثریت آرا در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید.