بین الملل تابناک: مذاکرات در وین در حال پیشرفت است و از میزان اختلافات به نسبت یک ماه گذشته بسیار کاسته شده است؛ اینها مواضع و سخنانی است که مقامات کشورهای مذاکره کننده در وین در یکی دو روز اخیر تکرار کرده اند و به نظر می آید گفتوگوها بر سر احیای برجام در مسیر منطقی و معقول و به دور از فشارهای سیاسی و رسانه ای به نتایج بهتری دست پیدا خواهد کرد.
رایزنیها در شهر وین در چارچوب دور هشتم مذاکرات به منظور رفع تحریمها علیه ایران امروز (یکشنبه) ۱۹ دی ماه نیز در هتل کوبورگ پایتخت اتریش در جریان بود.
در همین راستا و در ادامه رایزنیها، عصر امروز (یکشنبه) دیدارهایی بین «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام با علی باقری مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.
علاوه بر این مذاکرهکنندگان ارشد سه کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، انگلیس و فرانسه) در نشستی با حضور انریکه مورا و علی باقری مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در هتل کوبورگ وین شرکت کردند و به گفتوگو پرداختند.
از سوی دیگر، رایزنیهای کارشناسی در فرمتهای دو و چندجانبه همچنان در شهر وین در جریان است.
گفتنی است مذاکره کنندگان ارشد دو کشور آلمان و انگلیس تغییر کردهاند. تغییر نماینده آلمان به دلیل روی کار آمدن دولت جدید این کشور و تغییر نماینده انگلیس نیز به خاطر بازنشستگی «راب مک ایر» مذاکره کننده پیشین این کشور انجام شده است. دیروز همچنین نشستی با حضور باقری، انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و روسای سه هیات اروپایی (شامل دو مذاکرهکننده جدید و دو مذاکرهکننده پیشین انگلیس و آلمان) در هتل کوبورگ شهر وین برگزار شد.
مذاکره کننده ارشد روسیه در گفتوگوهایی که با محور رفع تحریمها در وین جریان دارد تصریح کرد که مسکو با ارزیابی ایران درباره کاهش تعداد پرانتزها که موارد اختلافی در پیشنویس توافق محسوب میشود اشتراک نظر دارد.
میخائیل اولیانوف در توئیتی با اشاره به اینکه در روند مذاکرات وین پیشرفتهایی صورت گرفته است افزود: دست یابی به نتیجه دلخواه نیازمند زمان و تلاش است.
شبکه المیادین به نقل از یک منبع ایرانی حاضر در وین گزارش داد که مذاکرات به خاطر تعلل طرفهای اروپایی کُند پیش میرود و هنوز به مرحله توافق نرسیدهایم.
المیادین در ادامه به نقل از این منبع ایرانی افزود: مذاکرات کند پیش میرود و هنوز به مرحله توافق نرسیده است.
به گزارش جروزالمپست، یاییر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل، از امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه خواست تا بر ایران برای توقف برنامه هستهای خود فشار بیاورد.
لاپید در توییتی نوشت: امشب با امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه صحبت کردم. در این گفتوگو به چالشهای منطقهای، مذاکرات هستهای، درخواست اسرائیل برای فشار بر ایران و روابط اسرائیل و اتحادیه اروپا پرداخته شده است.
یک منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده به تسنیم گفت که خبر روزنامه الرای الیوم درباره حصول توافق موقت 2 ساله در وین «کاملا غلط و ساختگی» است.
روزنامه الکترونیکی «رأی الیوم» در خبری اختصاصی ادعا کرد، توافق در وین در واقع تکمیل شده و موانعی که در مسیر مذاکرات طی دورهای قبلی وجود داشت، برداشته شده است.
درحالیکه مقامات رسمی وین تا کنون حرفی از جزئیات مذاکرات اعلام نکرده اند، رأی الیوم در ادامه مدعی شد، این دور از مذاکره به توافقی موقت و دو ساله ختم شده تا مرحله آزمایش و اعتمادسازی باشد و به موجب آن آمریکا تمامی تحریمهای وضع شده در دوره رئیسجمهور سابق «دونالد ترامپ» را لغو کند.
این روزنامه ادامه داد، دیدار «چوی جانگ کان» معاون وزیر خارجه کره جنوبی با علی باقری در وین و اعلام توافق میان طرفین به منظور آغاز گفتوگو برای آزادی پولهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی، به درخواست آمریکا و برای اثبات حسن نیت بوده است. این اموال حدود هفت میلیارد دلار است و سئول به درخواست آمریکا آنها را بلوکه کرده است.
رأیالیوم در ادامه نوشت: بهاء یا ضمانتهایی که بر سر آن در وین توافق شده این است که ایران ذخیره اورانیوم غنی شده و سانتریفیوژها و معدن اورانیوم خود را حفظ کند. ایران این ذخایر را پس از خروج آمریکا از برنامه جام اقدام مشترک (برجام) تولید کرد. بر اساس توافق مذکور، این ذخایر اورانیوم به روسیه منتقل خواهد شد و در لحظه خروج دولت آمریکا از توافق، به ایران بازمیگردد. همچنین در صورت خروج آمریکا از توافق، ایران از همانجایی که برنامه هستهای خود را متوقف کرده دوباره شروع خواهد کرد.
مذاکرات وین از هفته پیش تا کنون بدون وقفه در چارچوب دیدارهای دو جانبه و چند جانبه میان هیاتهای مذاکره کننده ایران و ۱+۴ و نیز آمریکا و ۱+۴ در حال پیگیری است و نسبت به قبل پیشرفت های قابل توجهی هر چند تدریجی و کم حاصل شده است.
علی باقری رییس هیات مذاکره کننده ایران شنبه شب در پاسخ به این پرسش که چند درصد از اختلافها بر سر پرانتزهای باز حل شده است؟ و آیا این مساله رو پیشرفت است تایید کرد که مسایل مورد اختلاف و پرانتزها رو به کاهش است.
وی گفت که مذاکرات رو به جلو و در حال پیشرفت است.
هم چنین میخاییل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات وین اظهار کرد که فضای گفتگوهای وین مثبت و موثر است. ما رو به جلو حرکت می کنیم؛ نه سریع اما به صورت تدریجی.
علاوه بر این جلسه کارگروه کارشناسی رفع تحریمها نیز روز شنبه با حضور کارشناسان ایران و گروه ۱+۴ در محل هتل کوبورگ وین برگزار شد.
امروز مذاکرات در سطح روسای هیأتها هم به صورت دو و چند جانبه ادامه خواهد یافت.
هم چنین عصر روز شنبه به وقت محلی، هیاتهای مذاکرهکننده ۱+۴ با حضور هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام با نماینده آمریکا که در وین به سر می برد دیدار کردند.
نماینده روسیه در همین ارتباط در توییتی نوشت: موضوع دشوار تضمین عدم تکرار مشکلات اخیر از جمله موارد مورد بحث بود، هیات روسیه پیشنهاداتی را در اینباره ارایه داد.
موضوع "تضمین" عدم خروج یک جانبه آمریکا از برجام و وارد شدن خسارات ناشی از این خروج به ایران و کشورهای عضو برجام از مهم ترین مسایل و دغدغههایی است که نه تنها ایران بلکه کشورهای دیگر عضو خواستار روشن شدن این مساله هستند. با این حال رسیدن به یک نتیجه قابل توجه و اتکا در این رابطه مسالهای بسیار پیچیده و دشوار است چرا که کشورها بر اساس اصل حاکمیت ملی در چارچوب منافع ملی شان هر توافق یا معاهدهای را میتوانند اجرا نکنند به ویژه آمریکا که در دوره دونالد ترامپ خصوصا نشان داد نسبت به تعهدات بینالمللی، دو جانبه و چندجانبه هیچ تعهدی ندارد.
در هر حال لغو تحریمهای برجامی و آن دست از تحریمهایی که مغایر با اجرای موثر برجام است، مهمترین مساله در مذاکرات بازگشت به برجام است و تا طرفها از این مرحله عبور نکنند، توافقی شکل نخواهد گرفت. علاوه بر این با توجه به تجربه خروج آمریکا از برجام و نیز بدعهدی در اجرای دقیق و مطلوب تعهداتش بعد از ۲۰۱۵ نیز ایران خواستار دریافت تضمینهایی و نیز راستیآزمایی از لغو عملی تحریمهاست که دستیابی به فرمولهایی در اینباره نیز از موضوعات مهم و اساسی است.
شایان ذکر است که در رابطه با اقداماتی که آمریکا باید در این رابطه انجام دهد چک لیستی در حال تهیه است. این اقدامات باید به گونهای طراحی شوند که به ایران اطمینان دهد رفع تحریمها به نحوی موثر، واقعی و عملیاتی انجام می گیرد.
در عین حال مذاکرات همان طور که برخی از نمایندگان کشورهای عضو مطرح کردند، رو به جلو اما کند و تدریجی پیش می رود. از آنجایی که بخش مهمی از هرگونه توافق برای بازگشت به توافق ۲۰۱۵ نیازمند رفع تحریمهای یک جانبه آمریکا و تسهیل شرایط اجرای تعهدات از سوی این کشور است، ضروری است تا آمریکا و هم پیمانان اروپاییاش بیش از پیش برای رسیدن به این نتیجه اراده سیاسی خود را نشان دهند و از مرحله حرف و موضعگیری صرف عبور کنند.