عدم توجه به احضاریه شورای حل اختلاف چه آثاری دارد؟

شورای حل اختلاف صلاحیت ایجاد صلح و سازش در مورد جرایم قابل گذشت را دارد و در پی رسیدگی به این جرایم، می تواند برای متهم احضاریه ارسال کند. بی توجهی به احضاریه شورای حل اختلاف و عدم حضور در شورا سبب می شود که عملا امکان صلح و سازش در شورا از بین برود و در پی آن، شورا می تواند پرونده را به دادسرا جهت رسیدگی مقدماتی کیفری ارجاع کند و اثر بی توجهی به اخطاریه شورا، می تواند صدور حکم غیابی به ضرر شخص باشد.

به گزارش «تابناک»؛ حضور در فرایند دادرسی و رسیدگی توسط مراجع قضایی، طی تشریفات خاصی به نام آیین دادرسی صورت می گیرد و هدف از آن حفظ حقوق طرفین دعواست. بنابراین زمانی که مرجع رسیدگی حضور یکی از طرفین دعوا از جمله خوانده را الزامی و ضروری بداند، با صدور برگه ای با نام ابلاغیه، وی را به فرایند دادرسی احضار می کند.شورای حل اختلاف نیز از این قضیه مستثنی نیست و از آن جهت که صلاحیت رسیدگی به برخی از دعاوی را دارد و دادگاه ها هم بعضا برای حصول صلح و سازش پرونده را به شورای حل اختلاف می فرستند، شورا از ابزارهای قانونی همچون احضاریه و اخطاریه استفاده می کند. به همین مناسبت، در صورتی که شورای حل اختلاف برای شخصی احضاریه یا اخطاریه ای فرستاده باشد، این سوال مطرح می شود که عدم توجه به احضاریه شورای حل اختلاف چه آثار و پیامدهای حقوقی به دنبال دارد؟

احضاریه شورای حل اختلاف چیست؟

یکی از مهمترین ابلاغیه هایی که ممکن است برای طرفین دعوا صادر شود، احضاریه یا اخطاریه است و همانگونه که از نام آن پیداست، برای دادن اخطار به شخص جهت حضور در مراجع قضایی است و لازم است که شخص احضار شده در مهلت مقرر در احضاریه به محل ذکرشده در آن احضاریه مراجعه کند. البته احضاریه و اخطاریه به لحاظ حقوقی تفاوت هایی نیز دارند. یکی از مهمترین تفاوت های احضاریه با اخطاریه این است که احضاریه را معمولا در مواردی ارسال می کنند که حضور شخص یا مطلعان پرونده در فرایند دادرسی الزامی و ضروری است و عدم حضور در محل قید شده در احضاریه، بعضا ضمانت های اجرایی در پی دارد. اما اخطاریه به این جهت ابلاغ می شود که موضوعی به شخصی یادآوری و اصولا در مورد پرونده های حقوقی صادر می شود.

با این حال زمانی که احضاریه یا اخطاریه ای برای اشخاص صادر می شود، علت حضور در آن قید می شود تا مخاطب بداند به چه علتی به وی اخطار داده شده یا احضار شده است.

شورای حل اختلاف نیز به عنوان یکی از مراجع قضایی، در مواردی صلاحیت صدور احضاریه و اخطاریه را در قالب ابلاغیه دارد و در زمانی که به پرونده ای رسیدگی می کند، می تواند از این ابزارهای قانونی استفاده کند. همانطور که می دانیم یکی از موارد صلاحیت شورای حل اختلاف آن است که تلاش کند تا میان طرفین دعوا صلح و سازش برقرار کرده و اختلافات آنها را رفع کند.بر اساس قانون، در مواردی که جرایم قابل گذشت مانند توهین به افراد، تهدید افراد یا تصرف عدوانی صورت گرفته باشد، الزاما باید در شورای حل اختلاف مورد رسیدگی قرار گیرد تا حتی الامکان منجر به ایجاد صلح و سازش میان طرفین دعوا شده و گزارش اصلاحی شورای حل اختلاف صادر شود. به همین دلیل، اگر شورای حل اختلاف به یک جرم قابل گذشت رسیدگی کند، می تواند برای مشتکی عنه (متهم) احضاریه بفرستد و اگر موضوع تحت رسیدگی در شورا که در قانون مشخص شده، یک موضوع حقوقی باشد، اخطاریه بدهد.

نحوه ابلاغ احضاریه شورای حل اختلاف

در سابق، مراجع قضایی همچون شورای حل اختلاف به وسیله مامور ابلاغ دادگستری برگه هایی را تحت عنوان ابلاغیه یا احضاریه به درب منازل می فرستادند که در این احضاریه و اخطاریه، مشخصات فرد از جمله نام و نام خانوادگی، تاریخ و ساعت حضور، محل حضور و علت احضار، دقیق قید شده بود؛ مگر اینکه جرم منافی عفت بوده باشد. اما در حال حاضر نحوه ابلاغ احضاریه و اخطاریه توسط شورای حل اختلاف تغییر کرده است و با توجه به اینکه همه ابلاغیه های دادگستری از طریق سامانه ثنا ارسال می شوند، طرفین دعوا پس از ثبت نام در این سامانه می توانند از تمام جزییات مربوط به پرونده خود اعم از ابلاغیه ها، احضاریه ها و اخطاریه های ارسال شده از طرف دادگاه یا شورای حل اختلاف مطلع شوند و در صورت لزوم اقدام به تجدید نظرخواهی از رای شورای حل اختلاف کنند. به همین دلیل، در حال حاضر نحوه ابلاغ احضاریه شورای حل اختلاف به صورت الکترونیکی است و اشخاص برای مشاهده آن باید به عضویت سامانه ثنا درآمده و پس از احراز هویت و ورود به این سامانه، از جزییات مربوط به احضار خود مطلع شوند.

بر اساس قانون شورای حل اختلاف، اصولا رسیدگی شورای حل اختلاف در پرونده های کیفری یا جزایی، محدود به جرایم تعزیری است که جزای نقدی درجه هشت (پرداخت جریمه تا 10 میلیون ریال) دارد. همچنین شورای حل اختلاف در همه جرایمی که قابل گذشت هستند نیز صلاحیت ایجاد صلح و سازش داشته و به همین دلیل می تواند احضاریه صادر کند؛ بنابراین، در صورتی که شخصی جرم قابل گذشتی را مرتکب شده و شورای حل اختلاف احضاریه صادر کرده باشد، عدم توجه به احضاریه شورای حل اختلاف و عدم حضور در این مرجع، این اثر حقوقی را در پی دارد که صلح و سازش توسط شورا برقرار نشود و زمانی هم که سازش در شورای حل اختلاف به وجود نیامد، شورا اقدام به ارسال پرونده به دادسرا می کند.

به همین دلیل بهتر است که اشخاص پس از دریافت احضاریه شورای حل اختلاف در این شورا حاضر شده و علاوه بر اینکه از خود به صورت قانونی دفاع می کنند، تلاش کنند تا با طرف مقابل سازش کرده و به اصطلاح، رضایت وی را جلب کنند؛ در غیر این صورت پرونده توسط شورای حل اختلاف به دادسرا ارسال شده و دادسرا با مدارکی که توسط شاکی ارائه می شود، به جرم متهم رسیدگی می کند. عدم توجه به احضاریه شورای حل اختلاف آثار کیفری از جمله صدور حکم جلب ندارد، چون جلب شدن شخص متهم در پی عدم توجه به احضاریه مربوط به جرایم کیفری مهمتری است که اصولا این جرایم در شورای حل اختلاف رسیدگی نمی شوند؛ مانند عدم توجه به احضاریه جرایمی که موجب سلب حیات یا حبس ابد می شوند.

همچنین در صورت ثبت دادخواست در شورای حل اختلاف از طریق سامانه خدمات قضایی، اگر موضوع دعوا از نوع حقوقی و نه کیفری باشد، بهتر است خوانده در شورای حل اختلاف حاضر شده و از خود دفاع و برای سازش تلاش کند؛ در غیر این صورت پرونده به دادگاه ارسال می شود. به طور کلی، در مواردی که شورا صلاحیت برقراری صلح و سازش را دارد، عدم حضور در شورا اثر حقوقی جز ارسال پرونده به دادگاه و دادسرا ندارد. اما اگر ابلاغیه اخطاریه شورای حل اختلاف در مواردی که خود شورا صلاحیت رسیدگی حقوقی دارد، ارسال شده باشد و شخص در شورای حل اختلاف حاضر نشود، شورا ممکن است در اثر عدم حضور، حکم غیابی صادر کند و این حکم به نفع شخص نباشد؛ لذا باز هم توصیه بر حضور در شورا پس از ارسال اخطاریه و احضاریه است.