گزینه‌های اروپا برای جایگزین گاز روسیه

این شرکت از ۳۱ آگوست تا دوم سپتامبر (۱۱شهریور) عملیات تعمیر را در دست انجام داشته است؛ موضوعی که نگرانی هایی را درباره عرضه گاز به اروپا در آستانه زمستان و در صورت تمدید قطع گاز برانگیخته است.

روسیه در ماه ژوئن جریان عبوری از خط لوله را به ۴۰ درصد و در ماه جولای به ۲۰ درصد کاهش داده است.

گاز پروم عرضه گاز به چند کشور اروپایی مانند بلغارستان، دانمارک، فنلاند، لهستان و هلند را قطع کرده و جریان گاز از طریق خط لوله های دیگر را کاهش داده است.

اروپا چه گزینه هایی دارد؟

روسیه معمولا حدود ۴۰ درصد گاز طبیعی اروپا را به طور عمده از طریق خط لوله تأمین می کند. تحویل این محصول به اروپا سال گذشته حدود ۱۵۵ میلیارد متر مکعب بوده است.

انتقال گاز از طریق اوکراین عمدتا به اتریش، ایتالیا، اسلواکی و دیگر کشورهای اروپای شرقی می رود. اوکراین خط لوله ترانزیتی «سوخرانوفکا» (Sokhranovka) را که از سرزمین های تحت کنترل روسیه در شرق این کشور می گذرد، بسته است.

کشورهای اروپایی به دنبال یافتن مسیری جایگزین برای عرضه گاز هستند. به دنبال مخالفت با درخواست مسکو برای پرداخت پول گاز به روبل روسیه جریان گاز آنها را قطع کرد.

برخی از این کشورها همچون آلمان همچنان به گاز روسیه نیاز دارند و تلاش می کنند در آستانه های زمستان ذخایر گازی خود را پر کنند.

مسیرهای جایگزین انتقال گاز به اروپا که از اوکراین نمی گذرد شامل خط لوله «یامال-اروپا» (Yamal-Europe) است که از بلاروس و لهستان به آلمان می گذرد.

خط لوله یامال-اروپا ۳۳ میلیارد متر مکعب ظرفیت دارد که حدود یک ششم صادرات گاز روسیه به اروپا است. انتقال این محصول از ابتدای سال جاری به سمت شرق بین لهستان و آلمان جریان یافته است.

مسکو مالک بخش لهستانی خط لوله یامال-اروپا را تحریم کرده است. با این حال وزیر آب و هوای این کشور در این زمینه گفت: لهستان می تواند جریان گاز در خط لوله یامال را مدیریت کند.

در رابطه با خط لوله نورد استریم ۱، کرملین تحریم های غرب را به دلیل تاخیر در بازگرداندن تجهیزات ارسال شده برای تعمیر و نگهداری به کانادا مقصر دانسته است.

تامین کنندگان گاز اروپا کدام کشورها هستند؟

برخی از کشورها گزینه‌های جایگزینی برای عرضه گاز دارند. شبکه گاز اروپا به هم متصل است تا بتوان منابع را به اشتراک گذاشت، با این حال بازار جهانی گاز حتی قبل از بحران اوکراین هم دچار محدودیت هایی بوده است.

آلمان

آلمان، بزرگترین مصرف کننده گاز روسیه در اروپا، که صدور مجوز خط لوله جدید نورد استریم ۲ از روسیه را به دلیل جنگ اوکراین متوقف کرده است، می تواند از انگلیس، دانمارک، نروژ و هلند از طریق خطوط لوله گاز وارد کند.

صدراعظم آلمان در واکنش به تحولات اخیر شرق اوکراین صدور مجوز پروژه واردات گاز از روسیه از طریق خط لوله نورد استریم ۲ را متوقف کرد.

اولاف شولتس پیشتر گفته بود آلمان گامهایی را برای توقف روند صدور مجوز خط لوله انتقال گاز روسیه (نورد استریم ۲) برداشته است.
وی افزود: دولتش این اقدام را در واکنش به اقدام های روسیه در اوکراین اتخاذ کرده است.

نروژ

نروژ، دومین تامین کننده بزرگ گاز اروپا پس از روسیه، تولید خود را افزایش داده است تا به اتحادیه اروپا در رسیدن به هدف پایان دادن به اتکا به سوخت های فسیلی روسیه تا سال ۲۰۲۷ کمک کند.

نروژ و اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای اعلام کردند که همکاری خود را برای تامین گاز کوتاه مدت و بلندمدت بیشتر از این کشور اروپای غربی افزایش خواهند داد.

اتحادیه اروپا تقریباً یک پنجم گاز مورد نیاز خود را از نروژ تامین می‌کند.

شرکت برق انگلیسی «سنتریکا» قراردادی با شرکت انرژی دولتی نروژ موسوم به «اکوینر» برای عرضه اضافی گاز در سه زمستان آینده امضا کرده است. انگلیس به گاز روسیه متکی نیست و می تواند از طریق خطوط لوله به اروپا نیز صادرات داشته باشد.

کشورها از کجا نیاز انرژی خود را تامین می کنند؟

کشورهای جنوب اروپا می تواند گاز آذربایجان را از طریق خط لوله ترانس آدریاتیک به ایتالیا و خط لوله گاز طبیعی ترانس آناتولی (TANAP) از طریق ترکیه دریافت کنند.

آمریکا اعلام کرده است که می تواند در سال جاری ۱۵ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی مایع (LNG) به اتحادیه اروپا ارسال کند.

اما کارخانه های ال ان جی در آمریکا با ظرفیت کامل تولید می‌کنند و انفجار در یک پایانه اصلی صادرات ال ان جی در تگزاس، آن را تا اواخر نوامبر از فعالیت باز داشته است.

پایانه های ال ان جی در اروپا ظرفیت محدودی برای واردات اضافی دارند، اگرچه برخی کشورها می گویند که به دنبال راه هایی برای گسترش واردات و ذخیره سازی هستند.

آلمان از جمله کشورهایی است که می خواهند پایانه های ال ان جی جدیدی بسازند. این شرکت قصد دارد تنها دو سال دیگر این پروژه ساخت را عملی کند.

لهستان

لهستان که برای تامین حدود ۵۰ درصد از مصرف گاز خود (حدود ۱۰ میلیارد متر مکعب) به روسیه متکی است، اعلام کرده است که می تواند گاز خود را از طریق دو خط ارتباطی با آلمان تامین کند. یک خط لوله جدید که اجازه می دهد تا ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز در سال، بین لهستان و نروژ جریان یابد، در ماه اکتبر افتتاح خواهد شد. هفته پیش نیز یک خط گاز جدید بین لهستان و اسلواکی راه اندازی شد.

اسپانیا

اسپانیا قصد دارد پروژه ایجاد سومین خط اتصال گاز را از طریق کوه‌های پیرنه در جنوب غربی اروپا احیا کند، اما فرانسه گفته است که پایانه‌های جدید ال ان جی که می‌توانند به صورت شناور ساخته شوند، گزینه‌ای سریع‌تر و ارزان‌تر از خط لوله جدید خواهند بود.

گزینه های دیگر اروپا برای مقابله با بحران تامین گاز

چندین کشور می توانند با روی آوردن به واردات برق از طریق خطوط اتصال داخلی از همسایگان خود یا با تقویت تولید برق از هسته ای، انرژی های تجدیدپذیر، نیروگاه های آبی یا زغال سنگ، هر گونه شکاف در تامین انرژی را پر کنند.

دسترسی به انرژی هسته‌ای در بلژیک، انگلیس، فرانسه و آلمان کاهش می‌یابد و نیروگاه‌هایی که با افزایش سن و فرسودگی، از رده خارج یا متوقف می‌شوند، با قطعی مواجه می‌شوند. سطح آب در تابستان امسال به دلیل بارندگی کم و موج گرما کاهش یافته است.

اروپا در تلاش است تا مصرف زغال سنگ را برای رسیدن به اهداف آب و هوایی کاهش دهد، اما فشار ناشی از بحران گاز برخی از نیروگاه ها در این کشور را از اواسط سال ۲۰۲۱ دوباره فعال کرده است.

وزرای انرژی توافق کردند که همه کشورهای اتحادیه اروپا باید به طور داوطلبانه مصرف گاز را از آگوست تا مارس ۱۵ درصد در مقایسه با میانگین مصرف سالانه آنها طی سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ کاهش دهند و اهدافی را در سراسر اتحادیه اروپا برای پر کردن مجدد ذخیره‌سازی گاز معرفی کردند.

آلمان مرحله دوم طرح سه مرحله‌ای گاز اضطراری خود را آغاز کرده و از مشاغل و مصرف‌کنندگان خواسته است برای جلوگیری از جیره‌بندی اجباری در مصرف گاز صرفه‌جویی کنند.

وزیر انرژی هلند گفته است که میدان گاز «گرونینگن» می تواند برای کمک به کشورهای همسایه در صورت قطع کامل عرضه روسیه فراخوانده شود، اما افزایش تولید خطر بروز زلزله را دارد.