تابناک _ تنش زدایی در سیاست خارجی از مطلوبترین روندهایی است که یک دولت در ایران میتواند آن را پیگیری کند، به ویژه در رابطه با همسایگان آن هم کشورهای مسلمان. برای همین مطلوبیت است که عموم صاحبنظران و حتی افکار عمومی از احیای رابطه ایران و عربستان استقبال و قرار دادن رابطه ایران و عربستان در یک روند صحیح را برای هر دو کشور و منطقه، مثبت ارزیابی کرده اند.
به رغم این جو خوش بینی و حمایت از سیاست تنش زدایی با همسایگان، وزارت امور خارجه در امر تدبیر و مدیریت احیای رابطه با عربستان دچار نوعی شتاب و عجله غیر ضرور شده که به نظر میرسد، در این زمینه نیاز به یک بازنگری در حوزه رفتاری از سوی این وزارتخانه بزرگ حاکمیتی باید بود.
در این زمینه برخی شتاب زدگیهای رفتاری از سوی وزارت امور خارجه تذکر داده میشود تا از حیثیت دستگاه دیپلماسی کشور حفاظت بیشتری شود.
۱- از فردای اعلام احیای روابط ایران و عربستان، گویی رقابتی بین سفرای ایران در کشورهای آسیایی و اروپایی و آفریقایی برای دیدار با همتایان سعودی خود راه افتاده است. سفرای این خبر و تصویر، این دیدارها را رسانهای میکنند و این دیدارها را دستاوردی برای خود تلقی میکنند؛ این در حالی است که در طرف عربستانی چنین مسابقهای برای دیدار با همتایان ایرانی دیده نمیشود. در چند ماه گذشته، به رغم عزیمت سفرای ایران به سفارتخانههای عربستان در اقصی نقاط جهان، سفرای عربستان چنین تمایلی از خود نشان نداده اند و به سفارتخانههای ایران برای دیدارهای دو جانبه نرفته اند.
۲- وزیر محترم امور خارجه در چند ماه گذشته بارها از انتصاب سفیر ایران در عربستان نام برده و حتی نام سفیر را هم رسانهای کرده است، اما در آن سو، طرف عربستانیها هیج تحرکی در این زمینه نداشته است و یا اگر داشته به صورت حرفی در مسیر دیپلماتیک آن را به جریان انداخته است. آگاهان به خوبی میدانند قرار دادن امور دیپلماتیک در مسیرهای غیر حرفهای چه آسیبی برای حیثیت دستگاه دیپلماسی دارد.
۳- وزارت خارجه ایران در اقدامی خلاف عرف، با حضور معاون وزیر یکجانبه، سفارت ایران در عربستان را بازگشایی کرده است؛ اما در این سو عربستانیها غیر رسمی هتل اسپیناس را به عنوان محل موفت سفارت انتخاب کرده اند که البته به نظر میرسد در آن مکان هم خبری نیست. در حالی که عرف دیپلماتیک اقتضا میکند که طرفیت در یک زمان واحد، سفرای خود را معرفی و همزمان سفارتخانهها را بازگشایی کنند.
۴- ماجرای حضور وزیر خارجه ایران و تغییر محل کنفرانس مطبوعاتی دو وزیر به دلیل عکس شهید سلیمانی مورد چهارم از بی تدبیری وزارت امور خارجه در مسیر احیای رابطه با عربستان است. شتاب و عجلهای که در رفتار غیر حرفهای وزارت امور خارجه در این زمینه دیده میشود، کاملا غیر قابل فهم است و این امید میرود در این زمینه ضمن رعایت حیثیت ایران و وزارت امور خارجه، توضیحاتی به افکار عمومی داده شود.
پی نوشت: این انتقادات به هیچ وجه به معنای نادیده گرفتن حرکت قابل تحسین وزارت امور خارجه به سمت تنش زدایی با همسایگان نیست و ضمن تقدیر و حمایت از این حرکت، تذکر مذکور صرفا برای قرار گرفتن امور در مسیر مالوف و حرفهای و پاسداشت شان و اعتبار وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران است.