پیشینه استفاده از داربست به هفده‌هزار سال پیش می‌رسد؛ از داربست‌هایی که برای نقاشی‌های دوران پارینه‌سنگی برپا می‌شدند تا امروز که برای امنیت کارگران و تعمیرکاران از آنها استفاده می‌شود. درصد چشمگیری از حوادث ساختمانی به‌دلیل کار ناایمن در ارتفاع روی می‌دهند. به‌همین دلیل قیمت لوله داربستی، ایمنی داربست‌ها یکی از دغدغه‌های فعالان عرصه ساخت‌وساز است. در این مقاله خواهیم گفت که اتصالات لوله‌های داربست چیست و چه کابردی دارد.
داربست چیست؟ و چه کاربردی دارد؟
داربست به سازه‌های موقتی گفته می‌شود که که برای پشتیبانی از قالب‌های بتنی یا کار کارگران آجرکار، گچ‌کار، یا نقاش در ارتفاع استفاده می‌شود. طبق مقررات برای کار در ارتفاع بیش از دو متر که خطر سقوط وجود دارد باید داربست نصب شود.
اتصالات داربست چیست؟
اتصالات لوله‌های داربست یا همان اتصالات پیچ و مهره، اجزایی هستند که برای اتصال و تثبیت لوله‌های داربست استفاده می‌شوند. لوله‌های داربست، لوله‌های فلزی با سطح خمیده و شبکه‌ای از شاخصه‌های مثلثی هستند که عمدتاً در ساخت‌وسازهای فلزی و سیستم‌های پشتیبانی استفاده می‌شوند. اتصالات داربست لوله‌های مجاور را برای تحمل وزن‌های سنگین به‌هم قفل می‌کنند. اتصالات لوله داربست درصنایع ساخت‌وساز، ساخت ماشین‌آلات، تاسیسات صنعتی، به مجموعه پیچ و مهره، مهره‌های تنظیمی، قفل‌ها، واشرها و دسته‌ها گفته می‌شود که باعث استحکام آنها می‌شوند.
انواع اتصالات لوله داربست
اتصالات لوله‌های داربست نسبت به جنش و شکل اتصال متفاوت هستند. در ادامه به انواع اتصالات داربست می‌پردازیم:
پیچ و مهره (بولت و نات)
این نوع اتصالات شامل پیچ و مهره است که به وسیله پیچ‌گوشتی و نگهدارنده‌ای به لوله‌های داربست با استفاده از واشرها و مهره‌های تنظیمی به‌منظور تثبیت بیشتر استفاده می‌شوند.
- قفل‌ها؛ قفل‌های محوری به لوله‌های داربست متصل می‌شوند و قفل‌های زاویه‌ای در اتصالات زاویه‌ای به‌کارمی‌روند.
- دسته‌ها معمولاً به وسیله پیچ و مهره یا قفل‌ها به لوله‌های داربست متصل می‌شوند.
- واشرها برای ایجاد فشار و نیرو بین پیچ و مهره و سطح لوله قرار می‌گیرند.
انواع اتصالات لوله داربست به نیازهای داربست و نوع سازه اتصال‌دهنده‌ها بستگی دارد و در انواع مختلفی تولید می‌شوند.
اتصال کوپلر (Coupler)
اتصال کوپلر به‌دلیل مقاومت بسیار در مقابل انواع فشارهای وارده بر ساختمان یکی از پرکاربردترین اتصالات داربست است. این اتصال فولادی به جای پیچ و مهره و واشر هم استفاده می‌شود. کوپلر در قسمت میانی داربست قرار می‌گیرد و وزن آن 1100 گرم است.
اتصال بست خارجی (External Sleeve Coupler)
برای ساخت این اتصال‌دهنده از فولاد فشرده‌شده برطبق استانداردهای جهانی استفاده می‌شود. لوله‌ها با بست خارجی از قسمت انتهایی به هم وصل می‌شوند و برای اتصال لوله‌های داربستی عمودی، افقی و مورب قابل استفاده هستند. این نوع اتصال با وزن مناسب 1200 گرم تولید می‌شود.
پین اتصال (Expanding Joint Pin)
پین اتصال برای برخی از لوله‌های داربستی به‌کار می‌رود که بیش از بقیه تحت فشار هستند. پین اتصال به‌خوبی می‌تواند وزن‌های سنگین را تحمل کند. همچنین برای استفاده از آن باید قطر داخلی لوله‌ها هم‌اندازه باشند. برای مقاوم‌سازی این قطعه در برابر زنگ‌زدگی و رطوبت آن را گالوانیزه می‌کنند. وزن این قطعه حدود ۱۴۰۰ گرم است.
اتصال مفصل گردان (Swivel Coupler)
اتصال‌دهنده مفصل گردان برای اتصالات داربستی استفاده می‌شود که در زوایای مختلفی هستند و داربست به مهاربندی مورب نیاز دارد. این قطعه می‌تواند جایگزین خوبی برای پیچ‌ومهره‌ها و واشرها است. وزن تقریبی این قطعه حدود ۱۲۰۰ گرم است.
اتصال تبدیل (Reduction Coupler)
این اتصال‌دهنده لوله‌های داربستی مدل کاربردی تبدیل دوبل و تبدیل اتصال مفصل گردنده دارد. اتصال تبدیل اتصال دوبل مانند کوپلر دوبل عمل می‌کند اما قطرخارجی آن متفاوت است. مدل دیگر آن یعنی تبدیل اتصال مفصل گردنده، مشابه کوپلر گردان است.
اتصالات داربست به چه شکل انجام می‌شود؟
فرم‌های اتصال لوله‌های داربستی با توجه به شکل سازه‌ها و مصالح استفاده‌شده متفاوت است. اتصالات داربست به‌طورکلی به دو شکل انجام می‌شود:
داربست مثلثی یا اسکافلد
مقاطع فریم‌ها در اتصالات مثلثی می‌تواند مثلثی یا مربعی باشد و عرض آنها هم معمولا ۱۲۰ سانتی‌متر است. در این حالت از اتصالات لوله‌های داربستی، فرم‌های مثلثی تشکیل می‌دهند و بیشتر در پایه پل‌ها یا کفراژبندی کاربرد دارند. ویژگی‌های فریم‌های این داربست این نوع از اتصالات عبارت است از:
- سهولت در باز و بسته شدن
- عدم نیاز به آچارکشی
- قابلیت باربری زیاد
- عدم نیاز به کارگر برای مونتاژ قطعات
- هزینه کم
داربست چکشی ستاره
در روش چکشی ستاره‌ای برای اتصالات دربست از محورهای قائم و مهارهای استفاده می‌شود. پایه این داربست‌ها از حدود ۵ متر شروع می‌شود و سرجک‌ها در بالا و پایین اتصالات کار گذاشته شده‌اند. هر دو سرجک قابلیت تنظیم و ترازشدن دارد و می‌توان ارتفاع آن را تنظیم کرد. مهارهای افقی با ضربات چکش انجام می‌شود و قسمت‌های پایه داربست با مغزی و پین متصل می‌شوند. ویژگی‌های این نوع از اتصالات عبارت است از:
- سهولت در باز و بسته‌شدن
- عدم نیاز به ابزارهای خاص
- قابلیت توسعه در ارتفاع‌های زیاد
- سهولت در جابه‌جایی
- سبک‌بودن وزن قطعات
- سرعت مونتاژ بالا
چند نکته مهم درباره اتصالات لوله داربست
در اتصالات لوله داربست قطر لوله به‌دلیل تاثیر آن بر وزن و قیمت لوله بسیار اهمیت دارد؛ به‌همین دلیل باید توجه داشته باشید که قطر بیرونی لوله اتصالات، کمی بیشتر از عدد اسمی آن درنظرگرفته می‌شود. در ادامه به سایر نکته‌هایی اشاره می‌کنیم که باید در زمینه اتصالات لوله داربستی به آن توجه کنید.
- فاصله بین لوله‌های عمودی باید ۱.۷ تا ۲ متر باشد.
- فاصله طبقات لوله‌ها باید بین ۲ تا ۳ متر باشد.
- فاصله لوله‌های داربست در عرض سکو، حدود ۱۶۰ سانتی‌متر است.
- حداکثر فاصله مجاز برای اتصال لوله داربستی ۳ متر است.
- اگر ارتفاع سازه زیاد باشد، لوله‌های داربستی با لوله‌های فولادی با ضخامت بیشتر ساخته می‌شوند.
- اندازه پلتفرم لوله داربستی باید طوری باشد که مناسب تردد و جابه‌جایی بار باشد. (حدود ۶۰ سانتی‌متر برای تردد و ۸۰ سانتی‌متر برای جابه‌جایی بار)
- تخته‌هایی که روی این سکوها قرار می‌گیرد باید کنار هم کیپ شوند و ضخامت آنها با ضخامت لوله‌های داربست متناسب باشد.
- در ارتفاع بیش از ۲ متر، باید از تخته‌های پنجه‌ای استفاده کرد که عمق آنها ۲۰۰ میلی‌متر است.
- در زمانی که از بست‌های لوله‌های داربستی استفاده نمی‌کنید آنها را در مخلوطی از گازوییل و روغن نگهداری کنید.
- به ازای هر ۴ متر ارتفاع، ۱ متر، پایه‌های نردبان را عقب بکشید.
- برای اتصالات لوله‌های داربستی، از حرارت برای خم کردن لوله‌ها استفاده نکنید.
- کفش‌های غیرلغزنده و مناسب بپوشید.
- از قطعات شکسته، معیوب و خمیده استفاده نکنید.
جمع‌بندی
یکی از نکته‌هایی که باید در هنگام انجام یک پروژه ساختمانی درنظر داشته باشید تأمین ایمنی کارگران است. ایمنی کارگران و در کنار آن ساختن سازه‌ای ایمن به عوامل بسیاری بستگی دارد. یکی از عوامل تأثیرگذار در تأمین امنیت کارگران و ساخت‌وساز ایمن استفاده از مصالح ساختمانی مرغوب است.
برای خرید مصالح ساختمانی ازجمله آهن‌آلات مرغوب باید از اعتبار و تجربه فروشنده در این زمینه اطمینان حاصل کنید. همچنین برای آگاهی از قیمت لوله به منبع معتبری نیاز دارید که آخرین قیمت آهن آلات را به اطلاع شما برساند و به تصمیم‌گیری درست شما در این زمینه کمک کند.
شرکت نفت آهن پاسارگاد با برند تجاری آیرومارت، با بیش از سه دهه تجربه در بازار آهن‌آلات در زمینه فروش آنلاین آهن‌آلات می‌تواند انتخاب خوبی برای سفارش و خرید لوله داربست باشد. می‌توانید برای دریافت اطلاعات دقیق و به‌روز از قیمت آهن‌آلات و شرایط خرید انواع مقاطع ساختمانی به سایت آیرومارت به آدرس iromart.com مراجعه کنید. همچنین می‌توانید با شماره 02145306 تماس بگیرید و از راهنمایی‌های دقیق همکاران باتجربه ما در شرکت پیشرو صنعت نفت آسیا بهره‌مند شوید.
