رشد بازار سرمایه از سال 1398 آغاز شد و این رشد در 5 ماه نخست سال جاری شتاب بیشتری یافت. در حالی که در 6 فروردین ماه سال جاری شاخص کل بر روی کانال 508 هزار واحدی قرار داشت، با شروع معاملات در سال جاری این شاخص توانست از کانال های مختلفی عبور کند.
به گزارش بورس تابناک، شاخص کل در 20 اردیبهشت سال جاری بود که توانست بر قله یک میلیون واحدی بایستاد. پس از عبور شاخص کل از کانال یک میلیون واحدی، بازار سرمایه اصلاح کوچکی را تا 6 خردادماه 99 انجام داد و دوباره رکوردشکنی های شاخص کل آغاز شد تا سرانجام در 19 مرداد ماه سال جاری شاخص کل بر قله 2 میلیون و 78 هزار واحدی ایستاد.
با رشد چشمگیر شاخص کل و رونق بازار سرمایه، 25 اقتصاددان در 14 تیرماه 1399 نامه ای را خطاب به دولت و بانک مرکزی نوشتند و در آن هشدارهایی نسبت به تاثیرات منفی این رشد بر سایر مولفه های کلان کشور از جمله تورم انتظاری، نرخ سرمایه گذاری، سود انتظاری در سایر بازارهای مالی دادند و پیشنهاداتی را ارائه کردند. یکی از این پیشنهادات شتاب دهی به عرضه های اولیه شرکت ها و افزایش درصد شناوری بود.
در 29 تیرماه سال جاری نیز دکتر حسن قالیباف اصل، رییس سازمان بورس و اوراق بهادارطی مصاحبه ای با بیان اینکه مصوبه ابلاغی هیات وزیران در خصوص افزایش سهام شناور آزاد شرکت ها به ۲۵ درصد، موجب عمق بخشی به بازار سرمایه و افزایش سهام شناوری شرکت ها می شود، گفت: هیات محترم وزیران، امروز مصوب کرد تا کلیه دستگاه های اجرایی همکاری های لازم را به منظور افزایش سهام شناور آزاد (حداقل ۲۵ درصد) شرکت های تابعه، شرکت های دولتی، شرکت های تابع نهادهای عمومی غیردولتی، سازمان ها و صندوق های بازنشستگی با وزارت امور اقتصادی و دارایی داشته باشند.
به هر صورت بسیاری از کارشناسان نیز معتقدند که یکی از دلایل صعودها و نزول های شارپی بورس پایین بودن سهام شناوری سهم ها است. آن ها معتقدند که اگر سهام شناوری بالا باشد، بازار سرمایه متعادل تر خواهد بود.
به عنوان نمونه علی زارع از کارشناسان بازار سرمایه طی مصاحبه ای در مورخه 24 تیرماه سال جاری در این باره گفت: با توجه به نقدینگی قابل توجهی که در بازار سرمایه حضور دارد، اقداماتی همچون افزایش عرضه‌های اولیه و سهام شناور شرکت‌ها می‌تواند به متعادل کردن بازار سرمایه کمک کند.
حالا پرسش این است که آیا افزایش سهام شناور می توانست به متعادل شدن هر چه سریعتر بازار کمک کند؟ آیا افزایش سهام شناورد به بازار سرمایه کمک خواهد کرد؟
علی حیدری کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش به خبرنگار بورس تابناک گفت: اصولا این اصطلاحات که تعداد سهام شناور بیشتر یا کمتر باشد در بازار سهام ایران که یک بازار حراجی است مفهومی ندارد. هر شخصی که پول بیشتری را پرداخت کرد می تواند مالک سهم باشد.
وی افزود: از نظر من باید حقوقی های واقعی وارد این بازار شوند و مشغول به کار شوند و نه اینکه هم اکنون 50 میلیون حقیقی ناآشنا به بازار در آن مشغول به فعالیت هستند. خب در این شرایط اگر سهام شناور افزایش یابد، دست حقوقی هایی که متخصص و آشنا به بازار می باشند بسته می شود و سهام دست حقیقی هایی خواهد افتاد که ناآشنا به بازار می باشند.
حیدری افزود: این موضوعات مبنی بر اینکه سهام شناور بیشتر شود، از نظر من فرعیات است. مسئولین هم اکنون به دنبال اجرای اقتصاد رابین هودی (از ثروتمندان بگیریم بین فقرا توزیع کنیم) در بازار سهام هستند که در تمام دنیا یک طرح آزموده شده و شکست خورده است. به نظر من اجرای این نوع سبک کاری در بازار سهام، نوعی رفع مسئولیت از مسئولین لایه دوم دولتی است.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: در بیشتر نقاط دنیا شرکت های بزرگ سرمایه گذاری و بانک ها به صورت مستقیم به بازار سرمایه ورود پیدا می کنند تا از بنگاه های زیرمجموعه خود حمایت کنند. یعنی اگر سهام زیرمجموعه های آن ها دارای صف فروش یا خرید شد ورود پیدا کرده و در آن سهم، تعادل را ایجاد می کنند. وی افزود: در ایران به جای آنکه بانک ها به صورت مستقیم وارد بازار سرمایه شوند، شرکت های سرمایه گذاری زیرمجموعه بانک ها ایجاد کردیم که بانک ها به صورت غیرمستقیم از طریق آن ها در بازار سهام دخالت کنند. یک طرح بی معنی که در آن شرکت سرمایه گذاری حتی حق ندارد از یک سقفی بیشتر سرمایه گذاری کند. البته به تازگی دستورالعمل ورود و سرمایه گذاری بانک ها در بازار سرمایه آمده است اما هنوز اجرایی نشده است.
به هر حال همان گونه که ملاحظه می گردد علیرغم آنکه برخی از کارشناسان معتقدند که شاید با افزایش درصد شناوری سهم، زودتر بتوان بازار سرمایه را در حالت صعودی یا نزولی اکید به تعادل رساند، برخی دیگر نیز معتقدند که افزایش درصد شناوری تنها سهم را در اختیار افراد حقیقی قرار می دهد که در مقایسه با حقوقی ها ناآشناتر به بازار هستند و این می تواند به تعادل رساندن بازار را دشوارتر کند.
