چرا ناظر بازار، معاملات الگوریتمی را ممنوع اعلام کرد؟

بعد از آن که از 19 مرداد ماه سال جاری شاخص کل بورس روند نزولی به خود گرفت و این اصلاح بورس بیش از یک ماه به طول انجامید، حالا هر روز انگشت اتهام ریزش بورس به سمت یک عامل نشانه می رود.

به گزارش بورس تابناک، به تازگی این انگشت اتهام به سوی معاملات الگوریتمی نشانه رفت. معاملات الگوریتمی به هر نوع معامله ای گفته می شود که  به صورت خودکار انجام شود. معاملات الگوریتمی می‌توانند خیلی ساده یا خیلی پیچیده باشند. در واقع هر کاری را که یک تریدر می‌تواند با استفاده از ذهن و تجربه‌اش انجام دهد می‌تواند از معادلات الگوریتمی کمک بگیرد.

این موضوع در هفته گذشته آن قدر در فضای مجازی داغ شد تا اینکه مسئولین سازمان بورس مجبور شدند به این مسئله واکنش نشان دهند و در مورد آن تصمیماتی را اتخاذ کنند.

در مورخه 2 مهر ماه سال جاری بود که محسن خدابخش مدیریت نظارت بر بورس های سازمان بورس و اوراق بهادار، طی اطلاعیه‌‌‌‌ای استفاده از معاملات الگوریتمی و تقسیم سفارشات توسط کلیه مشتریان برخط در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران را ممنوع اعلام کرد.

در این اطلاعیه، به کلیه شرکت‌های کارگزاری اعلام شده بود که به منظور حفظ شرایط تعادل عرضه و تقاضا در بازار بر ورود سفارشات و معاملات، کلیه مشتریان اعم از حقیقی و حقوقی (به جز بازارگردانان دارای مجوز که با شناسه مشخص شده برای معاملات اقدام به ارسال سفارش می کنند) در خصوص امکان انجام معاملات الگوریتمی در همه نمادهای معاملاتی در بورس و فرابورس تا اطلاع ثانوی غیرفعال شود.

با این اطلاعیه و ممنوعیت معاملات الگوریتمی تا اطلاع ثانویه، بسیاری از فعالان بازار سرمایه در شبکه های اجتماعی از آن به عنوان پایان رقابت نابرابر انسان با ربات ها یاد کردند.

حالا پرسش این است که آیا معاملات الگوریتمی یکی از دلایل ریزش بازار بوده است؟ ممنوعیت این نوع معاملات چه تاثیری بر بازار خواهد گذاشت؟

عظیم ثابت کارشناس بازار سرمایه و مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری بانک سپه در گفتگو با خبرنگار بورس تابناک درباره ممنوعیت معاملات الگوریتمی و تاثیر آن بر بازار سرمایه، گفت: معاملات الگوریتمی برای شرکت ها و صندوق های بزرگ و کسانی که فعالیت های متعددی دارند از جمله بازارگردان ها، خیلی موثر بوده است. طبیعتاً این نوع از معاملات از لحاظ زمان، انرژی و هزینه می تواند برای افرادی که از آن استفاده می کنند، بسیار موثر و به صرفه باشد و اصولاً حرکت به سمت استفاده از معاملات الگوریتمی، یکی از استراتژی های شرکت های موفق است.

ثابت اظهار داشت: به هر حال در این شرایط که بازار با اصلاح مواجه شده است، همه به دنبال مقصر می گردند که این درست نیست. البته فضای که هم اکنون بر بازار حاکم است، فضای خاصی است و همه باید مساعدت کنند تا بازار بتواند هر چه سریعتر به حالت تعادل باز گردد. وی افزود: تصمیمی هم که درباره ممنوعیت معاملات الگوریتمی گرفته شده است شاید به این خاطر باشد که در کوتاه مدت مسئولین بتوانند این گونه موضوعات را مدیریت کنند که حقوقی ها و کسانی که از الگوریتم استفاده می کنند، رِنج منفی نزنند. چون همان گونه که مطلع هستید استفاده از این گونه معاملات به گونه ای است که به آن ها برنامه می دهند و متاسفانه طبق همین برنامه ممکن است در آنی از واحد زمانی صف های خرید عرضه شود و حتی قیمت سهمی به سمت بازه منفی کشانده شود و این مسئله می تواند به هیجانات بازار بیفزاید. من تصورم این است که بیشتر نگرانی ناظر بازار از این بابت بوده است و به همین خاطر این نوع معاملات را ممنوع اعلام کردند تا بازار را بتوانند به تعادل برسانند. بنابراین در شرایط فعلی این تصمیم می توانست تصمیم درستی باشد.