دست‌های فولادی بر گلوی تولیدکنندگان / عرضه نادرست فولاد در بورس کالا

 

طی ماه‌های اخیر که قیمت فولاد موج صعودی خود را طی می‌کند، بسیاری از تولیدکننده‌ها از عرضه نامناسب فولاد در بورس کالا شکایت دارند. این در حالی است که کشور ما تاکنون در این زمینه تولید مازاد و توان صادراتی داشته است.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ بررسی‌های بازار فولاد حاکی از عدم مدیریت صحیح مسئولین امر و گله مندی تولید کنندگان صنایع پایین دستی و نارضایتی بخش معدن همراه بوده است؛ در صورتی که زنجیره فولادی کشور از کاهش سود آوری خود ناراضی هستند.

فعالان بازار آهن آلات از روند صعوی قیمت فولاد در دهه دوم اردیبهشت سال جاری و همچنین رشد ناگهانی در دهه دوم مهر ماه سال ۹۹ خبر دادند. نرخ‌های بازار آهن در روز‌های گذشته، روزانه رشد داشت، به طوری که میانگین، ۸۰ تا ۹۰ تومان افزایش نرخ به ازای هر کیلو آهن به‌ ویژه برای انواع میلگرد مشاهده می‌شود.

 

تولید شمش فولادی در نیمه نخست ۹۹ با رشد هفت درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال به رقم ۱۱ میلیون و ۲۴۲ هزار و ۹۲۱ تن رسید.

تولیدات فولادی واحد‌های مورد بررسی در شش ماهه امسال به رقم هفت میلیون و ۲۶۵ هزار و ۹۱۶ تن رسید که نسبت به دوره مشابه پارسال افزایش سه درصدی را ثبت کرد.

معاون امور معادن وصنایع معدنی وزارت صنعت، معدن وتجارت به تازگی اعلام کرده است: سال ۹۸ بالغ بر ۲۷.۲ میلیون تن شمش فولاد تولید شد و براساس سند چشم انداز ۱۴۰۴ پیش‌بینی شده، ظرفیت تولید شمش فولاد به رقم ۵۵ میلیون تن برسد.

 

یکی از روش‌های خوب برای کنترل قیمت، عرضه در بورس کالا، اما با مدیریت صحیح است، ولی متاسفانه در بورس کالا در زمینه فولاد با چالش‌هایی از جمله عرضه ناکافی در این بازار و تقاضای کاذب روبه روست.

مهرداد اکبریان رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران در گفت‌وگویی مطرح کرده است: سال گذشته تولید فولاد کشور ۲۷ تا ۲۸ میلیون تن بود که فقط کمتر از سه میلیون تن در بورس کالا عرضه شد. به عبارت دیگر، فقط ۱۰ درصد در بورس و ۹۰ درصد دیگر محصولات خارج از بورس و در بازار‌های خارجی با قیمتی نزدیک به قیمت‌های واقعی بازار و بین‌المللی فروخته شد. متاسفانه این سود نصیب تولید کننده و مصرف کننده واقعی نشده است.

البته گزارش‌ها حاکی از آن است که مقداری کمتر از سه میلیون تن هم در بازار بورس تا به امروز عرضه شده است. طبق گفته‌های انجمن نوردکاران فولادی ایران واحد‌های خود مصرف فولادی، باید در شش ماهه نخست امسال دو میلیون و ۳۰۰ هزار تن محصول در بورس کالا عرضه می‌کردند، اما در این مدت ۷۵۰ هزار تن محصول از سوی آن‌ها عرضه شده است. در صورتی که روند صادراتی ما در این حوزه با توجه به کرونا و تحریم‌های بین المللی کاهشی است.

دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران معتقد است فولادسازان با وجود بالا بودن نرخ مواد اولیه خود و افزایش نرخ ارز، برای حمایت از مصرف‌کننده واقعی، کاهش ۱۵۰۰ تومانی قیمت شمش را اجرایی کردند. خلیفه سلطانی، خواستار کنترل و نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت بر شیوه عرضه تولیدات فولادی در بورس کالا شد و گفته است: بر اساس آمار‌های رسمی بورس کالا، نوردکارانی که شمش مورد نیاز خود را از بورس کالا خریده‌اند، ۳۵ درصد از آن را به شکل محصول در بورس کالا عرضه کرده‌اند. همچنین فولادسازان در هفته گذشته ٧٧ هزار تن شمش عرضه کرده‌اند، اما حدود ٢٧ هزار تن میلگرد توسط کارخانه‌های نوردی (به جز خود مصرفی‌ها) آن هم با نرخی ۱۵ درصد بالاتر از شمش عرضه شده است.

انجمن نوردکاران فولادی جواب انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران را به نهاد‌های نظارتی می سپرد و در اطلاعیه‌ای تاکید می‌کند: فولادسازان با فشار وزارت صنعت، معدن و تجارت برای عرضه تمام تولید خود در بورس کالا روبرو شده اند و برای گمراهی نهاد‌های نظارتی، انگشت اتهام را به سمت مصرف کنندگان (نوردکاران) نشانه گرفته اند.

روح الله ایزدخواه، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس برای مقابله با بی ثباتی قیمت در این حوزه پیشنهاد داده است که واحد‌های تولیدی فولاد، ملزم شوند تمامی محصولات خود را در بورس کالا عرضه کنند.

به گفته‌ی این نماینده برخی فولادسازان مطرح کشور با هدف احیای تخصیص غیرشفاف فولاد به شیوه مچینگ، با عرضه کمتر از تعهد تولیداتشان در بورس کالا (عرضه‌هایی به مراتب پایین‌تر از کف تعهد مصوبات ستاد تنظیم بازار)، به دنبال تخریب کارکرد بورس کالا و افزایش غیرمنطقی سطح معاملات بازار بورس هستند.

از سوی دیگر، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن از کاهش چشم‌گیر قیمت فولاد در آینده نزدیک خبر می‌دهد و اعلام میکند: فولادکاران کلان کشور از عرضه تمامی محصولات فولادی در بورس خبر دادند که با تحقق این موضوع، قیمت فولاد کاهش چشم گیری خواهد یافت. فولادگران کلان کشور در صنایع پایین دستی و بالادستی اعلام آمادگی کردند که تمام محصولات خود را در بورس ارائه کنند، تا قیمت‌ها کاهش یابد.

حجت الله فیروزی تاکید کرد: از آنجا که در زنجیره تولید و توزیع فولاد مشکلات بسیاری وجود دارد، کمیسیون صنایع و معادن مجلس گزارشی درباره علل این مشکلات و راهکار‌های لازم برای ساماندهی آن تدوین کرده است. البته تولیدکنندگان، محصولات تولیدی را به شیوه اندک اندک در بورس عرضه می‌کنند و این عملکرد موجب مشکلات کنونی فولاد شده است.

روح‌الله عباسپور نماینده بوئین‌زهرا و آوج نیز در خصوص اعتراض نسبت به گرانی‌ها در فولاد گفت: فولاد اهواز و مبارکه محصول خود را به خارج از کشور ۴۸۰ دلار و به تولیدکننده داخلی ۵۰۰ دلار می‌فروختند که همین امر باعث شد، تولید در حوزه فولاد با چالش روبه‌رو شود و تولیدکنندگان به دلیل عدم تأمین مواد اولیه، بازار‌های خارجی خود را از دست بدهند.

گفتنی است، علی نیکزاد، نایب رییس مجلس شورای اسلامی روز دوشنبه (۲۱ مهر ماه) از فرصت دو هفته‌ای برای به‌ سامان نشستن بازار فولاد خبر داد.

 

مهدی حسنی از تولیدکننده‌های صنعت فولادی در گفتگو با رسانه‌ای در خصوص رانت در این زمینه گفت: اختلاف قیمت ورق آهن در بورس کالا و بازار آزاد فاحش و دو و نیم برابر و قیمت هر کیلو آهن دولتی ۱۲ هزار تومان و در بازار آزاد نیز ۳۰ هزار تومان است که باید نام این حباب قیمتی را رانت بگذاریم، چون عده‌ای با دلال‌بازی موجب بر هم ریختن تعادل قیمت در بازار می‌شوند و همه این‌ها به ضرر تولیدکننده است. همچنین ۹۹ درصد فولاد کشور در داخل تأمین و تولید می‌شود و جهش قیمتی فولاد بیش از جهش قیمتی دلار است و دلالان بیشتر از بار روانی سود می‌جویند.

وی افزود: از ابتدای فعالیت خود در عرصه صنعت تلاش کردیم تا از اداره صنعت کدبورسی بگیریم و ورق آهن موردنیاز خود را از بورس کالا تهیه کنیم، ولی این فرآیند سه‌ ساله است و بروکراسی سخت و پیچیده‌ای دارد که اغلب متقاضیان از خرید کالا در بورس پشیمان می‌شوند.

تولید کنندگانی که در راستای جهش تولید خدمت می‌کنند و نوعی کارآفرین محسوب می شوند، حالا بر این اعتقاد هستند که متضررند، زیرا اگر با دارایی‌های خود به خرید ملک و زمین می‌پرداختند، در حال حاضر به سود بیشتری دست یافته بودند.