بازار سرمایه از نوزدهم مرداد ماه سال جاری وارد یک دوره اصلاح شد که این دوره اصلاح در روز گذشته سومین ماه خود را پشت سر گذاشت و وارد چهارمین ماه خود شد.
به گزارش بورس تابناک، در این مدت راهکارهای مختلفی برای جلوگیری از طولانی تر شدن دوره اصلاح بازار پیشنهاد و اجرایی شد؛ اما هیچ یک از این پیشنهادها و راهکارها، تاکنون ثمره خاصی نداشته اند.
به زعم بسیاری از کارشناسان شاید مهمترین عامل در ریزش بازار، خروج نقدینگی از بازار بوده است. خروج نقدینگی که به دلیل بی اعتمادی به بازار این روزها سرعت بیشتری هم گرفته است.
بخشی از بی اعتمادی به بازار، به دلیل رفتاری است که بعضا از سوی حقوقیها سر میزند، به ویژه اتفاقاتی که در زمان پیش گشایش رخ میدهد و به نوعی این زمان گاهی جهت بازار را تغییر میدهد.
برای اینکه بدانیم در پیش گشایش چه اتفاقاتی رخ میدهد، نمونهای را بررسی میکنیم. تصویر زیر مربوط به معاملات یکی از نمادهای پالایشی در مورخه ۲۷ مهرماه سال جاری است. همان گونه که ملاحظه میکنید در ابتدای زمان پیش گشایش این نماد با صف فروش ۵۱ میلیونی رو به رو بوده است. سپس در میانه زمان پیش گشایش این صف فروش به ۱۴۶ میلیون سهم رسیده و در یک دقیقه باقی مانده به زمان آغاز رسمی معاملات فقط ۲۹ میلیون سهم در صف فروش بوده است؛ این یعنی در فاصله زمانی ۱۵ دقیقه بیش از ۱۰۰ میلیون سهم که در صف فروش بوده، ناپدید شده است!
به همین علت مدتی است که موضوع کاهش زمان پیش گشایش یا حذف آن مطرح شده است و حتی در مورخه ۱۹ آبان ماه ۱۳۹۹ اعلام شد که قرار است زمان پیش گشایش به ۱۵ دقیقه کاهش یابد که ۵ دقیقه پایانی آن، امکان حذف سفارشات وجود نخواهد داشت. این خبری بود که توسط محمود گودرزی، معاون بازار شرکت بورس تهران رسانهای شد.
هر چند کاهش زمان پیش گشایش با توجه به اتفاقاتی که در آن رخ می دهد می تواند مفید باشد، پرسش این است که آیا این کاهش زمان می تواند بازار را به حالت تعادل باز گرداند؟
همایون دارابی تحلیلگر و کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با خبرنگار بورس تابناک در پاسخ به این پرسش ها گفت: واقعیت این است که در برخی بورس ها این زمان پیش گشایش وجود دارد و در برخی بورس های دیگر نیز این زمان پیش گشایش وجود ندارد. وی افزود: زمانی که یک قانونی وجود دارد و به صورت عمده هم اجرا می شود، قطعا تاثیر آن چه در شرایط مثبت و چه در شرایط منفی بازار وجود دارد. به همین علت، تغییر در زمان پیش گشایش به نظر من تفاوت خاصی در مورد بازار ایجاد نخواهد کرد.
این تحلیلگر بورس با اشاره به وجود دامنه نوسان در بازار سرمایه ادامه داد: دوره پیش گشایش به عنوان دوره صف زدن شناخته میشود؛ به این معنا که در این دوره افراد صفهایی را میچینند و ممکن است این صفها با توجه به شرایطی که پیش میآید، طی نیم ساعت تغییر کند.
وی افزود: به نظر من، اگر دامنه نوسان برداشته شود، این زمان دوره پیش گشایش هم میتواند کوتاهتر شود، اما چون در حال حاضر دامنه نوسان داریم، دوره پیش گشایش نسبتا یک دوره طولانی مدت در بازار سرمایه ماست و این دوره طولانی مدت فشار بسیاری را هم به نرم افزار معاملات وارد میکند.
دارابی اظهار داشت: ما امیدواریم به جای کم و زیاد کردن زمان پیش گشایش، حجم مبنا حذف شود، چون حجم مبنا به مثابه مانعی بر سر راه روند کشف قیمت عادلانه در بازار عمل میکند. هم اکنون بسیاری از نمادها به دلیل همین حجم مبنا، درگیر صفهای فروشی هستند که از این صف فروشها کاسته نمیشود. به همین دلیل، اگر روی حجم مبنا کار شود، تاثیر آن به مراتب خیلی بیشتر از کم و زیاد کردن زمان پیش گشایش است. هر چقدر بازار روانتر باشد، تاثیر این دوره پیش گشایش کمرنگتر خواهد شد و عملا، چون برای همه بازار یکسان است، کم و زیاد کردن زمان پیش گشایش تاثیر خاصی بر بازار نخواهد داشت.