موافقت عربستان با عبور هواپیماهای اسرائیلی از حریم هوایی این کشور، امضای توافقنامه نظامی میان آمریکا و قطر، برگزاری نشست شورای امنیت درباره توافق هستهای با ایران و اتهام پراکنی وزرای خارجه آمریکا و بحرین علیه ایران، از جمله مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به نشستهای محرمانه کشورهای عربی خلیج فارس برای حل اختلافات با قطر نیز اشاره کرد.
به گزارش «تابناک»؛ پس از گذشت بیش از سه سال از آغاز بحران در روابط میان قطر و چهار کشور عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر، برخی منابع از پیشرفت میانجیگری کویت برای پایان این بحران خبر میدهند.
به نوشته روزنامه الاخبار، پیشنویس طرح کویت برای حل بحران مذکور به مراحل نهایی خود رسیده و به گونهای است که تمامی طرفها بتوانند خود را پیروز ماجرا معرفی کنند. توافق برای کاهش تنشهای رسانهای نیز در این پیش نویس مطرح شده و دولت سعودی نیز از این طرح استقبال کرده است.
به نوشته این روزنامه، کویت مدتهاست برای وساطت تلاش میکند؛ اما این بار احتمال موفقیت آن بیش از گذشته است. کویت سعی دارد تا پیش از نشست سالانه سران شورای همکاری خلیج فارس در منامه که ماه آتی برگزار میشود، طرفهای بحران را راضی کند تا علنی اختلافات را حل و فصل کنند و در این راستا هر یک از کشورها باید از برخی مواضع خود کوتاه بیایند.
الاخبار در ادامه نوشت: «نواف الاحمد» امیر جدید کویت از سه هفته گذشته میانجیگری خود را شدت بخشیده و در این راستا نشستهای محرمانهای در سطح وزرای خارجه انجام گرفته است. در این راستا «سامح شکری» وزیر خارجه کویت سه روز در کویت مانده است تا در خصوص طرح مورد نظر کویت به گفتوگو بپردازد؛ طرحی که از قاهره میخواهد موضع خود را در قبال اخوانالمسلمین و همچنین شبکه الجزیره تلطیف کند. از این شبکه قطری نیز خواسته شده تا از شدت بیان خود در قبال دولت مصر بکاهد و رسانههای مصری نیز باید اقدام متقابل انجام دهند.
طرح کویت همچنین شامل بازگشت روابط به پیش از آغاز بحران در تمامی سطوح است. در این راستا باید پروازها از سر گرفته شود و شهروندان قطری بتوانند آزادانه به چهار کشور سفر کنند و فعالیتهای تجاری از سرگرفته شده و مرزها بازگشایی شوند. همچنین قطر کمک مالی به بحرین برای عبور از بحران اقتصادی ارائه دهد.
منابع مطلع به روزنامه الاخبار گفتهاند، کویت به تمامی کشورهای دخیل در بحران برای پذیرش توافق فشار میآورد و پیشنویسی توافق شده با «سامح شکری» در ماه جاری، به قاهره ارسال شده تا بررسی بیشتری روی آن صورت گیرد. عبدالفتاح السیسی نیز در دیدار با «احمد ناصر الصباح» وزیر خارجه کویت که برای پیشبرد طرح به قاهره رفته بود، از بازگشت وحدت عربی استقبال کرده، اما گفته که باید مراقب «کارشکنی» قطر بود و دوحه را به بی صداقتی در خصوص این توافق متهم کرد.
الاخبار در ادامه نوشت، کویت در حالی نقش میانجیگری را بر عهده گرفته که تلاش زیادی میکند که حد میانه را نگه دارد. به خصوص اینکه اسلامگراها در پارلمان این کشور، بر سیاست خارجی کویت تأثیرگذار هستند و کویت، تنها کشوری عربی حاشیه خلیج فارس است که پارلمان تا حدودی در تصمیمگیریها نقش دارد.
از سوی دیگر، یکی از دلایل تمایل عربستان و امارات برای حل بحران، سوگیری عمان به سمت قطر است و «هیثم بن طارق» سلطان جدید عمان به دلیل بحران اقتصادی کشورش بیش از گذشته به دوحه نزدیک شده است.
این روزنامه لبنانی همچنین نوشت که عربستان سعودی بیش از امارات و مصر به پایان این بحران علاقهمند است تا از این روی، ضمن اینکه میتواند تمرکز خود را بر بحران یمن بگذارد، موجبات رضایت دولت «جو بایدن» را نیز فراهم سازد. دولتی که سعودیها از رفتار احتمالی وی در قبال «محمد بن سلمان» بیم دارند.
موافقت عربستان با عبور هواپیماهای اسرائیلی از حریم هوایی این کشور
روزنامه "یدیعوت آحارونوت" به نقل از منابع اعلام کرد که عربستان در ابتدا با این امر مخالفت و علت آن را دلایل فنی بیان کرده بود.
این روزنامه پیش بینی کرده بود که پرواز هواپیمای اسرائیلی که قرار است به عنوان اولین پرواز تجاری اسرائیل به امارات در تاریخ ثبت شود، در صورت عدم اجازه عربستان برای عبور از حریم هوایی این کشور، با تهدید لغو شدن روبه روست.
روزنامه اسرائیل الیوم نوشت که موافقت عربستان با این مساله در پی فشارهای آمریکا و مداخله جارد کوشنر، مشاور کاخ سفید صورت گرفت.
روز دوشنبه یک مقام ارشد دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا گفت که عربستان پس از گفتوگوهای مقامات سعودی و جارد کوشنر موافقت کرد که هواپیماهای تجاری اسرائیلی از حریم هوایی آن برای سفر به امارات عبور کنند.
کوشنر و آوی برکوویتس و برایان هوک، فرستادگان ایالات متحده به خاورمیانه بلافاصله پس از ورود به عربستان برای گفتوگو، موضوع را مطرح کردند.
امضای توافقنامه نظامی میان آمریکا و قطر
قطر و آمریکا در چارچوب توافقنامه اجرایی بین وزارتخانههای دفاع دو کشور، توافقنامه نظامی در زمینه فعالیتهای دریایی امضا کردند.
بر اساس این گزارش؛، قطر و آمریکا در چارچوب توافقنامه اجرایی بین وزارتخانههای دفاع دو کشور، توافقنامه نظامی در زمینه فعالیتهای دریایی امضا کردند.
عبدالله حسن السلیطی فرمانده نیروی دریایی قطر از جانب دوحه و ساموئل پاپارو فرمانده نیروی دریایی ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا در خاورمیانه از جانب واشنگتن توافقنامه را در حضور غانم بن شاهین الغانم رئیس ستاد کل نیروهای مسلح قطر امضا کردند.
همچنین عبدالعزیز صالح السلیطی رئیس هیات همکاری بین المللی نظامی قطر و گریتا سی هولتز، کاردار سفارت آمریکا در قطر و شماری از افسران نیروی مسلح قطر در این مراسم حضور داشتند.
در حاشیه مراسم امضای این توافقنامه، غانم بن شاهین الغانم، رئیس ستاد نیروهای مسلح قطر با ساموئل پاپارو فرمانده نیروهای دریایی فرمانده مرکزی آمریکا در خاورمیانه دیدار کرد و طرفین همکاری نظامی میان دو کشور و راه های توسعه آن را مورد بحث و تبادل نظر قرار دادند.
این سفر یک هفته پس از آن روی میدهد که کریستوفر میلر سرپرست وزارت دفاع آمریکا نیز هفته گذشته به دوحه رفت و با مقامهای نظامی این کشور دیدار کرده بود.
حدود ۱۳ هزار نظامی آمریکایی که بیشتر آنان در نیروی دریایی مشغول فعالیت هستند، در پایگاه العدید واقع در ۳۰ کیلومتری جنوب غرب دوحه؛ پایتخت قطر حضور دارند.
آمریکا از این پایگاه که بزرگترین پایگاه نظامی این کشور در خاورمیانه است، برای حمله به مواضع گروهک تروریستی داعش در سوریه و عراق استفاده کرده است.
برگزاری نشست شورای امنیت درباره توافق هستهای با ایران
«جری متیوز ماتجلا» نماینده دائم آفریقای جنوبی در سازمان ملل که ریاست دورهای شورای امنیت را بر عهده دارد، اعلام کرد که این شورا در تاریخ ۲۲ ماه جاری میلادی (۲ دی ماه) نشستی را درباره توافق هستهای با ایران برگزار خواهد کرد.
توافق هستهای برجام که در سال ۲۰۱۵ با مذاکره بین ایران و پنج کشور عضو شورای امنیت به علاوه آلمان (موسوم به کشورهای ۱+۵) حاصل شد، قرار بود در ازای کاهش تحریمها علیه ایران به ایجاد محدودیت در بخشهایی از برنامه هستهای این کشور منجر شود، اما دولت آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ»، اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ آن را نقض کرده و از آن خارج شد.
ایران نیز در واکنش به خروج یک طرفه آمریکا از توافق هستهای اقدام به کاهش تعهدات برجامی خود کرده است. پیشتر، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران گفته بود که تهران آمادگی مذاکره با طرفهای دیگر برجام را دارد، اما در عین حال تا نتیجه لازم به روند کاهش تعهدات هستهای خود ادامه خواهد داد.
اتهام پراکنی وزرای خارجه آمریکا و بحرین علیه ایران
«مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا و «عبداللطیف الزیانی» همتای بحرینی او، روز سهشنبه، در نشست مجازی گفتوگوی راهبردی دو کشور حضور پیدا کردند.
به گزارش پایگاه خبری شبکه سعودی «العربیه»، وزیر خارجه آمریکا در این کنفرانس گفت، این کشور و بحرین در مبارزه علیه «تروریسم» با یکدیگر همکاری دارند.
وزیر خارجه آمریکا که کشورش یکی از حامیان بزرگ تروریسم در خاورمیانه است، در ادامه اظهاراتش با اتهامزنی به ایران مبنی بر حمایت این کشور از گروههای تروریستی مدعی شد که تحریمهای آمریکا، ایران را از این اقدام بازداشته است.
وزیر خارجه آمریکا که کشورش در بسیاری از کشورهای منطقه از جمله یمن و سوریه دخالت دارد و با فروش تسلیحات به ائتلاف سعودی و مشارکت در محاصره یمن باعث کشته شدن هزاران زن و کودک بیگناه شده، در این نشست مدعی شد که «ایران بزرگترین تهدید برای منطقه و جهان است.»
در مقابل وزیر خارجه بحرین گفت: «شراکت با آمریکا سنگ بنای امنیت خلیج [فارس] بود.» او نیز همچون پامپئو در ادامه با اتهامزنی به ایران مدعی شد که این کشور «مقاصد پلیدی» در قبال منطقه دارد.
عبداللطیف الزیانی همچنین مدعی شد که ایران «یک چالش امنیتی» برای منطقه است و از جامعه بینالملل خواست که به اعمال فشار بیشتر علیه ایران ادامه دهد.
الزیانی همچنین مدعی شد، توافق صلح با اسرائیل به «بازترسیم خاورمیانه» کمک خواهد کرد و این کشور به دنبال شکوفایی بیشتر کشورهای منطقه است.
بحرین و رژیم صهیونیستی اخیرا با وساطت «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری فعلی آمریکا عادیسازی کامل روابط خود را اعلام کردند.
علیرغم آنکه مقامهای کشورهای سازشکننده اصرار دارند که در مقابل تعلیق اشغال کرانه باختری با تلآویو روابط خود را با رژیم صهیونیستی عادیسازی کردهاند؛ اما مقامهای رژیم صهیونیستی بارها تأکید کردهاند که مساله الحاق کرانه باختری کماکان در دستور کار قرار دارد و تنها مدتی به حال تعلیق درآمده است.