تویسرکان؛ شهرستانی که به طلای سبز شهرت دارد

به گزارش «تابناک»، رضا رحیمی؛ مساحت این شهرستان ۱۴۶۳ کیلومتر مربع است و ۷/۷ درصد مساحت استان همدان  را در برگرفته است.

 شهرستان تویسرکان دارای دو شهر به نام‌های تویسرکان و سرکان به مرکزیت تویسرکان و دارای ۱۲۶ آبادی، دو بخش و هفت دهستان است. بخش مرکزی شامل چهار دهستان به نام‌های خرم رود، حیقوق نبی، سید شهاب و کرزان رود است. بخش قلقل رود شامل سه دهستان به نام‌های کمال رود، قلقل رود و میان رود است. شهرستان تویسرکان در دره‌های دامنه جنوب غربی کوه الوند قرار گرفته و منطقه‌ای کاملاً کوهستانی با آب و هوای نیمه خشک سرد است.

 در گذشته، شهری قدیمی به نام رودآور، دارای سه قصبه توی، سرکان و شکان بود که پس از حمله مغول، رودآور اهمیت خود را از دست داد و مردم به قصبه توی روی آوردند و این ناحیه به تدریج آباد شد. تویسرکان فعلی از دو کلمه توی و سرکان ترکیب شده، که همان قصبه توی قدیمی است. قصبه شکان در اثر زلزله خراب شده، ولی سرکان به فاصله ۱۰ کیلومتری شمال غربی تویسرکان، هنوز هم وجود دارد و یکی از شهر‌های ییلاقی استان است.

 مدرسه شیخ علی خان، آرامگاه میر رضی الدین آرتیمانی، گنبد حیقوق نبی (ع)، کاروانسرای شاه عباسی فرسفج، پل صفوی فرسفج، قلعه اشتران، قلعه دخترشهرستانه، مسجد و مدرسه شیخ علیخان زنگنه، بازار قدیمی، چنار مسجد باغوار، امامزاده زرهان، شازده ناصر، مسجد جامع و تپه بابا کمال از مراکز دیدنی این شهرستان است.

طبیعت تویسرکان

طبیعت کوهستانی، کوهپایه‌ای و جلگه‌ای در کنار سه رود قلقل رود، کرزان رود و سرکان رود، تویسرکان را به بهشت غرب تبدیل نموده است.

گردو محصول صادراتی تویسرکان محسوب می‌شود و به همین جهت به آن شهر طلای سبز گفته می‌شود. سماق، زعفران، گندم، جو، علوفه، حبوبات، سیب زمینی، سیب، آلو، هلو، گلابی، خیار، شوید و سیر نیز از جمله محصولات زراعی این شهر است.

پارک جنگلی کمربسته

در ۳ کیلومتری تویسرکان در شهر سرکان یکی از بینظیرترین جاذبه‌های طبیعی استان قرار گرفته است. انبوهی از درختان چنار تبریزی، نارون، گردو، سرو و نهری که از میان آن می‌گذرد، منظره‌ی شگفت‌انگیزی را بوجود آورده است.

پنج درخت چنار در کنار هم قرار گرفته‌اند که لقب کهنسال‌ترین درخت چنار جهان (۳۰۰۰ ساله) را دارا می‌باشند. این درختان سربه فلک کشیده، قطور هستند و قطر آن‌ها تا هفت متر هم می‌رسد. این مکان که پیرکمربسته خوانده می‌شود، در واقع محل دفن یکی از سرداران سپاه اسلام است که در جنگ نهاوند در حاشیه رود سرکان دفن می‌شود.

دره گزندر سرابی، دره باغ‌های سرکان، دره باغ‌های آرتیمان و محله قدیمی‌جولستان نیز از جمله مناظر طبیعی بکر تویسرکان است.

مقبره حَبَقّوق نبی تویسرکان

در تویسرکان آرامگاه حیقوق یا حَبَقّوق نبی قرار دارد که به ثبت آثار ملی رسیده است. نام این پیامبر صاحب کتاب بنی اسراییل در تورات اهل عتیق آورده شده است.

ایشان در اورشلیم نگهبان معبد بزرگ سلیمان بوده و برای پیروان یهود مقدس است. در موزه‌ی لوور و موزه‌ی واتیکان نیز تصاویر نقاشی شده و مجسمه مرمری ایشان نگهداری می‌شود.

مقبره‌ای شبیه به آرامگاه دانیال نبی در یک هشت ضلعی آجری با سقف مخروطی و چندین کنگره‌ی آجری برجسته به شکل مثلث مزین به کاشی‌کاری طاق‌نما و طرح ستاره‌ی شش‌پر داوود (نماد دین یهود) در یک کیلومتری غرب تویسرکان با قدمت بیش از ۲۶۰۰ سال قرار دارد.

راسته بازار تویسرکان

بازار سرپوشیده تویسرکان با قدمت ۲۷۰ سال در کنار میدان اصلی شهر قرار دارد. این بازار مسیر دسترسی به چهار بنای تاریخی را در چهار راسته‌ی فرعی خود دارد. حمام خان، مسجد جامع سرابی، چنار مسجد باغوار و مدرسه شیخ علیخان زنگنه در انتهای این چهار راسته در راسته‌ی اصلی بازار می‌باشند.

سوغات تویسرکان

نقل‌های مخصوص تویسرکانی، پشمک، بادام، برگه آلو، برگه زردآلو، سماق تازه و سماق کوبیده و البته گردو جز سوغاتی‌های خوشمزه این شهر است. وفور درختان گردو در این منطقه هنر خراطی، ظریف‌کاری و منبت‌کاری را نیز به همراه داشته است. کار چوبی و فرش‌های دستبافت رنگی نیز از صنایع دستی تویسرکان است.

در سفر به این شهر آش سماق، آش قوربا، آش بادمجان، آش ترخینه، آش دوغ، آش قمری، کوفته نخود، آبگوشت یخنی و خورشت فسنجان را نوش جان کنید.

آداب و رسوم مردم تویسرکان

تویسرکانی‌ها در سفره شب یلدای خود «کلم برگ» و در سفره هفتسین خود «نان ساجی» قرار می‌دهند. نوع پوشش و مراسم کوسه زنی، شال اندازی و خوردن آش ترش در روز طبیعت نیز از جمله آداب رسوم مردمان این شهر است.

چه موقع و چگونه به تویسرکان برویم؟

فصل بهار تا فصل تابستان و اوایل فصل پاییز، زمان بارور شدن درختان گردو و نوبرانه کردن گردوی تازه آن هم در هوای مطبوع، بهترین زمان سفر است. روستای کرزان تویسرکان با داشتن دیدنی‌هایی، چون آرامگاه شاهزاده ناصر، آرامگاه عبدالله، قلعه و پل تاریخی عصر قاجاریه در این فصول دیدن دارد.

تهران ۳۸۹ کیلومتر با تویسرکان فاصله دارد و از دو مسیر آزادراه ساوه-همدان و مسیر قم، اراک، شازند و ملایر برای رسیدن به این شهر راه وجود دارد.

از همدان تا تویسرکان ۹۰ کیلومتر فاصله است. یک مسیر کوهستانی و نسبتا سختی از جاده گنجنامه همدان تا تویسرکان وجود دارد که از نظر زمانی از جاده همدان جوکار کمتر است. نهاوند در فاصله‌ی ۶۸ کیلومتری تویسرکان و لرستان نیز در ۲۰۴ کیلومتر با تویسرکان قرار دارد.

منبع:  سایت جاده