بیانیه تروئیکای اروپا درباره تصمیمات هستهای ایران، پیام ملک سلمان به رئیس جمهور عراق، ادعاهای بی اساس دبیر کل اتحادیه عرب علیه ایران و برجام و اختلاف امارات و عربستان بر سر حل بحران قطر از جمله مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به گفتوگوی تلفنی امیر قطر با سران کویت و عمان نیز اشاره کرد.
به گزارش «تابناک»؛ «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر با «نواف الأحمد» امیر کویت و «هیثم بن طارق» سلطان عمان تلفنی گفتوگو کرد.
بنا بر گزارش خبرگزاری کویت (کونا)، امیر قطر در این تماس تلفنی از تلاشهای کویت برای حفظ وحدت اعضای شورای همکاری خلیج فارس قدردانی کرد.
دو طرف همچنین روابط برادرانه و روند اقدام مشترک کشورهای حاشیه خلیجفارس را بررسی کردند.
خبرگزاری عمان نیز گزارش کرد که سلطان هیثم بن طارق امروز دوشنبه تماس تلفنی از امیر قطر دریافت و دو طرف همکاریهای دوجانبه را بررسی کردند.
به جزئیات گفتوگوهای امیر قطر با سران کویت و عُمان اشارهای نشده است؛ اما روز جمعه «احمد ناصر المحمد الصباح» وزیر خارجه کویت اجرای گفتوگوهای سازنده برای پایان دادن به بحران قطر را تأیید کرده بود.
همچنین امیر کویت با ارسال پیامهای مکتوب جداگانهای به امیر قطر و «سلمان بن عبدالعزیز»، شاه سعودی از آنها به دلیل تلاش برای مهار بحران و دستیابی به توافقی جهد ایجاد وحدت در میان اعضای شورای همکاری خلیجفارس قدردانی کرده بود.
روابط چهار کشور عربی عربستان سعودی، مصر، امارات و بحرین با قطر به دنبال اولین سفر خارجی «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا در سال ۱۳۹۶ (۵ ژوئن ۲۰۱۷) به ریاض و اتهامهای چهار کشور یادشده علیه دوحه قطع است و تلاشهای آمریکا و کویت طی این مدت برای حل این بحران به منظور اعمال فشار بیشتر به ایران راه به جایی نبرده است.
بیانیه تروئیکای اروپا درباره تصمیمات هستهای ایران
فرانسه، آلمان و انگلیس طی بیانیهای از برنامه ایران برای نصب سانتریفیوژ در سایت نطنز ابراز نگرانی کردهاند.
این سه کشور اروپایی در بیانیه خود اعلام کردند، اگر ایران در حفظ فضای دیپلماسی جدی است، باید به تعهدات خود در برجام پایبند باشد.
در بیانیه تروئیکای اروپایی آمده است: ما دولتهای فرانسه، آلمان، پادشاهی متحده تلاشهای خستگیناپذیری برای حفظ برنامه جامع اقدام مشترک داشتهایم.
این توافق، دستاوردی کلیدی در زمینه دیپلماسی چندجانبه و معماری منع اشاعه جهانی به شمار میرود.
ما بر اساس این باور که برجام سهم قابل توجهی در اعتمادسازی در خصوص ماهیت صرفاً صلحآمیز هستهای ایران و همچنین در خصوص صلح و امنیت بینالمللی خواهد داشت، بر سر برجام مذاکره کردیم.
این توافق همچنان بهترین روش و در حال حاضر تنها روش برای نظارت بر برنامه هستهای ایران و محدودسازی آن میباشد.
اطلاعیه اخیر ایران به آژانس بینالمللی انرژی اتمی مبنی بر اینکه قصد نصب سه آبشار جدید از سانتریفیوژهای جدید در کارخانه غنیسازی سوخت در نظنز دارد، مغایر با برجام و به شدت نگرانکننده است.
علاوه بر این، ما با نگرانیهای عظیم از قانون اخیری که به تصویب مجلس ایران رسیده باخبر شدهایم.
چنانچه این قانون اجرایی شود، برنامه هستهای ایران را به نحو محسوسی توسعه خواهد داد و دسترسیهای نظارتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را محدود خواهد کرد.
این اقدامات، ناسازگار با برجام و تعهدات وسیعتر هستهای ایران خواهند بود.
اگر ایران در خصوص حفظ فضایی برای دیپلماسی جدیت دارد، نباید این گامها را اجرایی کند.
چنین اقدامی، تلاشهای مشترک ما برای حفظ برجام را به خطر خواهد انداخت و خطر لطمه زدن به فرصتهای مهم بازگشت به دیپلماسی با دولت جدید آمریکا را به همراه دارد.
ما در چهارچوب برجام به اقدامات ناسازگار ایران رسیدگی خواهیم کرد.
از اظهارات رئیسجمهور منتخب آمریکا، جو بایدن در خصوص برجام و توسل به مسیرهای دیپلماتیک برای پرداختن به نگرانیهای گستردهتر در خصوص ایران استقبال میکنیم. این در راستای منافع همه ماست.
رسانههای غربی سه روز قبل گزارش دادهاند که آژانس بینالمللی انرژی اتمی به کشورهای عضو اعلام کرده است که ایران تصمیم به نصب تعداد بیشتری از سانتریفیوژهای پیشرفته IR-2M در تأسیسات هستهای نطنز دارد.
ابراز نگرانی کشورهای اروپایی از کاهش تعهدات برجامی ایران در حالی است که این سه کشور نه تنها به تعهدات خود ذیل برجام عمل نکردند، بلکه با تحریم های اعمالی آمریکا همراهی کردند.
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه درباره مواضع برجامی کشورهای اروپایی گفت: موارد عدم پایبندی اروپا در ابعاد تحریمی کاملا روشن است و در کمیسیون مشترک به اروپا گفته شده است. اینکه عده ای سعی کنند، مسیری را که آمریکا و رژیم ترامپ از طریق فشار حداکثری به دست بیاورد، از طریق دیگری که اسم آن را گفتوگو بگذارند، به دست بیاورند، شدنی نیست و در تهران خریدار ندارد. آنها باید به تعهدات خود بازگردند و برادری خود را ثابت کنند. ایران در چارچوب تصمیمات خود اعلام کرده است که اقدامات کاهشی برگشت پذیر هستند.
پیام ملک سلمان به رئیس جمهور عراق
ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان پیام خود را به وسیله ماجد القبصی، وزیر تجارت و سرمایهگذاری عربستان به برهم صالح، رئیسجمهوری عراق رساند؛ این پیام مربوط به تقویت روابط دوجانبه در زمینههای مختلف به منظور تقویت امنیت و ثبات بود.
رئیسجمهوری عراق در کاخ السلام در بغداد، میزبان این مقام عربستانی بود. در ابتدای این دیدار القصبی سلام و درود ملک سلمان و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان را به رئیسجمهوری عراق رساند.
آنها در این دیدار روابط مستحکم بین دو کشور و دو ملت و راههای تقویت آن در تمام زمینهها را بررسی کردند.
رئیسجمهوری عراق بر اهمیت تقویت روابط بین دو کشور و تقویت چشماندازهای همکاری در زمینههای مختلف و تلاش روی توافقات و یادداشتهای تفاهم امضا شده بین دو کشور در تمام زمینههای اقتصادی، سرمایهگذاری و تبادل تجاری و تقویت آن به سمت همکاری و هماهنگی مشترک در جهت منافع دو کشور تاکید کرد.
ادعاهای بی اساس دبیر کل اتحادیه عرب علیه ایران و برجام
«احمد ابوالغیط» دبیرکل اتحادیه عرب، شامگاه روز دوشنبه، در همایشی با دانشجویان دانشگاه قاهره به مسائل مختلفی از جمله توافق هستهای با ایران پرداخت.
به گزارش پایگاه خبری شبکه «اسکای نیوز»، دبیرکل اتحادیه عرب در ارتباط با برجام مدعی شد که «جو بایدن»، رئیسجمهور منتخب آمریکا با تلاش برای بازگشت به توافق هستهای با ایران، این پرونده را «به شکلی متفاوت» مدیریت خواهد کرد.
احمد ابوالغیط در ادامه مدعی شد که بازگرداندن توافق هستهای، بدون «تغییر رفتار منطقهای ایران» کشورهای منطقه را تهدید میکند.
او همچنین در بخش دیگری از اظهاراتش به انقلابهای کشورهای عربی پرداخت و گفت که این رخدادها منجر به تضعیف بسیاری از کشورهای منطقه شده است؛ مسالهای که به ایران این امکان را داد که «هژمونی دیرینه» خود را باز پس بگیرد و از طرفی دیگر، «بهار عربی» برای ترکیه این زمینه را فراهم کرد که تصور کند به دوره امپراتوری عثمانی بازگشته است.
دبیرکل اتحادیه عرب همچنین در ادامه گفت که دولت جدید آمریکا برای ازسرگیری مذاکره میان فلسطینیان و «اسرائیلیها» در اسرع وقت تلاش خود را به کار خواهد بست.
او همچنین در این خصوص گفت هر اقدامی که به هدف برپایی کشور فلسطین کمک کند، اقدامی «مثبت» است که باید از آن حمایت شود.
اظهارات دبیرکل اتحادیه عرب در حالی است که «فیصل بن فرحان بن عبدالله آل سعود» وزیر خارجه عربستان سعودی نیز روز شنبه هفته جاری از آمریکا خواست تا در هر توافق احتمالی با ایران، با کشورهای عربی خلیج فارس، مشورت شود.
از طرفی دیگر، «عبداللطیف بن راشد الزیانی» وزیر خارجه بحرین نیز روز شنبه در نشست گفتوگوهای منامه گفت که هر گونه اصلاحات در برجام باید نگرانی کشورهای منطقه را برطرف کند.
اظهارات مقامهای یادشده پس از آن است که جو بایدن نماینده دمورکراتها در انتخابات آمریکا در اظهارات خود تصریح کرد که به توافق هستهای با جمهوری اسلامی ایران بازخواهد گشت.
اختلاف امارات و عربستان بر سر حل بحران قطر
توئیت «عبدالخالق عبدالله» مشاور «محمد بن زاید» و انتقاد ضمنی از مهجور ماندن امارات در روند گفتوگوهای حل بحران قطر، تصویر جدیدی از شرایط حاکم بر کشورهای عربی خلیج فارس به دست داده است.
به نوشته القدس العربی، این استاد دانشگاه اماراتی و نزدیک به دایره قدرت در ابوظبی در توئیتر خود نوشت: «قطار صلح خلیجی، بدون اطلاع و موافقت و استقبال امارات، یک میلیمتر هم حرکت نخواهد کرد.»
همین نوشته کوتاه، کافی بود تا شخصیتهای رسانهای سعودی نوک پیکان حملات خود را متوجه عبدالخالق عبدالله کرده و او را به تلاش برای ممانعت از حل بحران میان قطر و چهار کشور محاصره کننده محکوم کنند.
«ترکی احمد» استاد دانشگاه عربستانی و از افراد نزدیک به محمد بن سلمان، در پاسخ به عبدالخالق عبدالله، مدعی شد که هیچ کشوری نمیخواهد امارات را در روند گفتوگوها جای ندهد و مشاور بن زاید نباید طوری سخن بگوید که در دیگران چنین شبههای به وجود آید و مانعی در مسیر به ثمر رسیدن رایزنیها شود.
این استاد دانشگاه اماراتی چندی پیش پس از صدور بیانیه کویت در خصوص پیشرفت در مسیر گفتوگوهای حل بحران قطر، با کم اهمیت جلوه دادن این بیانیه نوشت که صرفا طرفین توافق کردهاند که از شدت بیان خود بکاهند، وگرنه مصالحهای شکل نگرفته است. او تمایل کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس برای کاهش شدت تنش را اقدامی پیشدستانه برای بهبود شرایط پیش از آمدن دولت بایدن دانسته بود.
القدس العربی در ادامه به نقل از منابع مطلع عربی نوشت: موضع دولت امارات در قبال مصالحه با قطر، موجب عصبانیت تعدادی از کشورها شده و ابوظبی تا کنون موضع صریحی در قبال اعلامیه کویت نگرفته است و رسانهها مواضع افراد نزدیک به دایره قدرت در امارات را همان موضع رسمی این کشور میدانند.
روز جمعه «احمد ناصر المحمد الصباح» وزیر خارجه کویت از اجرای گفتوگوهای سازنده برای پایان دادن به بحران سه ساله قطر با امارات، عربستان سعودی، بحرین و مصر خبر داده بود؛ گفتوگوهایی که گفته میشود با فشار آمریکا شاهد پیشرفت است. اما «عبدالخالق عبدالله» شنبهشب در توییتی مبهم نوشت: «دیگر زمان اینکه واشنگتن دستور دهد و پایتختهای خلیجی بله قربان بگویند، گذشت!»