به گزارش «تابناک» به نقل از روزنامه خراسان، ایران از دی ۱۳۹۰ تا دی ۱۳۹۲ در سایت هستهای فردو اقدام به غنی سازی ۲۰ درصدی میکرد و توانسته بود در این مدت ۴۱۶ کیلوگرم اورانیوم را با این غنا تولید کند. با اجرای توافق ژنو، کشورمان به صورت موقت و از دی ۹۴ با اجرای برجام به صورت دایمی غنی سازی ۲۰ درصدی را در فردو متوقف کرد.
از آن زمان تا روز ۱۶ تیرماه ۱۳۹۸ ایران سقف ۳.۶۷ درصد غنی سازی را رعایت و از آن پس اعلام کرد دیگر سقفی برای غنی سازی خود ندارد، اما در عمل نیز در این مدت بیش از ۴.۵ درصد غنی سازی را در دستور کار نداشت ضمن این که تاسیسات فردو نیز همچنان تعطیل بود.
از ۱۵ دی ۹۸ با اجرای گام چهارم کاهش تعهدات کشورمان، این محدودیت نیز کنار گذاشته شد و فردو بار دیگر شاهد غنی سازی البته با غنای کمتر از ۵ درصد بود. از دیروز و با اجرای بند یک قانون هستهای مجلس، ایران بار دیگر بعد از هفت سال وارد فضای تولید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد شد. بر اساس نظر کارشناسان با توجه به تزریق گاز از روز دوشنبه، به نظر میرسد ظرف امشب یا بامداد فردا اولین محصول اورانیوم با غنای ۲۰ درصد را دریافت کنیم و عملا این روند فعال شود.
یک کارشناس غنی سازی در سازمان انرژی اتمی برای خراسان توضیح داد که به منظور تولید اورانیوم غنی شده با غنای ۲۰ درصد دو آبشار ۱۷۴تایی زوج و فرد از ماشینهای سانتریفیوژ در فردو درگیر میشوند. ابتدا خوراک UF۶ غنی شده ۳.۵ درصد به آبشار فرد تزریق میشود که محصول آبشار اول حدود۲۰ درصد غنی شده و یک تا ۲ درصد تهی شده است. از سوی دیگر در آبشار زوج که به آبشار فرد وصل است (کوپل شده)، تهی شده یک تا ۲ درصد را وارد میکنیم که غنی شده ۸ درصد حاصل میشود و این دوباره خوراک آبشار فرد میشود تا باز اورانیوم غنی شده۲۰ درصدی به ما بدهد در انتهای این فرایند مواد با غنای۲۰ درصدی به عنوان محصول و مواد با غنای ۰.۷ درصد به عنوان تهی شده حاصل میشود. با توافق ژنو تنها کاری که انجام دادیم، این بود که راه ارتباطی میان آبشار فرد و زوج را قطع کردیم (کوپل را بر هم زدیم) و این راه ارتباطی که یک شیر هستهای بود، توسط آژانس پلمب شد.
هرچند با اراده و تصمیم جمعی نظام، پلمبها شکسته و کار تولید اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده از سر گرفته شده است، اما جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده مجموعه اقداماتی که در قالب گامهای پنجگانه کاهش تعهدات هستهای و همین قانون اخیر انجام داده، برگشتپذیر است، اما شرط آن لغو کامل همه تحریمها اعم از هستهای و غیر هستهای و ایجاد وضعیتی متناسب با روح برجام است.