واکنش سازمان ملل به آشتی عربستان و قطر، برکناری مشاور نخست وزیر عراق به دلیل اظهارات علیه شهید سلیمانی، تحریم۱۶ شرکت و یک فرد مرتبط با ایران از سوی آمریکا و تمدید معافیت بغداد از تحریمهای ایران از جمله مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به بیانیه پایانی نشست آشتی قطر و محور عربستان سعودی نیز اشاره کرد.
به گزارش «تابناک»؛ «فیصل بن فرحان آل سعود»، وزیر خارجه عربستان سعودی گفت که نشست سران کشورهای عربی شورای همکاری خلیج فارس در این کشور، مصالح عالی این شورا را ارتقا داد و بیانیه این نشست، خواستار تقویت همکاریها و احترام بر اساس حسن همجواری است.
او در نشست خبری مشترک با «نایف فلاح الحجرف»، دبیر شورای همکاری خلیج فارس بعد از برگزاری نشست در شهر «العُلا» گفت که اگر همبستگی و نقش مهم کویت و ایالات متحده آمریکا نبود، این نشست به اهداف خود نمیرسید.
چهل و یکمین نشست سران شورای همکرای خلیج فارس به میزبانی عربستان سعودی بعد از نزدیک به چهار سال تنش و قطع کامل روابط بین محور ریاض (امارات، بحرین و مصر) با قطر امروز سهشنبه برگزار شد و بنا به درخواست پادشاه سعودی این نشست به احترام تلاشهای سلطان سابق عمان و امیر سابق کویت برای پایان دادن به این تنش و خصومت، نشست سران سلطان قابوس و امیر صباح نام گرفته است.
بیانیه پایانی نشست آشتی بین قطر و محور عربستان سعودی
کشورهای شرکت کننده در این نشست بعد از پایان آن بیانیهای را منتشر کردند. نایف فلاح الحجرف، دبیر شورای همکاری خلیج فارس این بیانیه را قرائت کرد.
در این بیانیه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، بر عدم نقض حاکمیت هیچ یک از کشورها و هدف قرار دادن امنیت کشورهای عضو تأکید کردند.
این بیانیه همچنین خواستار تقویت نقش شورای همکاری خلیج فارس از طریق در پیش گرفتن مواضع سیاسی واحد و افزایش همکاریهای راهبردی شد.
مصر به رغم اینکه عضو شورای همکاری نبود، در سطح وزیر خارجه در این کشور شرکت و بیانیه نشست العلا را امضا کرد. کشورهای عضو این شورا، این اقدام قاهره را بیانگر تقویت روابط برادرانه دانستند.
دبیر شورای همکاری خلیج فارس در نشست امروز، پیروزی بایدن را در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تبریک گفت؛ توافق العُلا راه را برای تکامل شورای همکاری خلیج فارس هموار خواهد کرد.
علاوه بر وزیر خارجه مصر، در این نشست «جرد کوشنر»، مشاور ترامپ و «آوی برکوویتس»، دستیار رئیسجمهوری آمریکا، و «برایان هوک»، مشاور ویژه وزارت خارجه این کشور حضور داشتند و به محض اعلام توافق العلا، وزارت خارجه آمریکا و «ایوانکا ترامپ»، دختر ترامپ از آن استقبال کردند.
وزیر خارجه سعودی بعد از قرائت بیانیه در پاسخ به سؤال خبرنگاران ایران را به مداخله در امور کشورهای منطقه و ایجاد جنگ و درگیری در منطقه متهم کرد و گفت که تعامل با تهدیدهای ایران به یک موضع واحد نیاز دارد.
بن فرحان گفت که این نشست، دفتر اختلاف با قطر را کاملاً بست و روابط دیپلماتیک از امروز کامل به همان شکل پیشین برمیگردد. او نشست امروز را نشست آشتی دانست و گفت که این نشست به گذشته پایان داده و به آیندهای که همکاری شاهبیت آن باشد، چشم دوخته است.
او نشست امروز را دستاورد تاریخی مهم دانست و گفت که کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به دنبال تکمیل این دستاورد در چارچوب تقویت جایگاه این شورا هستند.
واکنش سازمان ملل به آشتی عربستان و قطر
روز دوشنبه احمد ناصر الصباح، وزیر امور خارجه کویت اعلام کرد، عربستان سعودی محاصره دریایی، هوایی و زمینی خودش علیه قطر را پیش از نشست سران شورای همکاری خلیج فارس لغو میکند.
فرحان حق، سخنگوی سازمان ملل گفت: ما از اطلاعیه گشایش حریم هوایی، مرزهای زمینی و دریایی میان عربستان و قطر استقبال میکنیم. امیدواریم که تمام کشورهای دخیل در این مناقشه، عملکرد مثبتی برای ادامه دادن به مسیر حل و فصل اختلافاتشان و تاکید بر اهمیت اتحاد برای صلح و توسعه منطقهای نشان دهند.
انتظار میرود، هماهنگیهای نهایی برای ازسرگیری پروازها در نشست شورای همکاری خلیج فارس در ریاض مشخص شود. تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر برای اولین بار از سال ۲۰۱۷ در نشست امروز حاضر شده است.
برکناری مشاور نخست وزیر عراق به دلیل اظهارات علیه شهید سلیمانی
«هشام داود» مشاور نخست وزیر عراق از کار معلق شده است. وی به دلیل اظهاراتی که اخیراً علیه «شهید سلیمانی» مطرح کرده بود، از کار تعلیق شد.
بر اساس این گزارش، مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق پس از جنجالها پیرامون اظهارات مشاور خود، او را از کار تعلیق کرد. تاکنون منابع رسمی دولتی عراق در خصوص این خبر واکنش رسمی نداشتهاند.
اظهارات مشاور نخست وزیر عراق درباره شهید سلیمانی جنجال زیادی را در صحنه سیاسی عراق به پا کرده بود. وی در سخنانی در خصوص شهید سلیمانی مدعی شده بود، او به هر ترتیبی که میخواست به عراق وارد و خارج میشد!
در واکنش به این اظهارات فرافکنانه، «احمد الاسدی» نماینده پارلمان عراق گفت: سردار سلیمانی یک شخصیت ارزشمند، معنوی و رسمی در کشور خود و نیز در کشورهایی که مفتخر به میزبانی وی شدند، بود.
الاسدی در ادامه یادآور شد: شهید سلیمانی آشکارا، به طور رسمی و از طریق کاملاً قانونی وارد عراق می شُد. مقامات ملی و رسمی در عراق نه با فرش قرمز که با دلها و قلبهایشان از شهید سلیمانی استقبال کردند.
این نماینده پارلمان عراق همچنین اظهار داشت: زمانی که سردار سلیمانی برای دفاع از خاک کشور ما از این سنگر به آن سنگر در رفت و آمد بود و در نهایت هم خون پاکش در سرزمین ما ریخته شد، جنابِ مشاور نخست وزیر عراق کُجا بود؟
الاسدی در ادامه تصریح کرد: آیا آقایِ مشاور نخست وزیر میتوانند به ما درباره جولان هزاران نظامی آمریکایی در زمین و آسمانمان پاسخ بدهند؟ این نظامیان بدون ویزایی که مشاور نخستوزیر از آن سخن گفته است، در خاک عراق جولان میدهند.
تحریم شانزده شرکت و یک فرد مرتبط با ایران از سوی آمریکا
در ادامه مواضع خصمانه واشنگتن علیه تهران، وزارت خزانه داری آمریکا روز سه شنبه از اعمال تحریمهای جدیدی علیه بخش فولاد در ایران خبر داد.
در بیانیه صادره از سوی وزارت خزانه داری آمریکا در این خصوص اعلام شده است که دفتر کنترل داراییهای خارجی این وزاتخانه (OFAC)، ۱۶ شرکت که بیشتر آنها با تولید فولاد مرتبط هستند را در لیست تحریمهای جدید ضدایرانی خود قرار داده است.
بر اساس بیانیه وزارت خزانه داری آمریکا، این لیست شامل ۱۳ شرکت ایرانی و همچنین سه شرکت در کشورهای آلمان، انگلیس و چین است.
در این لیست به طور ویژه اسامی مجتمع فولاد صنعت بناب، مجتمع فولاد گیلان، مجتمع ذوب آهن فولاد خزر، مجتمع صنعتی ذوب آهن پاسارگاد، شرکت فولاد سیرجان ایرانیان، مجتمع فولاد البرز غرب، مجتمع صنعتی اسفراین و شرکت فولاد زرند ایرانیان به چشم میخورد.
وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا همچنین نام «مجید سجده» مدیر اجرایی شرکت حمل و نقل حافظ دریا آریا را در لیست جدید تحریمهای خود قرار داده است.
وزارت خزانهداری آمریکا در بیانیه خود اعلام کرد: امروز دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری یک شرکت چینی عرضهکننده الکترودهای گرافیتی که محصولی کلیدی در تولید فولاد به شمار میرود، در فهرست تحریم قرار داد. دوازده شرکت ایرانیِ تولیدکننده فولاد و سایر محصولات فلزی نیز به همراه سه نمایندگی خارجی فروش یک شرکت اصلی فعال در زمینه فلزات و معدن ایران هم تحریم شدند.
تمدید معافیت بغداد از تحریمهای ایران
یک مقام مسئول عراقی در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه (AFP) گفت که آمریکا با تمدید سه ماهه معافیت عراق از تحریمهای تحمیلی علیه ایران در بخش انرژی موافقت کرده است و به بغداد اجازه داده خواهد شد تا به واردات گاز و برق از جمهوری اسلامی ایران ادامه دهد.
وی که خواست نامش فاش نشود، گفت: این معافیت جدید که زمان آن طولانیتر از معافیتهای سابق است نتیجه مذاکرات طولانی است.
واشنگتن از بعد خروج از توافق هستهای برجام، چندین بار بغداد را از این تحریمها معاف کرده است. دورههای این معافیتها معمولاً ۹۰ تا ۱۲۰ روزه بوده است. اما در چند نوبت اخیر این معافیتها به ۴۵ تا ۶۰ روز کاهش یافته بود که به اعتقاد تحلیلگران کوتاه شدن دوره این معافیتها احتمالا نشانهای از وجود اختلاف در روابط آمریکا و عراق و اعمال فشار واشنگتن بر بغداد بر سر برخی مسائل است.
به موجب این معافیت جدید ـ که هنوز رسما از سوی بغداد اعلام نشده است ـ عراق همچنان میتواند تا آوریل آینده از همسایه شرقی خود برق و گاز بخرد.