گزارش «فوق محرمانه» کمیته حقیقتیاب عراقی درباره ترور حاج قاسم و ابومهدی، هشدار وزیر دفاع عراق نسبت به جنگ داخلی، استقبال مسکو از توافق آشتی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و مقابله پدافند هوایی سوریه با اهداف متخاصم در آسمان جنوب دمشق، از جمله مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به بیانیه تروئیکای اروپایی علیه برنامه هستهای ایران نیز اشاره کرد.
به گزارش «تابناک»؛ وزرای امور خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام، روز چهارشنبه، طی یک بیانیه مشترک ضمن ابراز نگرانی از آغاز غنیسازی اورانیوم در سطح ۲۰ درصد در تأسیسات هستهای فردو مدعی شدند که این اقدام ایران، تلاشها برای حفظ برجام را تضعیف میکند.
وزرای امور خارجه تروئیکای اروپایی ـ که دولتهای متبوعشان با کوتاهی در اجرای تعهدات برجامی خود در نهایت ایران را مجبور به واکنش در قالب کاهش تعهدات هستهای کردند ـ در این بیانیه اظهار داشتهاند: «ما عمیقاً از آغاز غنیسازی اورانیوم تا سطح ۲۰ درصد در تأسیسات زیرزمینی مجتمع غنیسازی سوخت فردو توسط ایران نگرانیم. این اقدام که هیچگونه توجیه معتبر غیرنظامی ندارد و ریسکهای بسیار مهمی را از لحاظ مسائل منع اشاعه به دنبال دارد، نقض آشکار تعهدات ایران ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است و این توافق را بیش از پیش تحت فشار قرار میدهد.»
در ادامه این بیانیه، وزرای خارجه سه کشور اروپایی در خصوص اقدام هستهای اخیر ایران مدعی شدهاند: «این یک تحول منفی است که تعهد اعضای برجام در روز ۲۱ دسامبر (۱۰ دی) برای حفظ برجام را تضعیف میکند. این اقدام همچنین فرصت مهم بازگشت به دیپلماسی با دولت آینده آمریکا را نیز به خطر میاندازد.»
وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان در ادامه این بیانیه مشترک اعلام کردهاند: «ما قویاً از ایران میخواهیم که غنیسازی اورانیوم تا سطح ۲۰ درصد را بدون تأخیر متوقف کند، برنامه غنیسازی خود را به حد مورد توافق در برجام بازگرداند و از هرگونه اقدام تنشزا که فضا برای دیپلماسی مؤثر را کاهش میدهد، بپرهیزد.»
در پایان این بیانیه تأکید شده است: «ما با مشارکتکنندگان باقیمانده در برجام در تماس نزدیک خواهیم بود تا نحوه مواجهه با عدم رعایت برجام از سوی ایران را در چارچوب برجام ارزیابی کنیم.»
اعضای اروپایی برجام در حالی طی بیانیههای متوالی از ایران میخواهند به تعهدات هستهای خود ذیل برجام پایبند باشد که خودشان تاکنون کوچکترین تلاشی برای انجام تعهداتشان نکردهاند. آنها از زمان خروج آمریکا از برجام در اردیبهشتماه ۱۳۹۸ تاکنون بارها به ایران وعده دادهاند که خسارات خروج آمریکا از برجام را جبران خواهند کرد؛ اما تاکنون هیچ یک از وعدههای آنها از جمله راهاندازی یک سازوکار مالی برای تسهیل تجارت با ایران عملی نشده و یا صرفاً در حد اقدامات نمایشی مانده است.
گزارش «فوق محرمانه» کمیته حقیقتیاب عراقی درباره ترور حاج قاسم و ابومهدی
پایگاه خبری «الفرات» از انتشار یک نسخه از گزارش «فوق محرمانه» کمیته حقیقتیاب وزارت کشور عراق درباره جنایت ترور شهیدان سردار «قاسم سلیمانی» فرمانده نیروی قدس سپاه انقلاب اسلامی و «ابومهدی المهندس» نائب رئیس سازمان الحشد الشعبی و شماری از همرزمانشان در جاده فرودگاه بغداد در سوم ژانویه ۲۰۲۰، خبر داد.
تشکیل کمیته حقیقتیاب به دستور عبدالمهدی
در نسخه منتشره این گزارش فوق محرمانه آمده است که کمیته حقیقتیاب وزارت کشور عراق در تاریخ هشتم ژانویه (پنج روز پس از حمله تروریستی مذکور) به دستور «عادل عبدالمهدی» نخستوزیر وقت عراق به ریاست «یاسین الیاسری» وزیر کشور وقت تشکیل شد.
اعضای کمیته
بر اساس این گزارش، دیگر اعضای این کمیته تحقیقات علاوه بر وزیر کشور وقت، عبارت بودند از: سرلشکر ستاد «عبدالامیر رشید یارالله، معاون فرماندهی عملیات مشترک، سرلشکر ستاد «سعد مزهر محسن» مدیر استخبارات نظامی، سرلشکر ستاد جبار عبید کاظم، فرماندهی پدافند، سرلشکر ستاد «محمد فاضل عباس» از دفتر نخستوزیر، سرتیپ خلبان «شهاب جهاد علی» فرمانده نیروی هوایی، «حمید رشید فلیح» معاون رئیس سرویس امنیت ملی عراق، سرتیپ «ضیاء عبدالعزیز سعد» مدیر کل سرویس اطلاعات ملی عراق، سرتیپ «محمد خنجر تقی» مدیر اطلاعات سازمان الحشد الشعبی، سرتیپ «ولید خالد علی اکبر» مدیر اداره مبارزه مبارزه با جرایم بغداد، «علی خلیل ابراهیم» مدیر کل سازمان هواپیکایی کشور، «فاضل کاطع بدن» مدیر کل هوانوردی از وزارت حمل و نقل.
ماموریت تعریف شده برای کمیته تحقیق
ماموریت این کمیته، تحقیق درباره نحوه هدف قرار گرفتن خودروهای سازمان الحشد الشعبی در جاده فرودگاه بینالمللی بغداد در تاریخ سوم ژانویه ۲۰۲۰ و بررسی کلیه جزئیات مربوط به این حمله و اطلاع از حقایق آن و ارائه پیشنهادهای لازم برای پیگیری بهتر این پرونده بود.
اقدامات صورت گرفته برای جمعآوری اطلاعات
بر اساس سند منتشره در الفرات نیوز، برای تدوین این گزارش، از کارمندان حاضر در فرودگاه، شش کارمند شرکت هواپیمایی «اجنحة الشام»، دو کارمند بخش خدمات خطوط هوایی العراقیه، دو کارمند شرکت «بر» دبی، نه کارمند شرکت امنیتی جی فور اس انگلیس و شش کارمند دستگاههای امنیتی فعال در فرودگاه بغداد بازجویی شده و کلیه تصاویر و فیلمهای ضبط شده در دوربینهای مدار بسته و همچنین گزارشهای دستگاههای گوناگون از جمله سازمان هوانوردی، سازمان اطلاعات ملی، شرکت امنیتی جی فور اس بررسی شده است.
جزئیات اطلاعات به دست آمده از روز حادثه
در این گزارش آمده است: در ساعت ۰۰:۰۶ بامداد تا ساعت ۰۰:۱۱ بامداد جمعه سوم ژوئن ۲۰۲۰، دو خودرو به شمارههای ۲۰۵۶۶ /ف بغداد از نوع تویوتا آوالون مشکی و دیگری ۲۰۹۲۱ /ف بغداد از نوع تاکسی هیوندای استارکس، وارد فرودگاه بینالمللی بغداد شدند و پس از تفتیش و بازرسی به سوی پلکان هواپیما حرکت کردند.
در ساعت ۰۰:۲۶ هواپیمای شرکت هوایی «اجنحة الشام» از مبدأ دمشق در بغداد به زمین نشست و پس از توقف تدارکات لازم برای خارج شدن مسافران آن صورت گرفت و همزمان خودروی شرکت امنیتی جی فور اس در نزدیکی هواپیما توقف کرد تا به وظایف روتین خود عمل کند.
در ساعت ۰۰:۲۸ از دو خودروی مذکور که شمارههای آن در فوق ذکر شد و مقابل پلکان هواپیما توقف کرده بودند، «حسم عبدالهادی الساعدی «و «محمد عبدالرضا الجابری» از اعضای تشریفات الحشد الشعبی به استقبال پنج نفر از افرادی که از هواپیمای مذکور پیاده شدند، رفتند. از این پنج نفر، دو نفر نسبتا مسن بودند و ماسک بر صورت و کلاه بر سر داشتند و سوار خودروی تویوتا آوالون شدند و سه نفر دیگر سوار خودروی دوم و پس از آنها نیروهای تشریفات نیز سوار شدند.
در ساعت ۰۰:۳۱ دو خودرو از فرودگاه خارج شده و دو دقیقه بعد سایر مسافران از هواپیما پیاده شدند.
در ساعت ۰۰:۳۷ صدای سه انفجار در نزدیکی فرودگاه به گوش رسید و از زمان حرکت دو خودرو تا اصابت موشک به آنها تنها شش دقیقه طول کشید. در ساعت ۰۰:۴۵ اولین نیروهای امنیتی خود را به محل حادثه رساندند و مشخص شد که این دو خودرو هدف حمله موشکی قرار گرفتهاند و کلیه سرنشینان آنها از جمله سردار شهید قاسم سلیمانی به شهادت رسیدند که شمار آنها به ده نفر میرسد. ۵ شهید این حادثه از طریق گذرنامههایشان و مدارک به دست آمده در محل حادثه شناسایی شدند. پنج نفر از عراقیهای شهید شده در این حادثه نیز عبارت بودند از «ابومهدی المهندس»، «حسن عبدالهادی الساعدی»، «محمد رضا الجابری»، «محمد رشید الشیبانی» و «علی حیدر».
بنا بر این گزارش، پیکرهای شهدا با آمبولانسهای الحشدالشعبی از محل حادثه انتقال یافتند و اجزای خودروهای منفجر و مواد ضبط شده از محل حادثه نیز برداشته شد و تحقیقات اولیه درباره این حادثه از سوی مرکز پلیس مستقر در فرودگاه آغاز شد.
به موجب تصمیم شورای امنیت ملی در نشست فوقالعاده مورخ ۲۰۲۰/۱۲/۲۰ پس از هدف قرار گرفتن تیپ ۴۵ سازمان الحشد الشعبی در منطقه القائم در مرزهای عراق با سوریه و شهادت و زخمی شدن بیش از ۹۰ رزمنده این سازمان، تصمیماتی اتخاذ شده بود که عبارتند از:
اول: توقف اعطای مجوزهای پرواز به ائتلاف بینالمللی بر فراز مناطق ممنوعه بغداد، کربلاء و بابل از تاریخ ۲۰۲۰/۱۲/۳۱
دوم: قطع فوری دسترسی فرماندهی پدافند ائتلاف بینالمللی به رادارها و سیگنالهای آن
سوم: تداوم اقدام مشترک میان نیروهای سرویس مبارزه با تروریسم با نیروهای ائتلاف علیه سازمانهای تروریستی.
مهمترین توصیههای کمیته حقیقتیاب عراقی
این کمیته در ادامه در بخش توصیهها، شانزده توصیه و پیشنهاد مطرح میکند که از جمله آنها تشکیل یک تیم تحقیقات مشترک میان عراق، ایران، سوریه و لبنان برای بررسی ابعاد مختلف این جنایت و مشخص کردن خللهای امنیتی موجود در هر کشور است.
همچنین توصیه شده است که دستگاه اطلاعات ملی عراق، مأمور همکاری با دیگر نهادهای امنیتی کشورهای خارجی ذیربط برای تبادل اطلاعات بیشتر در این باره شود.
به روز رسانی دوربینهای مداربسته فرودگاه، تقویت توان پدافند هوایی عراق از طریق اختصاص مبالغ مالی لازم خارج از بودجه مقرر کشور، اقدام وزارت امور خارجه در اتخاذ تدابیر لازم برای پیگیری قانونی و بینالمللی این حادثه تروریستی، اتخاذ تدابیر لازم از سوی دولت عراق برای جلوگیری از نقضهای مکرر حاکمیتی از سوی هواپیماهای مختلف ائتلاف بینالمللی که بدون مجوزها و موافقتهای رسمی لازم در آسمان عراق به پرواز درمیآیند، عدم تمدید قرارداد با شرکت جی فور اس و استفاده از نیروهای عراقی به جای آن، عدم تمدید قرارداد شرکت خدماتی سرکو از جمله پیشنهادهای دیگر مطرح در این گزارش بود.
هشدار وزیر دفاع عراق نسبت به جنگ داخلی
جمعه عناد، وزیر دفاع عراق گفت: هدف قرار دادن منطقه سبز بغداد و مراکز دیپلماتیک احتمالا کشور را وارد جنگ داخلی میکند که شهروندان عراقی قربانی آن هستند. از سیاستمداران عراقی میخواهم منافع کشور را در اولویت قرار بدهند.
وی گفت: ما همچنان به ائتلاف بینالمللی برای حمایت از ارتش نیاز داریم. تلاشهایی برای تضمین امنیت مراکز دیپلماتیک و پیگرد کسانی که به این مراکز موشک شلیک میکنند، وجود دارد.
عناد گفت: کسانی میخواهند ما را وارد درگیری مسلحانه کنند اما ما هرگز اجازه این را نخواهیم داد. ارتش عراق با چالشهای بزرگی روبه روست که مهمترین آن پیگرد داعش، کاهش سطح آموزش نظامی و ضعف دستگاه اطلاعات است.
اخیرا حملات موشکی به منطقه سبز بغداد که مقر مراکز دیپلماتیک از جمله سفارت آمریکاست، افزایش یافته است. آمریکا حشد شعبی و گروههای مقاومت، عراق را به انجام این حملات متهم میکند؛ اما حشد شعبی هرگونه ارتباط با این حملات را تکذیب کرده است.
نخستوزیر عراق به تازگی گفته است که دولت وی اجازه نخواهد داد، سلاحهایی که در اختیار گروههای شبهنظامی قرار دارد، امنیت شهروندان عراقی را تهدید کند.
نتایج این تحقیقات به نخستوزیر عراق ارائه و تاکید شد که این تحقیق صرفا یک گزارش اولیه بوده و نیازمند تحقیقات تکمیلی است.
استقبال مسکو از توافق آشتی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس
وزارت خارجه روسیه با صدور بیانیهای رسمی اعلام کرد، سلطان المریخی، وزیر مشاور در امور خارجه قطر، میخائیل بوگدانف، معاون وزیر خارجه روسیه را در جریان بیانیه مشترک قطر، عربستان، بحرین، امارات و مصر در خصوص عادی سازی روابط قرار داد.
در بیانیه مذکور همچنین آمده است، طرف روسی از نتایج نشست سران شورای همکاری خلیج فارس و توافقات حاصله در این نشست استقبال میکند.
در این بیانیه همچنین تأکید شده است، از زمان آغاز بحران کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با قطر از ژوئن ۲۰۱۷، مسکو به صورت فعال از تلاشهای صورت گرفته برای حل اختلافات از طریق رایزنی سازنده بر اساس اصل احترام متقابل به حاکمیت کشورها و استقلال آنها و همچنین عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر حمایت کرد.
پیشتر، فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان شامگاه سهشنبه در یک نشست خبری پس از نشست شورای عالی شورای همکاری خلیج فارس اظهار کرد: بنا بر توافق نشست العلا، چهار کشور عربی (عربستان، امارات، بحرین و مصر) روابط دیپلماتیک خود با قطر را از سر گرفتند.
فیصل بن فرحان ادامه داد: تمام اختلاف با قطر رفع شده و روابط دیپلماتیک با این کشور کامل برقرار شده است.
چهل و یکمین اجلاس شورای عالی شورای همکاری خلیج فارس با حضور سران کشورهای عضو سه شنبه در شهر «العلا» واقع در غرب عربستان برگزار شد و کشورهای عضو با صدور بیانیه اختتامیه اعلام کردند که هدفشان از امضای بیانیه العلا "تقویت وحدت و انسجام" در میان کشورهای عضو این شوراست.
عربستان، مصر، بحرین و امارات متحده عربی در پنجم ژوئن ۲۰۱۷ تمام روابط دیپلماتیک خود با قطر را قطع و علیه این کشور تحریمهای اقتصادی اعمال کردند. این کشورها قطر را به «حمایت از گروههای تروریستی» متهم و بر دوحه یک لیست ۱۳ مادهای جهت عادیسازی روابط با این کشور تحمیل کردند.
قطر نیز اتهامات علیه خود را رد و اعلام کرد که هیچ درخواست مغایر حقوق بینالمللی را نخواهد پذیرفت.
مقابله پدافند هوایی سوریه با اهداف متخاصم در آسمان جنوب دمشق
خبرگزاری رسمی سوریه از شنیده شدن صدای چندین انفجار در آسمان جنوب دمشق خبر داد.
بر اساس این گزارش، سامانههای پدافند هوایی سوریه با اهداف متخاصم در آسمان ریف دمشق مقابله کرده است.
پیشتر جنگندههای رژیم صهیونیستی با استفاده از حریم هوایی لبنان و یا اردن به اهدافی در شرق و شمال غرب سوریه حملات موشکی انجام داده بودند که پدافند موشکی سوریه به مقابله با این حملات پرداخته بود.
یک مقام نظامی وزارت دفاع سوریه اعلام کرد، در ساعت ۲۳:۱۰ دقیقه شامگاه چهارشنبه به وقت سوریه، دشمن اسرائیلی با شلیک چندین راکت از سمت جولان اشغالی، اقدام به تجاوز هوایی علیه اهدافی در جنوب سوریه کرد که سامانههای پدافند هوایی با آن مقابله کرده و اکثر موشکهای شلیک شده را سرنگون کرد.