پشت پرده مقصران انفجار بندر شهید رجایی/ خانم وزیر پاسخگو باشید!

انفجار ظهر شنبه در بندر شهید رجایی در حالی اتفاق افتاد که پیش از انفجار، این بندر به دلیل عدم نظارت وزارت راه و شهرسازی از سازمان های زیرمجموعه خود، انتصاب مدیرانی غیرمتخصص در مناصب کلیدی، واگذاری‌های مشکوک مسئولیت سازمان بنادر به راه آهن هرمزگان و ... با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کرد و به طور مستقیم یا غیرمستقیم در حادثه انفجار دست داشته که لازم است نهادهای ناظر به این مساله رسیدگی کنند. 

هشدارهایی که جدی گرفته نشد ...

به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، انفجار روز شنبه در بندر شهید رجایی بیش از پیش، عملکرد منفی سازمان بنادر هرمزگان و وزارت راه و شهرسازی را به عنوان زیرمجموعه این وزارتخانه نشان می‌دهد؛ این درحالی است که هفت ماه پیش تابناک درگزارشی با عنوان « بی توجهی سازمان بنادر هرمزگان به تل گوگرد رها شده/ پای منافع چه کسانی در میان است؟ » نسبت به خطرات ناشی از رهاسازی تل گوگرد در محوطه ۲۰۰ هکتاری این اسکله هشدار داده بود، اما موضع مسئولان سازمان بنادر هرمزگان نسبت به این هشدار‌ها بی‌توجهی بود. اقدامی که شاید اگر جدی گرفته می شد، امروزه شاهد چنین فاجعه ای در بندر شهید رجایی نبودیم. 

با مدرک کشاورزی در سازمان بنادر چه می کنید؟

در این میان فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی نیز با انتصاب افرادی غیرمتخصص در مناصب کلیدی در جایگاه‌های مهم مزید بر علت شد تا این بندر قدم به قدم به نابودی پیش رود به طوری که با گماردن سعید رسولی به عنوان معاون حمل و نقل این وزارتخانه که با حفظ سمت سازمان بنادر و دریانوردی را هم به سرپرستی می‌کند بر این ادعا‌ها مهر تائیدی زد. 

برای مثال سعید رسولی با صرف داشتن مدرک کشاورزی که کمترین ارتباطی به تخصص کاری او ندارد توانست در برهه کوتاهی در معاونت برنامه ریزی و اقتصاد حمل و نقل راه آهن و عضو هیات مدیره راه آهن ورود کند و پس از آن مدیرعاملی شرکت راه آهن را بگیرد و مدتی هم در سازمان برنامه و بودجه معاون محمدرضا عارف بود تا اینکه با حکم فرزانه صادق همزمان هم معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی می‌شود و هم درجایگاه سرپرست سازمان بنادر و دریانوردی قرار می‌گیرد. 

جای سوال است که اداره سازمانی به اهمیت بنادر و دریانوردی نیازمند تخصص و تجربه کافی در زمینه‌های مرتبط مانند حمل و نقل دریایی، لجستیک بندری، اقتصاد دریایی، حقوق بین‌الملل دریایی و مهندسی بنادر است و صرف داشتن مدرک کشاورزی و سابقه فعالیت در حوزه راه آهن ارتباط مستقیمی با این زمینه‌ها ندارد و ممکن است منجر به تصمیم‌گیری‌های غیرکارشناسانه و آسیب به این بخش حیاتی بنادر کشور شود.

زد و بند بین سازمان بنادر و راه آهن هرمزگان از کجا آب می خورد؟

همچنین انتصاب فردی با مدرک غیر مرتبط به ریاست سازمان بنادر و دریانوردی می‌تواند این پیام را منتقل کند که تخصص و دانش مرتبط در این حوزه اهمیت چندانی ندارد و این امر می‌تواند منجر به رکود، عدم بهره‌وری و عقب ماندگی بنادر ایران در مقایسه با رقبای منطقه‌ای و احتمال اتفاق های ناگهانی شود.

از سویی دیگر، به نظر می رسد سپردن هم زمان دو مسئولیت سنگین (سرپرستی سازمان بنادر و معاونت حمل و نقل) به یک فرد باعث شده تا تمرکز و کیفیت عملکرد در هر دو حوزه کاهش یابد در صورتی که هر یک از این سمت‌ها نیازمند توجه و تمرکز کامل یک فرد متخصص است.

موضوع دیگر، واگذاری پرشائبه سازمان بنادر هرمزگان به راه آهن موضوع دیگری است که عملکرد وزیر راه و همچنین سازمان بنادر را زیرسوال می‌برد؛ به طوری که همکاری زیادی بین سازمان بنادر و دریانوردی و شرکت راه آهن با ظاهر توسعه حمل و نقل ریلی در بندر شهید رجایی درجریان بود، اما پشت پرده شائبه‌های دیگری مطرح است که این واگذاری را با، اما و اگر‌های زیادی همراه می‌کند. 

 سکوت معنادار سازمان بنادر نسبت به تخلفات چه معنایی می دهد؟

شنیده‌ها حاکی از تخلف برخی تجار در این بندر است که گفته می‌شود با آگاهی از شرایط نامناسب نگهداری کالا در این بندر، در اظهار نوع کالا، تخلف می کردند. 

 حال سوال اساسی این است که اگر شرایط نگهداری کالا در بندر شهید رجایی مطابق با استاندارد‌های لازم نبوده است سازمان بنادر به عنوان متولی اداره بندر در این زمینه مقصر است و باید پاسخگو باشد چراکه بدون درنظرگرفتن شرایط لازم برای انبار‌های مناسب با تهویه، دما و رطوبت کنترل شده برای کالا‌های خاص آن را تایید کرده است. همچنین این سازمان ( سازمان بنادر و دریانوری هرمزگان) باید به دلیل عدم نظارت کافی بر کیفیت نگهداری کالا‌ها در محوطه بندر و عدم توجه به هشدار‌های احتمالی  در بروز تخلفات ناشی از این موضوع مسئول بوده و لازم است پاسخگو باشد.

مقصر کیست؟

آنچه واضح است این است که مقصر انفجار بندر شهید رجایی تنها سازمان بنادر هرمزگان نیست بلکه ضعف نظارتی وزارت راه و شهرسازی نسبت به عملکرد سازمان‌های زیرمجموعه خود بیش از پیش زیر ذره بین می‌برد. 

البته انتقاداتی به رئیس جمهور که روز گذشته برای بازدید از بندر شهید رجایی به هرمزگان رسید نیز وارد است؛ به طوری که لازم بود خیلی زودتر از این زمان به مشکلات این بندر رسیدگی می‌شد چراکه ظرفیت زیادی از صادرات کشور و درآمد‌های ارزی وابسته به این بندرمهم تجاری وابسته است. 

چقدر خسارت وارد شد؟

گذشته از خسارات جانی و مالی وارد شده به این بندر به نظرمی رسد توسعه بندر شهید رجایی که قرار بود توسط قزاقستان انجام شود به دلیل انفجار اخیر لغو شود که این موضوع یک ضربه مهم به برنامه‌های توسعه‌ای این بندر وارد می کند؛ این درحالی است که توسعه بندر رجایی می‌توانست فرصت‌های جدیدی برای تجارت و ترانزیت کالا ایجاد کند و ایران را به یک قطب مهم‌تر در منطقه تبدیل کند.

همچنین در این اتفاق اسکله‌ها، جاده‌ها، ساختمان‌ها و سایر تاسیسات بندری که در اثر انفجار آسیب دیده‌اند نیاز به تعمیر و یا بازسازی کامل دارند و تجهیزاتی مانند جرثقیل‌ها، ماشین‌آلات تخلیه، بارگیری و سیستم‌های ایمنی که آسیب دیده‌اند، باید جایگزین شوند که کارشناسان هزینه آن را تاکنون بیش از ۲ میلیارد دلار تخمین زده‌اند. 

به گزارش تابناک، بندر شهید رجایی به عنوان کانون راهبردی تجارت دریایی ایران و با اتصال به ۸۰ بندر بین‌المللی، نقش بسیار مهمی در اقتصاد کشور دارد. این در حالی است که به دلیل عدم رسیدگی به مشکلات این بندر، بی توجهی سازمان‌های مسئول به هشدار‌ها، عدم نظارت بر عملکرد سازمان‌های مسئول باعث شد تا ضربه به تجارت داخلی و خارجی و جذب سرمایه‌گذاری بخورد بنابراین لازم است سازمان بنادر و دریانوردی هرمزگان و وزارت راه و شهرسازی در این باره پاسخگو باشند.